PROFILPELAJAR.COM

Mowi ASA
Beurs	Euronext: MOWI
Grootaandeelhouders	Geveran Trading Company (14,4%); Folketrygdfondet (8,1%); (per 31 dec. 2022)
Oprichting	2006
Sleutelfiguren	Ivan Vindheim (CEO)
Land	Noorwegen
Hoofdkantoor	Bergen, Noorwegen
Werknemers	14.142 (in fte, 2023)
Producten	Gekweekte zalm en forel
Industrie	visteelt
Omzet/jaar	€ 5,5 miljard (2023)
Winst/jaar	€ 440 miljoen (2023)
Marktkapitalisatie	NOK 94,1 miljard (29 dec. 2023)
Website	(en) www.mowi.com
Portaal	Economie

Mowi (voorheen: Marine Harvest) is het grootste zalmkweekbedrijf van de wereld. Naast Atlantische zalm worden er ook anderen soorten vis gekweekt zoals zeebaars en tilapia. De aandelen staan genoteerd aan de Euronext Oslo Børs maken deel uit van de OBX Index.

Geschiedenis

Mowi

In 1964 werd Mowi opgericht door Thor Mowinckel en in 1969 begon het bedrijf met de visteelt in Noorwegen.^[1] In hetzelfde jaar kocht Norsk Hydro 50% van de aandelen en dit maakte verdere groei mogelijk. Norsk Hydro werd de enige aandeelhouder en de naam veranderde in Hydro Seafood. In 2000 werd Hydro Seafood overgenomen door het Nederlandse bedrijf Nutreco.^[2] Op dat moment produceerde Hydro Seafood zo'n 70.000 ton kweekzalm per jaar.^[1]

Marine Harvest

Het Schotse Marine Harvest werd opgericht door Unilever in 1965. Al snel ging het bedrijf samen met een ander zalmkweker uit Schotland, McConnell Salmon. In 1999 werd het bedrijf dat toen bekendstond als Marine Harvest McConnell overgenomen door Nutreco, die toen al visteeltactiviteiten had in Chili, Australië en Canada. Nutreco maakte weer gebruik van de kortere bedrijfsnaam Marine Harvest. In 2000 vond de fusie met Hydro Seafood plaats en de combinatie werd het grootste viskweekbedrijf met een wereldwijd marktaandeel van zo'n 20%.^[3]

Stolt Sea Farm

Stolt Sea Farm begon in 1973 met de kweek van zalm in het Noorse Hardangerfjord. Stolt Sea Farm heeft in de loop van de jaren acquisitie gedaan in Canada, Chili, Noorwegen, Schotland, België en de Verenigde Staten. Het ging hier voornamelijk om productielocaties en verwerkingsbedrijven zodat het bedrijf bijna in de gehele keten vertegenwoordigd is.

Marine Harvest Group

In mei 2005 werden Marine Harvest en Stolt Sea Farm samengebracht in de Marine Harvest Group. Nutreco hield 75% van de aandelen en Stolt de resterende 25%.^[4] De combinatie had een jaaromzet van ruim 5 miljard euro.^[4]

In maart 2006 maakte Pan Fish ASA bekend alle aandelen en schulden van Marine Harvest over te nemen voor 1,3 miljard euro.^[5] De combinatie werd de grootste zalmproducent met een productie van 346.000 ton en 9000 medewerkers in 2006.^[5] Pan Fish kocht ook een minderheidsbelang van 25,7% in Fjord Seafood. Alle activiteiten zijn verder gegaan onder de Marine Harvest naam.^[5]

In december 2012 kocht het een belang van 48,5% in concurrent Morpol. Deze transactie werd te laat bij de Europese toezichthouder gemeld waarvoor het een boete kreeg van 20 miljoen euro.^[6] In januari 2013 deed het een bod op alle overige aandelen Morpol en in maart 2013 had het 87% van de aandelen in handen. Marine Harvest werd door de toezichthouder wel verplicht enkele activiteiten in Schotland af te stoten.^[7] Na de overname telde Marine Harvest 10.200 medewerkers en had een capaciteit van zo'n 400.000 ton zalm.

In 2018 werd de naam gewijzigd van Marine Harvest in Mowi.

In januari 2023 kocht Mowi een aandelenbelang van 51% in Arctic Fish.^[8] De verkoper was SalMar, een concurrent van Mowi. Arctic Fish is eveneens actief als zalmkweker in IJsland. Met de toestemming van de Europese Commissie voor deze transactie kan de IJslandse zalm ook binnen de Europese Unie worden verkocht.^[8] Arctic Fish is vooral actief in Vestfirðir, in het noordwesten van IJsland, en heeft vergunning voor zo'n 27.000 ton zalm per jaar.^[8]

Activiteiten

Mowi is een van de grote viskwekers ter wereld met een omzet van vier miljard euro. De activiteiten zijn verdeeld over drie groepen, visvoer, viskweek en verkoop en marketing. De visvoerproductie dekt de eigen behoefte. Bij de viskweek ligt de focus op de Atlantische zalm waarvan 475.000 ton op de markt werd gebracht in 2023.^[9] Mowi heeft hiermee een aandeel van zo'n 20% in de wereldwijde kweek van zalm. Van de omzet werd in 2023 bijna 70% gerealiseerd in Europa en verder werd 20% afgezet in Noord-Amerika.

In de tabel staan enkele financiële en operationele gegevens sinds 2010. Fluctuaties in de omzet zijn vooral het gevolg van de hoeveelheid vis dat naar de markt wordt gebracht en de marktprijs van zalm. De sterke stijging van het aantal medewerkers in 2012 was het gevolg van de Morpol acquisitie. In 2013 daalde de hoeveelheid zalm, het bedrijf had doelbewust de productie verlaagd vanwege de lage marktprijzen in 2012. In 2016 kampte de zalmkwekers in Chili met te warm water met een overmaat aan algenbloei tot gevolg.^[10] De vissterfte was veel groter dan verwacht, ongeveer 10% van alle vis in de kooien kwam om, waardoor de vangst tegenviel. In 2017 kampten zalmkwekers in Noorwegen met hoge concentraties zeeluis waardoor meer zalm doodging dan normaal.^[11] De zeeluis is een parasiet die zich voedt met huid, vlees en bloed van de levende zalmen.

bedragen luiden in miljoenen euro
Jaar^[12]	Omzet	Netto- resultaat	Volume^[13] (×1000 ton)	Marktprijs zalm in €/kg	Fish-in-Fish-out ratio	Medewerkers (in fte)
2010	1908	384	295	4,8		6148
2011	2068	143	343	4,0		6324
2012	2069	55	392	3,6		6389
2013	2456	322	344	5,1	0,80	10.676
2014	3053	112	419	4,8	0,80	11.715
2015	3112	158	420	4,6	0,74	12.454
2016	3510	539	381	6,7	0,77	12.717
2017	3649	463	370	6,3	0,73	12.333
2018	3812	567	375	6,2	0,75	14.537
2019	4136	476	436	5,8	0,66	14.998
2020	3760	119	440	5,0	0,68	14.645
2021	4202	488	466	5,7	0,80	13.984
2022	4941	785	464	8,0	0,76	13.726
2023	5508	440	475	7,9	0,76	14.142

De Fish-in-Fish-out ratio geeft aan hoeveel kilogram wilde vis (0,76 kg in 2023) er benodigd is geweest om één kilogram zalm te kweken. Hierbij wordt geen rekening gehouden met "trimmings", dat is visafval dat ook tot visvoer is verwerkt.^[9] In 2023 verwerkte het 88.000 ton vismeel en 67.000 ton visolie tot visvoer, de basis hiervoor bestond voornamelijk uit ansjovissen en sardientjes.^[9] Dit is 30% van het visvoervolume, de overige 70% bestaat vooral uit tarwe, soja, plantaardige olie en bonen.^[9] Voedsel voor de zalmen maken ongeveer de helft van de totale kosten uit.