Lista ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Iran

Is-saqaf simetriku tal-koppla tal-Moskea ta' Lotfollah f'Esfahan, l-Iran.

Is-Siti ta' Wirt Dinji tal-Organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Edukazzjoni, ix-Xjenza u l-Kultura (UNESCO) huma postijiet b'importanza kulturali jew naturali, kif deskritt fil-Konvenzjoni tal-Wirt Dinji tal-UNESCO, li ġiet stabbilita fl-1972.[1] Il-wirt kulturali jikkonsisti minn monumenti (bħal xogħlijiet arkitettoniċi, skulturi monumentali, jew inċiżjonijiet), gruppi ta' binjiet, u siti (fosthom siti arkeoloġiċi). Il-wirt naturali jinkludi karatteristiċi naturali (li jikkonsistu minn formazzjonijiet fiżiċi u bijoloġiċi), ġeoloġiċi u fiżjografiċi (inkluż il-ħabitats ta' speċijiet mhedda ta' annimali u pjanti), u siti naturali li huma importanti mill-puntdivista tax-xjenza, tal-konservazzjoni jew tas-sbuħija naturali.[2]

L-Iran aċċetta l-Konvenzjoni tal-Wirt Dinji fis-26 ta' Frar 1975, u b'hekk is-siti storiċi tiegħu saru eliġibbli biex jiżdiedu mal-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO. B'kollox, l-Iran għandu 28 Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, 26 kulturali u 2 naturali.[3]

L-ewwel tliet siti fl-Iran, il-Pjazza ta' Naqsh-e Jahan, f'Esfahan, Persepolis u Tchogha Zanbil, tniżżlu fil-lista fit-tielet sessjoni tal-Kumitat tal-Wirt Dinji li sar fil-Kajr u f'Luxor, l-Eġittu, fl-1979.[4] Dawn baqgħu l-unika Siti ta' Wirt Dinji tar-Repubblika Iżlamika tal-Iran sal-2003, meta żdied Takht-e Soleyman mal-lista.[5] L-iżjed sit li żdied reċentement huwa Hegmataneh fl-2024.

Siti ta' Wirt Dinji

Is-Siti ta' Wirt Dinji tal-Organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Edukazzjoni, ix-Xjenza u l-Kultura (UNESCO) huma postijiet b'importanza kulturali jew naturali, kif deskritt fil-Konvenzjoni tal-Wirt Dinji tal-UNESCO, li ġiet stabbilita fl-1972.[1]

Sit Ritratt Post u Koordinati Kriterji Erja

ha (akri)

Sena Links
Kumplessi Monastiċi Armeni tal-Iran
Provinċja tal-Punent tal-Ażerbajġan

38°58′44″N 45°28′24″E / 38.97889°N 45.47333°E / 38.97889; 45.47333

Kulturali:IrnArm

(ii)(iii)(vi)

129 (320) 2008 [6]
Bam u l-Pajsaġġ Kulturali tiegħu Provinċja ta' Kerman

29°07′00″N 58°22′00″E / 29.1166667°N 58.3666667°E / 29.1166667; 58.3666667

Kulturali:IrnBam

(ii)(iii)(iv)(v)

— 2004 [7]
Bisotun Provinċja ta' Kermanshah

34°23′18″N 47°26′12″E / 34.38833°N 47.43667°E / 34.38833; 47.43667

Kulturali:IrnBis

(ii)(iii)

187 (460) 2006 [8]
Pajsaġġ Kulturali ta' Maymand Provinċja ta' Kerman

30°10′05″N 55°22′32″E / 30.16806°N 55.37556°E / 30.16806; 55.37556

Kulturali:IrnCul

(v)

4,954 (12,240) 2015 [9]
Pajsaġġ Kulturali ta' Hawraman/Uramanat Provinċja tal-Kurdistan Kulturali:IrnCul

(iii)(v)

106 (260) 2021 [10]
Gonbad-e Qābus Provinċja ta' Golestan

37°15′29″N 55°10′08″E / 37.25806°N 55.16889°E / 37.25806; 55.16889

Kulturali:IrnGon

(i)(ii)(iii)(iv)

1 (2.5) 2012 [11]
Palazz ta' Golestan Tehran35°40′47″N 51°25′13″E / 35.67972°N 51.42028°E / 35.67972; 51.42028

Kulturali:IrnGon

(ii)(iii)(iv)

5.3 (13) 2013 [12]
Deżert ta' Lut Provinċji ta' Kerman u ta' Sistan u Baluchestan

30°12′58″N 58°50′20″E / 30.21611°N 58.83889°E / 30.21611; 58.83889

Naturali:IrnLut

(vii)(viii)

2,278,012 (5,629,090) 2016 [13]
Pajsaġġ Arkeoloġiku tas-Sassanidi fil-Provinċja ta' Fars (Bishabpur, Firouzabad, Sarvestan) Provinċja ta' Fars

29°46′39″N 51°34′14″E / 29.7775°N 51.57056°E / 29.7775; 51.57056

Kulturali:IrnThePerQan

(ii)(iii)(v)

639.3 (1,580) 2018 [14]
Moskea tal-Ġimgħa ta' Esfahan Isfahan, Provinċja ta' Isfahan

32°40′11″N 51°41′07″E / 32.66972°N 51.68528°E / 32.66972; 51.68528

Kulturali:IrnMas

(ii)

2.0756 (5.129) 2012 [15]
Pjazza ta' Naqsh-e Jahan Isfahan, Provinċja ta' Isfahan

32°39′27″N 51°40′40″E / 32.6575°N 51.67778°E / 32.6575; 51.67778

Kulturali:IrnMei

(i)(v)(vi)

— 1979 [16]
Pasargadae Provinċja ta' Fars

30°11′38″N 53°10′02″E / 30.19389°N 53.16722°E / 30.19389; 53.16722

Kulturali:IrnPas

(i)(ii)(iii)(iv)

160 (400) 2004 [17]
Persepolis Provinċja ta' Fars

29°56′04″N 52°53′25″E / 29.93444°N 52.89028°E / 29.93444; 52.89028

Kulturali:IrnPer

(i)(iii)(vi)

12.5 (31) 1979 [18]
Shahr-e Sukhteh Provinċja ta' Sistan u Baluchestan

30°35′38″N 61°19′40″E / 30.59389°N 61.32778°E / 30.59389; 61.32778

Kulturali:IrnPer

(ii)(iii)(iv)

275 (680) 2014 [19]
Kumpless tal-Khānegāh u tas-Santwarju tax-Xejikk Safi al-din f'Ardabil Provinċja ta' Ardabil

38°14′55″N 48°17′29″E / 38.24861°N 48.29139°E / 38.24861; 48.29139

Kulturali:IrnShe

(i)(ii)(iv)

2 (4.9) 2010 [20]
Sistema Idrawlika Storika ta' Shushtar Provinċja ta' Khuzestan

32°01′07″N 48°50′09″E / 32.01861°N 48.83583°E / 32.01861; 48.83583

Kulturali:IrnShu

(i)(ii)(v)

240 (590) 2009 [21]
Soltaniyeh Provinċja ta' Zanjan

36°26′07″N 48°47′48″E / 36.43528°N 48.79667°E / 36.43528; 48.79667

Kulturali:IrnSha

(ii)(iii)(iv)

790 (2,000) 2005 [22]
Susa Provinċja ta' Khuzestan

32°11′22″N 48°15′22″E / 32.18944°N 48.25611°E / 32.18944; 48.25611

Kulturali:IrnSus

(i)(ii)(iii)(iv)

350 (860) 2015 [23]
Kumpless tal-Bażar Storiku ta' Tabriz Provinċja tal-Lvant tal-Ażerbajġan

38°04′53″N 46°17′35″E / 38.08139°N 46.29306°E / 38.08139; 46.29306

Kulturali:IrnTab

(ii)(iii)(iv)

29 (72) 2010 [24]
Takht-e Soleyman Provinċja tal-Punent tal-Ażerbajġan

36°36′14″N 47°14′06″E / 36.60389°N 47.235°E / 36.60389; 47.235

Kulturali:IrnTak

(i)(ii)(iii)(iv)(vi)

10 (25) 2003 [25]
Tchogha Zanbil Provinċja ta' Khuzestan 32°05′00″N 48°32′00″E / 32.0833333°N 48.5333333°E / 32.0833333; 48.5333333

Kulturali:IrnTch

(iii)(iv)

— 1979 [26]
Il-Ġnien Persjan Bosta provinċji (Fars, Kerman, Razavi Khorasan, Yazd, Mazandaran, u Isfahan) Kulturali:IrnThePerGar

(i)(ii)(iii)(iv)(vi)

716 (1,770) 2011 [27]
Linja Ferrovjarja Trans-Iranjana Provinċji ta' Mazandaran, Tehran u Khuzestan Kulturali:IrnTab

(ii)(vi)

5,784 (14,290) 2021 [28]
Qanat Persjani Bosta provinċji (Razavi Khorasan, Nofsinhar ta' Khorasan, Yazd, Kerman, Markazi u Isfahan)

34°17′24″N 58°39′16″E / 34.29°N 58.65444°E / 34.29; 58.65444

Kulturali:IrnThePerQan

(iii)(iv)

— 2016 [29]
Belt Storika ta' Yazd Yazd, Provinċja ta' Yazd

31°53′50″N 54°22′4″E / 31.89722°N 54.36778°E / 31.89722; 54.36778

Kulturali:IrnThePerQan

(iii)(v)

195.67 (483.5) 2017 [30]
Foresti Irkanjani* Provinċji ta' Golestan, Mazandaran u Gilan, l-Iran u l-Ażerbajġan

37°25′17.3″N 55°43′27.4″E / 37.421472°N 55.724278°E / 37.421472; 55.724278

Naturali:IrnHyr

(ix)

129,484.74 (319,963.8) 2019 [31]
Karavanseraj Persjani 54 sit fl-Iran Kulturali:

(ii)(iii)IrnThePerQan

27.77 2023 Il-karavanseraj kienu bereġ tul it-toroq li kienu jipprovdu l-kenn, l-ikel u l-ilma għall-karovani, għall-pellegrini u għal vjaġġaturi oħra. Ir-rotot u l-postijiet tal-karavanseraj kienu jiġu ddeterminati mill-preżenza tal-ilma, mill-kundizzjonijiet ġeografiċi u mis-sigurtà. Il-54 komponent tal-karavanseraj huma perċentwal żgħir biss tal-bosta karavanseraj li nbnew tul it-toroq antiki tal-Iran.[32]
Hegmataneh Provinċja ta' Hamadan Kulturali: (ii)(iii) 75 2024 Il-fdalijiet arkeoloġiċi ta' Hegmataneh jew Ecbatana jinsabu fil-Majjistral tal-Iran. Kontinwament abitata għal kważi tliet millenji, Hegmataneh tipprovdi evidenza importanti u rari tal-Medes fis-sekli 7 u 6 Q.K. u wara ntużat bħala l-belt kapitali tas-sajf tal-Akemenidi, tas-Selewċidi, tal-Partiċi u tas-Sassanidi.[33]

Referenzi

  1. ^ a b "UNESCO World Heritage Centre - The World Heritage Convention". web.archive.org. 2016-08-27. Arkivjat mill-oriġinal fl-2016-08-27. Miġbur 2022-04-08.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
  2. ^ "UNESCO World Heritage Centre - Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage". web.archive.org. 2021-02-01. Arkivjat mill-oriġinal fl-2021-02-01. Miġbur 2022-04-08.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
  3. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Iran (Islamic Republic of) - UNESCO World Heritage Convention". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  4. ^ "WH Committee: Report of 3rd Session, Cairo 1979". whc.unesco.org. Miġbur 2022-08-13.
  5. ^ "Decisions adopted by the 27th session of the World Heritage Committee, 30 June - 5 July 2003". whc.unesco.org. Miġbur 2022-08-13.
  6. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Armenian Monastic Ensembles of Iran". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  7. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Bam and its Cultural Landscape". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  8. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Bisotun". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  9. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Cultural Landscape of Maymand". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  10. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Cultural Landscape of Hawraman/Uramanat". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  11. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Gonbad-e Qābus". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  12. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Golestan Palace". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  13. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Lut Desert". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  14. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Sassanid Archaeological Landscape of Fars Region". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  15. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Masjed-e Jāmé of Isfahan". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  16. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Meidan Emam, Esfahan". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  17. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Pasargadae". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  18. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Persepolis". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  19. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Shahr-i Sokhta". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  20. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Sheikh Safi al-din Khānegāh and Shrine Ensemble in Ardabil". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  21. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Shushtar Historical Hydraulic System". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  22. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Soltaniyeh". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  23. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Susa". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  24. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Tabriz Historic Bazaar Complex". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  25. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Takht-e Soleyman". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  26. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Tchogha Zanbil". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  27. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "The Persian Garden". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  28. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Trans-Iranian Railway". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  29. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "The Persian Qanat". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  30. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Historic City of Yazd". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  31. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Hyrcanian Forests". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2022-08-13.
  32. ^ https://whc.unesco.org/en/list/1668/. Parametru mhux magħruf |last= injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf |title= injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf |access-date= injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf |website= injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf |language= injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf |first= injorat (għajnuna); |title= nieqes jew vojt (għajnuna)
  33. ^ "Hegmataneh". whc.unesco.org. Miġbur 2024-07-29.
a • d • m
Listi ta' Siti ta' Wirt Dinji fl-Asja
Tramuntana tal-Asja u l-Asja Ċentrali Logo tal-UNESCO World Heritage
Punent tal-Asja
(inkluż l-Istati Għarab)
Lvant tal-Asja
Nofsinhar tal-Asja
Xlokk tal-Asja
a • d • m
Listi ta' Siti ta' Wirt Dinji
Postijiet
Relatati