Tharman Shanmugaratnam (lahir 25 Februari 1957) ialah seorang negarawan, ahli ekonomi dan ahli politik Singapura yang kini merupakan presiden Singapura sejak September 2023. Sebelum ini, Tharman berkhidmat sebagai Menteri Kanan Singapura antara tahun 2019 dan tahun 2023, dan Menteri Penyelaras Dasar Sosial antara tahun 2015 dan tahun 2023, dan Pengerusi Penguasa Kewangan Singapura antara tahun 2011 dan tahun 2023.
Seorang ahli ekonomi berdasarkan profesionnya, Tharman telah menghabiskan seluruh hidupnya dalam perkhidmatan awam Singapura, dalam tugas yang berkaitan dengan dasar ekonomi dan sosial. Beliau juga telah mengetuai pelbagai majlis dan panel antarabangsa peringkat tinggi secara serentak. Tharman kini mempengerusikan Lembaga Pemegang Amanah Kumpulan Tiga Puluh (G30), sebuah majlis global pemimpin ekonomi dan kewangan daripada sektor awam dan swasta serta ahli akademik. Beliau juga mempengerusikan bersama Suruhanjaya Global mengenai Ekonomi Air bersama Ngozi Okonjo-Iweala, Mariana Mazzucato, dan Johan Rockström. Cadangan awalnya membantu membentuk hasil Persidangan Air PBB pada Mac 2023. Tharman juga telah mempengerusikan bersama Panel Bebas Peringkat Tinggi G20 mengenai Pembiayaan Global untuk Kesediaan dan Tindak Balas Pandemik bersama Ngozi Okonjo-Iweala dan Lawrence Summers sejak tahun 2021. Pada tahun 2017, Tharman dilantik untuk mempengerusikan Kumpulan Orang Terkemuka G20 mengenai tadbir urus kewangan global.
Tharman juga merupakan ahli Lembaga Pemegang Amanah Forum Ekonomi Dunia (WEF). Di samping itu, Tharman ialah ahli Lembaga Penasihat Peringkat Tinggi Setiausaha Agung Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu mengenai Multilateralisme Berkesan, yang akan membuat cadangan mengenai multilateralisme yang berkesan untuk Sidang Kemuncak Masa Depan PBB pada tahun 2024. Beliau juga mempengerusikan Jawatankuasa Monetari dan Kewangan Antarabangsa (IMFC), jawatankuasa penasihat dasar Tabung Kewangan Antarabangsa (IMF), dari tahun 2011 hingga tahun 2014, menjadi pengerusi pertama dari Asia. Selain itu, beliau mempengerusikan bersama Lembaga Penasihat Laporan Pembangunan Manusia (HDR) Program Pembangunan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNDP) dari tahun 2019 hingga tahun 2022.
Tharman membuat debut politiknya dalam pilihan raya umum tahun 2001 dan telah dipilih semula ke Parlimen empat kali pada pilihan raya umum berikutnya pada tahun 2006, tahun 2011, tahun 2015, dan tahun 2020. Pada 8 Jun 2023, beliau mengumumkan hasratnya untuk bertanding jawatan Presiden dan melepaskan semua jawatannya dalam kerajaan dan dalam PAP pada 7 Julai 2023 kerana jawatan presiden adalah jawatan yang bebas daripada politik. Tharman kemudiannya diumumkan sebagai pemenang dengan kemenangan besar, memperoleh 70.40% undi, menjadikannya presiden Singapura yang kesembilan. Beliau juga menjadi calon pertama daripada kaum minoriti yang memenangi pilihan raya presiden yang dipertandingkan di Singapura dan mencapai kiraan undi tertinggi dalam sejarah pilihan raya presiden Singapura pada 70.40%.
Kehidupan awal dan pendidikan
Dilahirkan di Singapura, Tharman menghadiri Sekolah Anglo-Chinese dan kemudiannya memperoleh ijazah Sarjana Muda Sains dalam bidang ekonomi dari London School of Economics (LSE). Beliau meneruskan perjalanan akademiknya di Kolej Wolfson, Universiti Cambridge, di mana beliau memperoleh ijazah Sarjana Falsafah dalam bidang ekonomi.
Selepas itu, Tharman melanjutkan pelajaran di Harvard Kennedy School, Universiti Harvard, di mana beliau memperoleh ijazah Sarjana dalam Pentadbiran Awam (MPA). Kecemerlangan akademiknya diiktiraf melalui Anugerah Lucius N. Littauer Fellows, yang diberikan kepada pelajar MPA yang mempamerkan prestasi akademik dan kepimpinan yang cemerlang.
Semasa belajar di United Kingdom pada 1970-an, Tharman terlibat secara aktif dalam aktivisme pelajar. Walaupun beliau pada mulanya memegang kepercayaan sosialis, perspektifnya tentang ekonomi mengalami transformasi sepanjang kerjaya profesionalnya.
Kerjaya awal
Tharman memulakan perjalanan profesionalnya di Penguasa Kewangan Singapura (MAS), di mana beliau memegang jawatan sebagai ketua ekonomi. Kemudian, beliau bertukar ke Perkhidmatan Pentadbiran Singapura dan memegang jawatan sebagai Timbalan Setiausaha Kanan Dasar di Kementerian Pendidikan. Berikutan itu, beliau kembali ke MAS dan akhirnya menjawat jawatan pengarah urusan. Bagi mengiktiraf sumbangannya, beliau telah dianugerahkan dengan Pingat Pentadbiran Awam (Emas) pada tahun 1999.
Catatan menarik dari masa lalu Tharman ialah penglibatannya dalam kes Akta Rahsia Rasmi (OSA) pada tahun 1992. Semasa berkhidmat sebagai pengarah Jabatan Ekonomi di MAS, beliau ialah salah seorang daripada lima individu yang didakwa dalam kes berkaitan penerbitan unjuran pertumbuhan KDNK kilat suku kedua Singapura 1992 dalam akhbar Business Times. Tharman akhirnya bertanding dan dibebaskan daripada tuduhan menyampaikan unjuran kilat pertumbuhan KDNK. Bagaimanapun, beliau menghadapi pertuduhan yang lebih ringan kerana kecuaian di mana beliau membela diri di mahkamah. Tharman dan individu lain yang terlibat dalam kes itu disabitkan kesalahan, dengan Tharman menerima denda S$1,500. Memandangkan tiada penemuan bahawa beliau telah menyampaikan sebarang maklumat sulit, insiden ini tidak menghalang pelantikannya sebagai pengarah urusan MAS atau tanggungjawab negaranya yang lebih luas.
Kerjaya politik
Perjalanan politik Tharman bermula dengan penampilan sulungnya pada pilihan raya umum tahun 2001 sebagai sebahagian daripada lima anggota pasukan PAP di Kawasan Undi Perwakilan Berkumpulan Jurong, di mana mereka memperoleh 79.75% undian yang memberangsangkan. Berikutan kemenangan ini, beliau memegang pelbagai jawatan dalam kerajaan. Tharman pada mulanya berkhidmat sebagai Menteri Negara Kanan Perdagangan dan Perindustrian dan Menteri Negara Kanan Pendidikan. Pada tahun 2003, beliau dilantik sebagai Menteri Pendidikan. Jawatan itu disandangnya sehingga tahun 2008.
Pada pilihan raya umum tahun 2006, beliau mengekalkan kerusi parlimennya dan mengambil jawatan tambahan sebagai Menteri Kedua Kewangan di samping portfolio pendidikannya. Pada 1 Disember 2007, Tharman dilantik sebagai Menteri Kewangan. Selepas pilihan raya umum tahun 2011, beliau menjadi Timbalan Perdana Menteri sambil terus berkhidmat sebagai Menteri Kewangan. Pada masa yang sama, beliau juga memegang jawatan sebagai Menteri Tenaga Manusia antara tahun 2011 dan tahun 2012. Tharman meletak jawatan sebagai Menteri Kewangan pada 30 September 2015, selepas sembilan tahun memegang jawatan itu.
Pada pilihan raya umum tahun 2015, Kawasan Undi Perwakilan Berkumpulan Jurong, yang diketuai oleh Tharman, memperoleh 79.3% undi, mengalahkan pasukan parti Singaporeans First. Pengaruh Tharman dalam PAP juga semakin berkembang apabila beliau dipilih menganggotai Jawatankuasa Eksekutif Pusat pada Disember 2002 dan dilantik sebagai Penolong Setiausaha Agung ke-2 pada Mei 2011. Selepas pilihan raya umum tahun 2015, beliau mengekalkan jawatannya sebagai Timbalan Perdana Menteri dan telah dilantik sebagai Menteri Penyelaras Dasar Ekonomi dan Sosial pada Oktober 2015.
Pada 23 April 2019, rombakan Kabinet menyebabkan Tharman dan Teo Chee Hean dilantik sebagai Menteri Kanan berkuat kuasa mulai 1 Mei 2019. Mereka melepaskan portfolio Timbalan Perdana Menteri masing-masing, dan Tharman mengambil peranan sebagai Menteri Penyelaras Dasar Sosial, menasihati perdana menteri mengenai dasar ekonomi.
Tharman meneruskan kerjaya parlimennya dengan mengekalkan kerusinya di Kawasan Undi Perwakilan Berkumpulan Jurong pada pilihan raya umum tahun 2020, memperoleh 74.62% undian menentang pasukan Red Dot United. Bagaimanapun, pada Julai 2023, beliau meletak jawatan daripada Parlimen, semua jawatan kerajaan, dan sebagai ahli PAP untuk bertanding sebagai calon dalam pilihan raya presiden Singapura 2023.
Tugas lain
Di luar kerjaya politiknya, Tharman memainkan peranan penting dalam pelbagai organisasi dan jawatankuasa. Beliau berkhidmat sebagai Pengerusi Penguasa Kewangan Singapura (MAS) untuk tempoh 12 tahun dari 1 Mei 2011 hingga 7 Julai 2023. Beliau digantikan oleh Lawrence Wong, yang merupakan Timbalan Pengerusi pada masa itu.
Pada Mei 2019, Tharman memegang jawatan sebagai Timbalan Pengerusi GIC, dana kekayaan negara Singapura, tetapi berundur daripada jawatan ini pada 7 Julai 2023. Beliau juga pernah menjadi Pengarah GIC dari tahun 2004 hingga tahun 2023 dan mempengerusikan Jawatankuasa Strategi Pelaburan (ISC) dari tahun 2011 hingga tahun 2023. Pada 7 Julai 2023, Lawrence Wong menggantikan beliau sebagai Pengerusi ISC.
Tharman juga mempengerusikan Majlis Penasihat Antarabangsa (IAC) Lembaga Pembangunan Ekonomi (EDB) dari tahun 2014 hingga tajun 2023. Selain itu, beliau mengetuai Panel Penasihat Akademik Antarabangsa, memberikan bimbingan kepada Kerajaan Singapura mengenai sektor universiti. Pada 8 Julai 2023, Lawrence Wong mengambil alih sebagai Pengerusi Majlis Penasihat Antarabangsa (IAC) Lembaga Pembangunan Ekonomi (EDB).
Tharman memegang jawatan Pengerusi Lembaga Pemegang Amanah Persatuan Pembangunan India Singapura (SINDA) yang menumpukan pada peningkatan hasil dan aspirasi pendidikan dalam masyarakat India di Singapura. Beliau juga mempengerusikan Institut Kepimpinan Buruh Ong Teng Cheong dan mengetuai Majlis Pekerjaan Kebangsaan yang bertujuan membina semula kemahiran dan peluang pekerjaan untuk rakyat Singapura sebagai tindak balas kepada pandemik COVID-19.
Kepimpinan Tharman adalah penting dalam program SkillsFuture yang dilancarkan pada tahun 2014 untuk membangunkan kemahiran sedia masa depan dan menggalakkan pembelajaran sepanjang hayat dan peningkatan kemahiran pekerjaan dalam kalangan rakyat Singapura. Sehingga Mei 2017, beliau mempengerusikan Majlis Tiga Pihak bagi Kemahiran, Inovasi dan Produktiviti (CSIP).
Tharman juga mempengerusikan bersama beberapa jawatankuasa dua hala yang memupuk hubungan ekonomi dan perdagangan antara Singapura dan negara lain, termasuk Majlis Ekonomi dan Perdagangan Singapura-Liaoning dari tahun 2004 hingga tahun 2008 dan Suruhanjaya Antara Kerajaan Rusia-Singapura Peringkat Tinggi dari tahun 2011 hingga tahun 2020.
Pelantikan antarabangsa
Tharman telah memegang beberapa pelantikan antarabangsa yang terkenal. Dari tahun 2011 hingga tahun 2014, beliau berkhidmat sebagai pengerusi Jawatankuasa Monetari dan Kewangan Antarabangsa (IMFC), jawatankuasa penasihat dasar Tabung Kewangan Antarabangsa (IMF). IMF mengiktiraf kepakarannya yang luas dan penglibatan aktif dengan pembuat dasar global sebagai bernilai kepada IMFC.
Pada April 2017, Tharman telah dilantik oleh G20 untuk mempengerusikan Kumpulan Orang Terkemuka (EPG) G20 mengenai Tadbir Urus Kewangan Global. Kumpulan ini mencadangkan pembaharuan pada Oktober 2018 untuk meningkatkan kewangan pembangunan global dan kestabilan kewangan.
Bermula pada 1 Januari 2017, Tharman menggantikan Jean-Claude Trichet sebagai Pengerusi Kumpulan Tiga Puluh, sebuah majlis global bebas penggubal dasar ekonomi dan kewangan terkemuka. Beliau kemudiannya digantikan oleh Mark Carney dan memegang jawatan Pengerusi Lembaga Pemegang Amanah pada 1 Januari 2023.
Pada Mei 2019, Program Pembangunan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNDP) mengumumkan Tharman sebagai pengerusi bersama Lembaga Penasihat untuk Laporan Pembangunan Manusia (HDR) 2019, bersama Thomas Piketty. Beliau terus berkhidmat sebagai pengerusi bersama untuk HDR 2020 bersama Michael Spence dan HDR 2021/2022 bersama Michele Lamont.
Tharman menjadi ahli Lembaga Pemegang Amanah Forum Ekonomi Dunia (WEF) pada Mei 2019.
Pada Januari 2021, beliau telah dilantik oleh G20 untuk mempengerusikan bersama Panel Bebas Peringkat Tinggi (HLIP) G20 mengenai Pembiayaan Global Commons untuk Kesediaan dan Tindak Balas Pandemik, bersama Ngozi Okonjo-Iweala dan Lawrence Summers.
Tharman juga mempengerusikan bersama Suruhanjaya Global mengenai Ekonomi Air bersama Ngozi Owonjo-Iweala, Mariana Mazzucato dan Johan Rockström. Cadangan awal mereka memainkan peranan dalam membentuk hasil Persidangan Air PBB pada Mac 2023.
Pada 8 Jun 2023, Tharman secara rasmi mengisytiharkan pencalonannya untuk pilihan raya presiden tahun 2023. Menyedari sifat tidak partisan dalam jawatan presiden, beliau meletakkan jawatan daripada semua jawatan kerajaan dan keahliannya dalam PAP pada 7 Julai. Pada 26 Julai, Tharman melancarkan kempen presidennya, ditandai dengan slogan "Saling Menghormati", menekankan komitmennya terhadap keterangkuman dan perpaduan. Bagi meneruskan pencalonannya, Tharman mengemukakan permohonannya untuk Sijil Kelayakan (COE) kepada Jabatan Pilihan Raya pada 7 Ogos, yang kemudiannya dikeluarkan kepadanya oleh Jawatankuasa Pilihan Raya Presiden (PEC) pada 18 Ogos. Keputusan pilihan raya diumumkan pada 2 September, dengan Tharman muncul sebagai pemenang, memperoleh 70.40% undian. Pesaingnya, Ng Kok Song dan Tan Kin Lian, masing-masing menerima 15.72% dan 13.88% undian. Kemenangan Tharman menandakan detik bersejarah apabila beliau menjadi calon bukan Cina pertama memenangi pilihan raya presiden yang dipertandingkan di Singapura. Kiraan 70.40% undi beliau juga mencatat rekod baharu dalam sejarah pilihan raya presiden Singapura.
Dengan kemenangan Tharman dalam pilihan raya, beliau kemudiannya mengangkat sumpah sebagai ketua negara republik itu pada petang 14 September dalam satu upacara yang telah diadakan di Istana. Pada upacara itu, Tharman juga menyampaikan ucapan sulungnya sebagai presiden selepas beliau mengangkat sumpah jawatan tertinggi negara itu.
