Uterus

Cave: notitiae huius paginae nec praescriptiones nec consilia medica sunt.

Uterus
Cognitores
TA A09.1.03.001
Anatomia macroscopica
Uterus hominis
Uterus hominis aspectu laterali et frontali. Supra: Uterus una cum vagina inter vesicam urinariam (anterius) et rectum (posterius) situs est, Axe longitudinali anteflexio uteri visibilis est. Infra situs uteri intra pelvem demonstratur.

Uterus (-i, m.) sive uter[1][2] (-tri, m.) sive metra.[3][4][5] (e vocabulo Graeco μήτρα) sive hystera[6][5] (e verbo Graeco ὑστέρα) sive delphys.[5] sive vulva[6][2] sive volva[2] seu matrix[6][3][2] est organum sexuale secundarium muliebre plurimorum mammalium, sicut transitus spermatozoidorum ante fertilisationem ab vagina in tuberinam permittens et, postea, feminae embryonem et foetum continens.

Utero forma symmetrica et piriformis est, supra corpus latum, infra cervix angustius. Terminus cranialis (superior) est crassus, fundus appellatur, ad ambas tubas uterinas ducit. Structura microscopica per endometrium, myometrium et perimetrium formatur. Uterus a parametrio in pelve figitur. Terminus caudalis et angustior, cervix nominatum, in vaginam aperitur. Quoad anatomiam et physiologiam uteri corpus et cervix differunt.

Physiologia uteri ad relationes locorum motuumque, ad integritatem pelvis structuralem, ad nexus systematum et endocrinei et nervosi autonomi, ad adaptationes graviditate ineunte et post partum, ad varietates in vitae cursu spectat. In feminis inter menarchiam et menopausem lamina mucosa endometrii secundum cyclum menstrualem commutationes cyclicae repetit. In graviditate non solum hypertrophia myometrii observatur; sed etiam commutatio endometrii, lamina tenuis versus cavum uteri directa, quod decidua cum placenta, ita trans eam cum funiculo umbiliari quoque denique cum foeto, connectitur. Sub partu fibrae musculares leves fortissimae foetum expellunt.

Complures uteri morbi, inter quos inflammativi, oncologici, endocrinei, embryologici, ab medicis descripti sunt. In conspectum carcinoma cervicis uteri feminarum iuveniarum venit, hodie morbus venereus, contagione papillomaviro conspectum, et usus vaccinorum contra cancrum hanc.

Contextus

Sub aequitatibus humanum corpus femininum contra masculinum diversum quoad formas aspectusque (partes anatomicas), munera et functiones et effectus physiologicos et biochemicos invenitur. In feminis organa sexualia feminina sunt primaria modo ovaria, ceteris autem, ut uterus, secundaria.

Anatomia macroscopica

Formae externae internaeque

Formae uteri externae internaeque: corporis (supra) et cervicis (infra). Tholulus uteri fundus (imagine non denotus) nominatur. Cavitas trianguli acumine demisso instar invenitur.

Adultarum humanarum utero piriformi longitudo 7 cm est. Ibi inter corpus et cervicem uteri distinguitur. Superficies uteri externae anterius facies vesicalis, versus vesicam urinariam, posterius autem facies intestinalis versus rectum directae sunt. Cavum internum cavitas uteri nominatur. Eo exitus tres sunt: corporis, supra et lateraliter, in utramque tubam uterinam, singuli; at cervicis, deorsum, versus vaginam, unus. Cervix uteri in portiones duas dividuuntur: supravaginalis et vaginalis. In medio superficiei externae portionis vaginalis ostium uteri internum invenitur.

Corpus uteri pars crassa lataque, et superius eius fundus uteri convexus tholuli instar inveniuntur. Utrumque extremum laterale superiusque, prope fundum, cornu uterinum nominatur. Lumen corporis cavitatis uteri vocatur. Transitus in cervicem isthmus uteri nominatur.

Inferius cervix uteri pars "piri" tenuior et rotundus et simul tertia pars longitudinis uteri format. In fornicem vaginae demissa est. Pars cervicis superior portio supravaginalis, at pars cervicis intima, quae ipsae in vaginae cavitatem prominet, portio vaginalis, clinice brevius "portio", dicitur. Lumen canalis cervicis nominatur.

Cavitas uteri fissiformis et fundo corpore trianguli acumine demisso instar frontalique planitie porrecto est. Versus fundum cavitati forma fere recta vel sursum convexa est. Utroque angulo trianguli superiore (cornu) os tubae uterinae (sive ostium uterinum tubae) cum parte uterina tubae uterinae lateris eiusdem invenitur. Infra angulum inferiorem, ostium uteri internum aditus canalis isthmi, lumine tenui vel clauso, situs est. In graviditate transitus ab corpore in cervicem isthmus uteri deplicatus clinice "segmentum uterinum inferius" dicitur. Deorsum canalis cercivis fusiformi apertura sequitur, quo insitio pituitosa inest. Canalis cervicis ostium uteri externum denique termino portionis vaginalis in fornicem vaginae, extremum vaginae internum, se aperit.

Superficies ostii uteri externi, ut per speculum examine gynaecologico ineunte visa, in nulliparis foveolae instar, forma rotunda, apparet. Feminis, quae libros pepererunt (primiparae, multiparae), superficie ostii sulcus horizontalis cum labio anteriore et labio posteriore est.

Providentia vascularis

Providentia arterialis per arteriam uterinam, etiam per arteriam ovariam fit. Ramuli arteriosi cursum serpentinum ostendunt.

Arteria principalis uterum sanguine arteriali providens est arteria uterina, per anastomoses etiam per arteriam ovaricam. Arteria ovarica ex aorta abdominali, arteria uterina autem ab arteria hypogastrica defluunt. Ramuli utriusque arteriae, cursu serpentino spirarum instar, in hilum ovarii intrant.

Venae uteri, iuxta hilum plexum formantes, denique ramulos arteriosos concomitantur.

Vasa lymphatica vasibus sanguineis sequuntur. Vasa lymphatica lympham ex ovariis, tubis uterinis, fundo uteri secundum vasa ovarica in nodos lymphaticos lumbales iuxta aortam abdominalem portant. Ex fundo quoque, ut ex corpore uteri, orientibus vasa lymphatica trans ligamentum teres uteri in nodos lymphaticos inguinales superficiales, quae lympham e vaginae parte inferiore recipiunt, prope canalem inguinalem currunt. Lympha e cervice uteri et fornice vaginae denique per vasa lymphatica nodos lymphaticos iliacos internos secundum arteriam iliacam internam adsequuntur.

Providentia nervorum

Innervatio uteri per fibras systematis nervosi autonomici fit. Fibraes afferentes haec cum utroque plexu ovarico et plexu hypogastrico inferiore connectitur. Fibrae non solum laminam basalem, sed etiam cum terminalibus non myelinatibus laminam functionalem cum glandulis endometrialibus capiunt[7]. Graviditate ineunte distributio haud uniformis apparet: Reductio nervorum in corpore uteri observatur, sed innervatio in cervice abunde manet[8][9].

Anatomia microscopica

Corporis uteri paries constitutus ex (ab superficie externa ad cavum):

Cervicis uteri sectiones histologicae canalem cercivis ab epithelio simplici cuboideo tectum ostendunt. Multae glandulae cervicales interstratae, mucum cervicalem liberantes, inveniuntur.

Portione vaginali transitus inter vaginae epithelium stratificatum non cornuatum et cervicis epithelium simplex cuboideum invenitur. Vaginae epithelium ex stratis basali, parabasali, intermedio, et superficiali sine glandulis interstratis constitutum est.

Perimetrium

Perimetrium est integumentum peritoneale tunica serosa corporis, imprimis fundi uteri. Est pars peritonei urogenitalis partis inferioris peritonei. Peritoneum ex partibus duabus formatur: et parietali et viscerali, ita mobilitas uteri inter organa sine doloribus, ut in graviditate, permittens. Solum peritoneum viscerale cum utero connectitur. Epithelium eius, versus spatium subperitoneale directum, lamina epithelialis serosae, ex cellulis mesothelialibus, de mesenchymate derivatis, compositum est. Infra epithelium lamina propria serosae invenitur, denique tela subserosa, quae, ipsa mobiliter, adipocytis et vasis sanguineis et vasis lymphaticis et nociceptoribus locum praebens, cum myometrio connectitur.

Aliter parametrium est textus connectivus, cervicis portionem supravaginalem cum vesica urinaria, osse sacro, pariete interna pelvis nectans, ita uterum in positione tenens (→ anatomiam topographicam, → physiologiam). Portio vaginalis (sive portio cervicis) epithelio stratificato non cornuato vaginae tecta, at non perimetrio.

Myometrium

Myometrium cum fibris muscularibus levibus quarumlibet directionum. Vasorum sanguineorum sectiones, in parte cum erythrocytis visibilibus intertexta sunt.

Non minus quam 90% materiae est myometrium, quod ex fibris muscularibus levibus constitutum est. Fibrae myometrii musculares leves non singulari directione, sed quovis directione ordinatae inveniuntur. Arteriae pariete crassiore et venae pariete tenuiore in sectionibus myometrii abunde intertextae sunt.

Non raro, dodrantibus enim feminarum, in vitae cursu earum, quaedam transformatio myocytorum benigna et localis in formationem leiomyomatis (sive fibroidi, sive myomatis) favere solet[10].

Endometrium

Conferatur pagina principalis Endometrium.
Histologia endometrii phasi proliferativa ineunte: Epithelium et strati compacti endometrii cum glandulis endometrialibus et canalis cervicis (sinistre). H&E

Sub microscopio endometrium superficies interna cavitatis uteri et lamina myometrio tenuior discerni potest, quo glandulae endometriales et stroma mixtim apparet. Peritis oculis epithelium endometrii ex laminis et basali constante et functionali variabili, secundum cyclum menstrualem constitutum est. Laminae funcionali strata et compactum et spongiosum sunt. Endometrio abundantia glandularum, inter quas nonnullae ramulos formant, aliae non, invenitur. Parte basali endometrii rhizomata inter glandularum sita sunt[11]. In adenomyosi tamen, glandulae etiam myometrium invadunt.

  • Phasis desquamationis regenerationisque ("menses", diebus 1—4) — Valores reducti et LH et progesteroni contractiones arteriolum spiralium strati functionalis cum ischaemia et degeneratione strati functionalis occurrunt. Ruptura arteriolarum causa sanguis liberatur, pariter stratum functionale emittur. Stratum basale vero, providentia arteriarum rectarum causa, non affectum est.
  • Phasis proliferativa (diebus 5—14) — Sub FSH endometrium crassius crescit, quia textus connectivus et glandulae endometriales tubulares renovantur. Sub oestrogeno stromati endometriali vasa sanguinea nova adduntur.
  • Phasis secretoria (diebus 15—28) — Sub luteinisante hormonte (LH) glandulae endometriales tortuosae erunt et glycogenum accumulant. Post ovulationem liquorem glycogeno abundantem secernunt.

Anatomia topographica

Uterus in cavitate pelvis, anatomice tripartita[12], ibidem, ut mulieris cetera organa sexualia interna, in spatio subperitoneali, situs est. Uterus, una cum ovariis, tubis, vagina, maiore in parte ab ligamento lato, quod vero duplicatura peritonele est, circumtentus est. Inter ligamenti folias textus connectivus cum vasibus sanguineis nomine parametrii inveniuntur. Munitio uteri imprimis ligamento cardinali velut ligamentis et symphysis et ossis sacri figitur.

Sectio sagittalis cavitatis pelvis cavum peritoneale (supra) ab intestinis remotum ostendens. Peritoneum tenue in parte vesciam (sinistre) et rectum (dextre), maxima in parte uterum (medio) tegit. Peritoneum ante (sinistre) uterum excavationem vesicouterinam et posterius (dextre) excavationem rectouterinam format.

In feminis cavitas pelvis dividitur in compartimenta tria[13]: compartimentum anterius cum vesica urinaria et urethra; medium cum utero, adnexis eius, vagina; posterius cum recto et canali anali. Peritoneum organa antea dictis superponitur, quo et vesica et rectum tantum in parte a peritoneo tecta sunt; Cetera vero maximis in partibus, ut ea per introitum transperitonealem adsequantur. Peritoneum utero tegens, anterius et deorsum excavationem vesicouterinam fissiformam, posterius et deorsum excacavationem rectouterinam (Douglasii), locum intimum cavitatis peritonealis, format. Introitus eius per plicas rectouterinas duas coartatur.

Adnexa uterina ovaria, ambae tubae uterinae, velut ligamenta apparatus uterum sustinendi sunt. Invenitur utrumque ovarium utero posterolateraliter, intra fossam ovaricam, et vasibus iliacis externis medialiter. Connectitur cum cornu uterino per ligamentum ovarii proprium.

Apparatus uterum sustinendi uterum in loco suo tenet. Utroque latere ab cervicis portione supravaginali secundum parametrium fibrae connectivae multiplices, fabellorum duorum instar, ad cavitatis pelvis fasciam tentae inveniuntur. Pars superior uteri mobilis, versus vesicam rectumque et in graviditate, reperitur. Eo modo uterus vesicae urinariae et recto impendetur. Summa areae sustinendi, ex collageno, retibus elasticis, fibris muscularibus compositae ligamentum cardinale nominatur. Parametria in anterius, lateralia, et posterius dividuuntur. Parametrium anterius ligamentum vesicouterinum et ligamentum teres uteri continet, parametria lateralia autem utrumque ligamentum cardinale attribuuntur. Parametrium posterius ligamentum sacrouterinum locum praebet. Praeterea, antrorsum ligamentum pubovesicale inter uterum vesicamque et symphysem tentum est. Retrorsum fibrae ligamentorum et sacrouterini (in os sacrum) et rectouterini (in rectum) inveniuntur. Denique, anteflexionis uteri, utrumque ligamentum teres uteri cum labiis maioribus connectitur.

Diaphragma pelvis femininum masculino maius, apertura eius urogenitalis latius est. Tamen pariter vis eius muscularis et providentia vascularis nervalisque minus apparent, quod partus quidem requirit. Nimirum, hac de causa, feminis aetate provecta propensitas imbecillitatis diaphragmatis occurrat. Diaphragma pelvis ex fibris muscularibus et musculi levatoris ani et musculi coccygei velut textu connectivo compositum est. Innervatio fibrarum muscularium maiore in parte per fibras nervi pudendi, ramulos infralevatorios, oritur. Insuper ramuli supralevatorii ex nervis spinalium S3-S4 musculum levatorem ani invadunt, quod in operationibus gynaecologibus uteri momentum gravius afferat.

Embryologia

Ante hebdomadem gestationis septem nulla differentia inter embryones femininos et masculinos observari potest. Cellulae systematis reproductionis feminini de origine mesodermali sunt. Eae, ut eis sytematis renalis, quamquam tardius, de mesodermate, folio medio primarum laminarum embryonis, intermedio derivant: Mox mesoderma antrorsum movet, rimam longitudinalem, rimam urogenitalem formans, ex quo iterum rima genitalis oritur. Utroque in sexu eo tempore utroque mesonephro, rene primitivo, bini ductus Mullerianus et bini ductus Wolffianus (sive ductus mesonephricus) inter utrumque gonadum primitivum et unicum sinum urogenitalem inveniuntur. In sexu feminino utraque tuba uterina, uterus - corpus et cervix - et vagina ab paribus ductibus Mullerianis derivantur[14], interea ambi ducti Wolffiani, effectibus hormontum testium primitivorum carentibus, degenerant. Tamen ducti Wolffiani quoque effectus formationis systematis reproductionis feminini exercere videntur. Non prius quam viginti duo hebdomades necesse sunt, donec morphologia uteri aperte discerni potest[15].

Ductuum Mullerianorum formatio

Iam ante ductuum Mullerianorum formationem utroque mesonephro ductus Wolffianus formatus inest. Generatio cuiusque ductus Mulleriani postera est. In epithelii mesonephri acumine paucae cellulae progenitores ductuum Mullerianorum exprimuntur (initiatio). Celluae hae ab suarum initio proteinum LHX1 factorem organogenesis, pariter renium, secernunt[16]. Paulo post cellulae mesenchymatis (textus connectivus embryonalis) gonadorum secretionem factoris incrementi WNT4 ineunt. Deinde migratio cellularum progenitorum ductuum Mullerianorum deorsum intra mesenchyma formationis ductuum Mullerianorum observatur (invaginatio)[17]. Deinde utroque latere cellulae progenitores auxilio proteini WNT9B et contagium ductus Wollfiani quaerunt et secundum cursum eius prorsus migrant (elongatio).

Ductuum Wolffianorum munera

Nuper nexus inter ductus Wolffianos et formationem uteri ope itineris erinacei conscriptus est[18].

Fusio amborum ductuum Mullerianorum

In hominibus formatio uteri definitivi ambos ductus Mullerianos in linea mediana se confundere requirit, eo mode canalis uterovaginalis embryonalis exoritur. In muribus autem fusio extensiva hominum non est: supra cervicem duo cornua uterina formantur. Machinatio fusionis adhuc late incognita restat. Malformationum uteri bicornuati observationibus causa initium fusionis caudaliter, prope sinum urogenitalem, oriri, deinde sursum continuari, putatur. Circiter ab hebdomadibus novem vel decem pars superior canalis uterovaginalis in latitudinem crescit, forma uteri tringularis. Ante partus tempus uterus exiguus apparet. Demum post partum uterus paulatim, potissime autem versus menarchem, magnitudem definitivam assumit.

Physiologia

Ad uteri physiologiam capiendam physiologia extra graviditatem, intra graviditatem, post graviditatem et in vitae cursu consideranda est. Hic res mobilitatis uteri, staticae, endocrineae, nervales, fibrarum muscularum levium momenta afferunt. Ab parto ad feminam adultam relatio longitudinum inter corpus et cervicem constanter versus corpus mutat. In neonatis femininis corpus cervici brevius, in adultis longius invenitur.

Incrementum postpartale

Tempore partus uterus imperfectus est. Adenogenesis, quae formatio glandularum uterinarum significat, velut laminas uteri, endometrium, myometrium, perimetrium instituendi, non prius quam post partum oriuntur[19].

De axe longitudinali et diversitatibus loci motuumque

Totius uteri axis longitudinalis, planitie frontali visus in planitie mediana, sagittali autem planitie aestimatus secundum axem pelvicum invenitur. Apparatu sustinendi utero circum cervicem nexo, corpus uteri cervici plus fixata mobilius est. Pariter uterus in toto moveri potest, nam in graviditate embryone crescente uterus incrementum capit.

Flexio et positio notiones uteri directionis axis longitudinalis interruptio (flexionem inter corpus et cervicem uteri) et planitiei medianae relationem (positionem uteri in toto) describunt. Flexio frequens est anteflexio: cum vesica urinaria vacua et rectum vacuo corpus supra isthmum antrorsum super vesciam iacet. Si angulus inter axes et corporis et cervicis abest, linea recta, anteversio uteri dicitur, quae de consuetudine post partus complures observari potest. Non raro derivatio minor, varietas normalis, extra planitiem medianam dextropositio vel sinistropositio exstat. Semper quidem retroflexio et retroversio abnormalis sunt.

Contractiones uterinae

Conferatur pagina principalis Contractio uterina.

Contractiones musculares musculi levis uterini contractiones uterinae vocitantur. Eis munera diversa sunt: Vectura spermatozoidorum embryonisque, implantatio, menstruatio, gestatio, partus[20]. Extra graviditatem tales frequenter cyclo menstruali ineunte occurrunt dicunturque undae endometriales vel undae contractiles. Machinatio contractionum uterinarum partibus tribus pendunt: apparatui contractili, electrophysiologiae myocytorum, gubernatio sensus apparatus contractilis ope calcii Ca2+.

Microbioma endometriale

Classice uterus "sterilis" (bacteriis carens) aestimatur. Nuper sane ut in aliis organis in utero quoque microbioma endometriale descriptum est[21]. Videtur, ut inter feminas, varietates maiores exstent[22].

Cyclus menstrualis

Conferatur pagina principalis Cyclus menstrualis.

Cyclus menstrualis est in feminis cursus repetitivus imprimis endocrineus duratione circiter 28 diebus. Cyclo ineunte sub hormontibus folliculos stimulante hormonte (FSH), oestrogeno, luteinisantis hormontis (LH), et progesterono uterus, ut ceterum corpus feminarum circiter 14—50 annos natarum commutationes cyclicarum ostendit. Res cyclicae in phases dividuuntur: phasem proliferativam vel folliularem (diebus 1—14) et phasem secretoriam vel lutealem (diebus 15—28). De conventione menstruationis initium simul initium cycli menstrualis novi constituit. Cyclice ab die quinto aedificatio mucosae uterinae usque ad diem decimum quartum, quo ovulatio uno in ovario oritur, deinde copia corporis lutei progesteroni vasa endometrialia crescunt usque ad eius degenerationem die circiter die vicesimo. Tum enim vasa endometrialis rumpunt, ut copia sanguinis, menstruatio, de lamina functionali endometrii trans cervicem in vaginam, ita foras, liberatur.

Oestrogeno phaenomenon arborisationis sub microscopio visibile
Mucus cervicalis inter digitos tentus stamen formans

Mucus cervicalis, ab glandulis cervicalibus cervicis in canalem cervicis liberatus, est secretus basicus. Contrarie endometrio desquamatio mucosae non fit, tamen varietates muci secundum cyclum menstrualem explorari possunt. Sub oestrogenorum effectibus secretio muci stimulatur, progesteroni inhibitur. Ante ovulationem stimulatio multitudine ostrogeni maxima est; una cum aqua etiam liberata, mucus phaenomenon arborisationis sub microscopio visibilis est. Simul immediate ante ovulationem mucus maxime tendi potest, ut inter digitos mucus cervicalis stamen longum formet, quod distinctio, quamquam non raro incerta, inter dies fertiles et non fertiles permittit. Phaenomenon hoc Anglice elasticity (extendi posse) vel causa historica Theodisce Spinnbarkeit[23] ("netibilitas", nendi stamina facultas) nominatur.

Relationes systematis nervosi autonomici

Fibrae nervales systematis nervosi autonomici omnes laminas uteri capiunt, et functio earum momentum maius habet.

Decidua et cursus graviditatis

Conferatur pagina principalis Graviditas.
Decidua, textus endometrialis sub progesterone commutatus, cum pluribus et maioribus cellulis decidualibus polygonalibus

Uterus accepit blastocystim, quae ad parietem adhaeret. Ex blastocysti embryo, denique fetus procedit. Postremo uterus parvulum maturum per vaginam parit. Graviditate ineunte endometrium decidua vocitatur. Massa uteri humani ad partum est 1.2 kg.

Formatio deciduae (decidualizatio): In mammaliis cum placentis haemochorialibus (ut in muribus, hominibus), mature in graviditate textus uterinus transiens, qui endometrium commutatum est, decidua vocitatur, in utero gratia hormontis progesteroni (P4), velut adenosinum monophosphatum cyclicum (AMPc) formatur[24]. "Placenta haemochorialis" uterum strata inter sanguinem maternalem et embryonem (trophoblastum cum blastocysti intus) generare significat. Haec decidua tota in graviditate in utero maneat et denique sub partu expulsetur[25]. Vocantur deciduae partes decidua basalis (vel placentalis), quae nexa est cum trophoblasto, et decidua capsularis, quae blastocystim (embryonem) circumcingit.

Senescentia

Quoad uterum senescentia cum terminus vitae reproductionis nexa est. Non factor singularis transitum secundum menopausem ab fecunditate in infecunditatem explanat. Extra commutationes endocrineas deminutio quoque fibrarum nervalium systematis nervosi autonomici momentum affert[26].

Examina uteri medica

Uterus vel partes suae examinibus diversis explorari potest, per examen clinicum, per colposcopiam, per examina iconismo medico facta. Graviditate ineunte fluxus sanguineus secundum utramque arteriam uterinam ope echographiae Doppler observari potest.

Examinibus externis, imprimis in graviditate et sub partu

Iam mature in graviditate mutationes iuxta uterum exlorari possunt.

Ab hebdomate decima tertia altitudo fundi uteri mensura temporis graviditatis erit.

Observatione signa directa non raro incerta apparet, si menstrua regulari caret, vel, rarius, circiter die decimo secundo post conceptionem apparitio paucarum guttarum sanguinis pannulo intimo, implantatione blastocystis causa. In parte contractiones uteri narrantur aliquid mutatae. Ab hebdomade decima tertia altitudo fundi uteri una inter aliarum mensurarum graviditatis erit. Aetatis gestationis itaque aestimatio per palpationem licet.
Invenitur apud feminam salubrem supinamque cum embryone unico fundus uteri:

  • hebdomade decima terta: duos digitos supra symphysem,
  • hebdomade decima sexta: tres digitos supra symphysem,
  • hebdomade vicesima: tres digitos infra umbilicum,
  • hebdomade vicesima quarta: ad umbilicum,
  • hebdomade vicesima octava: tres digitos supra umbilicum,
  • hebdomade tricesima secunda: inter umbilicum et processum xiphoideum,
  • hebdomade tricesima sexta: ad arcum costalem,
  • hebdomade quadragesima: unum, duos digitos infra arcum costalem, quia versus partum uterus paululum submittit.

Maiores mensurae cum geminis, diabete mellito (cum magnitudine infantis maioris), nimis liquoris amniotici in utero; at aliae cum graviditate molare (tumor loco embryonis) inveniuntur.

Examine gynaecologico interno

Superficies externa ostii uteri, ut per colposcopiam videri possit, clinice in quadrantes quattuor dividitur.

Positione supina examen gynaecologicum internum explorationem uteri clinicam permittit: inter alia, situs superficiei cervicis speculi ope, situs uteri in toto examinatione bimanuali investigari possunt. Ita structurarum istarum varietates, inflammationes, malformationes, anomaliae discerni, in graviditate altitudo fundi uteri aestimari queant.

Initium digitus index digitale medico tectus, deinde in vagina positus profunde superficiem cervicis externam et rotundam invenit. Postea speculum instrumentum medicum insertur aperturque, ita superficies cervicis visibilis erit.

Sub partu laxitas ostii externi constanter observanda est. Apertura maxima 10 cm est.

Examinibus iconismo medico et aliis apparatibus factis

Colposcopia est methodus optica, qua colposcopii ope ita magnificatione maiore superficies cervicis, vaginae, vulvae investigari possunt. Propter probationem abnormalem examinis gynaecologici colposcopiae ope cervicis inflammatio vel commutationes praecancerosae discerni queant.

Echographiae Doppler ope fluxus sanguineus demonstrari potest, etiam tribus dimensionibus[27]. Differentia ope echographiae Doppler inter uterum septatum et bicornuatum discripta est[28].

Iconismus resonantia magnetica factus (IRM) ad uteri morbos dignoscendos momentum affert.

Mala et morbi uteri

Exempla sunt:

Inflammationes

Neoplasmata

Neoplasmata sunt transformationes partium cellularum uterinarum, alia benigna, alia maligna. Inter morbos uteri oncologicos carcinomata endometrii frequentia maxima sunt[29].

Carcinoma corporis uteri

Conferatur pagina principalis Carcinoma corporis uteri.

Centesimae octoginta quinque carcinomatum horum histologice adenocarcinomata sunt, quod incrementum malignum ex epithelio glandularum endometrialium emanatum significat. Compluria ex eis moleculas receptoriorum oestrogeni vel progesteroni exprimunt. Classificatio TNM magnitudinem tumoris (T), nodos lymphaticos affectos (N), metastasem (M) describit, derivatae sunt classificationes FIGO (foederationis internationalis gynaecologiae obstetriciaeque) et UICC (unionis internationalis contra cancrum):

TNM FIGO / UICC Criteria
TX Tumor primarius aestimari non potest
T0 Tumor primarius non invenitur
Tis Carcinoma in situ
T1 I Tumor corpori uteri restrictus
1a IA Tumor endometrio restrictus seu myometrii minus quam dimidium infiltrat
1b IB Tumor myometrii dimidium vel plus infiltrat
T2 II Tumor stroma cervicis uteri infiltrat, at uteri fines non superat
T3 et/vel N1 III Transmissio localis et/vel regionalis
3a IIIA Tumor serosam corporis uteri et/vel adnexas afficit (metastasis per continuitatem)
3b IIIB Vagina affecta et/vel parametriorum (metastasis per continuitatem)
3c vel N1 IIIC Metastasis pelvica et/vel nodi lymphatici paraaortales affecti
3c1 IIIC1 Metastasis nodorum lymphaticorum pelvicorum
3c2 IIIC2 Metastasis nodorum paraaortalium cum/sine metastasi nodorum lymphaticorum pelvicorum
T4 IV Tumor serosam vesicae urinariae et/vel intestini infiltrat
Nx Nullum indicium quoad metastases lymphaticos regionales pro certo ponitur.
N0 Nulla metastasis nodorum lymphaticorum regionalium
N1 Metastasis nodorum lymphaticorum regionalium
M0 Nulla metastasis remota
M1 Tumor metastases remotas formabat (vagina, serosa pelvica, adnexae exclusae; nodi lymphatici inguinales et alii abdominales paraaortales et/vel pelvici inclusi)

Malformationes

Malformationes uteri cum malis formationis ductuum Mullerianorum coniungere possunt. Circiter 5% omnium feminarum affectae (praevalentia) sunt[37]. Classificationes ab societatibus medicis divulgatae sunt[38]. Saepe non solum uteri incrementum sed etiam aliarum structurarum tractus genitourogenitalis feminini affectum apparet. Putatur, ut his non raro substantiae teratogenicae, ut diethylostilbestrolum [39] medicamentum contra abortum pristinum fabricatumque usque ad annum 1997, accusandae sint. Non raro, insuper, malformatio una cum anomalia renis ipsilateralis observatur[40].

Utero arcuato margo superior cavitatis uteri concavitas, arcum quasi pendentem formans, est. De consuetudine uterus arcuatus malformatio minor, saepe varietas quoque, aestimatur. Quamquam effectus graviditatis haud maiores videntur, magnitudines effectuum adhuc disputantur[41].

Utero bicorni corpus duplex est. Nuntii partuum, etiam geminorum, divulgati sunt[42].

Uterus didelphys (de verbis Graecis δίς, duo, et δελφύς, uterus) est formatio uteri duplicis et vaginae duplicis. Syndroma Herlyn et Werner et Wunderlich sive Syndroma OHVIRA (obstructa hemivagina cum ipsilaterali renali agenesia) est varietas cum vagina caeca singulari et agenese renali ipsilaterali.

Vulnera uteri

  • Dehiscentia uteri est ruptura uteri partialis, sine detrimento omnium laminarum, sine detrimento peritonei. Non raro dehiscentia nulla symptomata generet.
  • Ruptura uteri est ruptura omnium laminarum et peritonei, quae post sectionem caesaream observari potest[48]. Ruptura vulnus grave et periculosum[49], at nosocomialis tractatio periculum deminuere potest[50].

Uteri chirurgia gynaecologica

  • Hysterectomia — Resectio uteri in toto; distinguuntur hysterectomiae vaginales (aditu chirurgico trans vaginam) et laparosopicae/endoscopicae (aditu ope tubi instrumenti trans parietem abdominalem) et abdominales (trans parietem abdominalem, operatione "aperta")
  • Myomectomia — Resectio fibroidorum uteri; distinguuntur myomectomiae laparosopicae et abdominales et hysteroscopica
  • Sacrohysteropexia — operatio prolapsus uteri: insertio reti inter cervicem et os sacrum ut uterus levetur
  • Trachelectomia — resectio cervicis uteri[51]
  • Sectio caesarea — partus chirurgicus cum sectione transabdominali

Nexus interni

Notae

  1. ↑ Siebenhaar, F. J. (1850). Terminologisches Wörterbuch der medicinischen Wissenschaften, ed. 2 (Lipsiae: Arnoldische Buchhandlung).
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Lewis, C. T. & Short, C. (1879). A Latin dictionary founded on Andrews' edition of Freund's Latin dictionary (Oxoniae: Clarendon Press).
  3. ↑ 3.0 3.1 Kraus, L.A. (1844). Kritisch-etymologisches medicinisches Lexikon, ed. 3 (Gotingae: Verlag der Deuerlich- und Dieterichschen Buchhandlung).
  4. ↑ Foster, F. D. (1891-1893). An illustrated medical dictionary. Being a dictionary of the technical terms used by writers on medicine and the collateral sciences, in the Latin, English, French, and German languages (Novi Eboraci: D. Appleton and Company).
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 Kossmann, R. (1895). Die gynäcologische Anatomie und ihre zu Basel festgestellte Nomenclatur. Monatsschrift für Geburtshülfe und Gynaekologie, 2 (6), 447–72.
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 Castelli, B. & Bruno, J. P (1713), Lexicon medicum Graeco-Latinum (Lipsiae: F. Thomas).
  7. ↑ Hühnel W., Beier H. M. (Apr 1976). "Studies on the innervation of the endometrium". Cell and tissue research 167 (4): 527-36 
  8. ↑ Tingåker B. K., Johansson O., Cluff A. H., Ekman-Ordeberg G. (Mar 2006). "Unaltered innervation of the human cervix uteri in contrast to the corpus during pregnancy and labor as revealed by PGP 9.5 immunohistochemistry". European journal of obstetrics, gynecology, and reproductive biology 125 (1): 66-71 
  9. ↑ Tingåker B. K., Irestedt L. (Iun 2008). "Changes in uterine innervation in pregnancy and during labour". Current opinion in anaesthesiology 23 (3): 300-3 
  10. ↑ Dvorská D., Braný D., Danková Z., Halašová E., Višňovský J. (Iun 2017). "Molecular and clinical attributes of uterine leiomyomas". Tumour biology 39 (6): 1010428317710226 
  11. ↑ Yamaguchi M., Yoshihara K., Suda K., Nakaoka H., Yachida N., Ueda H., Sugino K., Mori Y., Yamawaki K., Tamura R., Ishiguro T., Motoyama T., Watanabe Y., Okuda S., Tainaka K., Enomoto T. (Mar 2021). "Three-dimensional understanding of the morphological complexity of the human uterine endometrium". Science 24 (4): 102258 
  12. ↑ Cavitas pelvis in cavitatem peritonealem, spatium subperitoneale, et fossam ischiorectalem dividitur.
  13. ↑ In viris cavitas pelvis dividitur in compartimenta duo: anterius et posterius.
  14. ↑ Mullen R. D., Behringer R. R. (2014). "Molecular genetics of Müllerian duct formation, regression and differentiation". Sexual development 8 (5): 281-96 
  15. ↑ Cunha G. R., Robboy S. J., Kurita T., Isaacson D., Shen J., Cao M., Baskin L. S. (Sep-Oct 2018). "Development of the human female reproductive tract". Differentiation 103: 46-65 url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30236463/ 
  16. ↑ Cirio M. C., Hui Z., Haldin C. E., Cosentino C. C., Stuckenholz C., Chen X., Hong S.-K., Dawid I. B., Hukriede N. A. 
  17. ↑ Bernard P., Harley V. R. (2007). "Wnt4 action in gonadal development and sex determination". The international journal of biochemistry & cell biology 39 (1): 31-43 
  18. ↑ Haraguchi R., Yamada G., Murashima A., Matsumaru D., Kitazawa R., Kitazawa S. (Ian 2021). "New Insights into Development of Female Reproductive Tract-Hedgehog-Signal Response in Wolffian Tissues Directly Contributes to Uterus Development". International journal of molecular sciences 22 (3): 1211 
  19. ↑ Cooke P. S., Spencer T. E., Bartol F. E., Hayashi K. (Sep 2013). "Uterine glands: development, function and experimental model systems". Molecular human reproduction 19 (9): 547-58 
  20. ↑ Aguilar H. N., Mitchell B. F. (Nov-Dec 2010). "Physiological pathways and molecular mechanisms regulating uterine contractility". Human reproduction update 16 (6): 725-44 
  21. ↑ Moreno I., Codoñer F. M., Vilella F., Valbuena D., Martinez-Blanch J. F., Jimenez-Almazán J., Alonso R., Alamá P., Remohí J., Pellicer A., Ramon D., Simon C. (Dec 2016). "Evidence that the endometrial microbiota has an effect on implantation success or failure". American journal of obstetrics and gynecology 215 (6): 684-703 
  22. ↑ Dinsdale N. K., Castaño-Rodríguez N., Quinlivan J. A., Mendz G. L. (Oct 2020). "Comparison of the Genital Microbiomes of Pregnant Aboriginal and Non-aboriginal Women". Frontiers in cellular and infection microbiology 10: 523764 
  23. ↑ Cohen M. R., Stein Sr. I. F., Kaye B. M. (1952). "Spinnbarkeit: a characteristic of cervical mucus; significance at ovulation time". Fertility and sterility 3 (3): 201-9 
  24. ↑ Gellersen B., Brosens I. A., Brosens J. J. (Nov 2007). "Decidualization of the human endometrium: mechanisms, functions, and clinical perspectives". Seminars in reproductive medicine 25 (6): 445-53 
  25. ↑ Lima P. D., Zhang J., Dunk C., Lye S. J., Croy B. A. (Nov 2014). "Leukocyte driven-decidual angiogenesis in early pregnancy". Cellular & molecular immunology 11 (6): 522-37 .
  26. ↑ Kosmas I. P., Malvasi A., Vergara D., Mynbaev O. A., Sparic R., Tinelli A. (2020). "Adrenergic and Cholinergic Uterine Innervation and the Impact on Reproduction in Aged Women". Current pharmaceutical design 26 (3): 358-62 
  27. ↑ Chen S.-J., Chen C.-P., Sun F.-J., Chen C.-Y. (Oct 2019). "Comparison of Placental Three-Dimensional Power Doppler Vascular Indices and Placental Volume in Pregnancies with Small for Gestational Age Neonates". Journal of clinical medicine 8 (10): 1651 
  28. ↑ Nazzaro G., Locci M., Marilena M., Salzano E., Palmieri T., De Placido G. (Sep-Oct 2014). "Differentiating between septate and bicornuate uterus: bi-dimensional and 3-dimensional power Doppler findings". Journal of minimally invasive gynecology 21 (5): 870-6 
  29. ↑ Stubert J., Gerber B. (Feb 2016). "Current Issues in the Diagnosis and Treatment of Endometrial Carcinoma". Geburtshilfe und Frauenheilkunde 76 (2): 170-5 
  30. ↑ Wang J., Yang Q., Zhang N., Wang D. (Iul 2021). "Uterine angiomyolipoma: a clinical analysis of 8 cases and literature review". Archives of gynecology and obstetrics 304 (1): 171-7 
  31. ↑ D'Angelo E., Prat J. (Ian 2010). "Uterine sarcomas: a review". gynecologic oncology 116 (1): 131-9 
  32. ↑ Berton-Rigaud D., Devouassoux-Shisheboran M., Ledermann J. A., Leitao M. M., Powell M. A., Poveda A., Beale P., Glasspool R. M., Creutzberg C. L., Harter P., Kim J.-W., Reed N. S., Ray-Coquard I. (Nov 2014). "Gynecologic Cancer InterGroup (GCIG) consensus review for uterine and ovarian carcinosarcoma". International journal of gynecological cancer 24 (9 Supplementum 3): S55-60 
  33. ↑ Govindappagari S., Schiavone M. B., Wright J. D. (Dec 2011). "Cervical neoplasia". Clinical obstetrics and gynecology 54 (4): 528-36 
  34. ↑ Origoni M., Salvatore S., Perino A., Cucinella G., Candiani M. (2014). "Cervical Intraepithelial Neoplasia (CIN) in pregnancy: the state of the art". European review for medical and pharmacological sciences 18 (6): 851-60 
  35. ↑ Chen Y., Dong J., Chu B., Zhang X., Ru X., Chen Y., Chen Y., Cheng X. (Iul 2021). "Characteristics and Related Factors of High-Risk Human Papillomavirus Infection in Pregnant Women". Medical science monitor 27: e929100 
  36. ↑ Wang R., Pan W., Jin L., Huang W., Li Y., Wu D., Gao C., Ma D., Liao S. (Feb 2020). "Human papillomavirus vaccine against cervical cancer: Opportunity and challenge". Cancer letters 471: 88-102 
  37. ↑ Chan Y. Y., Jayaprakasan K., Zamora J., Thornton J. G., Raine-Fenning N., Coomarasamy A. (Nov-Dec 2011). "The prevalence of congenital uterine anomalies in unselected and high-risk populations: a systematic review". Human reproduction update 17 (6): 761-71 
  38. ↑ Ludwin A., Ludwin I. (Mar 2015). "Comparison of the ESHRE-ESGE and ASRM classifications of Müllerian duct anomalies in everyday practice". Human reproduction 30 (3): 569-80 
  39. ↑ Van Gils A. P., Tham R. T., Falke T. H., Peters A. A. (Dec 1989). Abnormalities of the uterus and cervix after diethylstilbestrol exposure: correlation of findings on MR and hysterosalpingography. 153. pp. 1235-8 
  40. ↑ Acién P., Acién M. (Nov 2010). "Unilateral renal agenesis and female genital tract pathologies". Acta obstetricia et gynecologica Scandinavica 89 (11): 1424-31 
  41. ↑ Isikoglu M. (Feb 2016). Journal of obstetrics and gynaecology in India 66 (1): 6-9 
  42. ↑ Doruk A., Gozukara I., Burkaş G., Bilik E., Dilek T. U. K. (2013). "Spontaneous twin pregnancy in uterus bicornis unicollis". Case reports in obstetrics and gynecology: 834952 
  43. ↑ Krishnan M., Narice B. F., Ola B., Metwally M. (Mai 2021). "Does hysteroscopic resection of uterine septum improve reproductive outcomes: a systematic review and meta-analysis". Achives of gynecology and obstetrics 303 (5): 1131-42 
  44. ↑ Li X., Liu T., Li L. (Iun 2021). "Herlyn-Werner-Wunderlich syndrome and its complications: A report of two cases and literature review". Radiology case reports 16 (8): 2319-24 
  45. ↑ Ledig S., Brucker S., Barresi G., Schomburg J., Rall K., Wieacker P. (Sep 2012). "Frame shift mutation of LHX1 is associated with Mayer-Rokitansky-Kuster-Hauser (MRKH) syndrome". Human reproduction 27 (9): 2872-5 
  46. ↑ Waschk D. E. J., Tewes A.-C., Römer T., Hucke J., Kapczuk K., Schippert C., Hillemanns P., Wieacker P., Ledig S. (Mai 2016). "Mutations in WNT9B are associated with Mayer-Rokitansky-Küster-Hauser syndrome". Clinical genetics 89 (5): 590-6 
  47. ↑ Biason-Lauber A., De Filippo G., Konrad D., Scarano G., Nazzaro A., Schoenle E. J. (Ian 2007). "WNT4 deficiency--a clinical phenotype distinct from the classic Mayer-Rokitansky-Kuster-Hauser syndrome: a case report". Human reproduction 22 (1): 224-9 
  48. ↑ Cecchini F., Tassi A., Londero A. P., Baccarini G., Driul L., Xodo S. (Apr 2020). "First Trimester Uterine Rupture: A Case Report and Literature Review". International journal of environmental research and public health 17 (8): 2976 
  49. ↑ Padhye S. M. (Oct-Dec 2007). "Rupture uterus in primigravida: morbidity and mortality". Kathmandu University medical journal 5 (4): 492-6 
  50. ↑ Yap O. W., Kim E. S., Laros Jr. R. K. (Iun 2001). "Maternal and neonatal outcomes after uterine rupture in labor". American journal of obstetrics and gynecology 184 (7): 1576-81 
  51. ↑ Matsuo K., Chen L., Mandelbaum R. S., Melamed A., Roman L. D., Wright J. D. (Mai 2019). "Trachelectomy for reproductive-aged women with early-stage cervical cancer: minimally invasive surgery versus laparotomy". American journal of obstetrics and gynecology 220 (5): e1-469.e13 

Nexus externi

Anatomia microscopica

Embryologia

Cyclus menstrualis

Examen clinicum

Mala et morbi uteri