ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា

ព្រះមហាក្សត្រនៃកម្ពុជា
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
Royal Standard of Cambodia

កម្ពុជា

អត្ថបទនេះគឺជាផ្នែកបន្តៗគ្នាស្ដីពី នយោបាយ និង រដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា

រាជាធិបតេយ្យ ព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហមុនី

រដ្ឋាភិបាល នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន

សភាតំណាងរាស្ត្រ ព្រឹទ្ធសភា រដ្ឋសភា

ការបោះឆ្នោត ២០០៣ ២០០៨ ២០១៣

គណបក្សនយោបាយ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា

ទំនាក់ទំនងបរទេស ទំនាក់ទំនងបរទេស

បំណែងចែករង ខេត្ត រាជធានី ស្រុក ក្រុង ខណ្ឌ ឃុំ សង្កាត់

បញ្ហាទាក់ទង សិទ្ធិមនុស្ស ភាពមិនចាញ់មិនឈ្នះតាមព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ

ប្រទេសដទៃទៀត · សៀវភៅផែនទី តោរណៈនយោបាយ មើល ពិភាក្សា កែប្រែ

របបរាជានិយមនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា គឺជា រាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៃ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។ ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជា ​ប្រមុខ​រដ្ឋ ។ របបរាជានិយមមានតាំងពីយ៉ាងហោចណាស់ ៥០ គ.ស. លើកលែងតែក្នុងអំឡុងពេលនៃការលុបបំបាត់ពីឆ្នាំ ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ ១៩៩៣ ។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៣ មក ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានក្លាយជាព្រះមហាក្សត្ររើសតាំង ដែលធ្វើអោយប្រទេសកម្ពុជាក្លាយជា រាជាធិបតេយ្យជ្រើសរើសមួយក្នុងចំនោមរាជានិយម មួយចំនួនរបស់ពិភពលោក។ ព្រះមហាក្សត្រត្រូវបានជ្រើសរើសអស់មួយជីវិតដោយ ក្រុមប្រឹក្សារាជបល្ល័ង្ក ដែលមានឥស្សរជននយោបាយនិងសាសនាជាន់ខ្ពស់មួយចំនួន។ បេក្ខភាព​ត្រូវ​បាន​ជ្រើស​រើស​ពី​ចំណោម​កូន​ចៅ​របស់​ព្រះបាទ ​អង្គឌួង ដែល​មាន​អាយុ​យ៉ាង​តិច ៣០​ឆ្នាំ មក​ពី​រាជវង្ស​ពីរ​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា ( ​នរោត្តម និង ​​ស៊ីសុវត្ថិ )។

រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ដែល​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​ឱ្យ​ប្រើ​ក្នុង​ឆ្នាំ ១៩៩៣ បាន​ចែង​អំពី​តួនាទី​របស់​ព្រះមហាក្សត្រ​។ វាត្រូវបានប្រកាសថាស្តេច "សោយរាជ្យប៉ុន្តែមិនកាន់អំណាច" ក៏ដូចជា "និមិត្តសញ្ញានៃការរួបរួមជាតិនិងការបន្ត" ។

ព្រះមហាក្សត្រ បំពេញមុខងារសំខាន់ៗរបស់រដ្ឋ ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ នេះរួមបញ្ចូល ប៉ុន្តែមិនកំណត់ចំពោះ៖

• តែងតាំង នាយករដ្ឋមន្ត្រី និង គណៈរដ្ឋមន្ត្រី ។
• សន្និបាត​ស្តី​ពី​ការ​បើក​ស្ថាប័ន​នីតិប្បញ្ញត្តិ​ទាំង​ពីរ គឺ ​រដ្ឋសភា​កម្ពុជា និង ​ព្រឹទ្ធសភា​កម្ពុជា ។
• មានតួនាទីជាអគ្គមេបញ្ជាការនៃ កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ។
• ធ្វើជាអធិបតី នៃឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាការពារជាតិ ។
• ជួបជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រី រៀងរាល់ពាក់កណ្តាលខែ ដែលព្រះមហាក្សត្រទ្រង់មានព្រះរាជបន្ទូលសង្ខេបអំពីបញ្ហារដ្ឋ។
• ចុះហត្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យ/ព្រះរាជក្រឹត្យ ដែលផ្តល់ប្រសិទ្ធភាពដល់ច្បាប់ដែលអនុម័តដោយសភា និងសំណើដោយគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។
• ដើរតួជា "អាជ្ញាកណ្តាលកំពូល" ដើម្បីបើកដំណើរការនៃស្ថាប័នរដ្ឋ។
• ការ​ទទួល​លិខិត​បញ្ជាក់​ពី​ឯកអគ្គរាជទូត។
• មានអំណាចនៃការផ្លាស់ប្តូរ និងការលើកលែងទោស។
• ជាអធិបតីនៃ ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម ។
• តែងតាំងសមាជិកចំនួនថេរ ដើម្បីបម្រើស្ថាប័នរដ្ឋ ដូចជាព្រឹទ្ធសភា និងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ។
• ការផ្តល់រង្វាន់ កិត្តិយសជាតិ ។

ព្រះមហាក្សត្រក៏បំពេញតួនាទីផ្សេងទៀតដែលមិនបានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញក្នុងតួនាទីជាប្រមុខរដ្ឋ ឧទាហរណ៍ ទ្រង់ជាអធិបតីក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ដែលមានសារៈសំខាន់របស់ជាតិ រួមទាំងពិធីសាសនា និងប្រពៃណីដែលរួមបញ្ចូលជាតិខ្មែរ គាំទ្រដល់បុព្វហេតុមនុស្សធម៌ និងសប្បុរស និងតំណាងប្រទេសកម្ពុជានៅក្រៅប្រទេសនៅពេលបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅបរទេស។ ^[១] ទោះបីជាមានអ្នកគ្រប់គ្រងជាស្ត្រីកាលពីអតីតកាលក៏ដោយ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៩៣ បានហាមឃាត់ស្ត្រីមិនឱ្យឡើងសោយរាជ្យ។ ^[២]

• រឿង កម្ពុ ស្វយម្ភូវ

ឈ្មោះ	រូបបញ្ឈរ	ឈ្មោះផ្ទាល់ខ្លួន	សោយរាជ្យ	ទំនាក់ទំនង
ព្រះបាទ​បរម​រាជា​ទី​២ បរមរាជាទី២		ពញាយ៉ាត ពញាយ៉ាត	១៤៣១–១៤៦៣
នរាយណ៍រាជា		នរាយណ៍រាជាទី១	១៤៦៣–១៤៦៩	បុត្រព្រះបាទពញាយ៉ាត
រាជារាមាធិបី		ស្រីរាជា	១៤៦៩–១៤៧៥	បុត្រទី២ព្រះបាទពញាយ៉ាត
ស្រីសុរិយោទ័យទី២		រាជាធិរាជ	១៤៧២–១៤៧៥	បុត្រទី៣ព្រះបាទពញាយ៉ាត
ធម្មរាជាទី១		ធម្មរាជាធិរាជ	១៤៧៦–១៥០៤	បុត្រទី៤ព្រះបាទពញាយ៉ាត
ស្រីសុគន្ធបទ		ដាំខាត់សុគន្ធរ	១៥០៤–១៥១២	បុត្រទី១របស់អម្មរាជាទី២ទ

ឈ្មោះ	រូបបញ្ឈរ	ឈ្មោះផ្ទាល់ខ្លួន	សោយរាជ្យ	ទំនាក់ទំនង
ស្រីជេដ្ឋា ស្រីជេដ្ឋា		Sdach Korn ស្ដេចកន	១៥១២–១៥២១	ប្អូនថ្លៃសុគន្ធបទ
សង្រ្គាមស៊ីវិល៖ ព្រះបាទស្រីជេដ្ឋា និងចន្ទរាជា៖ ១៥១៦-១៥២៥
ចន្ទរាជា		ពញា ចាន់ ពញាចន្ទ	១៥១៦–១៥៦៦	បុត្រទី២ធម្មរាជាទី២
បរមរាជាទី១		សត្ថាមហិន្ធរាជ	១៥៦៦–១៥៧៦	បុត្រចន្ទរាជ
សត្ថាទី១		បរមរាជា	១៥៧៦–១៥៨៤	បុត្របរមរាជា
ជ័យជេដ្ឋាទី១		ជ័យជេដ្ឋា ជ័យជេដ្ឋា	១៥៨៤–១៥៩៤	បុត្រសត្ថាទី១
ការឈ្លានពាន អយុធ្យា និង ការដួលរលំនៃក្រុងលង្វែក : ១៥៩១-១៥៩៤

ឈ្មោះ	រូបបញ្ឈរ	ឈ្មោះផ្ទាល់ខ្លួន	សោយរាជ្យ	ទំនាក់ទំនង
ព្រះរាម I ព្រះរាម ទី១		រាមកេរ្តិ៍ រាមាជើងព្រៃ	១៥៩៤–១៥៩៦
ព្រះរាម II ព្រះរាម ទី២		កែវ បាណន់	១៥៩៦–១៥៩៧	បុត្រព្រះសត្ថា
បរមរាជាទី២ ( ទំព័រគំរូ:Ill ) បរមរាជា ទី២		ពញា តោន ពញាតន់	១៥៩៧–១៥៩៩	បុត្របរមរាជាទី២
បារ៉ាមរាជា III ( បារមរាជ III ) បរមរាជា ទី៣		ពញាអាន ពញាអន	១៥៩៩–១៦០០	បុត្រសត្ថា
កែវ ហួរ I កែវហ៊្វាទី១		ពញាញឹម ពញាញោម	១៦០០–១៦០៣	បុត្រសត្ថា
ប៉ារ៉ាមរាជ ទី ៤ ( បារមរាជ ទី ៤ ) បរមរាជា ទី៤		សិរីសោភ័ណ ស្រីសុរិយោពណ៌	១៦០៣–១៦១៨	បុត្របរមរាជាទី២

ឈ្មោះ	រូបបញ្ឈរ	រាជវង្ស	កំណើត	ការស្លាប់	ទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកកាន់តំណែងមុន។
ព្រះបាទ នរោត្តម សុរាម្រិត នរោត្តម សុរាម្រិត ថ្ងៃទី 3 ខែមីនាឆ្នាំ 1955 – ថ្ងៃទី 3 ខែមេសា ឆ្នាំ 1960 (5 years, 31 days)		នរោត្តម	ថ្ងៃទី 6 ខែមីនាឆ្នាំ 1896 ភ្នំពេញ	ថ្ងៃទី 3 ខែមេសា ឆ្នាំ 1960 ភ្នំពេញ អាយុ៖ 64 years, 28 days	ឪពុក
ព្រះនាង ស៊ីសុវត្ថិ កុសុមៈ ស៊ីសុវត្ថិ កុសុមៈ ថ្ងៃទី ២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៦០ – ថ្ងៃទី 9 ខែតុលាឆ្នាំ 1970 (10 years, 111 days) [lower-alpha ១]		ស៊ីសុវត្ថិ (by birth) នរោត្តម (by marriage)	ថ្ងៃទី 9 ខែមេសាឆ្នាំ 1904 ភ្នំពេញ	ថ្ងៃទី 27 ខែមេសា ឆ្នាំ 1975 ទីក្រុងប៉េកាំង អាយុ៖ 71 years, 18 days	មហេសី

ឈ្មោះ	រូបបញ្ឈរ	រាជវង្ស	កំណើត	ការស្លាប់	ទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកកាន់តំណែងមុន។
នរោត្តម សីហនុ នរោត្តម សីហនុ ថ្ងៃទី 24 ខែកញ្ញាឆ្នាំ 1993 – ថ្ងៃទី 7 ខែតុលា ឆ្នាំ 2004 (11 years, 13 days)		នរោត្តម	ថ្ងៃទី ៣១ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩២២ ភ្នំពេញ	១៥ តុលា ២០១២ ទីក្រុងប៉េកាំង អាយុ៖ 89 years, 350 days	កូនប្រុស
នរោត្តម សីហមុនី នរោត្តម សីហមុនី ១៤ តុលា ២០០៤ – បច្ចុប្បន្ន (20 years, 319 days)		នរោត្តម	ថ្ងៃទី ១៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ ១៩៥៣ ភ្នំពេញ	ការរស់នៅ អាយុ៖ 72 years, 107 days	កូនប្រុស

• 
  (១៩៥៣-១៩៧០) ជួសជុលឡើងវិញឆ្នាំ ១៩៩៣
• 
  (១៨៦៤-១៩៥៣) និង (១៩៥៣-១៩៧០)
• 
  ស្តង់ដារព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៧០)
• 
  (តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៣)

1. ↑ ""President Xi meets Cambodian king in Beijing" in GB Times". Archived from the original on 12 May 2019. Retrieved 25 October 2018. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
2. ↑ Jeldres, Julio A. (2 April 1999). "Cambodia's Monarchy: The search for the successor". The Phnom Penh Post. Archived from the original on 2 August 2020. Retrieved 21 June 2020.
3. ↑ "Cambodian Queen is Dead in Peking". The New York Times. April 28, 1975. Archived from the original on 20 August 2020. Retrieved June 23, 2020.
4. ↑ Chandler, David (2018-05-04) (ជាen). A History of Cambodia (4th រ.រ.). Routledge. p. 235. ល.ស.ប.អ. 978-0-429-96406-0. https://books.google.com/books?id=xZSpDwAAQBAJ&pg=PA235. "In 1960 Sihanouk's father, King Suramarit, died. After a series of maneuvers, Sihanouk had himself named Cambodia's chief of state with his mother, Queen Kossamak, continuing to serve as a monarch for ceremonial purposes." 

Cite error: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found