მდინარის აუზი

მდინარის აუზის სქემატური გამოსახულება. პუნქტირული ხაზი ჰიდროგრაფიული აუზის მთავარი წყალგამყოფია
მდინარე ლატორიცის აუზის რელიეფის ციფრული მოდელი

მდინარის აუზი — დედამიწის ზედაპირის ნაწილი, საიდანაც ზედაპირული და მიწისქვეშა წყალი წყლის ობიექტში — მდინარეში, ტბაში, წყალსაცავში, ზღვაში ან ოკეანეში ჩაედინება.[1] ჩამონადენი ხორციელდება ხმელეთის ზედაპირზე, ნიადაგში და აგრეთვე კრისტალური ქანების ნაპრალებში, არტეზიული წყლების დაცლისას.[2]

ჰუმიდურ რაიონებში, როგორც წესი, მთელ მდინარის აუზს აქვს ჩამონადენი, ესე იგი წყალშემკრებია. არიდულ რაიონებში მდინარის აუზის ნაწილს არა აქვს ჩამონადენი (ჩვეულებრივ, ტრანზიტული მდინარეები) ან წარმოადგენს შიგა ჩამონადენის არეს.[2]

მდინარის აუზი როგორც წესი წყალგამყოფითაა შემოსაზღვრული; მსოფლიო ოკეანისთვის იგი დედამიწის ხმელეთის გარე ჩამონადენის არეა. ტბების, ზღვებისა და ოკეანეების წყალშემკრები აუზი ძირითადად ჩამოყალიბებულია მასში ჩამდინარე მდინარეთა წყალშემკრები აუზის ჯამის ხარჯზე. ხშირად გაგება „მდინარის წყალშემკრები აუზი“ ჩანაცვლებულია გაგებით „მდინარის აუზი“.[3]

ხშირ შემთხვევაში ასეთი ჩანაცვლება დასაშვებია. თუმცა ზოგჯერ მდინარის აუზის ფართობი, რომელიც განსაზღვრულია მისი ზედაპირული (ოროგრაფიული) წყალგამყოფის ფარგლებში, შეიძლება არ დაემთხვას ამავე მდინარის წყალშემკრები აუზის ფართობს. ეს ხდება, პირველ ყოვლისა, როდესაც ზედაპირული და წყალქვეშა წყალგამყოფი მდინარეს არ ემთხვევა, წყალქვეშა ჩამონადენის ნაწილი ან გარედან მოედინება განხილული მდინარის აუზში (მეზობლად მდებარე მდინარის აუზიდან), ან მოცემული მდინარის აუზის ფარგლებიდან, რაც დამახასიათებელია მცირე მდინარეებისათვის არაღრმა ეროზიული ჩაჭრით; მეორეც, როდესაც დედამიწის ზედაპირის ნაწილი, რომელიც ფორმალურად მიეკუთვნება ამა თუ იმ მდინარის აუზს, რელიეფის თავისებურებებიდან გამომდინარე შეიძლება აღმოჩნდეს შიდა ჩამონადენის არედ და არ შედიოდეს მდინარის წყალშემკრები აუზის შემადგენლობაში. ასეთი შემთხვევები დამახასიათებელია ბრტყელი რელიეფის გვალვიანი რაიონებისთვის; მაგალითად, ჩრდილოეთ ყაზახეთში მდინარე ტობოლის აუზში გაუდინარია 16,3 ათ. კმ²-ი (მდინარის აუზის ფართობის 50%-ზე მეტი), ხოლო მდინარე იშიმის აუზში 1,75 კმ² (დაახლოებით 24%).[3]

მსოფლიო ოკეანის წყალშემკრები აუზი შეადგენს 118,8 მლნ. კმ²-ს (ხმელეთის მთლიანი ფართობის დაახლოებით 80%), საიდანაც ატლანტის ოკეანეზე მოდის — 50,7 მლნ. კმ² (34%), წყნარ ოკეანეზე — 24,8 მლნ. კმ² (17%), ჩრდილოეთის ყინულოვან ოკეანეზე — 22,4 მლნ. კმ² (15%), ხოლო ინდოეთის ოკეანეზე — 20,9 მლნ. კმ² (14%). ტბებიდან უდიდესი წყალშემკრები აუზი აქვს კასპიის ზღვას (3,1 მლნ. კმ²-ზე მეტი), ხოლო მდინარეებიდან ამაზონს (7045 ათ. კმ²).[3]

შესაძლებელია მომიჯნავე მდინარის აუზის გაერთიანება მდინარის ბიფურკაციის შედეგად.[2]

სქოლიო

  1. ↑ Drainage basin | Encyclopedia Britannica
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 ზოგადგეოგრაფიულ ტერმინთა ენციკლოპედიური ლექსიკონი. თბ: თბილ. უნ-ტის გამ-ბა, 2014, გვ. 193.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Водосборный бассейн | Большая российская энциклопедия. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-04-13. ციტირების თარიღი: 2021-06-17.

Read other articles:

Muhammad Luthfi bin Yahya

Maulana Al-HabibMuhammad Luthfi bin Yahya Anggota Dewan Pertimbangan PresidenPetahanaMulai menjabat 13 Desember 2019PresidenJoko WidodoKetuaWirantoKetua Majelis Sufi Dunia ke-1PetahanaMulai menjabat 9 April 2019 PendahuluJabatan baruPenggantiPetahanaKetua Majelis Ulama Indonesia Jawa Tengah ke-7Masa jabatan2003–2010 PendahuluKH. Mc. Amin SholehPenggantiKH. Ahmad DarodjiRais 'Aam Jam'iyyah Ahlith Thariqah al-Mu'tabarah an-Nahdliyyah ke-8PetahanaMulai menjabat 28 Febru...

 

Southern Command (United Kingdom)

Southern CommandActive1793–1972Country United KingdomBranch British ArmyTypeCommandSize62,000 troopsGarrison/HQPortsmouth (1793-1901)Tidworth Camp (1901-1949)Fugglestone St Peter (1949-1972)Military unit Southern Command was a Command of the British Army. Nineteenth century Government House, Grand Parade, Portsmouth, command headquarters from 1793 to 1826 Government House, High Street, Portsmouth, command headquarters from 1826 to 1882 Government House, Cambridge Road, Portsmouth, comm...

 

B

  此條目介紹的是拉丁字母中的第2个字母。关于其他用法，请见「B (消歧义)」。   提示：此条目页的主题不是希腊字母Β、西里尔字母В、Б、Ъ、Ь或德语字母ẞ、ß。 BB b(见下)用法書寫系統拉丁字母英文字母ISO基本拉丁字母（英语：ISO basic Latin alphabet）类型全音素文字相关所属語言拉丁语读音方法 [b][p][ɓ](适应变体)Unicode编码U+0042, U+0062字母顺位2数值 2歷史發...

Communist Party of the Donetsk People's Republic

Some of this article's listed sources may not be reliable. Please help improve this article by looking for better, more reliable sources. Unreliable citations may be challenged and removed. (August 2022) (Learn how and when to remove this message) Political party in the Donetsk People's Republic Communist Party of theDonetsk People's Republic Коммунистическая партияДонецкой Народной РеспубликиAbbreviationCPDPR (English)КПДНР (Russian)Ge...

 

Taxation in the Ottoman Empire

Overview of taxation in the Ottoman Empire Taxation in the Ottoman Empire Taxes Adet-i Ağnam Adet-i deştbani Ashar Avarız Bac-i pazar Bedl-i askeri Cizye Cürm-ü cinayet Damga resmi Gümrük resmi Haraç Ihtisab Ispendje Istira Maktu Mururiye resmi Muskirat resmi Nüzül Otlak resmi Rav akçesi Resm-i arusane Resm-i bennâk Resm-i bostan Resm-i çift Resm-i dönüm Resm-i filori Resm-i ganem Resm-i hınzır Resm-i mücerred Resm-i sicill Rusum-e-eflak Selamet isni Tapu resmi Tekalif-i orf...

 

Château de Serrant

Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (novembre 2016). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les références utiles à sa vérifiabilité et en les liant à la section « Notes et références ». En pratique : Quelles sources sont attendues ? ...

Keuskupan Agung Monreale

Keuskupan Agung MonrealeArchidioecesis Montis RegalisKatolik Katedral MonrealeLokasiNegaraItaliaProvinsi gerejawiPalermoStatistikLuas1.509 km2 (583 sq mi)Populasi- Total- Katolik(per 2013)258.368255,150 (perkiraan) (98.8%)Paroki69Imam110 (diosesan)26 (Ordo Relijius)11 Deakon PermanenInformasiDenominasiGereja KatolikRitusRitus RomaPendirian1176 (848 tahun lalu)KatedralBasilica Cattedrale di S. Maria La NuovaKepemimpinan kiniPausFransiskusUskup AgungMichele Pe...

 

East Thrace

Portion of Turkey that is located in Southeast Europe European Turkey redirects here. For the Ottoman lands historically known as Turkey in Europe, see Rumelia. East Thrace (blue) within Thrace (yellow)East Thrace (blue) within the Marmara Region of Turkey East Thrace landscape in Edirne Province, Turkey East Thrace or Eastern Thrace (Turkish: Doğu Trakya or simply Trakya; Greek: Ανατολική Θράκη, romanized: Anatolikí Thráki; Bulgarian: Източна Тракия, romani...

 

神戸北野ホテル

神戸北野ホテル ホテル概要正式名称 神戸北野ホテル所有者 エイチ・ワイ・ホスピタリティ・エンタープライズ階数 地下1階（駐車場）　 - 5[1]階部屋数 30[2]室駐車場 16[3]　台開業 1992年4月29日[4]（1995年営業休止、2000年6月2日再開[5]）最寄駅 各線三宮駅、新神戸駅[3]所在地 〒650-0003[3] 日本 兵庫県神戸市中央区山本通3丁目3番20号&#...

Swedish language

North Germanic language SwedishSvenskaPronunciation[ˈsvɛ̂nːska]Native toSweden, Finland, formerly EstoniaEthnicitySwedesSpeakersNative: 10 million (2012–2021)[1]L2 speakers: 3 million[1]Language familyIndo-European GermanicNorth GermanicEast ScandinavianSwedishEarly formsOld Norse Old East Norse Old Swedish Modern Swedish Writing systemLatin (Swedish alphabet)Swedish BrailleSigned formsTecknad svenska (obsolete)Official statusOfficial language inF...

 

Daftar orang Kristen yang berpindah ke Yahudi

Berikut ini adalah daftar tokoh terkenal yang berpindah agama dari Kristen ke Yahudi. Komunitas Kristen Proselit Abayudaya[1] Bnei Menashe[2] Bene Ephraim diklaim merupakan Yahudi yang masuk ke Kristen, kemudian kembali ke Yahudi[3] B'nai Moshe (Yahudi Inka)[4] Yahudi San Nicandro[5] Subbotnik Mantan rohaniwan/teolog Kristen William G. Dever[6] Ahuvah Gray (née Delores Gray) Géza Vermes[7][8] Tokoh Kristen lain yang berpindah k...

 

Robert Zemeckis

Robert Zemeckis Zemeckis en 2015Información personalNombre de nacimiento Robert Lee Zemeckis Nacimiento 14 de mayo de 1952 (72 años)Chicago, Illinois, Estados UnidosNacionalidad EstadounidenseLengua materna Inglés FamiliaCónyuge Mary Ellen Trainor (1980-2000)Leslie Zemeckis (2001-presente)Hijos 3EducaciónEducado en Universidad del Sur de CaliforniaEscuela de Artes Cinematográficas de la Universidad del Sur de CaliforniaUniversidad del Norte de IllinoisFenger Academy High School Inf...

Globus pallidus

Structure of the basal ganglia of the brain Globus pallidusGlobus pallidus (in red) shown within the brainDopamine-loops in Parkinson's diseaseDetailsPart ofBasal gangliaIdentifiersLatinglobus pallidusAcronym(s)GPMeSHD005917NeuroNames231NeuroLex IDbirnlex_1234TA98A14.1.09.518TA25569FMA61835Anatomical terms of neuroanatomy[edit on Wikidata] The globus pallidus (GP), also known as paleostriatum or dorsal pallidum,[1] is a subcortical structure of the brain. It consists of two adjace...

 

USS Ford County

History United States NameUSS LST-772 BuilderChicago Bridge & Iron Company, Seneca, Illinois Laid down3 August 1944 Launched24 October 1944 Commissioned13 November 1944 Decommissioned3 July 1946 Recommissioned3 November 1950 RenamedUSS Ford County (LST-772), 1 July 1955 Stricken19 March 1958 Honours andawards 1 battle star (World War II) 6 battle stars (Korea) FateSunk as a target ship, 19 March 1958 General characteristics Class and typeLST-542-class tank landing ship Displacement 1,625...

 

Smash Hits Poll Winners Party

AwardSmash Hits Poll Winners PartyAwarded forBest and Worst in Music, Film & TVCountryUnited KingdomPresented bySmash HitsFormerly calledSmash Hits Readers' Poll (1979–'87)Smash Hits Poll Winners Party (1988–'00)T4 Smash Hits Poll Winners Party (2001–'05)First awarded7 February 1979; 45 years ago (1979-02-07)Last awarded20 November 2005; 18 years ago (2005-11-20)Television/radio coverageNetworkBBC1 (1988–2000)Channel 4 (2001–2005) The Smash H...

Douglas Clark (rugby league)

English rugby league footballer and heavyweight wrestling World champion Dougie ClarkGodfrey Phillips Cigarette card featuring ClarkPersonal informationFull nameDouglas ClarkBorn2 May 1891Ellenborough, EnglandDied1 February 1951(1951-02-01) (aged 59)Birkby, Huddersfield, EnglandPlaying informationPositionForward Club Years Team Pld T G FG P 1909–27 Huddersfield 485 99 0 0 297 Representative Years Team Pld T G FG P 1910–30 Cumberland 31 3 0 0 9 1911–20 Great Britain 11 3 0 0 9 ...

 

Académie royale suédoise de musique

Pour les articles homonymes, voir Académie (homonymie) et Académie de musique. Cet article est une ébauche concernant la musique classique et la Suède. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Académie royale suédoise de musiqueFace est de l'Académie royale suédoise de musique.HistoireFondation 8 septembre 1771CadreType Académies royales de Suède, académie nationaleObjectif Promouvoir le dével...

 

Giada Gallina

Giada GallinaNazionalità Italia Altezza164 cm Peso54 kg Atletica leggera SpecialitàVelocità SocietàSnam Milano Record 60 m 764 (indoor – 1997) 100 m 1123 (1997) 200 m 2329 (1994) CarrieraNazionale 1992-1997 Italia17 Palmarès Competizione Ori Argenti Bronzi Europei juniores 0 1 0 Vedi maggiori dettagliStatistiche aggiornate al 1º ottobre 2011 Modifica dati su Wikidata · Manuale Giada Gallina (Montebelluna, 1º dicembre 1973) è un'ex velocista italiana, nove volte campio...

Tronget

Cet article est une ébauche concernant une commune de l’Allier. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?). Le bandeau {{ébauche}} peut être enlevé et l’article évalué comme étant au stade « Bon début » quand il comporte assez de renseignements encyclopédiques concernant la commune. Si vous avez un doute, l’atelier de lecture du projet Communes de France est à votre disposition pour vous aider. Consultez également la page d’aide ...

 

A. P. Penketh

Rugby playerA. P. PenkethBirth nameAlfred Peter PenkethDate of birth1865Place of birthIsle of ManDate of death18 February 1932Height1.83 m (6 ft 0 in)Weight82 kg (12 st 13 lb)Rugby union careerPosition(s) ForwardAmateur team(s)Years Team Apps (Points) Douglas R.U.F.C. ()International careerYears Team Apps (Points)1888 British Isles 0 ((0)) The 1888 British Isles team including A.P. Penketh Alfred Peter Penketh (1865 - 18 February 1932) was a Manx rugby unio...