კალათბურთი

ქალ კალათბურთელთა მატჩი.

კალათბურთი — გუნდური სპორტის სახეობა, რომელშიც ორი გუნდი, თითოეულში ხუთი მოთამაშით ცდილობს ქულები მოაგროვოს მოწინააღმდეგის კალათში ბურთის მოხვედრით ორგანიზებული წესების მიხედვით.

ისტორია

1891 წელს სპრინგფილდის (მასაჩუსეტსი, აშშ) კოლეჯის ანატომიის მასწავლებელმა ჯეიმზ ნეისმიტმა დაამუშავა პირველი წესები და 1891 წლის დეკემბერს პირველი მატჩიც მოაწყო. მალე ახალი თამაში მთელმა ამერიკამ აღიარა, მოგვიანებით კი დანარჩენმა მსოფლიომაც გაიცნო.

მოედანი, ბურთი, წესები

კალათბურთის ბურთი

კალათბურთის სათამაშოდ იყენებენ მოედანს, რომლის ზომაა 28X15 მ. პირითი ხაზების შუა ადგილას სპეციალურ დგარებში დაყენებულია ფარები, რომლებზეც დამაგრებულია ლითონის რგოლებზე დაკიდებული უძირო ბადეები (კალათები). მანძილი იატაკსა და კალათს შორის 305 სმ-ია, თვითონ ფარის ზომებია 180X105 სმ ან 120X80 სმ, ასევე არსებობს ქუჩის კალათბურთის ფარი და სამოყვარულო კალათბურთის ფარი, რომლის ზომებიც განსხვავებულია. კალათის დიამეტრი 45 სმ-ია. ფარის წინ 625-ანი რადიუსით შემოსაზღვრულია 3-ქულიანი ტყორცნის არე და საჯარიმო ზონა. კალათბურთს თამაშობენ ტყავის, სინთეტიკური ტყავის ან სხვა სინთეტიკური მასალისაგან დამზადებული ბურთით. რომლის გარშემოწირულობა 74,5-78 სმ-ა, ხოლო მასა — 567-650 გრამი.

მოთამაშეთა რაოდენობა ყოველ გუნდში 5-5 კაცით განისაზღვრება. თამაშის დროს ჩაგდებული ბურთისათვის გუნდს ერიცხება 2 ან 3 ქულა, ყოველი რეალიზებული საჯარიმო ტყორცნისათვის 1 ქულა, გამარჯვებულია ის გუნდი, რომელიც მეტ ქულას დააგროვებს. შეხვედრა შედგება ოთხი 10-წუთიანი (სუფთა დრო) მეოთხედისგან. მეოთხედებს შორის შესვენება 2 წუთია. გამონაკლისია შესვენება მეორე და მესამე მეოთხედებს შორის, რომელიც 15 წუთი გრძელდება. მატჩის ფრედ დამთვრების შემთხვევაში ინიშნება დამატებითი 5-წუთიანი ტაიმი (ან ტაიმები), გამარჯვებულის გამოვლენამდე. დაშვებულია ნებისმიერი რაოდენობის შეცვლები. ყველა შეცვლილ მოთამაშეს უფლება აქვს დაბრუნდეს მოედანზე.

კალათბურთს ხელით თამაშობენ. დაშვებულია ბურთის ხელით ტარება, გადაცემა და ტყორცნა, როგორც ცალი, ასევე ორი ხელით. არ შეიძლება ორ ნაბიჯზე მეტის გადადგმა ბურთის დაუგდებლად, ბურთიანად ახტომა და დახტომა, მეტოქის საჯარიმო ზონაში სამ წამზე მეტხანს ყოფნა. გუნდს ბურთის მეტოქის ნახევარზე გადატანისათვის ეძლევა 8, ხოლო შეტევისათვის სულ — 24 წამი, რომლის გასვლის შემდეგ ბურთი მეტოქეს გადაეცემა. მწვრთნელს უფლება აქვს თითოეულ ტაიმში აიღოს ერთი წუთშესვენება (მეოთხეში — ორი). მოთამაშე ჯარიმდება ყველა ამ წესის დარღვევისათვის, აგრეთვე ბლოკირებისათვის და უხეში თამაშისათვის. მოთამაშე ჯარიმდება როგორც ჩვეულებრივი ჯარიმით, ასევე პერსონალური შენიშვნით. 5 პერსონალური შენიშვნის მიღების შემთხვევაში მოთამაშე ტოვებს მოედანს. ოთხი გუნდური შენიშვნის შემდეგ ყოველი ჯარიმა სრულდება საჯარიმო ტყორცნებით. ჩაგდებული საჯარიმო იძლევა 1 ქულას. თამაშის მსვლელობისას 2-ქულიან ზონიდან ჩაგდებული ბურთი ფასდება 2, ხოლო 3-ქულიანი ზონიდან ჩაგდებული - სამ ქულად.

საერთაშორისო ფედერაცია

კალათბურთის საერთაშორისო ფედერაცია (Federation Internationale de Basketball - FIBA) დაარსდა 1932 წლის ივნისს ქალაქ ჟენევაში. დამფუძნებელი ქვეყნები იყვნენ: არგენტინა, იტალია, ლატვია, პორტუგალია, რუმინეთი, საბერძნეთი, შვეიცარია და ჩეხოსლოვაკია. ამჟამად იგი აერთიანებს 212 ქვეყანას და 5 ზონალურ (კონტინენტალურ) კომისიას.

მნიშვნელოვანი ტურნირები

კალათბურთში, ისევე როგორც სპორტის ბევრ სხვა სახეობაში უმთავრესი ტურნირია ოლიმპიური თამაშების პროგრამით გათვალისწინებული კალათბურთელთა ტურნირი, რომელსაც კალათბურთის საერთაშორისო ფედერაცია საერთაშორისო ოლიმპიურ კომიტეტთან ერთად ატარებს. ასევე უმნიშვნელოვანესი ტურნირია მსოფლიოს ჩემპიონატი ვაჟთა და ქალთა შორის.

გარდა ამისა ზონალური (კონტინენტალური) კომისიები ატარებენ თავიანთი კონტინენტების ჩემპიონატებს და საკლუბო ტურნირებს.

მეტად პოპულარულია ტურნირი, რომელსაც ატარებს ნაციონალური საკალათბურთო ასოციაცია — NBA, რომელიც საკლუბო დონეზე იმართება ამერიკულ და კანადურ კლუბებს შორის.

ლიტერატურა

Read other articles:

Renang padaPekan Olahraga Nasional XIX Gaya bebas 50 m putra putri 100 m putra putri 200 m putra putri 400 m putra putri 800 m putra putri 1500 m putra putri Gaya punggung 50 m putra putri 100 m putra putri 200 m putra putri Gaya dada 50 m putra putri 100 m putra putri 200 m putra putri Gaya kupu-kupu 50 m putra putri 100 m putra putri 200 m putra putri Gaya ganti perorangan 200 m putra putri 400 m putra putri Gaya bebas estafet 4×100 m putra putri 4×200 m putra putri Gaya ganti estafet 4�...

 

2010 World Weightlifting ChampionshipsMenWomen56 kg48 kg62 kg53 kg69 kg58 kg77 kg63 kg85 kg69 kg94 kg75 kg105 kg+75 kg+105 kgvte Main article: 2010 World Weightlifting Championships The women's competition in the middleweight (– 63 kg) division was held on 20 September 2010. Schedule Date Time Event 20 September 2010 15:00 Group C 17:30 Group B 20:00 Group A Medalists Event Gold Silver Bronze Snatch  Ouyang Xiaofang (CHN) 112 kg  Sibel Şimşek (TUR) 111&#...

 

العلاقات الباهاماسية النيجيرية باهاماس نيجيريا   باهاماس   نيجيريا تعديل مصدري - تعديل   العلاقات الباهاماسية النيجيرية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين باهاماس ونيجيريا.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدولتين: و�...

Kota Tanjungpinang Tanjung PinangIbu kota provinsiTranskripsi bahasa daerah • Abjad Jawiتنجوڠ ڤينڠBerkas:Haji Fisabilillah Monument.jpgDari atas, kiri ke kanan: Pemandangan Pulau Dompak, Gedung Daerah, Makam Para Sultan Melayu, Monumen Raja Haji Fisabilillah, dan Museum Sultan Sulaiman Badrul Alamsyah LambangJulukan: Kota GurindamMotto: Jujur bertutur, bijak bertindakPetaKota TanjungpinangPetaTampilkan peta SumatraKota TanjungpinangKota Tanjungpinang (Indon...

 

Seorang anak laki-laki sedang memegang bendera pride transgender. Anak transgender adalah anak-anak dan remaja transgender atau transseksual. Anak transgender dapat menghadapi kesulitan yang berbeda daripada orang dewasa transgender karena mereka umumnya bergantung kepada orang tua mereka untuk hal parawatan medis, tempat tinggal, keuangan, dan kebutuhan lainnya serta karena dokter umumnya segan untuk memberikan penanganan kepada mereka. Anak transgender mulai menemui masalah terkait dengan g...

 

Sekeping Triente emas yang dicetak di Braga selama masa pemerintahan Wittiza dan memiliki gambarnya Wittiza (Witiza, Witica, Witicha, Vitiza, atau Witiges; skt. 687 – mungkin 710) merupakan seorang Raja Visigoth, Hispania dari tahun 694 hingga kematiannya. Ia memerintah sebagai rekan-pemimpin ayahandanya, Egica, hingga tahun 702 atau 703. Sumber Bachrach, Bernard S. A Reassessment of Visigothic Jewish Policy, 589–711. The American Historical Review, Vol. 78, No. 1. (Feb., 1973), pp 11–3...

American actress Ariela BarerPhoto by Sylvia Rittner, 2022OccupationActressYears active2007–presentRelativesLibe Barer (sister) Ariela Barer is an American actress, best known for playing the role of Gert Yorkes in the Hulu original series Runaways. Early life Barer's parents are Mexican Jews.[1] Her older sister Libe Barer[2][3] is also an actress. Career Ariela Barer started acting at the age of three and started professionally at nine. She has since starred i...

 

Maria Iaremtchouk Informations générales Nom de naissance Maria Nazarivna Iaremtchouk Naissance 2 mars 1993 (31 ans)Tchernivtsi (Ukraine) Activité principale chanteuse Genre musical Pop modifier Maria Nazarivna Iaremtchouk (en ukrainien Марія Назарівна Яремчук), née le 2 mars 1993[1] à Tchernivtsi, est une chanteuse ukrainienne. Biographie Maria Iaremtchouk naît le 2 mars 1993 à Tchernivtsi, en Ukraine. Elle est la fille de l'acteur Nazar Yaremtchouk. Son pè...

 

Brevard County has a county government, municipal governments, and various Florida state and U.S. federal agencies. Summary County commissioners are elected by the public to establish ordinances and policies for the county. The Commission appoints a County Manager, who executes the will of the Commission. The county employed about 2,900 workers in 2009.[1] The government under the jurisdiction of the county commission includes:Agricultural Extension Service, Central Services (contract...

本條目存在以下問題,請協助改善本條目或在討論頁針對議題發表看法。 此條目需要編修,以確保文法、用詞、语气、格式、標點等使用恰当。 (2013年8月6日)請按照校對指引,幫助编辑這個條目。(幫助、討論) 此條目剧情、虛構用語或人物介紹过长过细,需清理无关故事主轴的细节、用語和角色介紹。 (2020年10月6日)劇情、用語和人物介紹都只是用於了解故事主軸,輔助�...

 

Commune and town in CameroonBabadjouCommune and townCountry CameroonTime zoneUTC+1 (WAT) A hut at Bandjoun palace Babadjou is a town and commune in Cameroon. See also Communes of Cameroon References Site de la primature - Élections municipales 2002 (in French) Contrôle de gestion et performance des services publics communaux des villes camerounaises - Thèse de Donation Avele, Université Montesquieu Bordeaux IV (in French) Charles Nanga, La réforme de l’administration territoriale ...

 

Process of reasoning backwards in sequence Not to be confused with Backpropagation. This article's tone or style may not reflect the encyclopedic tone used on Wikipedia. See Wikipedia's guide to writing better articles for suggestions. (September 2023) (Learn how and when to remove this message) Backward induction is the process of determining a sequence of optimal choices by reasoning from the end point of a problem or situation back to its beginning via individual events or actions (point b...

Electronic rescue and locating system for use by divers at sea ENOS stands for Elektronisches Notruf- und Ortungssystem – Electronic Rescue and Location System - a system developed in Germany for use by divers at sea.[1] ENOS allows people in distress to signal their location when drifting on the ocean's surface so they can be quickly located and rescued. Although the system was especially developed for scuba diving it can also be used for other water sports like windsurfing, jet sk...

 

For the lake in Colorado, see Lake Meredith (Colorado). Man-made lake in Texas, United States Lake MeredithLake Meredith in November 2009Lake MeredithShow map of TexasLake MeredithShow map of the United StatesLocationHutchinson / Moore / Potter counties, Texas Panhandle, Texas, USCoordinates35°42′51″N 101°33′11″W / 35.71417°N 101.55306°W / 35.71417; -101.55306Lake typereservoirPrimary inflowsCanadian RiverPrimary outflowsCanadian RiverBasin countriesUn...

 

American law enforcement agency Law enforcement agency Hawaii Department of Public SafetyPatch of the Correction DivisionPatch of the Law Enforcement DivisionAbbreviationDPSAgency overviewDissolvedDecember 31, 2023Employees2,263 (as of 2006)Jurisdictional structureOperations jurisdictionHawaii, U.S.Map of Hawaii Department of Public Safety's jurisdictionSize10,931 square miles (28,310 km2)Population1,283,388 (2007 est.)[1]General natureCivilian policeOperational structureHeadquar...

1846 penal colony riot in Norfolk Island, Australia Cooking pot uprisingA depiction in watercolour of the Cooking Pot Uprising (by an unknown artist).Date1 July 1846LocationNorfolk IslandAlso known asCooking pot riotCauseConfiscation of cooking vesselsParticipantsConvicts, led by William WestwoodDeathsJohn Morris (convict constable); Stephen Smith (overseer); Thomas Saxton (convict constable); John Dinon (convict constable)Convicted13 convictsSentenceexecution The Cooking Pot Uprising or Cook...

 

Type of artificial human companion This article needs to be updated. Please help update this article to reflect recent events or newly available information. (January 2021) A Tamagotchi virtual pet Part of a series onSimulation video games Subgenres Construction and management simulation Business simulation game City-building game Government simulation Life simulation game God game Social simulation game Dating sim Eroge Bishōjo Otome Farm life sim Virtual pet Immersive sim Sports game Racin...

 

British philosopher of Analytical Thomism (born 1931) SirAnthony KennyFBABornAnthony John Patrick Kenny (1931-03-16) 16 March 1931 (age 93)Liverpool, Lancashire, EnglandAlma materVenerable English CollegeSt Benet's Hall, OxfordEraContemporary philosophyRegionWestern philosophySchoolAnalytical ThomismInstitutionsUniversity of OxfordMain interestsPhilosophy of religion, philosophy of mind, history of philosophyNotable ideasCriticism of Cartesian dualism[1] Ecclesiastical caree...

湯殿山神社 鳥居 所在地 山形県鶴岡市田麦俣字六十里山7位置 北緯38度32分29.6秒 東経139度59分9.9秒 / 北緯38.541556度 東経139.986083度 / 38.541556; 139.986083 (湯殿山神社)座標: 北緯38度32分29.6秒 東経139度59分9.9秒 / 北緯38.541556度 東経139.986083度 / 38.541556; 139.986083 (湯殿山神社)主祭神 大山祇神大己貴命少彦名命社格等 国幣小社別表神社�...

 

تاريخ إيطالياهذا المقالة هو جزء من سلسلة تاريخالعصور المبكرةإيطاليا ما قبل التاريخإيطاليا الإترورية (القرنان 12–6 ق.م)ماغنا غراسيا (القرنان 8–7 ق.م)روما القديمة (القرنان 8ق.م–5 م)هيمنة القوط الشرقيين (القرنان 5–6 م)العصور الوسطىإيطاليا في العصور الوسطىالسيطرة البيزنطية على ...