בצדק תשפוט עמיתך

בצדק תשפוט עמיתך
(מקורות עיקריים)
מקרא ספר ויקרא, פרק י"ט, פסוק ט"ו
תלמוד בבלי תלמוד בבלי, מסכת שבועות, דף ל', עמוד א'
משנה תורה ספר שופטים, הלכות סנהדרין והעונשין המסורין להם, פרק כ"א
ספרי מניין המצוות ספר המצוות, עשה קע"ז
ספר החינוך, מצווה רל"ה
מקורות נוספים חפץ חיים
לעריכה בוויקינתונים שמשמש מקור לחלק מהמידע בתבנית

בְּצֶדֶק תִּשְׁפֹּט עֲמִיתֶךָ היא מצוות עשה מתוך תרי"ג מצוות, לפיה הדיין חייב לשפוט בצדק וביושר, ולא להטות את הדין משיקולים שונים. צד נוסף של המצווה מצריך לדון לכף זכות אדם שעושה מעשים חשודים, אמנם נחלקו לגבי תוקף ציווי זה.

דיני המצווה

מקור המצווה בפסוק: ”לֹא-תַעֲשׂוּ עָוֶל בַּמִּשְׁפָּט לֹא-תִשָּׂא פְנֵי-דָל וְלֹא תֶהְדַּר פְּנֵי גָדוֹל בְּצֶדֶק תִּשְׁפֹּט עֲמִיתֶךָ”[1].

וכן למדו חכמים[2] שחובה על הדיינים להשוות את שני בעלי הדין בכל דבר שלא יהא אחד מאריך בדיבורו ולאחד יאמרו לו קצר דברך, שלא יסביר הדיין פנים לאחד וידבר אליו רכות, ולאחר ירע פנים וידבר אליו קשות. ואם אחד לבוש בגדים מכובדים והשני בגדים בזויים על הדיינים לומר למכובד או הלבישו כמותך או לבוש כמוהו. וכן שלא יהיו בעלי הדינים אחד יושב ואחד עומד אלא שניהם עומדים או שניהם יושבים.[3].

לדון לכף זכות

עוד דרשו חכמים שכוונת הפסוק לכלול גם את החובה על כל אדם לשפוט כל מעשה של אדם אחר[4] בפרשנות חיובית[5], כנאמר במשנה: "הוי דן את כל האדם לכף זכות"[6]. וניתנו מספר טעמים למצוה זו א. כדי להימנע משנאת חינם[7], ב. כדי שלא יחסר לו במצוות ואהבת לרעך כמוך[8], ג. שעל ידי שידון את חברו לכף זכות ימנע מלחטוא שלא ירצה להיות חוטא יחיד במקום שכולם צדיקים בעיניו[9].

נחלקו הראשונים האם זו חובה או מידת חסידות בספר החינוך[10] כתב שזו חובה, וכן כתב בספר המצוות[11], אך הרמב"ם בפירושו למשנה[12] ובמשנה תורה[13] כתב שהיא מידת חסידות שאינה חובה[14].

והפליגו חכמים[15] בשכרו של הדן לכף זכות שאוכל פירותיהן בעולם הזה והקרן קיימת לו לעולם הבא, ודנים אותו מן השמים לזכות[16]. וכתב בספר של"ה[17] "כל אדם ירגיל עצמו במדה זו לדון חבירו לכף זכות בכל מה שאפשר אפילו בדרך רחוק שבנוסף על זה שמסלק קטטה ונותן שלום בארץ, מרבה כבוד שמים, והקדוש ברוך הוא חפץ מאוד בזה, ולא רק שדנים אותו למעלה לכף זכות אלא אף בעולם הזה הקדוש ברוך הוא מראה לו חיבה יתרה".

במשפט העברי ביסס השופט חיים כהן, על פסוק זה ועל הפרשנות שניתנה לו, את הכלל המשפטי בדבר חזקת החפות מפשע[18].

קישורים חיצוניים

הערות שוליים

  1. ^ ספר ויקרא, פרק י"ט, פסוק ט"ו
  2. ^ תלמוד בבלי, מסכת שבועות, דף ל', עמוד א'
  3. ^ שולחן ערוך חושן משפט יז, א,
  4. ^ שלא הוחזק כרשע.
  5. ^ תלמוד בבלי, מסכת שבועות, דף ל', עמוד א'
  6. ^ משנה, מסכת אבות, פרק א', משנה ו'
  7. ^ ספר החינוך מצווה רל"ה
  8. ^ סמ"ק מצווה ח, שמירת הלשון שער התבונה פרק ה, יסוד ושורש העבודה שער ראשון פ"ז
  9. ^ שו"ת מהרי"ל דיסקין חלק א' עמ' נד
  10. ^ מצווה קל"ה
  11. ^ ספר המצוות להרמב"ם מצות עשה קע"ז
  12. ^ אבות א' א'
  13. ^ הלכות דעות ה' ז'
  14. ^ בספר חפץ חיים עשין ג' מקור חיים סק"ג, כתב שכלפי אדם שאינו יודע מה טיבו אם הוא צדיק או רשע הרי זו מידת חסידות אך את חברו או אדם שמכירו שאינו רשע חובה לדונו לכף זכות.
  15. ^ תלמוד בבלי, מסכת שבת, דף קכ"ז, עמוד ב'
  16. ^ ביאר בספר ארחות יושר פרק ד' על פי הגמ' (שבת ל"ב.) שאפילו תשע מאות ותשעים ותשעה מלאכים מלמדים עליו חובה ואחד מלמד עליו זכות ניצול.
  17. ^ שער האותיות, אות כ'
  18. ^ נחום רקובר "המשפט העברי בפסיקת בתי המשפט בישראל", בהוצאת ספרית המשפט העברי, משרד המשפטים ומורשת המשפט בישראל (תשמ"ט-1988), כרך ראשון עמ' 203: חובת הרשות המנהלית להעמיד את האזרח בחזקת זכאי. אתר דעת
ערך זה הוא קצרמר בנושא הלכה. אתם מוזמנים לתרום לוויקיפדיה ולהרחיב אותו.

Read other articles:

Hi! School: Love OnPoster promosi untuk Hi! School – Love OnGenrePercintaan Supernatural RemajaDitulis olehLee Jae-yeonSutradaraSung Joon-hae Lee Eun-miPemeranKim Sae-ron Nam Woo-hyun Lee Sung-yeolLagu pembukaHeartthrob oleh Infinite FLagu penutupChocolate Cherry Night oleh Mad Clown and YozohNegara asalKorea SelatanBahasa asliKoreaJmlh. episode20ProduksiProduserSung Joon-haeDurasiJumat pukul 20:55 (KST)Rumah produksiHigh School Co., Ltd.Rilis asliJaringanKorean Broadcasting SystemRilis11 ...

 

 

Pertempuran ChamptoceauxBagian dari Perang Suksesi BrittaniaPerang Seratus TahunTanggal14–16 Oktober 1341LokasiChamptoceaux, Brittania PrancisHasil Kemenangan Prancis-BrittaniaPihak terlibat Wangsa Blois Prancis Wangsa MontfortTokoh dan pemimpin Charles dari Blois John de MontfortKekuatan 7.000+ Tidak diketahui, kecilKorban Tidak diketahui Tidak diketahui, banyak lbsPerang Suksesi Brittania Champtoceaux Brest Morlaix Saint-Pol-de-Léon La Roche-Derrien Tiga Puluh Mauron Auray Pertempuran Ch...

 

 

Bagian dari seri tentangBuddhisme SejarahPenyebaran Sejarah Garis waktu Sidang Buddhis Jalur Sutra Benua Asia Tenggara Asia Timur Asia Tengah Timur Tengah Dunia Barat Australia Oseania Amerika Eropa Afrika Populasi signifikan Tiongkok Thailand Jepang Myanmar Sri Lanka Vietnam Kamboja Korea Taiwan India Malaysia Laos Indonesia Amerika Serikat Singapura AliranTradisi Buddhisme prasektarian Aliran Buddhis awal Mahāsāṃghika Sthaviravāda Aliran kontemporer Theravāda Mahāyāna Vajrayāna Kon...

Disambiguazione – Legnanesi rimanda qui. Se stai cercando la compagnia teatrale italiana, vedi I Legnanesi. Disambiguazione – Se stai cercando altri significati, vedi Legnano (disambigua). LegnanocomuneCittà di Legnano Legnano – VedutaPiazza e basilica di San Magno LocalizzazioneStato Italia Regione Lombardia Città metropolitana Milano AmministrazioneSindacoLorenzo Radice (PD) dal 5-10-2020 Data di istituzioneanno 1261[N 1][1] Territor...

 

 

Nova 96.9 FMWilayah siar Sydney, AustraliaSloganSounds DifferentFrekuensi96.9 MHz FMMulai mengudara1 April 2001FormatRock modern, Tari, Indie, CHRPancaran daya efektif150 kWMakna tanda panggil2-New South Wales SYD-SydneyPemilikDMG Radio AustraliaSitus webwww.nova969.com.au Studio 96.9 di Pyrmont Nova 96.9 (kode panggil: 2SYD) adalah sebuah stasiun radio komersial yang beroperasi di Sydney, Australia. Stasiun ini dimiliki oleh DMG Radio Network. Bersama dengan stasiun saudaranya Nova 100 Melbo...

 

 

Artikel ini membahas mengenai bangunan, struktur, infrastruktur, atau kawasan terencana yang sedang dibangun atau akan segera selesai. Informasi di halaman ini bisa berubah setiap saat (tidak jarang perubahan yang besar) seiring dengan penyelesaiannya. Sulafa TowerSulafa Tower dalam pembangunan bulan Desember 2007Informasi umumLokasiDubai, Uni Emirat ArabPerkiraan rampung2009Data teknisJumlah lantai75Desain dan konstruksiArsitekNational Engineering Bureau Sulafa Tower merupakan sebuah menara ...

Ihsan Abdel Quddousإحسان عبد القدوسLahir(1919-01-11)11 Januari 1919Meninggal12 Januari 1990(1990-01-12) (umur 71)PekerjaanNovelis, penulis, jurnalisAnakMohammed Abdel QuddousOrang tuaMohamed Abdel Quddous Rose al Yusuf Ihsan Abdel Quddous (Arab: إحسان عبد القدوسcode: ar is deprecated ʼIḥsān ʻAbd al-Quddūs, IPA: [ʔeħˈsæːn ʕæbdel.qʊdˈduːs]) (1 Januari 1919 – 11 Januari 1990) adalah seorang penulis, novelis, dan jurnalis dan penyunting ...

 

 

Celah Palakkadപാലക്കാട് ചുരംபாலக்காட்டுக் கணவாய்Jalur kereta Coimbatore-Shoranur yang melalui Celah Palakkad.Ketinggian1.400 m (4.593 ft)Dilalui olehJalan Raya Nasional India 544Jalur Kereta Coimbatore-ShoranurJalur Kereta Palakkad-PollachiLokasiAntara Kerala danTamil NaduPegununganGhats BaratKoordinat10°43′07″N 76°52′55″E / 10.718550°N 76.881966°E / 10.718550; 76.881966Koordinat: 10°43′07...

 

 

County in Oregon, United States County in OregonGilliam CountyCountyGilliam County Courthouse in CondonLocation within the U.S. state of OregonOregon's location within the U.S.Coordinates: 45°23′N 120°13′W / 45.38°N 120.21°W / 45.38; -120.21Country United StatesState OregonFoundedFebruary 25, 1885Named forCornelius GilliamSeatCondonLargest cityCondonArea • Total1,223 sq mi (3,170 km2) • Land1,205 sq mi ...

Leopard subspecies Indian leopard Male In Nagarhole National Park Conservation status Near Threatened  (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Mammalia Order: Carnivora Suborder: Feliformia Family: Felidae Subfamily: Pantherinae Genus: Panthera Species: P. pardus Subspecies: P. p. fusca Trinomial name Panthera pardus fusca(Meyer, 1794) Synonyms P. p. pernigra (Hodgson, 1863) P. p. millardi (Pocock, 1930) The In...

 

 

Questa voce o sezione sull'argomento edizioni di competizioni calcistiche non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Qatar Stars League 2010-2011 Competizione Qatar Stars League Sport Calcio Edizione 38ª Organizzatore AFC Date dal 15 ottobre 2010al 19 maggio 2011 Luogo  Qatar Partecipan...

 

 

穆罕默德·达乌德汗سردار محمد داود خان‎ 阿富汗共和國第1任總統任期1973年7月17日—1978年4月28日前任穆罕默德·查希爾·沙阿(阿富汗國王)继任穆罕默德·塔拉基(阿富汗民主共和國革命委員會主席團主席) 阿富汗王國首相任期1953年9月7日—1963年3月10日君主穆罕默德·查希爾·沙阿 个人资料出生(1909-07-18)1909年7月18日 阿富汗王國喀布尔逝世1978年4月28日(...

2016年美國總統選舉 ← 2012 2016年11月8日 2020 → 538個選舉人團席位獲勝需270票民意調查投票率55.7%[1][2] ▲ 0.8 %   获提名人 唐納·川普 希拉莉·克林頓 政党 共和黨 民主党 家鄉州 紐約州 紐約州 竞选搭档 迈克·彭斯 蒂姆·凱恩 选举人票 304[3][4][註 1] 227[5] 胜出州/省 30 + 緬-2 20 + DC 民選得票 62,984,828[6] 65,853,514[6]...

 

 

This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (June 2012) (Learn how and when to remove this message) Suburban Community in Halifax Regional Municipality, Nova Scotia, CanadaTantallonSuburban CommunityCoordinates: 44°39′30″N 63°54′00″W / 44.6583°N 63.9°W / 44.6583; -63.9CountryCanadaProvinceNova ScotiaMunicipalityHalifax R...

 

 

Para otros usos de este término, véase San Juan Evangelista (desambiguación). No debe confundirse con Juan el Bautista. Este artículo o sección necesita referencias que aparezcan en una publicación acreditada. Busca fuentes: «Juan el Evangelista» – noticias · libros · académico · imágenesEste aviso fue puesto el 5 de agosto de 2016. Juan el Evangelista Visión en Patmos de San Juan, en el Tríptico de las Bodas Místicas de Santa Catalina de Hans Memling.Inf...

Larry Drake ai Premi Emmy 1988 Larry Drake (Tulsa, 21 febbraio 1949 – Los Angeles, 17 marzo 2016) è stato un attore e doppiatore statunitense. È conosciuto principalmente per aver interpretato dal 1987 al 1994 il ruolo di Benny Stulwicz nella serie televisiva L.A. Law - Avvocati a Los Angeles. Indice 1 Biografia 2 Vita privata 3 Filmografia parziale 3.1 Attore 3.1.1 Televisione 3.1.2 Cinema 3.2 Doppiatore 4 Doppiatori italiani 5 Note 6 Altri progetti 7 Collegamenti esterni Biografia Larry...

 

 

18th-century Islamic scholar MawlanaShah Nuri Bengaliশাহ নূরী বাঙ্গালীPersonalBornBabupura, Jahangir Nagar, Bengal SubahDied1785 CEMaghbazarResting placeMaghbazarReligionIslamDenominationSunniSchoolHanafiOther namesShah Nuri BangaliMuslim leaderDisciple ofBaghu DewanArabic namePersonal (Ism)Shāh Nūrīشاه نوريPatronymic (Nasab)ibn ʿAbd Allāh ibn Ghulām Muḥammadبن عبد الله بن غلام محمدToponymic (Nisba)al-Bangālīا...

 

 

Indian cricketer Polly UmrigarPersonal informationFull namePahlan Ratanji UmrigarBorn(1926-03-28)28 March 1926Bombay or Solapur, Maharashtra (see [1])Died7 November 2006(2006-11-07) (aged 80)Mumbai, Maharashtra, IndiaBattingRight-handedBowlingRight-arm offbreakRoleAll-rounderInternational information National sideIndiaTest debut (cap 47)9 December 1948 v West IndiesLast Test13 April 1962 v West Indies Career statistics Competition Test First-clas...

French politician, freemason and journalist (1755–1841) Barere redirects here. For the Russian pianist, see Simon Barere. The CitizenBertrand BarèrePortrait of Barère by Jean-Louis Laneuville (1794)Member of the Chamber of Representativesfrom Hautes-PyrénéesIn office3 June 1815 – 13 July 1815Preceded byJean LacrampeSucceeded byJean-Baptiste DarrieuxConstituencyTarbesMember of the Council of Five Hundredfrom Hautes-PyrénéesIn office22 October 1795 – 26 December 17...

 

 

هذه المقالة بحاجة لصندوق معلومات. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة صندوق معلومات مخصص إليها. القماش غير المنسوج أو اللانسيج هو مادة شبيهة بالقماش مصنوعة من ألياف أساسية (قصيرة) وطويلة (طويلة مستمرة)، مرتبطة ببعضها عن طريق معالجتها كيميائياً أو ميكانيكياً أو حرارياً أ...