Xoán Babarro

Modelo:BiografíaXoán Babarro
Biografía
Nacemento23 de decembro de 1947 Editar o valor en Wikidata (77 anos)
Calvelo, España Editar o valor en Wikidata
Actividade
Ocupaciónescritor Editar o valor en Wikidata
Membro de
Obra
Obras destacables
Familia
CónxuxeAna María Fernández Martínez Editar o valor en Wikidata
Premios
BNE: XX1720285 BUSC: babarro-xoan-1947 Dialnet: 1619715

Xoán Babarro González, nado en Calvelo (Zorelle, Maceda) o 23 de decembro de 1947, é un escritor e lingüista galego.

Traxectoria

Estudou Maxisterio e é licenciado en Filosofía e Letras, ingresando no corpo de mestres por oposición en 1968. Traballou arreo pola introdución do galego na escola e mais pola recuperación e defensa da lingua galega en Asturias, onde desenvolveu o labor docente até 1971, data en que se trasladou a Galicia.

É membro correspondente da Real Academia Galega desde 2002. No 2008 foi nomeado socio de honra da Nova Escola Galega.

Obra en galego

Literatura infanto-xuvenil

  • Teatro todo o ano, 1978 (teatro).
  • Contos degrañados, 1981, Casals (narrativa).
  • O raposo pillabán, 1981, Casals (narrativa tradicional).
  • Tres países encantados, 1986, Vía Láctea (narrativa).
  • ¡Grande invento para saír do aburrimento!, 1987, Sotelo Blanco (teatro).
  • Primeiro libro con Malola, 1987, S. M. (narrativa).
  • Crónicas dos catro viaxeiros, 1989, Xerais (narrativa).
  • O dragón de Gondomil, 1989, Ir Indo (narrativa).
  • Barrigaverde e o dragón Achís, 1990, S. M. (narrativa). Foi traducida ao catalán.[1]
  • A chamada das tres raíñas, 1991, S. M. (narrativa). Foi traducida ao castelán.[2]
  • Kukamoto Canchés, o meu robot xaponés, 1991, Edelvives (narrativa). Foi traducida ao catalán.[3]
  • A aldea das catro primaveras, 1993, Sotelo Blanco (narrativa).
  • Contos de trabecín e trabezón, 1993, Bruño (narrativa).
  • O día que se acatarrou a cheminea das Pontes, 1993 (narrativa).
  • A princesa do cabaliño café, 1994, Edelvives (narrativa).
  • Dez eran dez, 1996, Xerais (narrativa).
  • E un día chegou Miroslav, 1997, Obradoiro-Alfaguara (narrativa).
  • A festa dos mil contos, 1997, Edicións do Cumio (narrativa).
  • O parque da chave dourada, 1997, Casals (narrativa).
  • Cuco, cuquelo, ¿que tes no fardelo?, 1998, Xerais (narrativa).
  • A tea de araña que todo o apaña, 1998, Edebé-Rodeira (narrativa). Foi traducida ao castelán.[4]
  • As bruxas esbrúxulas, 1999, Casals (narrativa).
  • Contos do reino de Mamoranguá, 1999, Ir Indo (narrativa).
  • As vacacións máxicas de John Liberty, 1999, Obradoiro-Alfaguara (narrativa).
  • Os xigantes de nunca acabar, 1999, S. M. (narrativa).
  • Un circo de nubes, 2000, Everest Galicia (narrativa).
  • Lobo lobo, 2000, Everest Galicia (narrativa).
  • O arco da vella, 2001, Combel (narrativa). Foi traducida ao castelán[5] e ao catalán.[6]
  • O boneco de neve, 2001, Combel (narrativa). Foi traducida ao castelán,[7] ao catalán[8] e ao portugués.[9]
  • Carpametacarpadeduna, 2001, Xerais (narrativa).
  • Os feitizos de Medea, 2001, Everest Galicia (teatro).
  • O lazo de patinar, 2001, Combel (narrativa). Foi traducida ao castelán[10] e ao catalán.[11]
  • A néboa das escondidas, 2001, Combel (narrativa). Foi traducida ao catalán[12] e ao castelán.[13]
  • O reino de dama Duira, 2001, Ir Indo (narrativa).
  • Ten, ten, a miña casa ten..., 2001, Galaxia (narrativa).
  • ¡Polos bigotes do meu gato...!, 2002, Bruño (narrativa).
  • Tres contos do máxico tres, 2002, Sotelo Blanco (narrativa).
  • Eu voguei por Mar de Chocolate, 2003, Everest Galicia (narrativa).
  • Chalchihuites, 2004, Tambre (narrativa).
  • Deseñadora de hora en hora, 2004, Tambre (narrativa). Foi traducida ao castelán.[14]
  • Nena de flan, 2004, Obradoiro-Alfaguara (narrativa).
  • Sempre Hausa, 2004, Galaxia (narrativa).
  • Eioua e o seu nome, 2005, Planeta & Oxford (narrativa).
  • Gurgulliña sabe portarse ben, 2005, Everest Galicia (narrativa). Foi traducida ao castelán.[15]
  • O misterio do príncipe pastor, 2007, Tambre (narrativa).
  • A Princesa que venceu a sombra, 2007, Everest Galicia (narrativa).
  • Reino verde, 2007, Planeta & Oxford (poesía).
  • Mouchiño Mou, `2008, Galaxia. (narrativa).
  • Chrystyan Magic. Atrapado na torre, 2009, Everest Galicia (narrativa).
  • Cormarín, 2009, Sotelo Blanco (narrativa).
  • Do A ao Z con... Pondal, 2010, Everest Galicia (poesía).
  • Palabra era un universo paralelo, 2010, Deputación de Ourense (narrativa).
  • A princesa de Taramundi, 2010, Edicións Embora (poesía).
  • Macarrón de narices, 2011, Xerais (narrativa).
  • As máscaras do profesor Robrinda, 2015, Galaxia (narrativa).
  • Hilario e os tres medos (Oqueleo, 2017)
  • O gorrión comellón (2019). Rodeira. 56 páxs. ISBN 978-84-8349-578-0.
  • Teño oito anos e quero ser youtuber (2020). Galaxia. 150 páxs. ISBN 978-84-9151-428-2.
  • Caliños, Capitán! (2022). Galaxia, Col. Árbore. Ilustracións de Lidia Nokonoko. 184 páxs. ISBN 978-84-9151-833-4.
  • Garabitolas (2023). Xerais. Ilustracións de María Sánchez Lires. 64 páxs. ISBN 978-84-1110-303-9.
  • As vinte fadas de Lala Rus (2024). Galaxia. 68 páxs. ISBN 978-84-1176-328-8.

Ensaio

  • O castelo de irás e non tornarás, 1977, Casals.
  • Catasol. Vocabulario e folclore da Terra Navia-Eo, 2002, VTP, Xixón.
  • Galego de Asturias. Delimitación, caracterización e situación sociolingüística, 2003 (dous volumes), Fundación Barrié.

Traducións

Edicións

  • 21 poemas, de Antolín Santos Mediante Ferraría, 2002, Concello de Taramundi.
  • Poesía completa, de Antolín Santos Mediante Ferraría, 2008, Fundación Barrié.

Obras colectivas

  • Contos pra nenos, 1979, Galaxia.
  • 8 contos, 1989, Xunta de Galicia.
  • Normas ortográficas e morfolóxicas del galego de Asturias, 1990, Mesa prá Defensa del Galego de Asturias e da Cultura da Comarca.
  • Os contos da campaña (II), 1992, Xunta de Galicia.
  • Os contos do xílgaro, n.º 76 da Biblioteca de Autores Galegos do Diario 16 de Galicia.[16]
  • Relatos para un tempo novo, 1993, Xunta de Galicia.
  • E dixo o corvo..., 1997, Xunta de Galicia.
  • Rumbo ás illas. Escritores da Costa da Morte nas Sisargas, 1997, Asociación Cultural Monte Branco/Asociación Neria, O Couto, Ponteceso.
  • Imos xuntos camiñar, 1999, Xunta de Galicia.
  • ¡Que risa de rata!, 1999, Xunta de Galicia. Con Ana María Fernández.
  • Un saquiño de contos, 2001, Xerais.
  • Píllaras. Canciois del Navia, 2003, VTP, Xixón.
  • Sonsonetiño, en Para cantar e contar, 2003, Xunta de Galicia.
  • Contos de barcos, paxaros, infancias e pesadelos, 2004, Xunta de Galicia.
  • A Lingua Galega: Historia e Actualidade. Actas do I Congreso Internacional, 16-20 de setembro de 1996, 2004, Consello da Cultura Galega/ILG.
  • Lingua e cultura galega de Asturias, 2004, Xerais.
  • Na barriga do dragón, 2004, Everest Galicia. Con Ana María Fernández.
  • Postais do Camiño, 2004, Galaxia.
  • Galicia do A ao Z, 2008, Everest Galicia. Con Ana María Fernández.
  • O Camiño de Santiago do A ao Z, 2010, Everest Galicia. Con Ana María Fernández.
  • A xente que soña desperta, 2010, Universidade de Vigo.
  • Versus cianuro. Poemas contra a mina de ouro de Corcoesto, 2013, A. C. Caldeirón.

Premios

Obra en castelán

Literatura infanto-xuvenil

  • La ardilla Carrerilla, 2002, Bruño (narrativa).
  • La estrella Bonita, 2002, Bruño (narrativa).

Vida persoal

Está casado con Ana María Fernández Martínez.

Notas

  1. ↑ "Panxaverda i el drac Atxim". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27. 
  2. ↑ "La llamada de las tres reinas". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27. 
  3. ↑ "Kumamoto Canyés, el meu robot japonés". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27. 
  4. ↑ "La tela de araña que todo lo apaña". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27. 
  5. ↑ "El arco iris". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27. 
  6. ↑ "L'arc de Sant Martí". bibliotraducion.uvigo.es. Consultado o 19 de maio de 2021. 
  7. ↑ "El muñeco de nieve". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27. 
  8. ↑ "El ninot de neu". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27. 
  9. ↑ "O boneco de neve". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27. 
  10. ↑ "El hielo de patinar". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27. 
  11. ↑ "El gel de patinar". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27. 
  12. ↑ "La boira i el fet i amagar". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27. 
  13. ↑ "La niebla del escondite". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27. 
  14. ↑ "Diseñadora de hora en hora". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27. 
  15. ↑ "Burbujita sabe portarse bien". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 25 de setembro de 2019. Consultado o 2019-10-27. 
  16. ↑ Amais do conto en galego estandarizado de Babarro, inclúe seis contos escritos nas variedades do galego de Asturias, León e Zamora: Alpeirada de Xesús Álvarez Valdés; Condo iou era nena de María Luz Fernández González; El tesouro dos Bauer de Xosé Máximo Fernández López; Furaco mouro no ozono de Manuel García Sánchez «Galano»; A pomba de Lucas de Cándido Sanjurjo Fernández e El xardineiro, a princesa e el dragón de Francisco Xabier Frías Conde.

Véxase tamén

Bibliografía

Ligazóns externas