O libro narra a lendaria peregrinación do monxe budistaXuanzang, da dinastía Tang, que viaxou cara ás rexións occidentais (Asia Central e mais a India) na procura de sutras. Na obra, o protagonista recibe o nome de Tang Sanzang. Malia recoller os trazos xerais da viaxe de Xuanzang, tal e como aparece no seu libro Da Tang xiyuji 大唐西域記 ("Rexistro dos Tang das rexións occidentais", 646), o Xiyouji engade elementos da literatura popular e da propia imaxinación do autor. Por exemplo, a figura de Gautama Buddha aparece para encomendar ao monxe a súa misión, na que será asistido por tres protectores que buscan penitencia polos seus pecados. Trátase do rei mono Sun Wukong, Zhu Bajie e Sha Wujing, xunto cun príncipe dragón que actúa como montura de Tang Sanzang, o cabalo-dragón branco. O grupo logrará a iluminación grazas ao poder e a virtude da cooperación.
A versión completa máis antiga conservada do Xiyouji publicouse anonimamente en 1592, aínda que existen dúas versións máis breves anteriores.[1] A cuestión da autoría complícase aínda máis polo feito de que gran parte do material da novela existía xa en forma de relatos populares.[2]
En 1942, o intelectual e embaixador Hu Shih defendeu a autoría de Wu Cheng'en. O seu argumento basease na poboación da aldea natal de Wu, que lle atribuíron a obra ao seu compatriota dende, polo menos, o ano 1625. Xa que logo, segundo Hu, o Xiyouji é unha das primeiras novelas chinesas cunha autoría documentada oficialmente.[3]
Esta atribución foi posta en dúbida por moitos expertos. En 1983, David Lattimore afirmou que "a confianza do embaixador é bastante inxustificada. O que os documentos din é que Wu escribiu algo chamado Xiyouji, mais non especifican que se trate dunha novela. Podería ser outra versión da mesma historia, ou algo totalmente diferente".[4] Pola súa banda, o tradutor W. J. F. Jenner sinalou que, malia que Wu posuía un amplo saber sobre a burocracia e a política chinesas, a información que contén a novela sobre estes temas é de coñecemento común.[2]
En xeral, a trama do Xiyouji "formaba xa parte da tradición literaria popular da China, na forma de historias en lingua coloquial" antes da redacción da novela.[5] Con independencia das súas orixes e autoría, o Xiyouji converteuse na versión oficial da historia,[2] e o nome de Wu pasou a estar asociado coa mesma.[6]
O Xiyouji está baseado en sucesos históricos. Xuanzang (602-664) foi un monxe budista do templo Jingtu (situado na capital, Chang'an) durante o remate da dinastía Sui e comezos da Tang. Interesado en obter mellores traducións das escrituras budistas da época, saíu de Chang'an en 629, malia a prohibición de viaxar establecida polo emperador Taizong de Tang. Axudado por outros budistas, chegou a Kumul pasando por Gansu e Qinghai, dende onde continuou polas montañas Tian até Turpán. Despois, pasou polas rexións dos actuais Kirguistán, Uzbekistán e Afganistán. En 630, estivo en Gandhara, no norte de Paquistán. Durante os seguintes trece anos, trasladouse polos principais lugares de peregrinación da India, entre os que destaca o mahavihara de Nalanda, onde estudou e debateu cos grandes mestres.
Xuanzang abandonou a India en 643, chegando a Chang'an en 646. Malia ter ignorado unha prohibición imperial, o monxe foi ben recibido polo emperador Taizong. Neste sentido, recibiu unha compensación económica e apoio para os seus proxectos. Xa que logo, Xuanzang asentouse no mosteiro Da Ci'en, onde dirixiu a construción da Gran Pagode do Ganso Salvaxe, un edificio que albergaría as escrituras e iconas traídas do estranxeiro. Ademais, principiou a redacción do seu Da Tang xiyuji, un rexistro da súa viaxe. Coa beizón do monarca, fundou un instituto no mosteiro Yuhua Gong dedicado á tradución dos textos obtidos na India. Coas súas traducións e comentarios, Xuanzang fundou unha nova seita budista, a Escola das Características do Dharma. Faleceu o 7 de marzo de 664, e as súas cinzas foron depositadas no mosteiro Xingjiao (construído para este mesmo propósito) en 669.
Sinopse
O Xiyouji consta de cen capítulos, que se poden dividir en catro partes de diversa duración. A primeira parte, que inclúe os setes capítulos iniciais, narra o nacemento do protagonista, Sun Wukong, e o seu posterior castigo de cincocentos anos na montaña dos cinco elementos por rebelarse contra o ceo.