Pioneer 12 formou parte dun proxecto maior xunto coa Pioneer 13, que consistiu nunha serie de sondas atmosféricas que chegaron a Venus ao mesmo tempo que Pioneer 12. A súa misión consistiu en estudar con detalle a estrutura da atmosfera superior de Venus e a súa ionosfera, a súa interacción co vento solar e o campo magnético nas proximidades do planeta. Tamén estudou o seu campo gravitatorio a partir das modificacións na súa órbita e, incidentalmente, detectou explosións de raios gamma de orixe extragaláctico. Pioneer Venus tamén fixo observación de cometas no ultravioleta.[2][5][6]
Nave
A nave estaba formada por un corpo principal cilíndrico de 250 cm de diámetro e 120 cm de altura, cos lados recubertos de células solares que proporcionaban unha potencia de 312 vatios na órbita de Venus. A enerxía almacenábase en dúas baterías de níquel-cadmio cunha capacidade de 7,5 Ah cada unha. A sonda estabilizábase mediante xiro a unhas 15 r.p.m., co seu eixo perpendicular ao plano da eclíptica. As comunicacións tiñan lugar en banda S mediante unha antena de alta ganancia de 1,09 m de diámetro situada na parte superior do cilindro e que non xiraba co resto do conxunto para poder apuntar continuamente á Terra, ademais de posuir varias antenas de baixa ganancia para comunicación en caso de problemas coa antena principal. Tódolos instrumentos estaban situados no interior do cilindro da nave excepto o magnetómetro, situado ao final dun mastro de 4,8 m de lonxitude para que o corpo da nave non interferira nas medicións. O control de actitude realizábase mediante sensores solares e estelares conxuntamente con sete propulsores alimentados por hidracina. O motor principal, usado para a inserción orbital en Venus, tiña un impulso de 18 kN e funcionaba con propelente sólido.[2][5][6]
Instrumentos
Pioneer 12 levaba a bordo 17 instrumentos científicos que totalizaban 45 de masa:[2][5][6]
Un analizador de potencial retardado de partículas cargadas para estudar as partículas da ionosfera.
Dous experimentos de radio para estudar o campo gravitatorio de Venus.
Un experimento de ocultación de radio en banda X para estudar a atmsofera.
Un experimento de arrastre atmosférico.
Un experimento de radio para a atmosfera e a medición de turbulencias no vento solar.
Un detector de raios gamma.
Perfil da misión
Pioneer 12 foi lanzada o 20 de maio de 1978 e entrou na órbita de Venus o 4 de decembro dese mesmo ano. Entre a data da inserción orbital e xullo de 1980 o periapse da órbita da nave variou entre 142 e 253 km (cun apoapse de 66.900 km) para facilitar os estudos ionosféricos e mediante radar. Máis tarde o periapse aumentouse ata 2290 km e deixouselle diminuír libremente para aforrar propelente. En 1991 o radar foi reactivado para estudar partes do sur do planeta previamente inaccesibles durante a misión. A última fase da misión comezou en maio de 1992, co periapse manténdose entre 150 e 250 km ata que o propelente que evitaba que a nave baixase demasiado a órbita agotouse. As variacións gravitatorias e o rozamento atmosférico fixeron que Pioneer 12 reentrase na atmosfera de Venus e se destruise en agosto de 1992.[2][5][6]