O hexagrama (en grego: ἑξάγραμμα, hexagramma) foi unha moeda bizantina de prata creada por Heraclio en 615, co valor dun doceavo de sólido, que circulou no século VII no Imperio Bizantino.^[1][2][3]

Bardante algunhas emisións cerimoniais do século VI, o sistema monetario das últimas épocas do Imperio Romano e dos inicios da época bizantina carecía de moedas de prata, principalmente por mor da gran flutuación do seu prezo en relación ao ouro.^[4]

Non foi ata 615, baixo o emperador Heraclio (610-641), cando se retomou a cuñaxe de moeda de prata, para cubrir as necesidades da guerra contra os persas. A materia prima para estas emisións viña principalmente da confiscación de obxectos de prata da Igrexa. Polo seu peso, estas novas moedas foron bautizadas como hexagrama, xa que pesaban seis grammata (6,84 gramos), en tanto que o seu valor era equivalente á doceava parte do sólido de ouro.^[5][6]

A única lenda que caracterizaba o hexagramma era Deus adiuta Romanis ("Deus axude aos romanos"), o que se entende como unha manifestación da desesperación do imperio neste tempo.^[7]

A moeda mantivo o seu uso regular baixo o sucesor de Heraclio, Constante II (641-668) e continuou máis esporadicamente en tempos de Constantino IV (668-685). A partir de aí, só se cuñou ocasionalmente con carácter cerimonial ata Teodosio III (715-717).^[8] En 720, o emperador León III (717-741) substituíu esta moeda de prata por outra nova, denominada miliaresion.^[9]

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Hexagrama

• Moeda bizantina
• Cecas bizantinas
• Moeda da Antiga Roma
• Moeda da Antiga Grecia

• Grierson, Philip. Byzantine coinage. Dumbarton Oaks. 1999. ISBN 978-0-88402-274-9
• Hendy, M. Studies in the Byzantine Monetary Economy c.300-1450. Cambridge University Press, 1985. ISBN 0-521-24715-2
• Hendy, M. The economy, fiscal administration and coinage of Byzantium. Londres, 1989. ISBN 0860782530
• Kazhdan, Alexander Petrovich, ed. The Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford University Press, 1991. ISBN 978-0-19-504652-6
• Sabatier, Justin. Description générale des monnaies byzantines frappées sous les Empereurs d'Orient. 2 vol. París, 1862

• "Hexagrama". Catálogo con imaxes e descricións en Coin Archives
• "The Hexagram". CoinWeek Ancient Coin Series – The Paradox of Byzantine Silver
• Moedas bizantinas catalogadas por orde cronolóxica de emperadores
• Moedas bizantinas catalogadas segundo a o bran de Sear: Byzantine Coins & Their Values
• Digital Library Numis Arquivado 05 de xullo de 2018 en Wayback Machine. (bibliografía en liña de numismática bizantina)