No Senado, o Partido Popular mantivo a maioría absoluta, con 124 escanos dos 208 de designación libre en xogo, aínda que perdeu 12. O Partido Socialista Obrero Español perdeu un, obtendo 47, seguido de Podemos (9), Esquerra Republicana de Catalunya-Catalunya Sí (6, seis máis que en 2011), Democràcia i Llibertat (6), o Partido Nacionalista Vasco (6), En Comú Podem (4), En Marea (2) e Compromís-Podemos-És el moment, Cambio-Aldaketa, Coalición Canaria-Partido Nacionalista Canario e a Agrupación Socialista Gomera (todos eles cun representante).[18]
Convocatoria
En outubro de 2015 o presidente de goberno de España, Mariano Rajoy anunciou nunha entrevista televisada que esgotaría os prazos legais para a convocatoria das eleccións, e que estas se celebrarían o 20 de decembro de 2015, catro anos e un mes despois das anteriores. O decreto de disolución das Cortes publicouse o 27 de outubro de 2015, co que os cargos parlamentarios pasaron a estar en funcións[19]. Desde 1920 non se celebraban unhas eleccións xerais en España no mes de decembro. Na historia da democracia española, só se celebraran eleccións en decembro nas autonómicas galegas de 1989.
A Lei Orgánica 5/1985, de 19 de xuño, do Réxime Electoral Xeral (LOREG).[8]
Lei Orgánica 2/2011, de 28 de xaneiro, pola que se modifica a Lei Orgánica 5/1985, de 19 de xuño, del Réxime Electoral Xeral.[20]
Congreso dos Deputados
A Constitución establece que o Congreso dos Deputados, elixido cada cada anos, componse dun mínimo de 300 e dun máximo de 400 deputados, elixidos por sufraxio universal, libre, igual, directo e secreto. A circunscrición electoral do Congreso é a provincia –Ceuta e Melilla son consideradas circunscricións para todos os efectos–. O número total de deputados está fixado pola LOREG –350 deputados–, asignando unha representación mínima inicial a cada circunscrición –2 deputados; 1 no caso de Ceuta e Melilla– e distribuíndo os 248 restantes en función da poboación de dereito. A elección verificarase en cada circunscrición atendendo a criterios de representación proporcional.[21]
Non se teñen en conta aquelas candidaturas que non houberan obtido, polo menos, o 3% dos votos válidos emitidos na circunscrición. Os representantes asígnanse segundo o sistema d'Hondt.[8] Considérase voto válido todo aquel dado a unha candidatura ou emitido en branco, pero non o voto nulo.[8]
Acúsase á división en circunscrición provincial de prexudicar seriamente aos partidos pequenos e aos medianos cuxa distribución no estea concentrada territorialmente.[22] A porcentaxe mínima de votos do 3 % para considerar unha candidatura só ten implicacións prácticas nas circunscricións grandes nas que se elixen un gran número de deputados.[22] no resto ese mínimo non inflúe na adxudicación de escanos.
A distribución e número de deputados para as eleccións de 2015 quedaron fixados do seguinte xeito:[9]
As Circunscricións de Cádiz e Málaga elixen un deputado máis que nos anteriores comicios, mentres que as de Xaén e Valencia elixen un menos.
Senado
De acordo coa Constitución, o Senado de España é unha Cámara de representación territorial. Ademais dos 206 senadores que son elixidos por sufraxio universal, libre, igual, directo e secreto, os órganos lexislativos das comunidades autónomas designan un senador e outro por cada millón de habitantes, conformando así un total de 261 senadores. A distribución e número de senadores para as eleccións de 2015 quedaron fixados do seguinte xeito:[9]
Os partidos políticos foron anunciando os seus respectivos candidatos electorais en outono de 2015. Os cambios políticos sucedidos nos catro anos anteriores provocaron un gran número de trocos tamén nos nomes e composición das principais candidaturas, especialmente no espazo da esquerda e das formacións nacionalistas. Algúns destes pactos seláronse unicamente días antes de que rematase o prazo para presentárense candidaturas.
Principais coalicións
O Partido Popular presentouse en coalición con Unión do Pobo Navarro en Navarra. O acordo asinado polas dúas formacións outorgaríalle a UPN os dous primeiros elixidos no Congreso, mentres que o PP encabezaría a lista ao Senado. Nas anteriores eleccións, o PP obtivera 1 escano e UPN outro.
Tamén o Partido Popular se presentou en coalición co Foro Asturias nesa provincia, onde para o partido asturiano lle corresponderían o número 2 do Congreso e o número 3 do Senado. Nas anteriores eleccións, o PP obtivera 3 deputados e Foro 1, mentres que o PP obtivera tamén 3 senadores por ningún do Foro.
En Aragón o PP e o PAR tamén se presentaron en coalición ás eleccións, reeditando o pacto que acadaran nos comicios de 2011. Polo acordo de 2011, o PAR non obtivera inicialmente ningún deputado, aínda que conseguiu acceder ao Congreso dos Deputados cunha deputada que ía de segunda suplente nas listas de Teruel. En 2015, o PAR tampouco aspirou a postos de saída ao Congreso (6º por Zaragoza, 3º por Teruel e suplente por Huesca), mais colocou dous candidatos en teóricos postos de saída para o Senado por Huesca e Zaragoza.
X la Izquierda, unha coalición inicialmente impulsada polo Partido Humanista, pero da que se retirou no último momento, e onde o partido principal quedou sendo Los Verdes.
Un grupo de partidos non chegaron a presentar candidaturas, dado que foron rexeitados pola Xunta Electoral por non cumpriren os requisitos necesarios. Noutros casos o rexeitamento foi parcial, e concorreron en menos provincias das que querían[23].
Asemade, tamén hai que considerar as candidaturas ao Senado, un máximo de 3 por partido e provincia, conforme ós tres postos a atribuír por provincia.
A campaña electoral
A campaña electoral iniciouse oficialmente o 4 de decembro de 2015. Tanto durante a campaña como a precampaña, os líderes dos principais partidos políticos participaron en debates televisivos. Na última semana antes de comezar a campaña, El País celebrou un debate no que participaron Pedro Sánchez, Albert Rivera e Pablo Iglesias Turrión, e ao que decidiu non acudir Mariano Rajoy.
Sondaxes
Recóllense nesta táboa algunhas das sondaxes publicadas nas datas inmediatamente anteriores ao proceso electoral
Os resultados marcados con (*) son aqueles onde non se presenta diferenciado Podemos das coalicións onde participan Podemos e outros partidos en Galicia, Cataluña e Comunidade Valenciana.
Os senadores designados polo Parlamento de Cataluña están en funcións, pendentes da nova escolla por parte da cámara autonómica. Corresponderanlle 4 a repartir entre CDC e ERC, 1 a Ciudadanos, 1 ao PSOE, 1 a Sí que es Pot e 1 ao PP. No momento de convocárense as eleccións, CDC tiña 3, PSC 1, PP 1, Unió 1, ERC 1 e Iniciativa per Catalunya 1, que son os que figuran na táboa.
1. O presidente do Goberno, logo de deliberación do Consello de Ministros, e baixo a súa exclusiva responsabilidade, poderá propor a disolución do Congreso, do Senado ou das Cortes Xerais, que será decretada polo Rei. O decreto de disolución fixará a data das eleccións.
2. A proposta de disolución non se poderá presentar cando estea en trámite unha moción de censura.
3. Non procederá nova disolución antes de que transcorra un ano desde a anterior, agás o disposto no artigo 99, número 5
↑Artículo 42, apartado primero, de la Ley Orgánica 5/1985, de 19 de junio, del Régimen Electoral General:
1. En los supuestos de elecciones a Cortes Generales o de Asambleas Legislativas de las Comunidades Autónomas en las que el Presidente del Gobierno o los respectivos Presidentes de los Ejecutivos autonónomicos hagan uso de su facultad de disolución anticipada expresamente prevista en el ordenamiento jurídico, los decretos de convocatoria se publican, al día siguiente de su expedición, en el «Boletín Oficial del Estado» o, en su caso, en el «Boletín Oficial» de la Comunidad Autónoma correspondiente. Entran en vigor el mismo día de su publicación. Los decretos de convocatoria señalan la fecha de las elecciones que habrán de celebrarse el día quincuagésimo cuarto posterior a la convocatoria.