Comarca de Saja-Nansa

Localización
43°12′N 4°18′O / 43.2, -4.3
Estado	España
Comunidade autónoma	Cantabria
Capital	Cabezón de la Sal
Xeografía
Superficie	829,65 km²

A Comarca de Saja-Nansa é unha comarca de Cantabria (España). Por esta comarca transcorren os ríos Saja e Nansa. Esténdese desde a comarca do Besaya ata o límite con Asturias e desde A Mariña ata as montañas de Peña Sagra e a Cordilleira Cantábrica. Ten un carácter eminentemente rural.

A comarca está formada principalmente polo val do Saja e o val do Nansa. O primeiro divídese entre o val de Cabuérniga e o val de Cabezón.

A pesar de que xa existe unha lei de comarcalización de Cantabria, esta aínda non foi desenvolvida polo tanto a comarca non ten entidade real.^[1] Con todo, a Asociación de Desarrollo Rural Saja-Nansa actúa como organismo reitor e vertebrador da a maior parte da comarca, incluíndo a tres municipios máis da Costa Occidental (San Vicente de la Barquera, Val de San Vicente e Valdáliga) e, por outra banda, deixando á marxe a Reocín.

• Cabezón de la Sal
• Cabuérniga
• Campoo-Cabuérniga (mancomunidade)
• Herrerías
• Lamasón
• Mazcuerras
• Peñarrubia
• Polaciones
• Reocín
• Rionansa
• Ruente
• Los Tojos
• Tudanca

O val do río Saja, está formado por dous comarcas naturais.

• O curso medio alto, ocúpano os termos municipais de Los Tojos, Cabuérniga e Ruente, así como a Mancomunidad Campoo-Cabuérniga, ao cal denomínaselle genéricamente Val de Cabuérniga, seguindo a dirección sur a norte, con algún val lateral de orientación leste a oeste, nos afluentes dos ríos Argoza, que pasa polo pobo de Bárcena Mayor, Viaña, Lamiña e tamén incluiriamos aquí a conca do Río Bayones que baixa dos montes de Ucieda.
• Desde a Hoz de Santa Lucía ata San Pedro de Rudagüera denomínase val de Cabezón, cos termos municipais de Cabezón de la Sal, Mazcuerras, e Reocín, pouco máis abaixo de Rudagüera e xa en Torrelavega, úneselle o río Besaya (á altura da localidade de Ganzo), que pola Ría de San Martín, preto de Suances, desemboca ao Mar Cantábrico.

O val está situado entre os vales de Liébana e Saja. Está limitada pola Serra do Escudo no norte e a Serra de Peña Labra polo sur.

No val do Nansa circula o Nansa que polo seu carácter torrencial e erosivo, especialmente na súa cabeceira, forma ladeiras de pendentes acusadas. A comarca presenta unha gran calidade paisaxística, vindo polas súas características topográficas de altos cumes, amplos bosques autóctonos, sobre todo de carballo (Quercus robur) e haxas, e escasa densidade de poboación dedicada na súa maioría á gandería (sector primario).

Os municipios localizados no val do Nansa son os seguintes: Lamasón, Herrerías, Rionansa, Tudanca, Polaciones e unha parte do municipio de Cabuérniga correspondente á localidade de Carmona.

A pesar de que a lei de comarcalización de Cantabria aínda non foi desenvolvida, existen unha serie de mecanismos de cooperación entre os distintos concellos da zona como poden ser as variadas mancomunidades: "Municipios del Nansa", "Ayuntamientos Reserva del Saja", "Valles de San Vicente" e "Valles del Saja y Corona".^[2] Aínda que, a mancomunidade que mellor representa esta posible comarca é a Mancomunidade "Saja-Nansa" dentro da cal atopamos os seguintes municipios: Cabezón de la Sal, Cabuérniga, Herrerías, Lamasón, Mazcuerras, Peñarrubia, Polaciones, Rionansa, Ruente, San Vicente de la Barquera, Los Tojos, Tudanca, Udías, Val de San Vicente e Valdáliga.

De entre eses municipios, San Vicente de la Barquera, Udías, Val de San Vicente e Valdáliga, non pertencen propiamente dito á comarca de Saja-Nansa, posto que están situados na comarca da Costa occidental.

A poboación total da comarca alcanza a cifra de 23.334 habitantes, segundo datos do INE do ano 2006. Segundo os datos do mesmo ano, os seus tres núcleos máis poboados, de maio a menor, son: Cabezón de la Sal (8.032), Reocín (7.702) e Mazcuerras (2.018). E os seus tres núcleos menos poboados, de menor a maior, son: Tudanca (201), Polaciones (251) e Lamasón (326).

• 
  Carmona (Cabuérniga) desde o Miradoiro da Vueltuca.
• 
  Pozo del Amo, cascada dorío Saja.
• 
  Nacemiento da Fuentona en Ruente.
• 
  Haxas e caxigas no Monte Ucieda, en Ruente.

• Saja-Nansa en rede Asociación de Desarrollo Rural Saja–Nansa. (en castelán)
• Cova de El Soplao (en castelán)