†As porcentaxes son aproximadas empregando a recomendación de US para os adultos.
O malvarisco, malvavisco ou altea, (Althaea officinalis) é unha planta herbácea eurasiática, cultivada desde a antigüidade polas súas propiedades medicinais.
O malvarisco é unha herba, cuxos talos alcanzan o metro e medio de alto; son erectos, de cor esbrancuxada e lixeiramente pubescente. Ramifícanse pouco.
As follas cun tamaño de até 10 cm de alto por 7 cm de ancho, son tamén pubescentes, con peliños brancos, curtos e apertados; dan por iso a sensación de estaren empolvadas, tanto polo feixe como polo envés. Están lobuladas 2 ou 3 veces, e teñen forma romboidal; nótase nelas destacadamente a nerviación. Nacen ao extremo dun longo peciolo, que se vai acurtando a medida que se aproxima ao extremo da planta; posúen estípulas axiais, aínda que estas caen.
As flores, de cor branca ou lixeiramente rosadas, son axilares cun curto pedúnculo. Poden darse solitarias, pero normalmente aparecen en fascículos axilares. O cáliz conta con cinco sépalos soldados e ten epicáliz ou calículo ou un conxunto de brácteas que están encima do cáliz, de tal forma que parece que conte cun segundo cáliz con 6 ou 8 pezas de forma lanceolada. O cinco pétalos, de até 2 centímetros de ancho, están unidos a un tubo estaminal cilíndrico, o androceo, que ten os estames ramificados ou meristémonos, moi vistosos pois as anteras son de cor violeta ou purpúreas.
O froito é un esquizocarpio en forma de disco, de até dous centímetros de diámetro e cunha anchura de medio centímetro. Leste está formado por 15 a 25 unidades máis pequenas, chamadas mericarpos; as sementes permanecen unidas até que se desprenden en segmentos para caer ao chan. Son velosas e de cor verde.
A raíz é grosa, e vai cobrando maior tamaño coa idade. É rica en amidón, e posúe un distintivo gosto doce causado pola forte concentración de polisacáridos; contén ademais pectina e varios flavonoides.
Usos
Ornamental
Os malvariscos utilízanse en xardinaría como plantas ornamentais. Como a maioría das plantas perennes herbáceas, requiren unha posición asollada ou parcialmente sombreada nun chan húmido e ben drenado.
Medicinais
Raíces de malvarisco
As follas, flores e a raíz de A. officinalis utilizáronse en medicina tradicional a base de herbas. Este uso reflíctese no nome do xénero, que provén do gregoἄλθειν (althein), que significa "curar".[1]
O malvarisco usábase tradicionalmente como alivio para a irritación das membranas mucosas, incluído o uso como gárgaras para a boca (úlceras) e a garganta (úlcera gástrica).[2][3] En Rusia, o xarope de raíz véndese sen prescrición por farmacias, coa intención de tratar enfermidades respiratorias menores.[4]
Culinarios
As follas tenras pódense cociñar. Os botóns florais pódense encurtir.[5] As raíces pódense pelar, cortar en rodajas, ferver e adozar para facer doces. A auga que se usa para ferver calquera parte da planta pode ser un substituto da clara de ovo.[5]
O extracto de raíz (extracto de halawa) utilízase ás veces como aromatizante na elaboración dun bocadillo de Oriente Medio chamado halva. A versión francesa posterior da receita, chamada pâte de guimauve (ou guimauve para abreviar), incluía clara de ovo en merengue e a miúdo condimentada con auga de rosas. Pâte de guimauve parécese máis aos marshmallow actuais comercialmente dispoñíbeis, que xa non conteñen Althaea officinalis.
Ecoloxía
Desta especie aliméntanse as larvas da couzaAcontia lucida.
Número de cromosomas de Althaea officinalis (Fam. Malvaceae) e taxons infraespecíficos Althaea officinalis L. Véxase: [7].
Etimoloxía
Althaea: nome xenérico do Grego αλθαία, -ας, derivado de άλθω, médico, medicamento, curar; logo ao Latín althaea, -ae, o Malvarisco ou altea (Althaea officinalis), pero tamén outras malváceas.[8]
officinalis: epítetolatino que significa "planta medicinal de venda en herbarios"[9]
↑Cavero, R (2 de decembro de 2014). "Medicinal plants used for respiratory affections in Navarra and their pharmacological validation" 158 (Part A): 216–220. PMID25311273. doi:10.1016/j.jep.2014.10.003.
↑Proves Contribuiçao para o conhecimento citotaxonómico das spermatophyta de Portugal. XVI. Malvaceae Queirós, M. (1977) Bol. Soc. Brot. ser. 2 51: 187-199.
Flora of Chinesa Editorial Committee, 2007. Fl. China Vol. 12.
Ceballos Jiménez, Andrés (1986). Diccionario Ilustrado de los Nombres Vernáculos de las Plantas en España. I.C.O.N.A.
Font Quer, Pío (1990). Plantas Medicinales. El Dioscórides renovado. Barcelona: Labor.
VV. AA. (1993). Flora Ibérica. Plantas vasculares de la Península Ibérica e Islas Baleares. Vol. III Plumbaginaceae (partium). Madrid: Real Jardín Botánico, C.S.I.C.
