Sofia Kovalevskaia
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Софья Васильевна Корвин-Круковская
Jaiotza	Mosku, 1850eko urtarrilaren 3a (juliotar egutegia)
Herrialdea	Errusiar Inperioa  Suedia
Bizilekua	Mosku Stockholm Paris
Lehen hizkuntza	errusiera
Heriotza	Hedvig Eleonora parish (en) eta Espainia, 1891ko otsailaren 10a (41 urte)
Hobiratze lekua	Norra begravningsplatsen (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: pneumonia birikoa
Familia
Aita	Vasili Korvin-Krukovski
Ama	Jelizaveta Korvin-Krukovskaia
Ezkontidea(k)	Vladimir Kovalevsky (en)  (1868ko irailaren 15a (juliotar egutegia) -  1883ko apirilaren 16a (juliotar egutegia))
Seme-alabak	ikusi Sofia Kovalevskaya (en)
Haurrideak	ikusi Anna Jaclard
Leinua	House of Kovalevsky (en)
Hezkuntza
Heziketa	Göttingengo Unibertsitatea 1874) Doktoretza Berlingo Humboldt Unibertsitatea Elxeko Miguel Hernández Unibertsitatea Stockholmgo Unibertsitatea Heidelbergeko Unibertsitatea (1869 -
Hezkuntza-maila	Doktoretza
Tesia	Q50132821
Tesi zuzendaria	Karl Weierstrass
Doktorego ikaslea(k)	Emil Stenberg (en)
Hizkuntzak	errusiera alemana suediera frantsesa
Irakaslea(k)	Karl Weierstrass Gustav Robert Kirchhoff Leo Königsberger (en)
Jarduerak
Jarduerak	matematikaria, fisikaria, eleberrigilea, unibertsitateko irakaslea, Communarda eta idazlea
Enplegatzailea(k)	Stockholmgo Unibertsitatea  (1884ko uztailaren 1a (juliotar egutegia) -
Lan nabarmenak	ikusi Cauchy–Kowalevski theorem (en) integrable rigid body (en)
Jasotako sariak	ikusi Knight of the French Order of Academic Palms
Kidetza	San Petersburgoko Zientzien Akademia Zientzien Errusiar Akademia

Sofia Vasilievna Kovalevskaia (Mosku, 1850ko urtarrilaren 3an – 1891ko otsailaren 10a) (errusieraz: Софья Васильевна Ковалевская) matematikari errusiarra izan zen, Europan lehen aldiz unibertsitateko irakasle izatera iritsi zen emakumea, ijito jatorria du.^[1]

Vasili Korvin-Krukovski generala zuen aita, ama berriz Elizaveta Shubert (Fiodor Fiodorovitch Schubert astronomo alemanaren alaba).^[2]

Garai hartan emakumeek ezin zuten unibertsitatean ikasi, beraz, komenientziako ezkontza egin zuen beste nihilista batekin, Vladimir Kovalevskirekin eta Heidelbergera ihes egin zuen. Han ere ez zioten klaseetara joaten uzten baina Weierstrassengana (garaiko matematikari onena) joateko gomendatu zuten. Weierstrassek berekin lan egitea onartu zuen. Berlineko Karl Weierstrasse matematikariarekin ekuazio diferentzialak eta Saturnoren eraztunen dinamika ikertu ahal izan zituen. 1874an matematikan doktoratu zen Göttingenen (Alemania). Bertan egindako lanari esker, Sofia Stockholmeko unibertsitatean irakasle izateko aukera lortu zuen, bertan Acta Mathematica aldizkarian idatzi zuen. 1888an Parisko Zientzien Akademiak saritu zuen.

Bere izena daraman Cauchy-Kovaleskayaren Teorema asmatu zuen Crelle´s Journal-en argitaratu zuten. Funtzio abelianoak aztertu zituen ere eta Acta Mathematica-n argitaratu.^[2] Leonhard Euler eta Lagrange-ren lanari jarraipena emanez egun “Kovalevskaya-ren ziba” bezala ezagutzen dena asmatu zuen.^[3]

Sofia Kovalevskaia berrogeita bat urte zituela hil zen, gripe baten ondorioz. Bere lanen artean honako hauek daude: Journal de Crellen agertzen den "Ekuazio diferentzialei buruzko teoria" eta "Puntu baten inguruan gorputz sendo batek duen errotazioari buruzko teoria". Azken honekin lortu zuen Parisko Zientziaren Akademiak emandako saria. Akta Matematika aldizkariaren editore ere izan zen eta 1888an Frantziako Zientzien Akademiaren Bordin saria jaso zuen eta Errusiako Zientzien Akademia Inperialeko kide izendatu zuten.^[4]

Haurtzaroaren Memoriak eleberri autobiografikoa idatzi zuen, suediera itzulitakoa Rajevsky-ren ahizpak izenburuarekin. Anne-Charlotte Leffler-ekin batera elkarte literario bat sortu zuen, eta Korvin-Leffler ezizenarekin sinatzen zuten.^[2]

• Alice Munro idazleak bere izena daraman ipuina idatzi zuen.
• 1888an Frantziako Zientzien Akademiaren Bordin saria.
• Errusiako Zientzien Akademia Inperialeko kide izendatu zuten.

• Haurtzaroko Memoriak (Autobiografia, ingelesez)