XIX. mendearen amaieran estropada eta desafio handiak jokatu zituzten ondarrutarrek eta 1898an eta 1926an Kontxako Bandera bana irabazi zuten[2].
57 urtetako hutsunearen ondoren 1983an uretaratu zen berriz Ondarroako traineru bat. 1990. hamarkadan traineru indartsua osatu zuen eta hirutan sailkatu zen Kontxako Banderara. Posturik onena bosgarrena izan zuen. Ligak sortu zirenean KAE Ligan aritu zen, baina 2016an igoera lortu[3] eta ordutik TKE Ligako trainerua izan da.
Emakumezkoen trainerua ere badu ETE Ligan eta bi aldiz izan da Bizkaiko txapelduna.
Koloreak
Ondarrutarrek Aurrera K.E.-ren koloreak hartu zituzten, gorria eta urdina. Ondarroaren trainerua zuria da eta "Antiguako Ama" izena du.
Historia
XIX mendeko banderak
Ondarroa itsas-herria denez, antzinakoak dira arraun munduan izandako balentriak. Adibidez, 1865eanBilbon emandako bandera egun Ondarroako Arrantzaleen Kofradian dago, bai eta Donostian irabazitako beste bandera bat ere. Aipatzea merezi du Kontxako Banderaren lehen edizioan Ondarroak parte hartu zuela Donostia eta Orioren atzetik hirugarren gelditu zelarik. XIX mendeko Bilboko bandera zaharretan beti hartu izan zuten parte Ondarroako traineruak eta 1887an txapeldun izan zen[4]. 1888an Bilbon jokaturiko estropadetan Bermeoko bi traineruren atzetik egin ondoren sanjuandarrek desafiua bota eta Getaria eta Donostia arteko ibilbidean ondarrutarrak izan ziren nagusi 15 segundotako alde txikiaz. Bilboko egunkari batek 'Kantauriko garaitezinak' izendatu zituen ondarrutarrak eta donostiarrek hori ezin onartu eta desafio berria jo zieten ondarrutarrei. 1890ko abenduaren 2an Donostia - Ondarroa traineru desafioa jokatu zuten eta donostiarrak nagusitu ziren[5].
1897an Bilbon Bermeotarrekin desafioa galduta 1898an Kontxako Banderan hartu zuen parte eta Donostiarrekin jokaturiko finalean ondarrutarrak izan ziren nagusi Manuel Beitia patroi zela Flora traineruan. Garai honetako azkenengo garaipena 1902koa da Bilbon gertatua.
1921ean fundaturiko Club Deportivo Aurrera gaur egun futbolean eta saskibaloian aritzen bada ere, 1925 eta 1926an bi estropada handi irabazi zituen Portugaleten, Erregearen Kopa eskuratu zuelarik. Arrakasta honekin animatuta Donostiara jo eta Kontxako Bandera herrira ekarri zuten. Juan bautista Beitia zen patroia eta Antiguako Ama traineruaren izena[6][7].
Ondarroa Arraun Elkartea
Ondarroa Arraun Elkartea 1973an sortu zen eta hasierako hamarkadan batel eta trainerilletan aritu zen. 1974an esate baterako Bizkaiko txapeldunak izan ziren ondarrutarrak txalupa bietan.
Ondarroako traineru bat uretan berriz ikusteko ordea 57 urte pasatu behar izan ziren 1926 hartatik. 1983an izan zen Getxoko Ikurriñean. 1993an lehenengo garaipena, Lekeitioko San Antolin jaietan eta bolada on bati hasiera eman zion elkarteak, traineru bizkaitarrik onena bihurtuz Urdaibairen sorrera arte. 1994ean Asier Lopez donostiarra fitxatu zuen patroi eta bost garaipen lortu zituen, tartean Bizkaiko Txapelketa, eta gainera Kontxako Banderarako sailkatu zen. 1995ean Kontxan eta Euskal Ligan bosgarren eta hiru garaipen, Bizkaiko txapelketan "sorpresaz" Santurtziren atzetik gelditu zen arren. 1996an laugarren Euskal Ligan, Bizkaiko Txapeldun eta seigarren Kontxan, bere orain arteko azkenengo sailkapenean. 1997an Traineruen Euskal Ligan ez aritzea erabaki zuen eta sortu berri zen Traineru bizkaitarren Liga irabazi zuen, bi estropadatan gailendu zelarik. Bizkaiko Txapelketa ere irabazi zuen.
1998an arraunlari eskasia zela eta ez zuen trainerurik atera eta 1999an bizkaitarren ligan aritzea baino nahiago izan zuen Euskal Ligan aritu. Hala ere ez zuen maila onik erakutsi, laugarren izan baitzen Euskal B Ligan. ordutik aurrera emaitza kaxkarrak, eta TKE Liga sortu zenetik ere berdin, ez baita inoiz goiko mailan aritu.
2006tik aurrera KAE Ligan ari da arraunean eta urtetik urtera maila igotzen ari da; 2013an KAE 1 mailan seigarren gelditu zen, 2014an laugarren eta 2015ean hirugarren postuan bukatu zuen liga. 2016an denboraldi bikaina burutu zuen; KAE 1 Liga irabazi zuen eta play-offetan TKE Ligara igo zen[3].
TKE Ligako lehenengo denboraldian bigarren txandan egonkortu eta zortzigarrena izan zen Ligan. 2018an ere bigarren txandan ari da eta Euskadiko Txapelketan hirugarren postua eskuratu zuen. Kontxako Banderarako ordea ez zuen sailkatzerik lortu, bi segundugaitik izan bazen ere. 2019 denboraldian erdiko txandan aritu zen eta 23 urteren ondoren Kontxako Bandera jokatzeko sailkatu zen, nola sailkatu ere, sailkapen estropada irabaziz. Ez du ordea zorteko estropada izan, 2018, 2020 eta 2021ean zortzigarren egin baitzuen sailkatze estropadan, eta ondorioz ez baitzen sailkatu.
2022ko TKE Ligan 9. postuan amaitu zuen baina bosgarrenez Kontxako Bandera jokatzeko sailkatzea lortu zuen[8]. 2023an arazo handirik gabe lortu zuen TKE Ligan mantentzea eta bigarrenez jarraian sailkatu zen Kontxako Bandera jokatzeko[9]. Bigarren jardunaldian ordea deskalifikatu egin zuten traineruaren osaketaren dokumentua epez kanpo entregatzeagatik[10].
2017 urtean emakumezkoen trainerua atera zuen, Lea-Artibai izenarekin[11]. Isuntzako 9 arraunlarik, Ondarroako 9k eta Elantxobeko beste 4 arraunlarik bat egin zuten taldea osatzeko. 2018an formatua errepikatu zuten eta Bizkaiko txapelketan brontzezko domina lortu zuten.
2019an Isuntza eta Ondarroa gai izan ziren traineru bana ateratzeko eta ordutik aurrera horrela jarraitu dute. Ondarroak 2020an aurreneko garaipenak lortu zituen, Bizkaiko txapelketa[12] eta ETE Ligako azken bandera, Castro Urdialeskoa. Kontxako Banderara sartzear ere egon ziren baina 8. postuan gelditu ziren sailkapen estropadan. 2021ean aurredenboraldiko bi jaitsiera irabazi zituen eta 2022an berriz izan zen Bizkaiko txapelduna[13].
_-_Fondo_Car-Kutxa_Fototeka.jpg)
