Ognina Italiako uharte bat da, Sizilian[1], Jonikoan. Ognina toponimoak, ordea, kostaldeko herri osoa adierazten du. Honen ekialdeko muturrean, izen bereko lurmuturraren iparraldean, uharte txikia dago, jatorrian kontinenteari lotua, Gerhard Kapitän arkeologo alemaniarrak egindako ikerketek frogatu dutenez[2].
Administratiboki, Sirakusakoa da.
Ognina uhartea Sirakusatik 15 kilometro hegoaldera dago, Ognina lurmuturra eta Punta Asparano artean. Kostaldetik 150 metrora dago, gutxi gora-behera triangelu-forma du, erpina ekialderantz, itsaso zabalera, eta 168 metro E-O norabidean eta 110 metro N-S norabidean.
Miozenokokareharrizko banku arrokatsu batez osatuta dago (gehienez 2,50 metroko altuera duena), eta bere azalera, alde guztietan higatua dago, bere erdiko zatia hartzen duen lur geruza bat izan ezik. Ognina uharteak Siziliako kostaldeko portu-kanal bat du aurrez aurre, ehun metroko sakonerakoa, amarraduraz eta arrantzarako edo aisialdirako ontzi txikientzako garraioaz hornitua.
Historia
Pleistozeno berantiarrean eta Holozenoko lehen milurtekoetan, uhartea, Siziliarekin, oraindik itsas hondoan ikus daitekeen istmo harritsu baten bidez lotua zegoen. Gero, kanalean portu bat egin zen. Erdi Neolitoan, uhartean Stentinello kulturako komunitate egoiliar bat bizi zen, bere kokapen geografiko berezia eta kanaleko portua aprobetxatu behar izan zituena. Garai honetatik aurrera, harkaitzezko bankuan zulo lerro ugari egin ziren, berrogeita hamar metro baino gehiagokoak, ziur asko,palafitoak jasateko hauen gainean, antzerako beste asentamendu batzuekin analogiagatik, "Etxe luze" motakoak izan behar zuten etxeak eraiki ziren.
Denbora luze baten ondoren, non ziurrenik ez zen inor bizi, K.a. bigarren milurtekoaren lehen mendeetan uhartea berriz bizi izan zen, bertan, Tarxieneko Brontze Aroko antzinako hilerriko kulturaren jatorri maltarra zuen kolonia bat ezarri zenean. Grabatutako apaindura geometriko konplexuak dituzten loreontzi zati ugari, eta, ziur asko, istmo zaharra menderatzen duen horma harritsuan zulatutako hilobi artifizial bakar bat, fase honetakoak dira. Azken honetan, orain erabat urperatua, antzinako Brontze Aroan uharterako sarbidea babesteko harri lehorreko aggerea zuen gotorleku baten aztarnak aurkitu ziren. Orain arte, Siziliako historiaurrean bakarra izan den leku horretan, Maltako komunitate bat egoteak, oraindik ere, ezin daiteke ulertu.
Fase honen ondoren, uhartea hutsik egon da gaur egun arte. Salbuespen bakarra hiru habearteko basilika txiki baten aztarnak dira, bizantziar garaikoak, mendebaldeko kostaldean gutxi eraikiak.
↑KAPITÄN, Gerhard: Perlustrazioni sottomarine sulla topografia originaria e la situazione portuale dell'abitato preistorico nell'isola di Ognina, in Sicilia Archeologica 11, 1970, 43-54 orr.
Bibliografia
BREA, Luigi Bernabò: Abitato neolitico e insediamento maltese dell'età del Bronzo nell'isola di Ognuna (Siracusa) e i rapporti fra la Sicilia e Malta dal XVI al XIII sec. a.C., Kokalos, 12, 1966, pp. 40–69.
MARTINUCCI, Mimmo: Sognando le isole italiane. Guida per radioamatori. Vol. 3 - Tutte le isole della Sicilia, Albino, Sandit Libri, 2007, ISBN 978-88-89150-57-3.
