Coruñan jaio zen, 1918an, eta Jacinta Landa Vaz maistra badajoztarraren eta Xoán Vicente Viqueira filosofo eta pedagogo galiziarraren alaba nagusiena izan zen. Aitak Psikologia, logika eta etika katedra zuen Eusebio da Guarda Institutuan.[3][4] Coruña eta Vijoiko (Bergondo) aitaren familiaren jaurerriaren artean hazi zen.[3]
Galegoz hitz egiten eta irakurtzen ikasi zuen, aitak asmatutako hezkuntza metodo bat erabiliz, testuak eta marrazkiak nahasten zituena.[3] Familia aberats batean hazi zen, giro kultu eta liberal batean.[3] 1924an, sei urte zituenean, aita hil zen.[3]
Familia Madrilera joan zen bizitzera, eta ama Lyceum Club Femeninoaren sortzaileetako bat izan zen; Maria de Maeztu izan zen presidente.[3] Hiri horretan, Viqueira Landak neba-ahizpekin batera ikasi zuen Madrilgo lehen ikastetxe eleanitzean, Espainiako Nazioarteko Eskolan; 1928an sortu zuen Jose Castillejo Duartek, Ikasketa eta Ikerketa Zientifikoak Zabaltzeko Batzordeko idazkari ohiak, eta 1929 eta 1932 artean bere amak zuzendu zuen.[3] Gero, Eskola Eleanitzean ikasi zuen, hori ere bere amak sortua beste maisu batzuekin batera.[3]
Estatu kolpea
1936ko uztailaren 18ko estatu kolpearekin, Galizian zegoen oporretan, amarekin eta lagun batzuekin. Aitaren aldeko amonaren etxean ezkutatu ziren, Vijoy herriko etxean, baina, azkenean, destruktore ingeles bat Vigora iritsi zela eta, Frantziara ihes egin zuten. Geroago, errepublikarren aldetik muga zeharkatu, eta Bartzelonara joan ziren.[5]
Han, Viqueira Ebakuatutako Haurren Kontseiluan hasi zen lanean. 1938an, gerrako haurrak Mexikora eta Sobietar Batasunera eraman zituzten. Boluntario gisa, Sobietar Batasunera zihoan haur talde batekin itsasoratu zen.[5]
1939an, bere ama Jacinta Landak deituta, Londresen elkartu zen haurrideekin, eta handik New Yorkera eta handik autobusez Mexikora joatea lortu zuten.[3] 1939ko abuztuaren 6an iritsi ziren Tamaulipas estatuko Laredo Berrira.[3] Mexikon erbesteratuta zegoen amaren bigarren senarra, Casimiro Mahou zegoen.[5]
Mexikon
Mexikon berehala ekin zion faxismoaren aurkako jarduera politikoari, Espainiako preso politikoei lagunduz.[5] 1950eko hamarkadaren hasieran galiziar gaualdiak antolatu zituen Centro Republicano Españolen, non galiziar hizkuntza, historia eta tradizioak irakasten ziren.[5] Mexikon ere, Galiziako Kultura Patronatua bultzatu zuen Luis Sotorekin batera.[5] Biek Espainiako Alderdi Komunista utzi zuten, Unión do Povo Galego sortzeko.[5]
Espainiako Alderdi Komunistako militantea izan zen, eta Mexikon erbesteratutako espainiarrek osatutako Mariana Pineda Mexikoko Alderdi Komunistako eta Espainiako Emakumeen Batasuneko emakume taldea osatu zuen.[3]Vieiros aldizkaria sortzen lagundu zuen —erredakzio idazkaria izan zen—, eta La hora de Galicia irratsaioa aurkeztu zuen.[5] Galiziako Diputazioko Ordezkaritzako idazkaria izan zen.[5]
Mexikon zuen etxean hil zen 2014ko azaroaren 3an, 75 urtez erbestean egon eta gero.[3] 2015eko apirilaren 18an errautsak lurperatu zituzten Coruñako Bergondo herriko Ouceseko hilerrian, aitarenarekin batera.[3][6]
Aintzatespenak
2010ean Coruñako Memoria Historikoa Berreskuratzeko Batzordearen omenaldia jaso zuen, faxismoaren aurkako borrokarengatik.[7]
