Isidroren aita txistugilea zen, eta sarritan eskatzen zion txistu berriak probatzeko («Jo ezak hori!»). Gainera, hiru osaba txistulari izan zituen, hirurak zein baino zein hobeak. Inazio, Castro Urdiales-ko txistulari, Manuel, Errenteriakoa, eta Fernando Balmasedakoa. Eta osaba Fernando hura izan zen txistua fin jotzen Isidrori irakatsi ziona.[2]
Hamalau urte zituela bazan Hernanin txistulari banda. Eta behinola, Olaizola, bigarren txistulari zenaren anaia bai, beste norbaitekin mutur joka ibili zela edo ez zela, Txistulari Elkarteak bere lekua bat batean kendu zion, zer ikusirik ez bazuen ere arazo hartan. Orduan Isidroren anai Joseri eman zioten lan hura, bera ere ibiltzen baitzen Donostiako elkarteetan eta, txistu jotzen. Baina anaia ez zen osasuntsua eta utzi egin behar izan zuenean Isidrori deitu zioten, geratzen zen txistulari zaharrari lagun ziezaion. Horrela ibili zen Teodoro Erauski txistulariarekin bi urtetan, danbolinik gabe. Hil zenean, berriz ere, Jose eta Isidro ibili ziren.[2]
1922an bihurtu zen Isidro Ansorena Donostiako Udalaren Txistulari Taldearen zuzendari, eta talde hura maila gorenera eraman zuen. Urte hartako urtarrilaren 20an jo zuen aurreneko aldiz txistua hirian Ansorenak; ordurako bazuen ospe handia, ordea, Hernaniko taldearekin sari zenbait irabazi izanagatik.[3] Hurrengo urtean Donostiako Udal Musika Bandansilbotea jotzen hasi zen eta gero horren zuzendari ere izan zen.[4][5]
Txistu irakaslea
Baztango txistulari batek jaso zuen liburu batean txistua jotzen irakasteko modu hori. Irunen, klarinetea jotzen zuen Larruker izeneko batek erabiltzen zuen eta Isidrori liburua utzi zion. Gero hortik aurrera, Isidrok bere saltsa ere gehitu zion ikasbide hari.[2]
Donostiako Udal Musika Kontserbatorioan txistu irakaslea izan zen 25 urtez eta bertan txistularientzako eskola sortu zuen. Liburu bat ere idatzi zuen, Txistu Ots gozoa, nola…? eta horixe erabiltzen da Donostiako Kontserbatorioan txistua jotzen irakasteko.[4]
Musikagilea
Guztira 700 partitura baino gehiagoko errepertorioa eratu zuen, besteak beste hauek:[4][6]
Rapsodiak: Xenpelar Olerkaria, Agustin, Shanti ta Juan Jose;
Donostiako sozietateei eskainitakoak, Euskal billera, Gaztelubideri, Gaztelupe, Illunpe, Kañoietan, Ollagarroa edo Zubigain.
Zortzikoak: Antzekoa, Berri berria, Danena, El Cristo de Lezo, Giltzapean sartu naute, Gozo gozoa, Larralde olerkari, Lopetegi olerkaria, edo Nere amak baleki, Agi gabiria-tar Jesús, Abeslari Bikaña’ri eta Maitasuna.
Kantu eta txisturako egokitzapenak: Agur, Jaunak, Marcha de San Sebastián, Mendi aldera, Txistulari elkarteari herri poza, Triku triku (Nere herriko jaiak), Marcha del pelotari, Esperanza ta bere arraunlariei edo Toberak.
Ahots eta pianorako musika
Kantatzeko piezak.
Era askotako harmonizazioak, zuzenketak eta moldaketak egin zituen. Kontzertuak, dantzaldiak, erlijio-musika eta ereserkiak landu zituen.
Txistuaren bilakaera
Txistuak, zenbat eta luzeago, orduan eta doinu lodiagoa sortzen dela jakinda, Isidrok txistuari milimetroren batzuk erantsi zizkion luzeran eta hala soinu gozoagoa lortu zuen. Bere bizi guztian erabili izan zuen txisturik maiteena eta onena, aitak egindako bat izan zen. Astigarragako udaletxerako, enkarguz egin zuen. Baina Astigarragakoek, oso motela zela-eta, itzuli egin zioten eta gure aitak bueltatu egin behar izan zizkien hartutako 60 pezetak. 63 urtez erabil zuen Isidrok gero, eta urrearen truke ere ez zukeen saldu.[2]
XX. mendea «zorioneko» garaia izan zen txistuarentzat, hainbat euskal konpositore esanguratsuk obra dotore asko idatzi baitzituzten.
↑Abizena Ansorena idaztea, euskal herritar horren aukera pertsonala da. Izan ere, Euskaltzaindiak, euskara baturako, Antsorena onartu du deitura horren grafiatzat. Ikus Euskal Onomastikaren Datutegia.
