Honor Frost (Nikosia, 1917ko urriaren 28a - Londres, 2010eko irailaren 12a) urpeko arkeologo aitzindaria izan zen lanbide horretan, eta ikerketa arkeologiko asko zuzendu zituen Mediterraneoan, bereziki Libanon. Harrizko ainguren tipologiagatik eta ilustrazio arkeologikoan zuen trebetasunagatik nabarmendu zen.[1][2]
Biografia
Frost alaba bakar bezala jaio zen Nikosian, Zipren. Umezurtza izan zen adin goiztiarrean, eta Wilfred Evill abokatu eta arte-bildumagilearen zaintzapean geratu zen.[3][4]
Arte eskola batera joan zen, balleteko eszenografiaren diseinuan lan egin zuen eta Tate Britain museoan lan egin zuen. Bere interes artistikoez gain, abenturazalea ere izan zen. Behin Bigarren Mundu Gerrako urpekaritza-jantzi batekin jantzi zen Wimbledongo lagun baten festan, lorategiko XVII. mendeko urmaelean urpean igeri egiteko asmoz. Urpekaritzan lehen aldiz sartu zenetik, Frost oso pozik geratu zen praktika horrekin, eta behin esan zuen «uretatik kanpo igarotako denbora alferrik galdutako denbora zela».[5] Bere kasa ikasi zuen urpean igeri egiten.
Honor Frost aitzindaria izan zen garai hartan existitzen ez zen diziplina batean, ia ezagutzen ez zen teknologia bat erabiliz.[6]
Ibilbidea
Frost urpekari bihurtu zen Cousteauk eskafandra autonomoa edo SCUBA asmatu ondoren, eta urpekari eta artista gisa lan egin zuen 50eko hamarkadaren hasieran Frantzian eta Italian.[7] Munduko lehen urpekaritza-klubean, Alpin Sous-Marin Klubean, hondoratzeen urpeko indusketan lehen esperientzia izan zuen Frederic Dumasekin, Jacques Cousteauren laguntzailea, bere aholkulari eta laguna izan zenarekin.[8] Dumasek Frostekin lan egin zuen Anthéor erromatar itsasontziaren hondoratzearen urpekaritza arkeologikoan, gero Chrétienne A izena hartu zuena, Frantzia hegoaldeko kostaldean.[4]
1957an, arkeologo izateko gaitasunak garatzen jarraitu zuen, Kathleen Kenyon arkeologoaren taldean sartu zenean, Jerikon. Berak marraztu zituen topatutako aurkikuntzak.[4] Hala ere, lur gaineko arkeologia ez zela bere gustukoa konturatu zen. Bere trebetasun berriak itsas arkeologiara egokitzea pentsatu zuen, eta bere hurrengo lanetan aurkikuntza asko erregistratzeko ikasitako teknikak egokitzen jakin zuen.
Jerikoren ondoren, Libanora joan zen, eta han, Beiruteko Frantziako Arkeologia Institutuaren zuzendaritzapean, Biblos, Sidon eta Tiro portu zaharrak arakatu zituen. Han sendotu egin zuen portuekiko eta, bereziki, harrizko aingurekiko zaletasuna. Motor baten funtzionamendua ulertzeko, balaztek nola funtzionatzen duten ere ulertu behar zela uste zuen. Horregatik, oso garrantzitsutzat jotzen zuen antzinako harrizko ainguren zeregina, itsasontzi hondoratuak identifikatu eta garaiko merkataritza-ereduak ulertu ahal izateko.[4]
Turkian Gelidonyako naufragioaren hondakinen gainean egindako espedizio batean — 1959an aurkitu zuten Mustafa Kapkin urpekari turkiarrak eta Peter Throckmorton foto-atezain estatubatuarrak —, Brontze Aro berantiarrekoa zela jakin zuen. Aurkikuntza honen bidez, Frostek, bere garrantziaz ohartzean, onespen handia lortu zuen; izan ere, hondoratzea ez zela mizenastarra, feniziarra baizik, egiaztatzeaz gain, Burdin Aroaren aurretik feniziarrek itsasoz merkataritzan jardun zutela adierazten zuen lehen froga eman zuen. Londreseko University Collegeko Arkeologia Institutuan ezagutu zuen Joan du Plat Taylor konbentzitu zuen Gelidonyako indusketako zuzendarikide izateko. Brontze Aroko itsasontzi hondoratua, K.a. XII. mendean datatua, garai hartan munduan ezagutzen zen hondoratzerik zaharrena zen. Hondoratze honen indusketa oso garrantzitsua izan zen, metodologia zientifiko zorrotz bati jarraituz induskatu zen lehena izan baitzen.[9]
1968an, Frostek UNESCOren espedizio bat zuzendu zuen Alexandriako portuan dagoen itsasargia aztertzeko, eta, ondorioz, 1997an, Frantziako gobernuaren domina bat eman zioten, Egiptoko itsaspeko arkeologian aitzindaria izateagatik.[10]
1971tik, Siziliako (Italia) Marsalako feniziar gerraontziaren ikerketa zuzendu zuen.[11] Bere bizitza akademikoaren zati handi bat Mediterraneoan erabilitako aingura motak aztertzen eta sailkatzen eman zuen. Mediterraneoko arkeologia nautikoaren ezagutzan egindako ekarpena zabala da.[6]
2005ean, Britainiar Sub-Aqua Klubak (BSAC) urpekaritzan nazioarteko lankidetza sustatzeko Colin McLeod saria eman zion, arkeologian egindako lanagatik.[12]
2010eko irailaren 12an hil zen.[6][13] Wilfred Evillen heriotzaren ondoren oinordetzan jaso zuen arte-bilduma funtsezkoa Honor Frost Fundazioa hornitzeko erabili zen, eta honek Mediterraneoko urpeko arkeologia-jarduerak finantzatzeko funtsak eman zituen.[6] Honor Frost Artxiboak, Southampton-eko Unibertsitateko Liburutegiko Itsas Arkeologia Bilduma Berezien parte dena, bere lan arkeologikoko landa oharrak, marrazkiak eta txostenak ditu, baita argazki ugari ere.[14] Bere liburuetako asko Southampton-eko Unibertsitateko liburutegian daude orain.[15]
Bizitza pertsonala
Frost-ek bigarren etxebizitza bat zuen Maltan, bere egoitza nagusia Marylebone-n, Evill-en oinordetzan jasota, non XX.mendeko britainiar margolarien artelanen bilduma garrantzitsu bat zuen, batez ere Stanley Spencerrenak. Bilduma hau bere heriotzaren ondoren enkantean jarri zen, eta horren irabaziak Honor Frost Fundazioaren finantzaketa gehiena osatzen du. Aldian-aldian ekarpenak egin zituen Mariner's Mirror, Society of Nautical Studies-ek argitaratutako aldizkarian, batez ere aingurari buruzkoak, bere gai gogokoena zelarik.[13]
Hautatutako artikuluak
- «Under the Mediterranean: Marine Antiquities». Routledgek argitaratua (1963, 1969).
- «Diggings in The Deep» Saudi Arabia Aramco World-en, Azaroa/Abendua (1964) 28–32 orr.[16]
- «Ancore, the potsherds of marine archaeology: on the recording of pierced stones from the Mediterranean» Marine Archaeology-n 1973, 397–409 orr.
- «The Punic wreck in Sicily 1. Second season of excavation (1974)», International Journal Nautical Archaeology-n Volume 3 Issue 1 35–40 orr. (1974).
- «The Marsala Punic Warship».
- «The Pharos Site, Alexandria, Egypt» International Journal of Nautical Archaeology, (1975) 4:126–130.
- «When is a wreck not a wreck» International Journal of Nautical Archaeology, (1976) vol 5 issue 2 101–105 orr.
- «Pyramidal Stone Anchors: An Enquiry» Institute of Nautical Archaeology-n (INA) TROPIS Volume 1 (1985).[17]
- «Where did they build ancient warships?» Institute of Nautical Archaeology-n (INA) TROPIS Volume 2 (1987).[18]
- «How Carthage Lost the Sea: Off the Coast of Sicily, a Punic Warship Gives up its Secret», Natural History, December 1987; 58–67.
- «Where did Bronze Age Ships Keep their Stone Anchors?» Institute of Nautical Archaeology-n (INA) TROPIS Volume 3 (1989).[19]
- «Old Saws», Institute of Nautical Archaeology (INA) TROPIS Volume 4 (1991).[20]
Erreferentziak
- ↑ (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2018-10-28). «Honor Frost, arqueóloga» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2024-11-04).
- ↑ Norton (1999) p235, Shea (1981), Vagnetti (1998). .
- ↑ (Ingelesez) «Honor Frost» The Telegraph 2010-10-29 (Noiz kontsultatua: 2024-11-04).
- ↑ a b c d (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2018-11-29). «Honor Frost, la superheroína que buceaba en busca de antiguos barcos hundidos» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2024-11-04).
- ↑ (Ingelesez) May 9; Archaeology, 2014 |; Articles. (2014-05-09). Honor Frost - Trowelblazers. (Noiz kontsultatua: 2024-11-04).
- ↑ a b c d (Gaztelaniaz) «Muere Honor Frost, pionera en arqueología marina» Diario ABC 2010-09-29 (Noiz kontsultatua: 2024-11-04).
- ↑ Hirschfeld., 11 or..
- ↑ Norton (1999)., 235 or..
- ↑ Hirschfeld 11-12 orr., Norton(1999) 234 or., 248–252, 253–258 orr...
- ↑ UNESCO (1997); Dept...
- ↑ The Times (2004); Frost (1974), see selected papers..
- ↑ BSAC (2005–2010)..
- ↑ a b (Ingelesez) Carswell, John. (2010-10-26). «Honor Frost obituary» The Guardian ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2024-11-04).
- ↑ "Honor Frost Archive catalogue". .
- ↑ (Ingelesez) Ruthven, Jenny. «LibGuides@Southampton: Honor Frost Library, Special Collections, Hartley Library: About» library.soton.ac.uk (Noiz kontsultatua: 2024-11-04).
- ↑ "Saudi Aramco World : Diggings In The Deep". archive.aramcoworld.com..
- ↑ Frost, H (1985).. "Pyramidal" stone anchors: an inquiry. In: TROPIS I. 1st International Symposium on Ship Construction in Antiquity. Piraeus, 97-112 or..
- ↑ Tzalas, H.E. (1987). TROPIS 2. 2nd International Symposium on Ship Construction in Antiquity. .
- ↑ H. Tzalas (19 June 2010). "TROPIS III. Proceedings of the 3rd International Symposium on Ship Construction in Antiquity. .
- ↑ H.E., Tzalas (1996). TROPIS IV. .
Kanpo estekak