- Artikulu hau mendikateari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Altai».
Altai[1] (altaieraz: Алтай туулар, Altay tuular; kazakheraz: Алтай таулары, Altay tawları; errusieraz: Алтайские горы, translit.: Altajskije gory; txinera tradizionalez: 阿爾泰山脈; txinera sinplifikatuz: 阿尔泰山脉, Xiao'erjing: اَعَرتَىْ شًامَىْ; dunganeraz: Артэ Шанмэ; mantxueraz: ᠠᠯᠲᠠᠢ ᠶᠢᠨ ᠨᠢᠷᠤᠭᠤ, Altai-yin niruɣu) Erdialdeko Asiako mendikatea da, Errusia, Txina, Mongolia eta Kazakhstan artean kokaturik. Mendietan Irtish, Obi eta Jenisei ibaiek dute ahoa. Bere mugak Ipar-mendebaldeko 52º iparrean, ekialdeko 84º - 90º ekialdean (non Saian mendiak hasten diren), eta hego-ekialdean Gobi basamortuan daude.
Alitau edo Altai turkieraz "Urrezko mendiak" esan nahi du. Mendikateak Ek-tagh izena ere badu. Bere ezaugarri naturalak direla eta, UNESCOk bere natura-erreserbak Gizateriaren Ondare izendatu zituen, Altaiko Urrezko Mendiak izeneko multzoan.[2]
Geografia
Geografikoki mendiak hiru eskualdetan banatuta daude:
- Altai errusiarra edo Altai Handia
- Altai mongoliarra
- Gobi-Altai
Hona hemen mendikatearen mendi nagusiak:
| Izena
|
Garaiera (m.)
|
Eskualdea
|
| Belukha |
4.506 |
Altai errusiarra
|
| Chüiten-Gipfel |
4.374 |
Altai mongoliarra
|
| Khouji Feng |
4.356 |
Altai errusiarra
|
| Mönkh Khairkhan Uul |
4.204 |
Altai mongoliarra
|
| Tsast Uul |
4.193 |
Altai mongoliarra
|
| Tsambagaraw Uul |
4.165 |
Altai mongoliarra
|
| Sutai Uul |
4.090 |
Altai mongoliarra
|
| Freundschafts-Gipfel |
4.082 |
Altai mongoliarra
|
| Ich Bogd Uul |
3.957 |
Gobi-Altai
|
Ekologia
UNESCOk 16.175 km² azalera duen eskualdea Gizateriaren ondare izendatu zuen: 'Altai mendi urrekarak' (Altai eta Kutun erreserbak, Teletskoje aintzira, Belukha mendia eta Ukok goi-lautadak osatuta). Hantxe daude elur-lehoinabarra eta argali ugaztun arraroak.
2003ko irailaren 27an 7,3 graduko lurrikarak hegoaldeko Chuya arroa suntsitu zuen.
Ikus, gainera
Galeria
Erreferentziak
Kanpo estekak
