Vokto

Kastelo Kiburgo, sidejo de zurikaj kamparvoktoj
Kastelo Greifensee, sidejo de zurikaj kamparvoktoj

Vokto estas mezepoka titolo de kutime nobela oficisto, kiu administris teritorion kiel reprezentanto de ĝia posedanto aŭ reganto. Zamenhof utiligis la esprimon pli ĝenerale ankaŭ por similspecaj gardistoj aŭ kontrolantoj ekzemple en la faraona imperio.

Etimologio

La malnovaltgermana vorto vokto aŭ Fauth devenas de la latina vorto advocatus, kun la signifo la "alvokito", do la jura asesoro respektive advokato. La sidejon de la vokto estis la voktejo, kutime kastelo aŭaŭ alia reprezenta konstruaĵo. La praktikado de la funkcio estas la voktado (germane: Vogtei) kaj la teritorio estis la voktdistrikto (ofte germane ankaŭ Vogtei) foje ankaŭ sinonimo de prefektujo.

Historio

La ofico de vokto reiras al la epoko de Karolo la Granda, kiu instalis voktojn en la graflandoj ekde la jaro 802. En mezepoko tiu termino estis uzata por nobela oficisto, kiu nome de la imperiestro, episkopo, princo, grafo aŭ alia nobela reganto funkciis kiel juĝisto kaj guberniestro aŭ prefekto. La eklezio bezonis tiajn civilajn reprezentantojn, ĉar la ekleziaj funkciuloj kiel pastroj kaj episkopoj ne rajtis okupiĝi mem pri civilaj aferoj, nome juĝado kaj regado. La vokto kvazaŭ ricevis teritorion kiel feŭdo kaj rajtis konservi parton de la enkasigitaj impostoj kiel rekompenso por sia laboro kaj vivis sub la protekto de la teritorisinjoro.

Komparo al prefekto

Dum prefekto estas simple ŝtata oficisto, reprezentante la centran aŭtoritaton, kiu ne povas agi en propra intereso, la vokto ricevas sian oficon kvazaŭ feŭdo. La diferenco inter ordinara feŭdo kaj vokto tamen estas une, ke la vokto ne nepre devas esti nobelo kaj la titolo de vokto mem ne estis nobela titolo sed esprimis funkcion, kaj due, ke la ofico de vokto daŭris por certa periodo kaj estis ĉiumomente revokebla.

En la Svisa Ĵurkomunumo

En la tempo de sia fondiĝo la fondintoj de la Svisa Ĵurkomunumo forĉasis la voktojn de la habsburganoj. Sed dum la daŭro de la historio la svisoj instalis siajn voktojn en la konkeritaj teritorioj. La komunaj teritorioj estis administrataj de voktoj, kiujn nomumis la Svisa Dieto.

Evoluo de la rolo

En la germanaj urbo-ŝtatoj, kiel ekzemple en Kantono Zuriko, estis instalitaj tiel nomitaj kamparaj voktoj. En la ĉefurbo mem ekzistis ofte demokrateca societo de liberaj civitanoj, sed la loĝanto de la kamparo estis servutoj de la urbo kaj iliajn distriktojn administris voktoj, kiujn nomumis la regantoj de la urbo. Tiuj voktoj estis ĉefe juĝistoj de la unua instanco kaj ankaŭ la ĉefoj de la loka ĝendarmaro. Estigis tuta hierarkio de sub- kaj supervoktoj kaj ofte ankaŭ paralele ekzistis miksaĵo de ŝtataj kaj ekleziaj voktoj. Ja eĉ post la reformacio ekzemple en la Kantono Zuriko en Stäfa ankoraŭ regis voktoj instalitaj de la Monaĥejo Einsiedeln.

Vidu ankaŭ

Read other articles:

Liga Dua Inggris

Liga Dua InggrisNegara InggrisDibentuk20041992–2004 (bernama Divisi III)1958–1992 (bernama Divisi IV)Jumlah tim24Tingkat pada piramida4Promosi keLiga SatuDegradasi keConference NasionalPiala domestikPiala FAPiala LigaTrofi LigaPiala ligaPiala EFLPiala LigaTrofi LigaPiala internasionalLiga Eropa UEFA(melalui Piala FA)Liga Konferensi Eropa UEFA(melalui Piala EFLTrofi EFLJuara bertahan ligaLeyton Orient (gelar ke-1) (2022–23)Televisi penyiarSky SportsQuest (Cuplikan pertandingan)Situs...

 

Lehigh Valley

This article is about the Eastern Pennsylvania region. For the county, see Lehigh County, Pennsylvania. For other uses, see Lehigh Valley (disambiguation). 40°42′N 75°30′W / 40.700°N 75.500°W / 40.700; -75.500 Lehigh ValleyThe Great Appalachian Valley with the Lehigh Valley (5) south of the Ridge-and-Valley Appalachians between Kittatinny Valley (4) to the north and Lebanon Valley (6) to the southLocation of the Lehigh Valley in PennsylvaniaArea726 sq ...

 

1823 Vermont gubernatorial election

Election for the Governor of Vermont 1823 Vermont gubernatorial election ← 1822 October 9, 1823 (1823-10-09) 1824 →   Nominee Cornelius P. Van Ness Dudley Chase Party Democratic-Republican Democratic-Republican Popular vote 11,479 1,088 Percentage 85.6% 8.1% Governor before election Richard Skinner Democratic-Republican Elected Governor Cornelius P. Van Ness Democratic-Republican Elections in Vermont Federal government Presidential elections 1792...

Visible spectrum

Portion of the electromagnetic spectrum that is visible to the human eye Color spectrum redirects here. For the music album, see The Color Spectrum. White light is dispersed by a prism into the colors of the visible spectrum. The visible spectrum is the band of the electromagnetic spectrum that is visible to the human eye. Electromagnetic radiation in this range of wavelengths is called visible light (or simply light). The optical spectrum is sometimes considered to be the same as the visible...

 

Estonie au Concours Eurovision de la chanson 2022

Estonieau Concours Eurovision 2022 Données clés Pays  Estonie Chanson Hope Interprète Stefan Langue Anglais Sélection nationale Radiodiffuseur Eesti Televisioon Type de sélection Eesti Laul 2022 Date 12 février 2022 Concours Eurovision de la chanson 2022 Position en demi-finale 5e (209 points, qualifiée) Position en finale 13e (141 points) 2021 2023 modifier L'Estonie est l'un des quarante pays participants du Concours Eurovision de la chanson 2022, qui se déroule ...

 

Environmental impact of concrete

The environmental impact of concrete, its manufacture, and its applications, are complex, driven in part by direct impacts of construction and infrastructure, as well as by CO2 emissions; between 4-8% of total global CO2 emissions come from concrete.[1] Many depend on circumstances. A major component is cement, which has its own environmental and social impacts and contributes largely to those of concrete. The cement industry is one of the main producers of carbon dioxide, a greenhou...

1852 Florida gubernatorial election

1852 Florida gubernatorial election ← 1848 October 4, 1852 1856 →   Nominee James E. Broome George T. Ward Party Democratic Whig Popular vote 4,457 4,246 Percentage 51.21% 48.79% County results Broome:   50–60%   60–70%   >90% Ward:   50–60%   60–70%   70–80% No Votes:   No Votes Governor before election Thomas Brown Whig Elected Governor James E. Broome Democratic Electio...

 

Comenius University

Public university in Bratislava, Slovakia Comenius University in BratislavaUniverzita Komenského v BratislaveLatin: Universitas Comeniana BratislavensisOther nameUK Building detailsComenius University building in central Bratislava Former namesBratislava University of CzechoslovakiaSlovak UniversityTypePublicEstablished1919Academic affiliationsErasmus, Utrecht NetworkBudget€ 185 million (2020) [1]RectorMarek ŠtevčekAcademic staff2,152 (2020–2021)[2]Students22,817 (...

 

Шаблон:Земская почта

Земская почтаУезды Алатырский Александрийский Ананьевский Ардатовский Арзамасский Аткарский Ахтырский Балашовский Бахмутский Бежецкий Белебеевский Белозерский Бердянский Бобровский Богородский Богучарский Борисоглебский Боровичский Бронницкий Бугульминский Бу...

Public health mitigation of COVID-19

Measures to halt the spread of the respiratory disease among populations This article is about public health management of COVID-19. For medical management of COVID-19, see Treatment and management of COVID-19. Further information: Flatten the curveGoals of mitigation include delaying and reducing peak burden on healthcare (flattening the curve) and lessening overall cases and health impact.[1][2] Moreover, progressively greater increases in healthcare capacity (raising the li...

 

KHCB (AM)

Spanish-language Christian radio station in League City, Texas, United States KHCBKHCB (AM) and KHCB-FM officesLeague City, TexasBroadcast areaGreater HoustonFrequency1400 kHzBrandingRed de Radio AmistadProgrammingLanguage(s)SpanishFormatSpanish ChristianOwnershipOwnerHouston Christian Broadcasters, Inc.Sister stationsKHCB-FM, KHCHHistoryFirst air date1923 as KFLX GalvestonFormer call signsKFLX (1923–1933)KLUF (1933–1957)KILE (1957–1991)Call sign meaningK Houston Christian Broadcasters ...

 

Castel del Monte, Apulia

Medieval castle in Andria, Apulia, Italy For other uses, see Castel del Monte (disambiguation). Castel del MonteAndria Castel del MonteCastel del MonteShow map of ApuliaCastel del MonteShow map of ItalyCoordinates41°05′05″N 16°16′15″E / 41.0847535°N 16.2709346°E / 41.0847535; 16.2709346Site historyBuilt1240–1250 Castel del Monte (Italian for Castle of the Mountain; Barese: Castìdde du Monte) is a 13th-century citadel and castle situated on a hill in...

Criminal law in the Marshall Court

Chief Justice John Marshall History of U.S. federal criminal law By Court Marshall (1801–1835) Taney (1836–1864) Chase (1864–1873) Waite (1874–1888) vte The Marshall Court (1801–1835) heard forty-one criminal law cases, slightly more than one per year. Among such cases are United States v. Simms (1803), United States v. More (1805), Ex parte Bollman (1807), United States v. Hudson (1812), Cohens v. Virginia (1821), United States v. Perez (1824), Worcester v. Geo...

 

VIII Corps (German Empire)

For the equivalent formation in World War II, see VIII Army Corps (Wehrmacht). VIII Army CorpsVIII. Armee-KorpsFlag of the Staff of a Generalkommando (1871–1918)Active21 June 1815 (1815-06-21)–1919 (1919)Country Prussia /  German EmpireTypeCorpsSizeApproximately 44,000 (on mobilisation in 1914)Garrison/HQKoblenz/Castorpfaffen Straße 31Shoulder strap pipingLight BlueEngagementsAustro-Prussian War Battle of Königgrätz Franco-Prussian War Battle of Gravelotte...

 

Kota Pagar Alam

Kota Pagar Alam PagaralamKotaKota Pagar AlamTranskripsi bahasa daerah • Abjad Jawiڤاڬر عالم • Surat Uluꤶꤱꥑꥆꤾꤸ꥓Dari Atas, Kiri ke kanan: Gunung Dempo, Tari Kebagh Khas Pagar Alam, Kawasan Taman Kota, Perkebunan Teh di kawasan Gunung Dempo LambangMotto: Besemah Kota Perjuangan[a]Letak kota Pagar Alam di Sumatera SelatanKota Pagar AlamLetak kota Pagar Alam di Sumatera SelatanTampilkan peta SumatraKota Pagar AlamKota Pagar Alam (Indo...

Joris-Karl Huysmans

French novelist and art critic (1848–1907) Joris–Karl HuysmansHuysmans, c. 1895BornCharles-Marie-Georges Huysmans(1848-02-05)5 February 1848Paris, FranceDied12 May 1907(1907-05-12) (aged 59)Paris, FranceOccupationNovelistGenreFictionLiterary movementDecadentNotable worksÀ rebours (1884) Là-bas (1891) En route (1895) La cathédrale (1898)Signature Charles-Marie-Georges Huysmans (US: /wiːsˈmɒ̃s/,[1] French: [ʃaʁl maʁi ʒɔʁʒ ɥismɑ̃s]; 5 February 1848...

 

Kawasan Konservasi Perairan Daerah Kabupaten Jembrana

Kawasan Konservasi Perairan Daerah Kabupaten Jembrana (KKPD Kabupaten Jembrana) adalah salah satu kawasan konservasi perairan yang ada di Bali, Indonesia. Dalam pembagian administratif Indonesia, KKPD Kabupaten Jembrana berada di Kabupaten Jembrana. Dasar hukum penetapannya adalah Surat Keputusan Bupati Jembrana Nomor 778/DKPK/2013. Luas kawasan KKPD Kabupaten Jembrana) adalah 3.532,52 Hektare.[1] Di dalam KKPD Kabupaten Jembrana terdapat dua kawasan konservasi yaitu Kawasan Konservas...

 

Khita

Ruler of Elam Khita𒄭𒋫𒀀Ruler of ElamProbable treaty of alliance between Naram-Sin and Khita of Susa, king of Awan, c. 2250, Susa, Louvre Museum.[1][2]Reignc. 2250 BCPredecessorHeluSuccessorKutik-InshushinakDynastyKings of Elam Susaclass=notpageimage| Khita ruled from Susa Khita, sometimes Hita in Elamite (𒄭𒋫𒀀 hi-ta-a),[3] was governor of Susa and the 11th king of the Awan Dynasty of Elam, around 2280 BC.[4][3][5] He was most lik...

Баг

Баґ або баг[1] (англ. bug — «жук, комашка») — помилка, вада або дефект в комп'ютерній програмі або системі, що викликає в ній неправильний або неочікуваний результат чи неочікувану поведінку. Термін зазвичай використовується стосовно помилок, котрі виявляються на ...

 

Società Sportiva Calcio Napoli 2021-2022

Voce principale: Società Sportiva Calcio Napoli. SSC NapoliStagione 2021-2022Giocatori del Napoli in riscaldamento prepartita prima del debutto in campionato contro il Venezia, 22 agosto 2021 Sport calcio Squadra Napoli Allenatore Luciano Spalletti All. in seconda Marco Domenichini Presidente Aurelio De Laurentiis Serie A3º (in Champions League) Coppa ItaliaOttavi di finale Europa LeagueSpareggi Maggiori presenzeCampionato: Elmas (37)Totale: Elmas (46) Miglior marcatoreCampionato: Osi...