Rustorezista ŝtalo
Tubaro kun juntoj el rustorezista ŝtalo
La rustorezista ŝtalo estas rezista kontraŭ korodo kaj enhavas de 10,5 ĝis 13 procentojn da kromo , kiuj estas solvitaj en aŭstenitaj (γ-fero) aŭ feritaj mikskristaloj (α-fero). La efiko baziĝas sur tio, ke la granda kromproporcio havas protektan funkcion per la dika pasiva surfaca tavolo el kroma oksido . Krom kromo kiu estas konsiderata la ĉefa elemento de la rustorezista ŝtalo, ĝi povas enhavi ankaŭ nikelon , molibdenon , titanon , niobion , sulfuron , fosforon kaj aliajn kromelementojn.
Ĝi estas uzata en jetmotoroj , produktado de kemiindustriaj instalaĵoj, kuirejaj ujoj, tranĉiloj .
La rustorezista ŝtalo estis patentigita en 1912 fare de firmao Fried. Krupp AG en Essen kaj la produktado rapide disvolviĝis.
Komparo de malsamaj alojoj[ 1]
Gisfero
Fe + C > 2%
Karboneca ŝtalo
Fe + C < 2%
Speciala ŝtalo
Fe + C < 2% + (Cr, Ni, Mo, kaj aliaj) > 5%
Rustorezista ŝtalo
Fe + C < 1.2% + Cr > 10.5%
*
DIN
AISI
GOST
C
Mn
Si
Cr
Ni
Mo
Ti
C1
1.4021
420
20X13
0,20
1,5
1,0
12,0-14,0
F1
1.4016
430
12X17
0,08
1,0
1,0
16,0-18,0
A2
1.4301
304
12X18H9
0,07
2,0
0,75
18,0-19,0
8,0-10,0
A2
1.4948
304H 08X18H10
0,08
2,0
0,75
18,0-20,0
8,0-10,5
A2
1.4306
304L
03X18H11
0,03
2,0
1,0
18,0-20,0
10,0-12,0
A3
1.4541
321
08X18H10D
0,08
2,0
1,0
17,0-19,0
9,0-12,0
5xC-0,7
A4
1.4401
316
03X17H14E2
0,08
2,0
1,0
16,0-18,0
10,0-14,0
2,0-2,5
A4
1.4435
316S
03X17H14E3
0,08
2,0
1,0
16,0-18,0
12,0-14,0
2,5-3,0
A4
1.4404
316L
03X17H14E3
0,03
2,0
1,0
17,0-19,0
10,0-14,0
2,0-3,0
A5
1.4571
316Ti
08X17H13E2D
0,08
2,0
0,75
16,0-18,0
11,0-12,5
2,0-3,0
5xC-0,8
A5
1.4845
310S
20X23H18
0,08
2,0
0,75
24,0-26,0
19,0-21,0
Signoj de rustrezistaj ŝtaloj:
C1 — martensita ŝtalo.
F1 — ferita ŝtalo.
A1, A2, A3, A4, A5 — aŭstenitaj rustrezistaj ŝtaloj.
Plej disvastiĝinta grupo de la rustorezista ŝtalo estas A2 = X 5 Cr Ni 18 10 = karbono — 0,05%, kromo — 18%, nikelo — 10% = EN signo 1.4301 = AISI 304.
La due disvastiĝinta grupo estas A4 = X 5 Cr Ni Mo 17 12 2 = karbono — 0,05%, kromo — 17%, nikelo — 12%, molibdeno — 2% = EN signo 1.4401 = AISI 316. Foje oni nomas ĝin acidrezista.
Kemia enhavo laŭ EN
EN
AISI
ASTM
AFNOR
Cr + Ni
Rustorezista kromo nikela ŝtalo
X 5 CrNi 18 10
1.4301
304
S 30400
Z 6 CN 18 09
X 5 CrNi 18 12
1.4303
305
Z 8 CN 18 12
X 10 CrNi S 18 9
1.4305
303
S 30300
Z 10 CNF 18 09
X 2 CrNi 19 11
1.4306
304 L
S 30403
Z 3 CN 18 10
X 12 CrNi 17 7
1.4310
301
S 30100
Z 11 CN 18 08
X 2 CrNiN 18 10
1.4311
304 LN
S 30453
Z 3 CN 18 10 Az
X 1 CrNi 25 21
1.4335
310 L
Z 1 CN 25 20
X 1 CrNiSi 18 15
1.4361
S 30600
Z 1 CNS 17 15
X 6 CrNiTi 18 10
1.4541
321
S 32100
Z 6 CNT 18 10
X 6 CrNiNb 18 10
1.4550
347 (H)
S 34700
Z 6 CNNb 18 10
Cr + Ni + Mo
Rustorezista kromonikella molibdena ŝtalo
X 5 CrNiMo 17 12 2
1.4401
316
S 31600
Z 7 CND 17 11 02
X 2 CrNiMo 17 13 2
1.4404
316 L
S 31603
Z 3 CND 18 12 2
X 2 CrNiMoN 17 12 2
1.4406
316 LN
S 31653
Z 3 CND 17 11 Az
X 2 CrNiMoN 17 13 3
1.4429
316 LN (Mo+)
(S 31653)
Z 3 CND 17 1 2 Az
X 2 CrNiMo 18 14 3
1.4435
316 L (Mo+)
S 31609
Z 3 CND 18 14 03
X 5 CrNiMo 17 13 3
1.4436
316 (Mo)
Z 6 CND 18 12 03
X 2 CrNiMo 18 16 4
1.4438
317 L
S 31703
Z 3 CND 19 15 04
X 2 CrNiMoN 17 13 5
1.4439
317 LN
S 31726
Z 3 CND 18 14 05 Az
X 5 CrNiMo 17 13
1.4449
(317)
Z 6 CND 17 12 04
X 1 CrNiMoN 25 25 2
1.4465
N08310/S31050
Z 2 CND 25 25 Az
X 1 CrNiMoN 25 22 2
1.4466
S 31050
Z 2 CND 25 22 Az
X 4 NiCrMoCuNb 20 18 2
1.4505
Z 5 NCDUNb 20 18
X 5 NiCrMoCuTi 20 18
1.4506
Z 5 NCDUT 20 18
X 5 NiCrMoCuN 25 20 6
1.4529
S31254 (±)
X 1 NiCrMoCu 25 20 5
1.4539
904 L
N 08904
Z 2 NCDU 25 20
X 1 NiCrMoCu 31 27 4
1,4563
N 08028
Z 1 NCDU 31 27 03
X 6 CrNiMoTi 17 12 2
1.4571
316 Ti
S 31635
Z 6 CNDT 17 12
X 3 CrNiMoTi 25 25
1.4577
Z 5 CNDT 25 24
X 6 CrNiMoNb 17 12 2
1.4580
316 Cb/Nb
C31640
Z 6 CNDNb 17 12
X 10 CrNiMoNb 18 12
1.4582
318
Z 6 CNDNb 17 13
DUPLEX
Dupleksa rustorezista ŝtalo
X 2 CrNiN 23 4
1.4362
S 32304/S 39230
Z 3CN 23 04 Az
X 2 CrNiMoN 25 7 4
1.4410
S 31260/S 39226
Z 3 CND 25 07 Az
X 3 CrNiMoN 27 5 2
1.4460
329
S 32900
Z 5 CND 27 05 Az
X 2 CrNiMoN 22 5 3
1.4462
(329 LN)/F 51
S 31803/S 39209
Z 3 CND 22 05 Az
X 2 CrNiMoCuWN 25 7 4
1.4501
F 55
S 32760
X 2 CrNiMoCuN 25 6 3
1.4507
S 32550/S 32750
Z 3 CNDU 25 07 Az
X 2 CrNiMnMoNbN 25 18 5 4
1.4565
S 24565
C° - 600° - 1200 °C
Rustorezista ŝtalo por altaj temperaturoj
X 10 CrAl 7
1.4713
Z 8 CA 7
X 10 CrSiAl 13
1.4724
Z 13 C 13
X 10CrAI 18
1.4742
442
S 44200
Z 12 CAS 18
X 18 CrN 28
1.4749
446
S 44600 Z
18 C 25
X 10 CrAlSi 24
1.4762
Z 12 CAS 25
20 CrNiSi 25 4
1.4821
327
Z 20 CNS 25 04
X 15 CrNiSi 20 12
1.4828
302 B/ 309
S 30215/30900
Z 17 CNS 20 12
X 6 CrNi 22 13
1.4833
309 (S)
S 30908
Z 15 CN 24 13
X 15 CrNiSi 25 20
1.4841
310/314
S 31000/31400
Z 15 CNS 25 20
X 12 CrNi 25 21
1.4845
310 (S)
S 31008
Z 8 CN 25 20
X 12 NiCrSi 35 16
1.4864
330
N 08330
Z 20 NCS 33 16
X 10 NiCrAlTi 32 20
1.4876
N 08800
Z 10 NC 32 21
X 12 CrNiTi 18 9
1.4878
321 H
S 32109
Z 6 CNT 18 12
X 8 CrNiSiN 21 11
1.4893
S 30815
X 6 CrNiMo 17 13
1.4919
316 H
S 31609
Z 6 CND 17 12
X 6 CrNi 18 11
1.4948
304 H
S 30409
Z 6 CN 18 11
X 5 NiCrAlTi 31 20
1.4958
N 08810
Z 10 NC 32 21
X 8 NiCrAlTi 31 21
1.4959
N 08811
Cr
Instrumenta rustorezista ŝtalo
X 6 Cr 13
1.4000
410 S
S 41008
Z 8 C 12
X 6 CrAl 13
1.4002
405
S 40500
Z 8 CA 12
X 12 CrS 13
1.4005
416
S 41600
Z 13 CF 13
X 12 Cr 13
1.4006
410
S41000
Z 10 C 13
X 6 Cr 17
1.4016
430
S 43000
Z 8 C 17
X 20 Cr 13
1.4021
420
S 42000
Z 20 C 13
X 15 Cr 13
1.4024
420 S
J 91201
Z 15 C 13
X 30 Cr 13
1.4028
420
J 91153
Z 33 C 13
X 46 Cr 13
1.4034
(420)
Z 44 C 14
X 19 CrNi 17 2
1.4057
431
S 43100
Z 15 CN 16 02
X 14 CrMoS 17
1.4104
430 F
S 43020
Z 13 CF 17
X 90 CrMoV 18
1.4112
440 B
S 44003
Z 90 CDV 18
X 39 CrMo 17 1
1.4122
440 A
Z 38 CD 16 01
X 105 Cr Mo 17
1.4125
440 C
S 44004/S 44025
Z 100 CD 17
X 5 CrTi 17
1.4510
430 Ti
S 43036/S
43900 Z 4 CT 17
X 5 CrNiCuNb 16 4
1.4542
630
S17400
Z 7 CNU 17 04
X 5 CrNiCuNb 16 4
1.4548
630
S17400
Z 7 CNU 17 04
X 7 CrNiAl 17 7
1.4568
631
S17700
Z 9 CNA 1 7 07
DIN — Deutsches Institut für Normung .
EN — Standarto de Eŭronormo EN 10027.
ASTM — American Society for Testing and Materials .
AISI — American Iron and Steel Institute .
AFNOR — Association Francaise de Normalisation .
Noto - La cifero post X indikas la elcenton de karbono en la alojo.
Vidu ankaŭ
Referencoj