Pola NEGRI, aŭ realnome Barbara Apolonia CHAŁUPIEC (naskiĝis en 1897 - mortis en 1987) estis pola filmaktorino, internacia stelulino de muta kino.
Junaĝo
Kiam Pola estis infano, ŝia patro estis arestita de rusoj kaj forportita al Siberio. En 1902 kun patrino ŝi ekloĝis en Varsovio. Tie ŝi finstudis teatran lernejon kaj komencis aktori en teatroj: la Granda, la Malgranda kaj la Somera. Dum la 1-a Mondmilito Pola malsaniĝis je ftizo kaj estis kuracata en Zakopane. Post reveno el la kuracloko kinofirmao Sphinx proponis al ŝi rolon.
La filmodebuto de Pola Negri estis Sklavino de sensoj. Ŝi ludis ankaŭ en Edzino, Studentoj, Bestio kaj en la filmoserio Misteroj de Varsovio (Arabella, Ĉambro n-ro 13, Lia lasta ago). Tiam ŝi ekuzis la pseŭdonimon Pola Negri honore al sia plej ŝatata itala poetino - Ada Negri.
Fameco
En 1917 Pola Negri forveturis al Berlino; tie ŝi ludis ĉe Max Reinhardt kaj en germanlingvaj filmoj: La okuloj de mumio Mia, Carmen, Madame du Barry, Sumurun kaj aliaj, reĝisoritaj interalie de Ernst Lubitsch.
En 1923 ŝi veturis al Holivudo kaj ludis en Hispana dancistino, Malpermesita paradizo (alte taksata pro la rolo de imperiestrino Katerina), Hotel Imperial, Amo de aktorino kaj multaj aliaj. Ŝi estis serioza konkurantino al Gloria Swanson.
En Usono Pola Negri iĝis stelulino de muta kinoarto kaj seksosimbolo, interalie pro amaĵoj kun Charlie Chaplin kaj Rudolph Valentino (oni akuzis Pola, ke ŝi eluzis la entombigan ceremonion de Valentino por sinprezento) kaj pro onidiroj pri amo inter Pola kaj Margaret West.
Poste Pola ekludis en sonaj filmoj (Pro devigo de virino) sed tio ne finiĝis sukcese pro ŝia malagrabla, malalta voĉo kaj pola akĉento. Tial ŝi revenis al Germanio komence kun famaj sukcesoj, sed kiam nazioj ekregis, la ministro pri propagando Joseph Goebbels malpermesis al ŝi engaĝiĝi en kinoarton pro onidira, juda deveno. En la afero intervenis Hitlero mem, kiu tre ŝatis Pola; ŝi ludadis denove en germanaj filmoj: Mazurka, Moskvo-Ŝanhajo, Madame Bovary (1937), Tango Notturno kaj aliaj.
Antaŭ la 2-a Mondmilito ŝi revenis al Ameriko. Ankoraŭ kelkfoje ŝi aperis en filmoj, interalie He Diddle Diddle kaj The Moonspinners. Lastan fojon filme ŝi ludis en la jaro 1965.
En 1970 estis eldonita libro kun ŝiaj rememoroj - Taglibro de stelulino.