István Tisza

István Tisza
Persona informo
Tisza István
Naskonomo Tisza István Imre Lajos Pál
Naskiĝo 22-an de aprilo 1861 (1861-04-22)
en Peŝto
Morto 31-an de oktobro 1918 (1918-10-31) (57-jaraĝa)
en Budapeŝto
Mortis pro Hommortigo Redakti la valoron en Wikidata vd
Lingvoj hungaragermana vd
Ŝtataneco Hungario Redakti la valoron en Wikidata vd
Alma mater Universitato de Oksfordo
Universitato de Hajdelbergo
Humboldt-Universitato en Berlino
Universitato Eötvös Loránd Redakti la valoron en Wikidata vd
Partio Liberal Party (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Familio
Dinastio Tisza noble family vd
Patro Kálmán Tisza Redakti la valoron en Wikidata vd
Patrino Helene Johanna Josepha Mathilde Gräfin von Degenfeld-Schonburg (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Gefratoj Lajos Tisza (en) Traduki kaj Kálmán Tisza Redakti la valoron en Wikidata vd
Edz(in)o Ilona Tisza (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Infanoj István Tisza (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo politikisto
diplomato Redakti la valoron en Wikidata vd
Laborkampo Politiko Redakti la valoron en Wikidata vd
Aktiva en Budapeŝto vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Grafo TISZA István (n. 8-an de aprilo 1861, Pest (urbo) – m. 31-an de oktobro 1918, Budapeŝto) estis ŝtatviro, unu el la plej elstaraj politikistoj dum la lastaj jardekoj de la Aŭstra-Hungara Monarĥio. Li estis dufoje ĉefministro de Hungario (1903–05; 1913–17), fervora apoganto kaj defendanto de la dualisma sistemo, instiganto de kunagado de grandbienuloj kaj grandkapituloj. Dum la unua mondmilito, li estis fidela apoganto de la alianco al Germanio.

István Tisza estis filo de Kálmán Tisza, li heredis la grafan titolon per reĝa permeso en 1897 de la seninfana onklo Lajos Tisza. Li studis en Berlino, Heidelbergo kaj Budapeŝto, doktoriĝis pri ŝtatscienco, poste laboris sur bieno de la patro. Oni elektis lin en 1886 parlamenta reprezentanto de Vízakna. Li aliĝis al la reganta Liberala partio kaj iĝis ties reputacia ekonomipolitika fakulo. Post abdiko de lia patro en 1890, li havis pretan politikan programon kaj iĝis unu gvidanto de la partio. Li rekonis, ke la multflanka krizo de la dualisma ŝtato, la balkana politiko de la Monarĥio kaj forta armilizado de Francio kaj Rusio kondukas al milito, tiel li vidis grava la evoluigon de la ekonomio kaj armea forto. Socipolitike, li subpremis la socialdemokratan movadon, plibonigis cirkonstancojn de la kamparanoj kaj malriĉuloj.

En dua duono de la 1890-aj jaroj, lia plej grava celo estis fortigo de parlamenta kaj rega situo de la Liberala partio. Tiun malebligis la daŭra obstaklo (obstrukco) de la opozicio, tiel li daŭre postulis rigorigon de la parlamenta agado. La subpremon de la obstrukco ne apogis eĉ la propra partio. En aŭtuno de 1902, Hungario restis sen akceptita budĝeto, pro la akraj diskutoj, neinterkonsento pri evoluigo de la komuna armeo. Post abdiko de ĉefministro Kálmán Széll (14-an de junio 1903), Tisza ricevis eblon formi registaron, sed tio ne sukcesis. Post kiam la registaro de Khuen-Héderváry Károly travivis nur unu kaj duonmonaton, la imperiestro Franco Jozefo nomumis Tisza denove ĉefministro (3-an de novembro 1903).

La plej grava problemo de lia registaro retsis la opozicia obstrukco, sed li en novembro de 1904 sukcesis modifigi la regulojn de la parlamenta agado. La intern-politika krizo do ne ĉesis, sed fortiĝis la disfalo de la Liberala partio. Post kiam la opozicio detruis la meblaron de la parlamenta sideja ĉambro (13-an de decembro), la reĝo demisiigis la parlamenton (30-an de decembro).

La liberala partio malsukcesis en la balotoj de 1905, kvankam Tisza gvidis kelkajn monatojn malplimultan registaron, la reĝo maldungis lin la 18-an de junio 1905. Tisza tiam malfondis la partion, retiriĝis al sia bieno kaj revenis nur tiam, kiam vidis krizon de la koalicio. Tiam li organizis el la iamaj fiduloj la Nacian laborpartion, kiu venkis la balotojn en 1910. Post kiam la balkanaj militoj urĝigis la modernigon de la armeo, en 1912 Tisza iĝis prezidanto de la parlamento. La sekvan tagon post lia elektiĝo (23-an de majo 1912) okazis la plej granda protestmarŝo en Budapeŝto (sangruĝa ĵaŭdo), sed li malatentis tion kaj eĉ la sensukcesan atencon kaj trabatis modifigon de reguloj pri parlamenta agado.

Tisza iĝis denova ĉefministro la 10-an de junio 1913. En centro de lia agado estis fortigo de la pormilita antaŭpreparo. Komence li kontraŭis la militdeklaron kontraŭ Serbio, ĉar li ne volis novajn slavajn amasojn en la Monarĥio kaj li opiniis, ke eblaj balkanaj partneroj de la Monarĥio estas tre malfortiĝantaj. Li ŝanĝis sian opinion je persistemo de la germana aremea gvidantaro kaj ekde tiam, li iĝis senkondiĉa apoganto de la milito.

Kiam la nova imperiestro Karlo la 4-a provis enkondukis novajn balotajn regulojn, leĝojn – por eviti la revolucian redikaliĝon de la amasoj -, Tisza proteste abdikis (15-an de junio 1917).

Ĉar lia nomo estis simbole alligita al la milito, tiel senesperaj soldatoj murdis lin en la unua tago de la kalistefa revolucio. Li estis membro de Hungara Scienca Akademio.

Read other articles:

Kambing JantanSutradaraRudy SoedjarwoProduserTyas AbiyogaDitulis olehSalman AristoMouly SuryaRaditya DikaBerdasarkanKambing Jantan: Sebuah Catatan Harian Pelajar Bodoholeh Raditya DikaPemeranRaditya DikaHerfiza NoviantiEdric TjandraSarah ShafitriSinematograferRei SupriadiPenyuntingOghie HamehGita NasutionPerusahaanproduksiIndika PicturesVito ProductionDistributorMD PicturesDee CompanyTanggal rilis5 Maret 2009Durasi118 menitNegaraIndonesia Kambing Jantan merupakan film Indonesia yang dirilis p...

 

 

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Aztec, New Mexico – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2017) (Learn how and when to remove this template message) County Seat in New Mexico, United StatesAztec, New Mexico Kinteel [1][2][3][4]County SeatAztec Pub...

 

 

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Governor of San Luis Potosí – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2024) (Learn how and when to remove this template message) Governor of San Luis PotosíIncumbentRicardo Gallardo Cardonasince September 26, 2021Term lengthSix years, non-r...

For the Chilean islands, see Chiloé Archipelago. For the New Galicia administrative region of the Austrian Empire after the Third Partition of Poland, see West Galicia. Province & Intendancy in New Spain, SpainNew Galicia Nueva GaliciaProvince & IntendancyNuevo Reino de Galicia (in Spanish)New Kingdom of Galicia SealCountry SpainViceroyalty New SpainRoyal AudienceMexico CityCompostela (1548–1560)GuadalajaraCapitalGuadalajaraEstablishedc. 1531Dissolved1824 Nuevo Reino de Galic...

 

 

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Is'Thunzi – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2019) (Learn how and when to remove this tem...

 

 

Artikel ini mengenai negarawan. Untuk kafe dan salon tamu es krim, lihat Giolitti Giovanni GiolittiGiovanni Giolitti Masih Muda. Perdana Menteri Italia ke-13Masa jabatan15 Juni 1920 – 4 Juli 1921Penguasa monarkiVittorio Emanuele III PendahuluFrancesco Saverio NittiPenggantiIvanoe BonomiMasa jabatan30 Maret 1911 – 21 Maret 1914Penguasa monarkiVittorio Emanuele III PendahuluLuigi LuzzattiPenggantiAntonio SalandraMasa jabatan29 Mei 1906 – 11 Desember 1909Penguasa...

Stefan NemanjaPronunciation[němaɲa]GendermasculineLanguage(s)SerbianOriginMeaningThat he has no flawRegion of originSerbiaOther namesAlternative spellingNemanyaНемања Nemanja (Serbian Cyrillic: Немања) is a masculine Serbian given name. It is derived from the by-name borne by the founder of the Nemanjić dynasty, Stefan Nemanja (1114–1199), a Serbian grand prince who was venerated as a saint after his death. Etymologically, many think the name most likely derives from ...

 

 

God Part of the early Byzantine Madaba Map showing Bethabara (Βέθαβαρά) on the Jordan River The New Testament narrative of the life of Jesus refers to a number of locations in the Holy Land and a Flight into Egypt. In these accounts the principal locations for the ministry of Jesus were Galilee and Judea, with activities also taking place in surrounding areas such as Perea and Samaria.[1] Other places of interest to scholars include locations such as Caesarea Maritima where in...

 

 

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Maospati, Magetan – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR artikel ini perlu dirapikan agar memenuhi standar Wikipedia. Tidak ada alasan yang diberikan. Silakan kembangkan artikel ini semampu ...

American novelist Morton in 2013 Frederic Morton (October 5, 1924 – April 20, 2015) was an Austrian-born American writer. Life Born Fritz Mandelbaum in Vienna, Morton was the son of a blacksmith who specialized in forging (manufacturing) imperial medals. In the wake of the Anschluss of 1938, his father was arrested, but later released. The family fled to Britain in 1939 and migrated to New York City the next year, when the senior Mandelbaum also changed the family name in order to be able t...

 

 

ヨハネス12世 第130代 ローマ教皇 教皇就任 955年12月16日教皇離任 964年5月14日先代 アガペトゥス2世次代 レオ8世個人情報出生 937年スポレート公国(中部イタリア)スポレート死去 964年5月14日 教皇領、ローマ原国籍 スポレート公国親 父アルベリーコ2世(スポレート公)、母アルダその他のヨハネステンプレートを表示 ヨハネス12世(Ioannes XII、937年 - 964年5月14日)は、ロ...

 

 

United States historic placeBamberg City HallU.S. National Register of Historic Places Show map of South CarolinaShow map of the United StatesLocation3069 Main Hwy, Bamberg, South CarolinaCoordinates33°17′47″N 81°2′7″W / 33.29639°N 81.03528°W / 33.29639; -81.03528Arealess than one acreBuilt1909ArchitectSayre & BaldwinArchitectural styleClassical RevivalNRHP reference No.05001099[1]Added to NRHPSeptember 28, 2005 Bamberg City Hall,...

قرة جلو تقسيم إداري البلد إيران  [1] إحداثيات 37°44′17″N 45°08′48″E / 37.73805556°N 45.14666667°E / 37.73805556; 45.14666667   الرمز الجغرافي 17740  تعديل مصدري - تعديل   قرة جلو هي قرية في مقاطعة أرومية، إيران. عدد سكان هذه القرية هو 108 في سنة 2006.[2] مراجع ^   صفحة قرة جلو في GeoN...

 

 

List of Arkansas African-American newspapers Front page of the Arkansas Freeman from 1869. This is a list of African American newspapers that have been published in Arkansas. The first such newspaper in Arkansas was the Arkansas Freeman of Little Rock, which began publishing in 1869.[1] Newspapers City Title Beginning End Frequency Call numbers Remarks Baxter, Drew County The Baxter Vidette 1902[2] 1900s[2] Twice monthly[2] LCCN sn90050275 OCLC 222863...

 

 

Mehmet Scholl Scholl pada tahun 2016Informasi pribadiNama lengkap Mehmet Tobias Scholl[1]Tanggal lahir 16 Oktober 1970 (umur 53)Tempat lahir Karlsruhe, Jerman BaratTinggi 177 m (580 ft 9 in)Posisi bermain Gelandang serangKarier junior1976–1982 SV Nordwest Karlsruhe1982–1989 Karlsruher SCKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)1989–1991 Karlsruher SC (A) 28 (7)1989–1992 Karlsruher SC 58 (11)1992–2007 Bayern München 334 (87)Total 420 (105)Tim nasional1991–1...

Afroestadounidense bebiendo de una fuente asignada a hombres de color. Imagen de mediados del siglo XX. Una manifestación en contra de la integración escolar en 1959. El racismo es sostener la superioridad o inferioridad de un grupo étnico, real o supuesto, frente a los demás, promoviendo mecanismos, sistemas y culturas de discriminación, persecución y/o exclusión. La palabra «racismo» designa también la doctrina antropológica o la ideología política basada en ese sentimient...

 

 

For other uses, see Lenger (disambiguation). Place in Turkistan, KazakhstanLengerLengerLocation in KazakhstanCoordinates: 42°10′55″N 69°53′16″E / 42.18194°N 69.88778°E / 42.18194; 69.88778CountryKazakhstanRegionTurkistanArea • Total2,047 km2 (790 sq mi)Population (2012) • Total25,298Time zoneUTC+6 (UTC+6)ClimateDsa Lenger (Kazakh: Леңгір, Leñgır,لەڭگىر; Russian: Ленгер) is a city in Tole Bi Dis...

 

 

الخطوط الجوية الصومالية إياتاHH إيكاوSOM رمز النداءSOMALAIR تاريخ الإنشاء 1945 الجنسية  الصومال المطارات الثانوية مطار هرجيسا الدولي الشركة الأم حكومة الصومال المقرات الرئيسية مقديشو، الصومال تعديل مصدري - تعديل   الخطوط الجوية الصومالية (بالإنكليزية: Somali Airlines) أنشئت في عا�...

First siege of the Vikings to the capital of the kingdom of the West Franks For other sieges of Paris, see Siege of Paris (disambiguation). Siege of Paris (845)Part of the Viking expansionA Viking siege of Paris, 19th-century portrayalnote: The ramparts here depicted did not exist in 845.Date845, siege began on 28/29 MarchLocationParis, West FranciaResult Viking victory • Viking plunder and occupation of Paris; departed for 7,000 livres (2.6 tonnes) of silver and goldBelligerents Vikings (m...

 

 

River in Santa Clara County, California, United States For other uses, see Guadalupe River. Guadalupe RiverRío de Nuestra Señora de Guadalupe [1]Río de San José [2]Chinook salmon spawning on the Los Gatos Creek tributary of Guadalupe River by California Highway 17 in 1996Location of the mouth of Guadalupe River in CaliforniaEtymologySpanish languageNative nameThámien Rúmmey (Northern Ohlone)LocationCountryUnited StatesStateCaliforniaRegionSanta Clara CountyCitySan J...