Historio de Esperanto en Bulgario

En la lasta kvarono de la 19-a jarcento Bulgario, liberigita en 1878 el otomana jugo, estis ege postrestinta en sia ekonomia kaj sociala evoluo. Tamen ĝia popolo estis sciema kaj sub la influo de la progresema rusa kulturo ekĝermis la vivo spirita. Formiĝis kultur-klerigaj kaj politikaj organizaĵoj.

En tiu malproksima tempo pri Esperanto interesiĝis nur kleraj homoj, scipovantaj la rusan lingvon. La unuaj informoj pri esperanto atingis la bulgarojn per la ruslingvaj gazetoj "Niva" kaj "Ruskij vestnik". Ja la unua libro de Esperanto estis lerno-libro por rusoj.

La pioniroj

Estraro de la klubo Aŭroro en Sofio, 1902

Tiu ĉi glora generacio kunpuŝiĝis kun diversaj problemoj -- skeptikismo, manko de monrimedoj por propagando, mokoj fare de filistroj kaj ŝovinistoj, sed la obstinaj pioniroj venkis la obstaklojn kaj varbis adeptojn.

Dudeka jarcento

La unua Esperanto-klubo fondiĝis en Plovdiv, sekvis ĝin la klubo Aŭroro en Sofio.

La lokaj apostoloj

Gazetoj de la epoko

La iniciatintoj de landa asocio

La iniciaton pri fondo de landa esperanto-organizo prenis sur sin la entreprenemaj esperantistoj en Veliko Tarnovo. En tia pitoreska urbo, fama pro sia glora pasinteco, iama ĉefurbo de la Dua bulgara regno, aktivis Ĥristo Rjaĥovski, Nikola Zlatev, Mara Abaĝieva, Ĥristo Ĥaralambev kaj aliaj. La inaŭguro de la fondkongreso okazis la 6-an de aŭgusto 1907 en la lernejo "Jozefo la Unua" (nun "Nikola Vapcarov") en ĉeesto de 26 delegitoj, reprezentantoj de 14 societoj. Prezidanto de la nove fondita Bulgara Esperantisto-Ligo (BEL) estiĝis Ĥristo Ĥaralambiev, la redaktoro de la gazeto "Lumo". Pro la tiamaj kondiĉoj la centra estraro de la Ligo migradis. Dum 1907-1908 ĝi troviĝis en Veliko Tarnovo. 1908-1910 en Ŝumen kun prezidanto Ilia Silvestriev, 1910-1928 en Sofio kun prezidanto Georgi Aktarĝiev, 1928-1930 en Ruse kaj depost 1930 en Sofio. La ĉefurbo estiĝis konstanta sidejo de la asocio, kie ĝi en 1926 transbaptiĝis kiel Bulgara Esperanto-Asocio (BEA).

La oficiala organo

Bulgara Esperantisto ekaperis en 1919, redaktoroj alternis: Atanas D. Atanasov (ADA), Asen Grigorov, Stefan Hesapĉiev, Stojan Ĝuĝev, Canko Murgin, Violin Oljanov, Kunĉo Válev kaj Donĉo Hitrov, nepo de la iama internacia esperanto-aganto Panajot Hitrov. Paralele kun Bulgara Esperantisto aperadis esperantaj gazetoj en aliaj urboj. Precipe aktivis en tiu rilato Dimitr Malĉev. Sinsekve li redaktis gazetojn Semo, monatan Kulturo kaj eĉ ĉiutagan Telegramo.

Antaŭ la dua mondmilito

La ciferoj parolas

Oni vendis pli ol 70 000 ekzemplerojn de lernolibro de Atanas D. Atanasov (pseŭdonimo ADA). La vortaro de Ivan Krestanov havis tri eldonojn. Pli ol 12 mil vortaroj disvendiĝis de la aŭtoroj Haralambi Baĉvarov kaj Atanas Nikolov. Dudek mil vortaroj de ADA, Ivan Sarafov k.a. elĉerpiĝis en la 1960-aj jaroj. La poŝvortaroj de Asen Grigorov aperis en 9 eldonoj. La vortaro de Violin Oljanov disvendiĝis en 8.000 ekzempleroj. En 30.000 ekzemperoj vendiĝis la lernolibro de Ivan Sarafov, Simeon Hesapĉiev, Kunĉo Valev.

Esperanto en servo de la bulgara kulturo

Pluraj spertaj tradukistoj metis antaŭ sin la taskon konigi al la esperanta mondo verkojn de bulgaraj poetoj kaj beletristoj. Kiel tradukistoj distingiĝis Ivan Krestanov, Georgi Atanasov, ADA; Dimitar Zlatarski, Georgi Harŝev, Simeon Hesapĉiev; Stefka Hristova: Atanas Lakov, Georgi Fandakov, Hristo Gorov, Ivan Dobrev, Asen Grigorov, Tvan Saratov, Simeon M. Simeonov, Krastju Georgiev, David Sasonov, Nikola Aleksiev, St. Kiraĝiev k.a.

En 1925 aperis Bulgara Antologio kompilita de Ivan Krestanov. En ĝi estas reprezentitaj la plej konataj bulgaraj poetoj kaj verkistoj. Krestanov verkis ankaŭ la libron La Bulgara Lando kaj Popolo.

Oficiala subteno

La Ministrejo de Instruado en 1912 rekomendis al la lernantoj la lernolibron de Ivan Krestanov. En 1920 la Ministrejo de Popola Klerigado rekomendis la lingvon al la mezgradaj lernejoj. En 1921 per dekreto de la Ministrejo, Esperanto iĝis oficiale enkondukita kiel nedeviga lernobjekto (tio okazis same en 1981).

La bulgara ministro por popola instruado fermigis en aprilo 1928 ĉiujn por lernantoj ekzistantajn kursojn pri Esperanto ĉe la lernejoj kaj malpermesas formi gimnazianajn Esperanto-societojn, disvastigi kaj ricevi Esperanto-gazetojn[1].

Laborista movado

En la periodo post la unua mondmilito granda parto de la esperantistoj simpatiis al socialismaj ideoj. En urboj kun industria proletaro fondiĝis laboristaj rondetoj, kiuj en 1922 unuiĝis en Balkana liberiga stelo kun la celo meti esperanton je servo de laborista klaso. Meritplenaj agantoj dum tiu periodo estis en Sofio Panajot Kolev, Stefin Nenkov, Angel Nikolov kaj Meleŝko Siŝkot, en Plovdiv - Konstantin Mateev, Ivan Armin, Ivan Savov kaj Todor Iŝev; en Asenovgrad - Ivan Kostov kaj Atanas Pavlov, en Gabrovo - Vasil Tabakov.

BuLEA

Laŭleĝa heredanto kaj daŭriganto de la Balkan liberiga stelo estis la Bulgara Laborista Esperantista Asocio (BuLEA), kiu faris siajn unuajn paŝojn en fino de la 1920-aj jaroj (1929-30). BuLEA eldonis la gazetojn Balkana laboristo, Internacia lingvo, Laborist-kamparana korespondanto (lastaj du en bulgara lingvo), propagandajn broŝurojn, vortarojn, lernolibrojn.

BuLEA aliĝis al Internacio de proletaj esperantistoj (IPE) kaj la anoj de la asocio transiris al BEA en 1934, kiam BuLEA eksterleĝiĝis.

Esperantistoj partoprenis la rezistan movadon dum la dua mondmilito (Nikol Ŝopov, estro de batalgrupo, David Sasonov kaj multaj aliaj).

Post la dua mondmilito, en 1945 aperis la gazeto Internacia Kulturo (redaktis Asen Grigorov), la BEA-n prezidis Stojan Ĝuĝev, fondiĝis bulgara esperantista kooperativo. Poste okazis kongresoj, denove aperis Bulgara Esperantisto. Oni fondis en 1958 Sofian Esperanto-teatron.

Okazis UK-j en 1963 (Sofio), 1978 (Varna), TEJO-kongresoj en 1963 (Vraca) kaj (1978) Veliko Tarnovo.

Post kolapso de socialismo

La movado ŝrumpiĝis, ĉesis apero de Bulgara Esperantisto, oni apenaŭ aŭdis pri Esperanto-eventoj en Bulgario. Malgraŭ ĉio, la 49-a Internacia Junulara Kongreso de TEJO okazis en Vraca en 1993 kaj la 81-a kongreso de SAT okazis en Kazanlako en 2009.

Eksteraj ligiloj

Referencoj

  1. Aŭstria Esperantisto n.49, p. 134 (dec 1928)

Read other articles:

55°45′13″N 37°37′32″E / 55.75361°N 37.62556°E / 55.75361; 37.62556 The Old Merchant Court (Russian: Старый гостиный двор, Stary gostiny dvor) in Moscow occupies a substantial portion of Kitai-gorod, as the old merchant district is known. It located near the famous Red Square, a few hundred metres away. Formerly accommodating both shops and warehouses, it was constructed of brick in the 1590s and underwent significant modifications from 1638

Alejandro Garnacho Informasi pribadiNama lengkap Alejandro Garnacho[1]Tanggal lahir 1 Juli 2004 (umur 19)Tempat lahir Madrid, SpanyolTinggi 180 cm (5 ft 11 in)[1]Posisi bermain WingerInformasi klubKlub saat ini Manchester UnitedNomor 17Karier junior2015–2020 Atlético Madrid2020–2022 Manchester UnitedKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2022– Manchester United 37 (6)Tim nasional‡2021 Spanyol U18 3 (0)2022 Argentina U20 5 (4)2023– Argentina 2 (0) * ...

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: State of Origin for Bushfire Relief Match – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2021) (Learn how and when to remove this template message) 2020 AFL State of Origin for Bushfire Relief Victoria All-Stars 24.10 (154) 15.18 (108) 1 2 3 4 VIC 4.1 ...

Pakistani political family Sharif familyPolitical familyPolitical symbol of Prime Ministers Nawaz Sharif and Shehbaz SharifCurrent regionLahore, Punjab, PakistanPlace of originAnantnag, Jammu and Kashmir, British IndiaMembersMuhammad SharifNawaz SharifShahbaz SharifKalsoom NawazTehmina DurraniHamza ShahbazMaryam NawazAbbas SharifHussain NawazHassan SharifTraditionsSunni MuslimsEstate(s)Ittefaq Group Sharif Group The Sharif family (Punjabi, Urdu: شریف خاندان) is a Pakistani political...

American politician and commentator For the American guitarist, see Pat Buchanan (musician). Pat BuchananBuchanan in 2008White House Communications DirectorIn officeFebruary 6, 1985 – March 1, 1987PresidentRonald ReaganPreceded byMichael A. McManus Jr.Succeeded byJack Koehler Personal detailsBornPatrick Joseph Buchanan (1938-11-02) November 2, 1938 (age 85)Washington, D.C., U.S.Political partyRepublican (before 1999, 2004–present)Other politicalaffiliationsReform (1999–200...

Bothmer Gemeinde Schwarmstedt Koordinaten: 52° 42′ N, 9° 36′ O52.6955555555569.6011111111111Koordinaten: 52° 41′ 44″ N, 9° 36′ 4″ O Einwohner: 1102 (Mai 2008) Eingemeindung: 1. März 1974 Postleitzahl: 29690 Vorwahl: 05071 Bothmer ist ein Dorf in der Gemeinde Schwarmstedt im Landkreis Heidekreis in Niedersachsen. Bothmer im Jahr 1654 Inhaltsverzeichnis 1 Geographie 2 Politik 3 Geschichte 4 Kultur und Sehenswürdigkeit...

English textile artist and painter (1938–2020) Mary Cozens-Walkerdetail from a multi media self portraitBornMary Louise Cozens-Walker(1938-08-11)11 August 1938Harrow, EnglandDied4 July 2020(2020-07-04) (aged 81)Cambridgeshire, EnglandOther namesMary GreenOccupationArtistYears active1959–2018Spouse Anthony Green ​(m. 1961)​Children2 Mary Cozens-Walker (married name Mary Green, 11 August 1938 – 4 July 2020) was an English textile artist and...

Kenny van HummelInformaçõesNome nativo Kenny Robert van HummelNascimento 30 de setembro de 1982 (41 anos)Arnhem(Países Baixos)Cidadania  Países Baixosequipa actual Retiradoequipas UCI 2002-2003Rabobank GS32004Van Hemert-Eurogifts2006-2011Skil-Shimano2012-2013Vacansoleil-DCM2014Androni Giocattoli-VenezuelaWebsite www.kennyvanhummel.comeditar - editar código-fonte - editar Wikidata Kenny Robert van Hummel (n. Arnhem, 30 de setembro de 1982)[1] é um exciclista profissional n...

حرائق غابات سيبيريا 2022 المعلومات البلد روسيا  الموقع كراسنويارسك كراي،  وكراي ألطاي،  وإركوتسك أوبلاست،  ومقاطعة كيمروفسكايا،  وأوبلاست أومسك،  وأوبلاست كورغان،  وخقاسيا،  وأوكروغ خانتي-مانسي ذاتية الحكم،  وتيومين أوبلاست  الخسائر الوفيات 17 (11 ما

Коломб-ле-ВезульColombe-lès-Vesoul Країна  Франція Регіон Бургундія-Франш-Конте  Департамент Верхня Сона  Округ Везуль Кантон Норуа-ле-Бур Код INSEE 70162 Поштові індекси 70000 Координати 47°36′52″ пн. ш. 6°12′47″ сх. д.H G O Висота 223 - 351 м.н.р.м. Площа 7,94 км² Населення 464 (01-2020&#...

Halaman ini berisi artikel tentang the 2014 animated film. Untuk other uses, lihat Nut job. The Nut JobTheatrical release posterSutradara Peter Lepeniotis Produser Graham Moloy * WK Jung Ditulis oleh Peter Lepeniotis * Lorne Cameron Skenario Peter Lepeniotis * Lorne Cameron CeritaPeter LepeniotisBerdasarkanSurly Squirreloleh Peter LepeniotisPemeran Will Arnett * Brendan Fraser * Gabriel Iglesias * Jeff Dunham * Liam Neeson * Katherine Heigl Penata musikPaul IntsonPenyuntingPaul HunterPe...

RockmanticAlbum studio karya Five MinutesDirilis30 Juni 2007 1 September 2008GenreAlternative RockLabelEMI Music Indonesia, Arka Music Indonesia, GP Records & Blackboard Music RecordsKronologi Five Minutes The Best + 5 (2003)The Best + 52003 Rockmantic(2007) Rockmantic (Repackage) (2008) Semua Ini Sendiri (2009)Semua Ini Sendiri2009 Templat:Extra album cover 2 Rockmantic adalah album keenam Five Minutes yang dirilis pada Juni 2007. Berisi 10 buah lagu dengan hits single andalan dalam ...

إل-39 ألباتروسطائرة إل-39 ألباتروسمعلومات عامةالنوع طائرة تدريببلد الأصل  تشيكوسلوفاكياالمهام advanced trainer (en) — طائرة هجوم أرضي التطوير والتصنيعالصانع آرو فودوتشوديسيرة الطائرةدخول الخدمة 28 مارس 1972 أول طيران 4 نوفمبر 1968الوضع الحالي في الخدمةنزاعات وحروب هجوم غرب ليبيا 2019 ...

American basketball player Leland MitchellMitchell with Mississippi StatePersonal informationBorn(1941-02-22)February 22, 1941Kiln, MississippiDiedJuly 6, 2013(2013-07-06) (aged 72)Starkville, MississippiNationalityAmericanListed height6 ft 4 in (1.93 m)Listed weight210 lb (95 kg)Career informationHigh schoolKiln (Kiln, Mississippi)College Pearl River CC (1959–1960) Mississippi State (1960–1963) NBA draft1963: 2nd round, 14th overall pickSelected by the St. L...

Este artigo cita fontes, mas que não cobrem todo o conteúdo. Ajude a inserir referências. Conteúdo não verificável pode ser removido.—Encontre fontes: ABW  • CAPES  • Google (N • L • A) (Outubro de 2009) Comunicação Tipos Social Massa Interpessoal Intrapessoal Verbal Não verbal Visual Audiovisual Segmentada Redes Ciberespacial Não violenta Meios Cartaz Cinema Correio Fanzine Internet Jornal Livro Outdoor Panfleto Podcas...

Insignia del regimiento Nº6 de dragones El Regimiento n.º 6 de Dragones o de Carabineros (Carabiniers, 6th Dragoon Guards), fue un regimiento de caballería del Ejército Británico. Historia Se originó en el 9º de caballería (Ninth Horse), creado con motivo de la rebelión del duque de Monmouth en 1685, primer año del reinado del rey Jacobo II de Inglaterra, y puesto al mando de Richard Lumley, 1º Earl de Scarbrough, 2º Vizconde Lumley de Waterford, por lo que de acuerdo a la tradici...

Lac ChambonLac ChambonLocationPuy-de-DômeCoordinates45°34′13″N 2°55′18″E / 45.57028°N 2.92167°E / 45.57028; 2.92167Primary outflowsCouze ChambonBasin countriesFranceSurface area0.6 km2 (0.23 sq mi)Max. depth4 m (13 ft)Surface elevation877 m (2,877 ft) This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find ...

For other uses, see Bardhaman (disambiguation). Subdivision in West Bengal, IndiaBardhaman Sadar North subdivisionSubdivisionCoordinates: 23°15′N 87°51′E / 23.25°N 87.85°E / 23.25; 87.85Country IndiaStateWest BengalDistrictPurba BardhamanHeadquartersBardhamanArea • Total1,958.43 km2 (756.15 sq mi)Population • Total1,586,623 • Density810/km2 (2,100/sq mi)Languages • OfficialBengali, English...

Formula Satu musim 1967 Juara Dunia Pembalap: Denny Hulme Juara Dunia Konstruktor: Brabham-Repco Sebelum: 1966 Sesudah: 1968 Balapan menurut negaraBalapan menurut musim Denny Hulme (foto tahun 1965), juara dunia Formula Satu musim 1967. Formula Satu musim 1967 merupakan musim Kejuaraan Dunia FIA Formula Satu yang ke-18, yang dimulai pada tanggal 2 Januari 1967, dan berakhir pada tanggal 22 Oktober setelah sebelas lomba. Di musim ini juga digelar beberapa balapan non-kejuaraan yang melengkapi ...

Annual race in China held since 1997 This article uses bare URLs, which are uninformative and vulnerable to link rot. Please consider converting them to full citations to ensure the article remains verifiable and maintains a consistent citation style. Several templates and tools are available to assist in formatting, such as reFill (documentation) and Citation bot (documentation). (June 2022) (Learn how and when to remove this template message) Hong Kong MarathonHong Kong Marathon in West Kow...