Kalikarpo, Callicarpa, estas genro de plantoj de la familio Lamiacoj, Lamiaceae.
Priskribo
Vegetativaj karakterizaĵoj
Callicarpa-specioj estas lignigitaj specioj, kiuj plej ofte estas arboj kaj arbustoj, kiuj vertikale kreskas kaj nur malofte grimpas, la supergrundaj plantpartoj estas kovrataj de haroj. La triĥomoj povas esti diversmaniere konstruitaj. La branĉoj estas ronda aŭ kvareĝaj.
La kontraŭstarantaj aŭ verticile starantaj folioj estas simplaj. La folirando plej ofte estas kun ‘‘denteto‘‘ aŭ malofte glataj.
Generativaj karakterizaĵoj
La flanke starantaj, cumajfloraroj estas pli mallongaj ol la folioj kaj enhavas multajn florojn. La brakteoj estas liniformaj.
La malgranda plursema globforma drupeto havas 4–5 semojn. Ĉiu semo estas ĉirkaŭita de malmola endokarpo (pireno).
Sistematiko kaj disvastigo
La enlistigado de la genro kun la genra nomo Callicarpa aperis en la jaro 1753 unuafoje en la verko Species Plantarum de Carl von Linné ĉe paĝo 111. La tipospecio estis Callicarpa americana L. sinonimoj por Callicarpa L. estas: Aganon RAF. , Amictonis RAF. , Burchardia DUHAMEL , Geunsia BLUME , Illa ADANS. , Johnsonia Mill. NOM. REJ., Porphyra LOUR. , Sphondylococcum SCHAUER , Spondylococcos MITCH. , TOMEX .
Kelkfoje la genro Callicarpa estis enordigita en la familio Verbenacoj aŭ en la familio Lamiacoj. La enordigo ne estas certa.
La Callicarpa-specioj nature kreskas en moderaj, subtropikaj kaj tropikaj regionoj precipe en Azio kaj malpli ofte en la Nova Mondo, en tropikaj regionoj de Aŭstralio kaj sur kelkaj insuloj de la Pacifiko. En Ĉinujo troviĝas ĉ. 48 specioj. En Kubo estas ĉ. 23 , el tiuj 22 nur tie. La plej multaj el tiuj estas endemioj en orienta Kubo.
Callicarpa acuminata KUNTH VAR. acuminata (Sin.: Callicarpa bonplandiana SCHULT. & SCHULT. f. , Callicarpa mollis WILLD. EX SCHAUER, Callicarpa minutiflora RUSBY , Callicarpa schlimii TURCZ. , Callicarpa subintegerrima KUNTH): Ĝi hejmiĝas de Meksikio trans Mezameriko ĝis la norda Sudameriko.
Callicarpa acuminata var. argutidentata MOLDENKE: Ĝi hejmiĝas en la meksikia ŝtato Tamaulipas kaj en Honduro.
Callicarpa acuminata var. pringlei |(BRIQ.) MOLDENKE (sin.: Callicarpa pringlei BRIQ. ): Ĝi troviĝas en Meksikio.
amerika kalikarpo (Callicarpa americana L. ,sin.: Callicarpa serrata MOENCH , Callicarpa viburnifolia SALISB., Callicarpa americana var. lactea F.J.MÜLL. , Callicarpa americana var. purpurea F.J.MÜLL. , Callicarpa americana var. alba REHDER): troviĝas en meza kaj sudorienta Usono kaj disvastiĝis trans la Bahamoj kaj Bermudoj ĝis Kubo.
Callicarpa apoensis ELMER: Ĉi tiu endemito nur kreskas sur la monto Apo en Mindanao. * Callicarpa arborea ROXB. (Sin: Callicarpa magna SCHAUER , Callicarpa tectonifoliaWALL. NOM. NUD., Callicarpa villosissima RIDL. , Callicarpa tomentosa var. magna (SCHAUER) BAKH. , Callicarpa arborea var. villosa KING & GAMBLE): ĝi estas vaste trovebla de la hinda subkontinento trans la sudo de Ĉinujo kaj hindiĉino ĝis la tropika Azio.
Callicarpa bicolor JUSS. (sin.: Callicarpa bicolor var. bermejosii MOLDENKE , Callicarpa bicolor var. subintegrifolia MOLDENKE): Tiu specio troveblas nur en la nordo de Sulaveso, sur Palaŭo kaj sur la Bismarkoj.
Callicarpa brevipes |(BENTH.) HANCE (Sin.: Callicarpa longifolia var. brevipes |BENTH. ): Ekzistas tu variojn.
Callicarpa brevipes |(BENTH.) HANCE var. brevipes (Sin.: Callicarpa breviceps |HANCE ): Ĝi estas disvastigita en sudorienta Ĉinujo ĝis Kamboĝo kaj Vjentamio.
Callicarpa brevipes var. obovata H.T.CHANG: Ĝi troviĝas en la ĉinaj provincoj Guangdong kaj Hajnano.
Callicarpa caudata MAXIM. (Sin.: Callicarpa lancifolia |MERR. NOM. ILLEG., Callicarpa merrillii MOLDENKE , Callicarpa stenophylla MERR.): Ĝi troviĝas en meza kaj sudorienta Malajzio ĝis la Salomonoj kaj Kvinslando.
Callicarpa cubensis |URB. (Sin.: Callicarpa incana |(TURCZ.) MOLDENKE NOM. ILLEG., Callicarpa cubensis var. parviflora MOLDENKE ): Tiu ĉi endemito troviĝas en okcidenta Kubo.
Callicarpa cuneifolia BRITTON & P.WILSON : Tiu ĉi endemio troviĝas en okcidenta Kubo.
Callicarpa dentosa |(H.T.CHANG) W.Z.FANG (sin.: Callicarpa brevipes var. dentosa |H.T.CHANG ): Tiu ĉi endemito troviĝas en la norda Guangdongo.
Callicarpa dichotoma (LOUR.) K.KOCH (sin.: Callicarpa japonica var. dichotoma (LOUR.) BAKH. , Callicarpa japonica var. angustifolia SAV. , Callicarpa gracilis SIEBOLD & ZUCC. , Callicarpa jamamurasaki SIEBOLD EX MIQ. , Callicarpa purpurea Juss. ): Ĝi estas disvastigita de Ĉinujo, Vjetnamio kaj Koreujo aĝis la suda Japanujo.
Callicarpa dolichophylla MERR. (Sin.: Callicarpa longifolia var. longissima HEMSL. , Callicarpa longissima |(HEMSL.) MERR. ): Ĝi troviĝas de la suda Ĉinujo, Hajnano, Tajvano, Vietnam ĝis Luzono.
Callicarpa endertii |(MOLDENKE) BRAMLEY (sin.: Callicarpa kinabaluensis var. endertii |MOLDENKE): Tiu ĉi novkombinaĵo okazis 2009.Ĝi troviĝas nur en Kalimantano.
Callicarpa erioclona SCHAUER (sin.: Callicarpa cana var. repanda WARB. , Callicarpa repanda |(WARB.) K.SCHUM. & WARB. , Callicarpa erioclona var. repanda (WARB.) H.J.LAM): Ĝi troviĝas de Vjetnamio ĝis Papuo.
Callicarpa hispida (MOLDENKE) BRAMLEY (sin.: Callicarpa havilandii var. hispida MOLDENKE ): Ĝi ricevis 2009 la rangon de specioj kaj nur troviĝas en Sabaho.
Callicarpa integerrima var. chinensis (C.PEI) S.L.CHEN (Sin.: Callicarpa formosana var. chinensis |C.PEI Callicarpa pedunculata var. chinensis (C.PEI) METCALF, Callicarpa peii C.H.CHANG : Ĝi troviĝas nur en la suda Ĉinujo.
Callicarpa integerrima CHAMP. EX BENTH. var. integerrima: Ĝi troviĝas en sudorienta Ĉinujo.
Callicarpa japonica THUNB. var. japonica (Sin.: Callicarpa caudatifolia KOIDZ. , Callicarpa mimurazakii HASSK. NOM. NUD., Callicarpa murasakii SIEBOLD NOM. NUD., Callicarpa taquetii H.LÉV. , Callicarpa longifolia var. subglabrata SCHAUER , Callicarpa japonica var. erythrocarpa |SIEBOLD , Callicarpa japonica var. leucocarpa SIEBOLD , Callicarpa japonica var. taquetii (H.LÉV.) NAKAI , Callicarpa japonica var. glabra NAKAI NOM. ILLEG.): Ĝi disvastiĝas de Ĉinujo kaj Tajvano ĝis la moderaj zonoj de orienta Azio.
Callicarpa japonica var. luxurians REHDER (sin.: Callicarpa antaoensis HAYATA , Callicarpa australis KOIDZ. , Callicarpa kotoensis HAYATA , Callicarpa japonica var. kotoensis |(HAYATA) MASAM. , Callicarpa japonica subsp. luxurians |(REHDER) MASAMURA & YANAGIH.):Ĝi estas disvastigita trans la suda Koreujo trans la meza respektive suda Japanujo ĝis Tajvano.
Callicarpa kerrii LEERAT. & A.J.PATON: Ĝi estis unuafoje priskribita 2009 el Tajlando.
Callicarpa kinabaluensis BAKH. & HEINE (sin.: Callicarpa kinabaluensis BAKH. EX MOLDENKE NOM. ILLEG., Callicarpa kinabaluensis var. gibotii Moldenke ): Ĉi tiu endemio troviĝas sur Borneo en Gunung Kinabalu.
Callicarpa kochiana MAKINO var. kochiana (Sin.: Callicarpa longiloba MERR. , Callicarpa longituba MERR. , Callicarpa loureiroi HOOK. & ARN. , Callicarpa tomentosa WILLD. NOM. ILLEG.): Ĝi troviĝas en Vjetnamujo Tajvano sudorienta Ĉinujo kaj suda kaj meza Japonujo.
Callicarpa kochiana var. laxiflora (H.T.CHANG) W.Z.FANG (SIN.: Callicarpa loureiroi var. laxiflora H.T.CHANG): Ĝi nur kreskas en Hajnano.
Callicarpa longipes DUNN var. longipes (Sin.: Callicarpa longipes var. laui |MOLDENKE ): Ĝi troviĝas en la sudorienta Sie kommt im südöstlichen China vor.
Callicarpa longipes var. mixiensis (Z.X.Yua) S.L.Chen (sin.: Callicarpa mixiensis |Z.X.YUA ): Ĝi nur troviĝas en Jiangxi.
Callicarpa macrophylla VAHL (sin.: Callicarpa cana GAMBLE SENSU AUCT. Callicarpa dunniana H.LÉV. , Callicarpa incana |ROXB. , Callicarpa roxburghii WALL. nom. superfl., Callicarpa salviifolia GRIFF. NOM. NUD., Callicarpa tomentosa J.KOENIG EX VAHL NOM. ILLEG., Callicarpa macrophylla var. griffithii |C.B.CLARKE , Callicarpa macrophylla var. kouytchensis H.LÉV. ): Ĝi hejmiĝas en la tropikaj kaj subtropikaj regionoj de Filipinoj kaj Novgvineo ĝis Kvinslando.
Callicarpa micrantha S.VIDAL (Sin.: Callicarpa elegans HAYEK , Callicarpa phanerophlebia |MERR.): Ĝi troviĝas en Filipinoj kaj sur la Karolinoj, tie sur la insuloj Palaŭo respektive Yap
Callicarpa moana BORHIDI & O.MUÑIZ : Tiu ĉi endemito krekas en la orienta parto de Kubo.
Callicarpa mollis SIEBOLD & ZUCC. (sin.: Callicarpa chejuensis Y.H.CHUNG & H.KIM , Callicarpa farinosa SIEBOLD EX MIQ. , Callicarpa zollingeriana SCHAUER , Callicarpa mollis var. ramosissima Nakai ): Ĝi troviĝas en Sudkoreujo kaj en la meza kaj suda partoj de Japanujo.
Callicarpa nipensis BRITTON & P.WILSON: Tiu ĉi endemio troviĝas nur en la orienta parto de Kubo
Callicarpa nudiflora HOOK. & ARN. (sin.: Callicarpa acuminata ROXB. NOM. ILLEG., Callicarpa acuminata var. angustifolia METCALF , Callicarpa reevesii WALL. EX WALP. , Callicarpa macrophylla var. sinensis C.B.CLARKE: Ĝi troviĝasmulte de la hinda subkontinento trans Ĉinujo kaj Vjetnamujo al la Malaja duoninsulo.
Callicarpa roigii BRITTON (Sin.: Callicarpa melanocarpa C.WRIGHT EX MOLDENKE): Tiu endemio nur venas el la orienta parto de Kubo.
Callicarpa rubella LINDL. (Sin.: Callicarpa lasiantha LEM., Callicarpa panduriformis H.LÉV., Callicarpa purpurea LEM. NOM. ILLEG., Callicarpa sessilifolia WALL. EX WALP., Callicarpa tenuiflora CHAMP. EX BENTH., Callicarpa rubella var. hemsleyana DIELS , Callicarpa rubella var. dielsii |(H.LÉV.) H.L.LI , Callicarpa rubella var. subglabra (C.PEI) H.T.CHANG ): Ĝi estas disvastigita de la orienta Himalajo trans suda Ĉinujo kaj Hindoĉino kaj Malajzio,
Callicarpa subintegra MERR. (Sin.: Callicarpa subintegra var. parva MERR. , Callicarpa ramosii |(MOLDENKE) GOVAERTS ): Ĝi troviĝas sur la insulo Luzono.
Callicarpa tomentosa (L.) L. (Sin.: Callicarpa arborea MIQ. EX C.B.CLARKE , Cornutia corymbosa Lam. NOM. ILLEG., Callicarpa farinosa ROXB. EX C.B.CLARKE , Callicarpa lobata C.B.CLARKE , Callicarpa tomex POIR. NOM. ILLEG., Callicarpa villosa VAHL , Callicarpa wallichiana WALP. , Callicarpa tomentosa var. lanata (L.) BAKH.): Ĝi hejmiĝas de Srilanko kaj Hindujo trans la Himalajo al Hindoĉino kaj ĝis la Malaja duoninsulo.
Callicarpa ×tosaensis MAKINO Callicarpa japonica × Callicarpa kochiana: Ĝi hejmiĝas en Japanujo.
Callicarpa vestita |WALL. EX C.B.CLARKE (sin.: Callicarpa hookeri C.B.CLARKE , Callicarpa lanata |GAMBLE): Ĝi hejmiĝas de la meza kaj orienta Himalajo ĝis Bangladeŝo.
R. M. Harley, S. Atkins, A. L. Budantsev, P. D. Cantino, B. J. Conn, R. Grayer, M. M. Harley, R. de Kok, T. Krestovskaja, R. Morales, A. J. Paton, O. Ryding, T. Upson: Labiatae. ab S. 167-275. In: Joachim W. Kadereit: Dicotyledons, Lamiales (except Acanthaceae, including Avicenniaceae). In: Klaus Kubitzki et al. (Hrsg.): The families and genera of vascular plants. Band VII: Flowering Plants - Springer Verlag, 2004, ISBN 978-3-540-40593-1.
Shou-liang Chen, Michael G. Gilbert: Verbenaceae.: In: Wu Zheng-yi, Peter H. Raven (Hrsg.): Flora of China. Volume 17: Verbenaceae through Solanaceae. Science Press und Missouri Botanical Garden Press, Beijing und St. Louis 1994, ISBN 0-915279-24-X. Callicarpa, S. 4
C. Leeratiwong, P. Chantaranothai, A. J. Paton: A synopsis of the genus Callicarpa L. (Lamiaceae) in Thailand. In: Thai Forest Bulletin (Botany), Volume 37, 2009, S. 36–58.
G. L. Bramley: The genus Callicarpa (Lamiaceae) on Borneo. In: Botanical Journal of the Linnean Society, Volume 159, 2009, S. 416–455.
G. L. C. Bramley: The genus Callicarpa (Lamiaceae) in the Philippines. In: Kew Bulletin, Volume 68, 2013, S. 369–418.
Referencoj
Shou-liang Chen, Michael G. Gilbert: Verbenaceae.: In: Wu Zheng-yi, Peter H. Raven (Hrsg.): Flora of China. Volume 17: Verbenaceae through Solanaceae. Science Press und Missouri Botanical Garden Press, Beijing und St. Louis 1994, ISBN 0-915279-24-X. *Callicarpa, p. 4