Χριστιανικός πολιτισμός

Χριστιανικός πολιτισμός στην Ευρώπη

Ο Χριστιανικός πολιτισμός περιλαμβάνει γενικά όλες τις πολιτιστικές πρακτικές που έχουν αναπτυχθεί γύρω από την θρησκεία του Χριστιανισμού. Υπάρχουν διαφορές στην εφαρμογή των Χριστιανικών πεποιθήσεων σε διαφορετικούς πολιτισμούς και παραδόσεις.

Χριστιανισμός
Σταυρός
Σειρά λημμάτων
  • Ο Ιησούς στον Χριστιανισμό
  • Παρθενική γέννηση
  • Διακονία
  • Σταύρωση
  • Ανάσταση
    		•
  • Παλαιά Διαθήκη
  • Καινή Διαθήκη
  • Ευαγγέλιο
  • Κανόνας
  • Βιβλία
  • Ναός
  • Σύμβολο της Πίστεως
  		•
    Θεολογία
    • Ιστορία
    • Παράδοση
  • Μαρία
  • Απόστολοι
  • Πέτρος
  • Παύλος
  • Πατέρες
  • Πρωτοχριστιανική περίοδος
  • Κωνσταντίνος
  • Σύνοδοι
  • Αυγουστίνος
  • Σχίσμα του 1054
  • Σταυροφορίες
  • Ακινάτης
  • Μεταρρύθμιση
  • Λούθηρος
    		•
    Σχετικά λήμματα
    Ανατολικός

    Δυτικός

    Αντιτριαδικός

    ΙΧΘΥΣ

    Ο Χριστιανικός πολιτισμός έχει επηρεαστεί και αφομοιώσει πολλά στοιχεία από τη Μέση Ανατολή,[1] το Ζωροαστρισμό,[2] τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό, τον Βυζαντινό, τον Δυτικό, τον σλαβικό καθώς και καυκάσιο πολιτισμό. Κατά τη διάρκεια της πρώιμης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Χριστιανικός κόσμος είχε διαιρεθεί στην Ελληνική Ανατολή και τη Λατινική Δύση. Συνεπώς, διαφορετικές εκδόσεις των χριστιανικών πολιτισμών προέκυψαν με τις δικές τους τελετές και πρακτικές, ενώ ο Χριστιανισμός παραμένει πολιτισμικά ποικίλος στο Δυτικό και Ανατολικό τμήμα του.

    Ο Χριστιανισμός έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του δυτικού πολιτισμού, ιδίως της Καθολικής Εκκλησίας και του Προτεσταντισμού. Ο δυτικός πολιτισμός, σε όλη την ιστορία του, ήταν σχεδόν ισοδύναμος με τον χριστιανικό πολιτισμό.[3] Εκτός από τον Δυτικό κόσμο, ο Χριστιανισμός έχει επηρεάσει διάφορους πολιτισμούς, όπως στην Αφρική και την Ασία.[4][5]

    Οι Χριστιανοί έχουν κάνει σημαντικές συνεισφορές στην ανθρώπινη πρόοδο σε ένα ευρύ και ποικίλο φάσμα πεδίων, τόσο παλαιότερα όσο και στα σύγχρονα χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της επιστήμης, της τεχνολογίας,[6][7][8][9][10] της ιατρικής,[11] της τέχνης, της αρχιτεκτονικής,[12][13][14] της πολιτικής, της λογοτεχνίας,[14] της μουσικής,[14] της φιλανθρωπίας, της φιλοσοφίας,[15][16] της ηθικής,[17] του ανθρωπισμού,[18] του θεάτρου και της επιχειρηματικότητας.[13][19][20][21] Σύμφωνα με το 100 Years of Nobel Prizes, μια ανασκόπηση των Βραβείων Νόμπελ μεταξύ 1901 και 2000 αποκαλύπτει ότι το 65,4% των βραβευμένων με Νόμπελ έχουν προσδιορίσει τον Χριστιανισμό στις διάφορες μορφές του ως θρησκευτική τους προτίμηση.[22]

    Πολιτιστική επιρροή

    Η Βίβλος του Γουτεμβέργιου, ήταν το πρώτο μεγάλο βιβλίο που εκτυπώθηκε μαζικά παραγόμενο στη Δύση.[23]

    Η Βίβλος έχει βαθιά επίδραση στον δυτικό πολιτισμό και στις κουλτούρες σε όλο τον κόσμο. Έχει συμβάλει στη διαμόρφωση του δυτικού νόμου, της τέχνης, των κειμένων και της εκπαίδευσης.[24][25][23] Με μια λογοτεχνική παράδοση που εκτείνεται επί δύο χιλιάδες χρόνια, η Αγία Γραφή είναι ένα από τα πιο επιρροϊκά έργα που έχουν γραφτεί ποτέ. Από τις πρακτικές της προσωπικής υγιεινής μέχρι τη φιλοσοφία και την ηθική, η Βίβλος έχει άμεσα και έμμεσα επηρεάσει την πολιτική και το δίκαιο, τον πόλεμο και την ειρήνη, την σεξουαλική ηθική, τον γάμο και την οικογενειακή ζωή, τα γράμματα και τη μάθηση, τις τέχνες, την οικονομία, την κοινωνική δικαιοσύνη, την ιατρική περίθαλψη και πολλά άλλα.[23]

    Από την εξάπλωση του Χριστιανισμού από τον Λεβάντε στη Μικρή Ασία, τη Μεσοποταμία, την Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική και το Κέρας της Αφρικής κατά τη διάρκεια της πρώιμης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Χριστιανισμός είχε διαιρεθεί στην προϋπάρχουσα Ελληνική Ανατολή και τη Λατινική Δύση. Συνεπώς, εμφανίστηκαν διαφορετικές εκδόσεις των χριστιανικών πολιτισμών με τις δικές τους τελετές και πρακτικές, επικεντρωμένες γύρω από τις πόλεις όπως η Ρώμη (Δυτικός Χριστιανισμός) και την Καρχηδόνα, οι κοινότητες των οποίων ονομάστηκαν Δυτικός ή Λατινικός Χριστιανισμός,[26] και η Κωνσταντινούπολη (Ανατολικός Χριστιανισμός), η Αντιόχεια (Συριακός Χριστιανισμός), η Κεράλα (Ινδικός Χριστιανισμός) και Αλεξάνδρεια, μεταξύ άλλων, οι κοινότητές των οποίων αποκαλούνται Ανατολικός Χριστιανισμός.[27][28] Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία ήταν μια από τις ακμές στην Χριστιανική ιστορία και τον Χριστιανικού πολιτισμού.[28] Από τον 11ο έως τον 13ο αιώνα, η Λατινική Εκκλησία ανέβηκε στο κεντρικό ρόλο του δυτικού κόσμου και του δυτικού πολιτισμού.[29]

    Εκτός από τον δυτικό κόσμο, ο Χριστιανισμός έχει επηρεάσει διάφορους πολιτισμούς, όπως στην Αφρική, την Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία, την Ανατολική Ασία, τη Νοτιοανατολική Ασιά και την Ινδική υποήπειρο.[4][5] Οι μελετητές και οι διανοούμενοι συμφωνούν ότι οι Χριστιανοί στη Μέση Ανατολή έχουν συμβάλει σημαντικά στον αραβικό και ισλαμικό πολιτισμό από την εισαγωγή του Ισλάμ, και έχουν σημαντική επίπτωση συμβάλλοντας στον πολιτισμό των Μασρίκ, της Τουρκίας και του Ιράν.[4][30] Οι Χριστιανοί επιστήμονες και μελετητές του μεσαιωνικού ισλαμικού κόσμου (ιδιαίτερα οι Ιακώβιοι και οι Νεστοριανοί Χριστιανοί) συνέβαλαν στον αραβικό ισλαμικό πολιτισμό κατά τη διάρκεια της βασιλείας των Ομεϋαδών και των Αββασιδών, μεταφράζοντας έργα Ελλήνων φιλόσοφων στη συριακή και αργότερα, στην αραβική.[31][32] Αρίστευσαν επίσης στη φιλοσοφία, την επιστήμη, τη θεολογία και την ιατρική.

    Ο ιστορικός Paul Legutko του Πανεπιστημίου Στάνφορντ είπε ότι η Καθολική Εκκλησία είναι «στο κέντρο της ανάπτυξης των αξιών, των ιδεών, της επιστήμης, των νόμων και των θεσμών που συνθέτουν αυτό που ονομάζουμε Δυτικό πολιτισμό».[33] Η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ιστορία και τον πολιτισμό της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, τον Καύκασο και τη Μέση Ανατολή.[34] Οι προχαλκηδόνιες Εκκλησίες έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ιστορία και τον πολιτισμό της Αρμενίας, της Αιγύπτου, της Τουρκίας, της Εριτρέας, της Αιθιοπίας, του Σουδάν και των περιοχών της Μέσης Ανατολής και της Ινδίας.[35][36] Οι Προτεσταντές έχουν αναπτύξει εκτενώς μια μοναδική κουλτούρα που έχει κάνει σημαντικές συνεισφορές στην εκπαίδευση, τις ανθρωπιστικές και επιστημονικές επιστήμες, την πολιτική και κοινωνική τάξη, την οικονομία και τις τέχνες, και σε πολλά άλλα πεδία.[37]

    Επιρροή στον δυτικό πολιτισμό

    Η Πόλη του Βατικανού και η Βασιλική του Αγίου Πέτρου.

    Ο Χριστιανισμός έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του δυτικού πολιτισμού, ιδίως της Καθολικής Εκκλησίας και του Προτεσταντισμού. Ο δυτικός πολιτισμός, σε όλη την ιστορία του, ήταν σχεδόν ισοδύναμος με τον χριστιανικό πολιτισμό, και μεγάλο μέρος του πληθυσμού του δυτικού ημισφαιρίου θα μπορούσε γενικά να περιγραφεί ως πολιτισμικά χριστιανοί. Η έννοια της Ευρώπης και του δυτικού κόσμου έχει συσχετιστεί στενά με την έννοια του Χριστιανισμού, ενώ πολλοί θεωρούν ακόμη ότι ο Χριστιανισμός είναι ο δεσμός που δημιούργησε μια ενιαία Ευρωπαϊκή ταυτότητα,[3] αν και κάποια πρόοδος προέκυψε και από αλλού: η Αναγέννηση και ο Ρομαντισμός ξεκίνησαν από την περιέργεια και το πάθος του παγανιστικού αρχαίου κόσμου.[38][39][40]

    Αν και ο δυτικός πολιτισμός περιείχε αρκετές πολυθεϊστικές θρησκείες κατά τα πρώτα χρόνια της υπό την Ελληνική και Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, καθώς η κεντρική ρωμαϊκή δύναμη ελαττώθηκε, η κυριαρχία της Καθολικής Εκκλησίας ήταν η μόνη συνεπής δύναμη στη Δυτική Ευρώπη.[41] Μέχρι την Εποχή του Διαφωτισμού, ο χριστιανικός πολιτισμός καθοδήγησε την πορεία της φιλοσοφίας, της λογοτεχνίας, της τέχνης, της μουσικής και της επιστήμης.[41] [42][43] Οι Χριστιανικές αρχές των αντίστοιχων τεχνών αναπτύχθηκαν στη συνέχεια στην Χριστιανική φιλοσοφία, την Χριστιανική τέχνη, την Χριστιανική μουσική, την Χριστιανική λογοτεχνία κλπ. Η τέχνη, το δίκαιο, η εκπαίδευση και η πολιτική διατηρήθηκαν στις διδασκαλίες της Εκκλησίας, σε ένα περιβάλλον που, διαφορετικά, πιθανότατα θα είχε δει την απώλεια τους. Η Εκκλησία ίδρυσε πολλούς καθεδρικούς ναούς, πανεπιστήμια, μοναστήρια και σεμινάρια, μερικά από τα οποία εξακολουθούν να υπάρχουν μέχρι και σήμερα. Ο Μεσαιωνικός Χριστιανισμός δημιούργησε τα πρώτα σύγχρονα πανεπιστήμια.[44][45] Η Καθολική Εκκλησία ίδρυσε ένα νοσοκομειακό σύστημα στην μεσαιωνική Ευρώπη που βελτιώθηκε σημαντικά από την Ρωμαϊκή valetudinaria.[46] Αυτά τα νοσοκομεία ιδρύθηκαν για να εξυπηρετήσουν «ειδικές κοινωνικές ομάδες που περιθωριοποιούνται από τη φτώχεια, την ασθένεια και την ηλικία». [47] Ο Χριστιανισμός είχε επίσης ισχυρή επίδραση σε όλες τις άλλες πτυχές της ζωής: γάμος και οικογένεια, εκπαίδευση, ανθρωπιστικές επιστήμες, πολιτική και κοινωνική τάξη, οικονομία και τέχνη.

    Η Παναγία των Παρισίων στη Γαλλία είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα του πολιτισμού του Χριστιανικού κόσμου.

    Ο Χριστιανισμός είχε σημαντική επίδραση στην εκπαίδευση και την επιστήμη και τη ιατρική καθώς η εκκλησία δημιούργησε τη βάση του δυτικού συστήματος εκπαίδευσης και ήταν ο χορηγός για την ίδρυση πανεπιστημίων στον δυτικό κόσμο, καθώς τα Πανεπιστήμια θεωρείται γενικά ως ένα ίδρυμα που έχει την προέλευση του από το Μεσαιωνικό Χριστιανικό περιβάλλον.[48][49] Πολλοί κληρικοί καθ' όλη την ιστορία έχουν κάνει σημαντικές συνεισφορές στην επιστήμη και ειδικά οι Ιησουίτες έχουν κάνει πολλές σημαντικές συνεισφορές στην ανάπτυξη της επιστήμης.[50][51][52][53] Μερικοί μελετητές δηλώνουν ότι ο Χριστιανισμός συνέβαλε στην άνοδο της Επιστημονικής Επανάστασης. [54] Ο Προτεσταντισμός έχει επίσης σημαντική επιρροή στην επιστήμη.[55][56][57]

    Η πολιτιστική επιρροή του Χριστιανισμού περιλαμβάνει την κοινωνική πρόνοια, την ίδρυση νοσοκομείων, την οικονομία,[58] το φυσικό δίκαιο (το οποίο αργότερα θα επηρεάσει τη δημιουργία του διεθνούς δικαίου), την πολιτική, την αρχιτεκτονική, τη λογοτεχνία, την προσωπική υγιεινή,[59][60] και την οικογενειακή ζωή.[61] Ιστορικά, οι εκτεταμένες οικογένειες ήταν η βασική οικογενειακή μονάδα στον χριστιανικό πολιτισμό και τις χώρες.[62]

    Ο Χριστιανισμός έπαιξε σημαντικό ρόλο στον τερματισμό πρακτικών που είναι κοινά μεταξύ των ειδωλολατρικών κοινωνιών, όπως η ανθρώπινη θυσία, η δουλεία, η παιδική δολοφονία και η πολυγαμία. Επιστήμονες όπως ο Νεύτων και ο Γαλιλαίος πίστευαν ότι ο Θεός θα κατανοηθεί καλύτερα αν η δημιουργία του Θεού κατανοηθεί περισσότερο.[63]

    Παραπομπές

    1. ↑ Pacini, Andrea (1998). Christian Communities in the Arab Middle East. Clarendon Press. ISBN 9780198293880. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2016. 
    2. ↑ Grabbe, Lester L. (27 Ιουλίου 2006). A History of the Jews and Judaism in the Second Temple Period (vol. 1): The Persian Period (539-331BCE) (στα Αγγλικά). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-0-567-21617-5. 
    3. ↑ 3,0 3,1 Dawson, Christopher· Glenn Olsen (1961). Crisis in Western Education (reprint έκδοση). CUA Press. σελ. 108. ISBN 9780813216836. 
    4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Curtis, Michael (2017). Jews, Antisemitism, and the Middle East. Routledge. σελ. 173. ISBN 9781351510721. 
    5. ↑ 5,0 5,1 D. Barr, Michael (2012). Cultural Politics and Asian Values. Routledge. σελ. 81. ISBN 9781136001666. 
    6. ↑ Sheridan Gilley, επιμ. (2006). The Cambridge History of Christianity: Volume 8, World Christianities C.1815-c.1914. Cambridge University Press. σελ. 164. ISBN 0521814561. Many of the scientists who contributed to these developments were Christians 
    7. ↑ Steane, Andrew (2014). Faithful to Science: The Role of Science in Religion. OUP Oxford. σελ. 179. ISBN 978-0191025136. the Christian contribution to science has been uniformly at the top level, but it has reached that level and it has been sufficiently strong overall 
    8. ↑ L. Johnson, Eric (2009). Foundations for Soul Care: A Christian Psychology Proposal. InterVarsity Press. σελ. 63. ISBN 978-0830875276. Many of the early leaders of the scientific revolution were Christians of various stripes, including Roger Bacon, Copernicus, Kepler, Francis Bacon, Galileo, Newton, Boyle, Pascal, Descartes, Ray, Linnaeus and Gassendi 
    9. ↑ «100 Scientists Who Shaped World History». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Νοεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2016. CS1 maint: Unfit url (link)
    10. ↑ «50 Nobel Laureates and Other Great Scientists Who Believe in God». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2016. CS1 maint: Unfit url (link)
    11. ↑ S. Kroger, William (2016). Clinical and Experimental Hypnosis in Medicine, Dentistry and Psychology. Pickle Partners Publishing. ISBN 978-1787203044. Many prominent Catholic physicians and psychologists have made significant contributions to hypnosis in medicine, dentistry, and psychology. 
    12. ↑ «Religious Affiliation of the World's Greatest Artists». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2016. CS1 maint: Unfit url (link)
    13. ↑ 13,0 13,1 «Wealthy 100 and the 100 Most Influential in Business». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Νοεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2016. CS1 maint: Unfit url (link)
    14. ↑ 14,0 14,1 14,2 E. McGrath, Alister (2006). Christianity: An Introduction. John Wiley & Sons. σελ. 336. ISBN 1405108991. Virtually every major European composer contributed to the development of church music. Monteverdi, Haydn, Mozart, Beethoven, Rossini, and Verdi are all examples of composers to have made significant contributions in this sphere. The Catholic church was without question one of the most important patrons of musical developments, and a crucial stimulus to the development of the western musical tradition. 
    15. ↑ A. Spinello, Richard (2012). The Encyclicals of John Paul II: An Introduction and Commentary. Rowman & Littlefield Publishers. σελ. 147. ISBN 978-1442219427. The insights of Christian philosophy 'would not have happened without the direct or indirect contribution of Christian faith' (FR 76). Typical Christian philosophers include St. Augustine, St. Bonaventure, and St. Thomas Aquinas. The benefits derived from Christian philosophy are twofold. 
    16. ↑ Roy Vincelette, Alan (2009). Recent Catholic Philosophy: The Nineteenth Century. Marquette University Press. ISBN 978-0874627565. Catholic thinkers contributed extensively to philosophy during the Nineteenth Century. Besides pioneering the revivals of Augustinianism and Thomism, they also helped to initiate such philosophical movements as Romanticism, Traditionalism, Semi-Rationalism, Spiritualism, Ontologism, and Integralism 
    17. ↑ Brown, J. (24 Ιουλίου 2014). Encyclopaedia Perthensis, Or, Universal Dictionary of the Arts, Sciences, Literature, Etc. : Intended to Supersede the Use of Other Books of Reference, Volume 18. University of Minnesota. σελ. 179. ISBN 978-0191025136. Christians has also contributed greatly to the abolition of slavery, or at least to the mitigation of the rigour of servitude. 
    18. ↑ Pinn, επιμ. (9 Σεπτεμβρίου 2021). The Oxford Handbook of Humanism (στα Αγγλικά). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-092154-5. 
    19. ↑ Hillerbrand, Hans J. (2016). Encyclopedia of Protestantism: 4-volume Set. Pickle Partners Publishing. σελ. 174. ISBN 978-1787203044. In the centuries succeeding the Reformation the teaching of Protestantism was consistent on the nature of work. Some Protestant theologians also contributed to the study of economics, especially the nineteenth-century Scottish minister Thomas Chalmers. 
    20. ↑ «Religion of History's 100 Most Influential People». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Νοεμβρίου 1999. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2016. CS1 maint: Unfit url (link)
    21. ↑ «Religion of Great Philosophers». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2000. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2016. CS1 maint: Unfit url (link)
    22. ↑ Baruch A. Shalev, 100 Years of Nobel Prizes (2003), Atlantic Publishers & Distributors, p.57: between 1901 and 2000 reveals that 654 Laureates belong to 28 different religions. Most (65.4%) have identified Christianity in its various forms as their religious preference. (ISBN 978-0935047370)
    23. ↑ 23,0 23,1 23,2 Riches 2000.
    24. ↑ G. Koenig, Harold (2009). Religion and Spirituality in Psychiatry. Cambridge University Press. σελ. 31. ISBN 9780521889520. The Bible is the most globally influential and widely read book ever written. ... it has been a major influence on the behavior, laws, customs, education, art, literature, and morality of Western civilization. 
    25. ↑ Burnside, Jonathan (2011). God, Justice, and Society: Aspects of Law and Legality in the Bible. Oxford University Press. σελ. XXVI. ISBN 9780199759217. 
    26. ↑ Chazan, Robert (2006). The Jews of Medieval Western Christendom: 1000–1500. Cambridge: Cambridge University Press. σελ. 11. ISBN 9780521616645. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2018. 
    27. ↑ Meyendorff, John (1982). The Byzantine Legacy in the Orthodox Church. Yonkers: St Vladimir's Seminary Press. σελ. 19. ISBN 978-0-913836-90-3. 
    28. ↑ 28,0 28,1 Cameron, Averil (2006). The Byzantines. Oxford: Blackwell. σελίδες 42–49. ISBN 978-1-4051-9833-2. 
    29. ↑ Dawson, Christopher· Olsen, Glenn (1961). Crisis in Western Education (reprint έκδοση). CUA Press. σελ. 108. ISBN 978-0-8132-1683-6. 
    30. ↑ Pacini, Andrea (1998). Christian Communities in the Arab Middle East: The Challenge of the Future. Clarendon Press. σελίδες 38, 55. ISBN 978-0-19-829388-0. Ανακτήθηκε στις 21 October 2016.  More than one of |archivedate= και |archive-date= specified (βοήθεια); Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |archive-date= (βοήθεια)
    31. ↑ Hill, Donald. Islamic Science and Engineering. 1993. Edinburgh Univ. Press. (ISBN 0-7486-0455-3), p.4
    32. ↑ Brague, Rémi (15 Απριλίου 2009). The Legend of the Middle Ages. University of Chicago Press. σελ. 164. ISBN 9780226070803. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2014. 
    33. ↑ «Review of How the Catholic Church Built Western Civilization by Thomas Woods, Jr». National Review Book Service. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Αυγούστου 2006. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2006. 
    34. ↑ Ware 1993, σελ. 8.
    35. ↑ Betts, Robert B. (1978). Christians in the Arab East: A Political Study (2nd rev. έκδοση). Athens: Lycabettus Press. ISBN 978-0-8042-0796-6. 
    36. ↑ Meyendorff, John (1989). Imperial unity and Christian divisions: The Church 450-680 A.D. The Church in history. 2. Crestwood, NY: St. Vladimir's Seminary Press. ISBN 978-0-88141-055-6. 
    37. ↑ E. Marty, Martin (13 Αυγούστου 2022). «Protestantism's influence in the modern world». Encyclopædia Britannica. 
    38. ↑ Miller, Peter N. (2006). «History of Religion Becomes Ethnology: Some Evidence from Peiresc's Africa». Journal of the History of Ideas 67 (4): 675–696. doi:10.1353/jhi.2006.0035. ISSN 1086-3222. http://dx.doi.org/10.1353/jhi.2006.0035. 
    39. ↑ Jack Zipes (2001). The great fairy tale tradition : from Straparola and Basile to the Brothers Grimm : texts, criticism. New York: W.W. Norton. ISBN 0-393-97636-X. 
    40. ↑ «Europe: A History». Goodreads (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2022. 
    41. ↑ 41,0 41,1 Koch, Carl (1994). The Catholic Church: Journey, Wisdom, and Mission. Early Middle Ages: St. Mary's Press. ISBN 978-0-88489-298-4. 
    42. ↑ Koch, Carl (1994). The Catholic Church: Journey, Wisdom, and Mission. The Age of Enlightenment: St. Mary's Press. ISBN 978-0-88489-298-4. 
    43. ↑ Dawson, Christopher· Olsen, Glenn (1961). Crisis in Western Education (reprint έκδοση). CUA Press. ISBN 978-0-8132-1683-6. 
    44. ↑ Rüegg, Walter: "Foreword. The University as a European Institution", in: A History of the University in Europe. Vol. 1: Universities in the Middle Ages, Cambridge University Press, 1992, (ISBN 0-521-36105-2), pp. xix–xx
    45. ↑ Verger 1999
    46. ↑ «Valetudinaria». broughttolife.sciencemuseum.org.uk (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2018. 
    47. ↑ Risse, Guenter B (Απριλίου 1999). Mending Bodies, Saving Souls: A History of Hospitals. Oxford University Press. σελ. 59. ISBN 0-19-505523-3. 
    48. ↑ Rüegg, Walter: "Foreword. The University as a European Institution", in: A History of the University in Europe. Vol. 1: Universities in the Middle Ages, Cambridge University Press, 1992, (ISBN 0-521-36105-2), pp. XIX–XX
    49. ↑ Verger, Jacques (1999). Culture, enseignement et société en Occident aux XIIe et XIIIe siècles (στα Γαλλικά) (1st έκδοση). Presses universitaires de Rennes in Rennes. ISBN 286847344X. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2014. 
    50. ↑ Susan Elizabeth Hough, Richter's Scale: Measure of an Earthquake, Measure of a Man, Princeton University Press, 2007, (ISBN 0691128073), p. 68.
    51. ↑ Wright, Jonathan (2004). God's Soldiers: Adventure, Politics, intrigue and Power: A History of the Jesuits. HarperCollins. σελ. 200. 
    52. ↑ «Jesuit». Encyclopædia Britannica. 29 Αυγούστου 2023. 
    53. ↑ Woods 2005, σελ. 109.
    54. ↑ Lindberg, David C.; Numbers, Ronald L. (1986), «Introduction», God & Nature: Historical Essays on the Encounter Between Christianity and Science, Berkeley and Los Angeles: University of California Press, σελ. 5, 12, ISBN 978-0-520-05538-4 
    55. ↑ Cohen, I. Bernard (1990). Puritanism and the rise of modern science: the Merton thesis. New Brunswick, New Jersey: Rutgers University Press. ISBN 978-0813515304. 
    56. ↑ Cohen, H. (1994). The scientific revolution: a historiographical inquiry. Chicago: University of Chicago Press. σελίδες 320–321. ISBN 9780226112800.  Google Print, pp. 320–321
    57. ↑ Ferngren, Gary B. (2002). Science and religion: a historical introduction. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press. σελ. 125. ISBN 9780801870385.  Google Print, p.125
    58. ↑ Weber, Max (1905). The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism. 
    59. ↑ Eveleigh, Bogs (2002). Baths and Basins: The Story of Domestic Sanitation. Stroud, England: Sutton. 
    60. ↑ Gariepy, Henry (2009). Christianity in Action: The History of the International Salvation Army. Wm. B. Eerdmans Publishing. σελ. 16. ISBN 978-0-8028-4841-3. 
    61. ↑ Rawson, Beryl Rawson (2010). A Companion to Families in the Greek and Roman Worlds. John Wiley & Sons. σελ. 111. ISBN 978-1-4443-9075-9. ...Christianity placed great emphasis on the family and on all members from children to the aged... 
    62. ↑ Pritchard, Colin Pritchard (2006). Mental Health Social Work: Evidence-Based Practice. Routledge. σελ. 111. ISBN 9781134365449. 
    63. ↑ Zanatta, Alberto; Zampieri, Fabio; Basso, Cristina; Thiene, Gaetano (31 July 2017). «Galileo Galilei: Science vs. faith». Global Cardiology Science and Practice 2017 (2): 10. doi:10.21542/gcsp.2017.10. PMID 29644222. 

    Εξωτερικοί σύνδεσμοι

    • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Christian culture στο Wikimedia Commons