Γεννήθηκε στην Αγία Παρασκευή της Λέσβου το 1966,[4] όπου και μεγάλωσε. Ο πατέρας του, Χρήστος, από τα πρώτα χρόνια της εφηβείας του, εντάχθηκε στην Αριστερά και υπήρξε ένα από τα τρία ιδρυτικά μέλη του ΕΑΜ στη Λέσβο.[4]
Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Γενικό Λύκειο της ΚαλλονήςΛέσβου το 1984. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και έλαβε πτυχίο Μαθηματικών, ενώ παράλληλα δούλευε σαν τοπικός ανταποκριτής της εφημερίδας Ριζοσπάστης.[5][6]
Το 2003 κυκλοφόρησε το βιβλίο του "Το Ω της Χριστίνας Ωνάση". Ακολούθησε η τηλεοπτική του εκπομπή με τίτλο "Το Κουτί της Πανδώρας", που προβλήθηκε από την ΕΡΤ και τον Alpha.[1][7][8] Το 2005 εκδόθηκε το βιβλίο του "Το χαμένο γονίδιο", και το 2010 το βιβλίο του "Ο άνθρωπος του τείχους".[3][9]
Τον Απρίλιο του 2012, ξεκίνησε την έκδοση του δεκαπενθήμερου περιοδικούHot Doc.[2] Λίγες ημέρες αργότερα ισχυρίστηκε ότι το σπίτι του παρακολουθούνταν και πως την 9η Σεπτεμβρίου άγνωστοι προσπάθησαν να εισβάλουν σε αυτό για να τον δολοφονήσουν.[10]
Από τον Νοέμβριο του 2016, εκδίδει την κυριακάτικη εφημερίδα Documento.
Κόντρα με τον Λάμπη Ταγματάρχη
Τον Δεκέμβριο του 2011, απέστειλε επιστολή στον διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΡΤ, Λάμπη Ταγματάρχη, στην οποία διαμαρτυρόταν για την καθυστέρηση της έγκρισης προβολής της εκπομπής του από την ΕΡΤ, τη μη τήρηση του προγράμματος, τη μη διαφήμιση της εκπομπής και για την αγορά δικαιωμάτων προγραμμάτων έναντι υπέρογκων ποσών όπως το ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ, τη στιγμή που γίνονται μαζικές απολύσεις εργαζομένων. Ο Ταγματάρχης δικαιολόγησε τα παραπάνω επικαλούμενος ελλιπή και προβληματικά παραστατικά, υπέρογκο απαιτούμενο προϋπολογισμό για την προβολή της εκπομπής, σκληρές σκηνές, αναγκαία παράταση του προγράμματος λόγω συνέντευξης του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου και απεργιακές κινητοποιήσεις, κατηγορώντας τον παράλληλα για πρόθεση συρρίκνωσης της ΕΡΤ, διάφορους υπαινιγμούς, ύβρεις, εκβιασμούς και προσωπικές λοιδορίες, ενώ μεταξύ άλλων ανέφερε: «Κατανοώ την ανάγκη σας να εμφανιστείτε ως ήρωας και θύμα πολιτικής δίωξης στη χώρα μας. [...] Ο καθένας από μας, κ. Βαξεβάνη, έχει τη δική του μικρή ιστορία στο χώρο της δημοσιογραφίας. Η δική μου δεν σας επιτρέπει να αφήνετε υπονοούμενα ότι δέχτηκα ή αποδέχτηκα οποιεσδήποτε πιέσεις για να σας κόψω την εκπομπή, αλλά δεν μου επιτρέπει και να σας παρουσιάσω ως θύμα σκευωριών και συνωμοσιών».[7]
Απόπειρα συκοφάντησης από την Ε.Υ.Π.
Τον Μάιο του 2012, υπέβαλε μήνυση στον δημοσιογράφο Γιάννη Παπαγιάννη για πλαστογραφία, χρήση πλαστού εγγράφου και δυσφήμιση σε βάρος του, λόγω ανάρτησης σε μπλογκ ενός εγγράφου το οποίο -σύμφωνα με τον Παπαγιάννη- ήταν απόδειξη πληρωμής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών που προοριζόταν για τον Βαξεβάνη. Ο Παπαγιάννης συνελήφθη από τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και αφέθηκε ελεύθερος την επόμενη ημέρα έπειτα από εισήγηση του εισαγγελέα, για να διενεργηθούν περαιτέρω έρευνες.[11]
Για την υπόθεση εν τέλει καταδικάστηκαν αμετάκλητα τον Νοέμβριο του 2019 ο πρώην πράκτορας της Ε.Υ.Π. Κώστας Αγγελάκης και ο συνεργάτης του Σοφοκλής Κουκουλίτσος, για ηθική αυτουργία σε πλαστογραφία και για χρήση πλαστού εγγράφου. Η εισαγγελέας της έδρας, μάλιστα, έκανε λόγο για δολοφονία χαρακτήρα εις βάρος του Βαξεβάνη.[12]
Στις 27 Οκτωβρίου του 2012, η Εισαγγελία Πλημμελειοδικών Αθηνών διέταξε τη σύλληψή του λόγω παραβίασης του νόμου περί προσωπικών δεδομένων, μετά τη δημοσιοποίηση των 2.059 ονομάτων της περιβόητης "Λίστας Λαγκάρντ" από το περιοδικό Hot Doc.[13][14][15][16] Η απόφαση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις, με πολιτικά κόμματα (ΚΚΕ,[15]Χρυσή Αυγή,[17]ΣΥΡΙΖΑ και Ανεξάρτητοι Έλληνες), την ΕΣΗΕΑ, ξένα μέσα ενημέρωσης (The New York Times, L'Humanité), μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Twitter)[13] και τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών[18] να παίρνουν το μέρος του δημοσιογράφου, βγάζοντας σχετικές ανακοινώσεις.[13] Ο Βαξεβάνης, απαντώντας στις κατηγορίες, ανέφερε: «η δημοσιοποίηση ενός ονόματος και η σχέση με την τράπεζα δεν είναι προσωπικό δεδομένο. Οι συναλλαγές με τις τράπεζες είναι δημόσιες και όταν τις κάνουμε δεν φοράμε κουκούλα».[14][19] Η υπόθεση συνεχίστηκε στα δικαστήρια. Αρχικά, ο εισαγγελέας του Αυτοφώρου Μονομελούς Πλημμελειοδικείου πρότεινε την ενοχή του δημοσιογράφου, αναφέροντας: «ο Κώστας Βαξεβάνης μας λέει άρον-άρον σταύρωσον αυτούς και αυτό δεν αποτελεί λύση στο πρόβλημα της χώρας. Σε μια κοινωνία που ζητάει αίμα μετέτρεψε τη χώρα σε ένα Κολοσσαίο και πέταξε μέσα ανθρώπους και υπολήψεις. Είναι λύση η ανθρωποφαγία και ο κανιβαλισμός;».
Στη δίκη, η οποία ξεκίνησε την 1η Νοεμβρίου, οι συνήγοροι του Βαξεβάνη υπέβαλαν ενστάσεις ακυρότητας και αοριστίας του κατηγορητηρίου, ενώ ένας εξ αυτών, ο Χάρης Οικονομόπουλος, ανέγνωσε επιστολή του δικηγόρου Φραγκίσκου Ραγκούση, του οποίου το όνομα συμπεριλαμβανόταν στη λίστα. Ο Ραγκούσης γνωστοποιούσε την επιθυμία του να μη διωχθεί ο δημοσιογράφος και ότι εμπιστεύεται τις δημοσιογραφικές αρχές. Επίσης, κατά τη διάρκεια της δίκης αναφέρθηκε ότι ο -επίσης αναφερόμενος στη λίστα Λαγκάρντ- εφοπλιστής Αθανάσιος Μαρτίνος δήλωσε σε εφημερίδα ότι δεν ενοχλήθηκε από τη δημοσιοποίηση του ονόματός του και τη σύνδεση αυτού με την υπόθεση. Ως μάρτυρες υπεράσπισης, κατέθεσαν ο Τζιμ Μπουμελά (πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων), ο Δημήτρης Τρίμης (πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ), η Ζωή Κωνσταντοπούλου (τότε βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ) και η Δήμητρα Γαλάνη (τραγουδίστρια).[14][19] Τελικά, η πρόεδρος του δικαστηρίου έκρινε αθώο τον Βαξεβάνη.[14] Ωστόσο, η Εισαγγελία Πλημμελειοδικών Αθηνών άσκησε αυτεπάγγελτα έφεση κατά της αθωωτικής απόφασης καθώς τη θεώρησε "νομικά εσφαλμένη", και ο δημοσιογράφος παραπέμφθηκε σε νέα δίκη στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο.[16]
Η απόφαση του εφετείου ήταν και αυτή αθωωτική, όπως ομόφωνα αποφάσισε το Τριμελές Πλημμελειοδικείο στις 27 Νοεμβρίου 2013. Ο εισαγγελέας υποστήριξε στην τελική αγόρευση του ότι η δημοσίευση των αρχείων της «λίστας Λαγκάρντ» συνιστά παραβίαση προσωπικών δεδομένων, καθώς -όπως τόνισε- τα πρόσωπα που περιλαμβάνονταν στον επίμαχο κατάλογο δεν συναίνεσαν στη δημοσιοποίηση των στοιχείων τους. Νωρίτερα, κατά απολογία του, ο δημοσιογράφος έκανε λόγο για «συγκάλυψη στην υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ» και υποστήριξε πως στόχος της δημοσιοποίησης της λίστας ήταν «να αποκαλυφθεί το σύστημα διαφθοράς που καταδυναστεύει τη χώρα και βρίσκεται στη λίστα». Αναφέρθηκε επίσης στο πώς άλλες χώρες αξιοποίησαν αντίστοιχα στοιχεία.[20]
Υπόθεση Βγενόπουλου
Τον Απρίλιο του 2013, ο Κώστας Βαξεβάνης και η δημοσιογραφική ομάδα του περιοδικού Hot Doc, αποκάλυψαν έγγραφα που αποδείκνυαν την εμπλοκή του επιχειρηματία Ανδρέα Βγενόπουλου στην κατάρρευση της κυπριακής Οικονομίας. Ο Βγενόπουλος εμφανιζόταν σύμφωνα με το ρεπορτάζ, να έδινε, ως επικεφαλής της Λαϊκής Τράπεζας Κύπρου, δάνεια πολλών εκατομμυρίων σε επιχειρηματίες και εφοπλιστές τα οποία δεν αποπληρώνονταν ποτέ, με αποτέλεσμα η Λαϊκή Τράπεζα να καταρρεύσει (μαζί με την Τράπεζα Κύπρου) και χιλιάδες πολίτες να χάσουν τις καταθέσεις τους. Ο Ανδρέας Βγενόπουλος κινήθηκε νομικά σε βάρος του Κώστα Βαξεβάνη και της δημοσιογραφικής ομάδας του περιοδικού, κατηγορώντας τους για συκοφαντική δυσφήμηση. Τον Απρίλιο του 2015, ο Βαξεβάνης καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 26 μηνών με αναστολή. Ωστόσο, τον Σεπτέμβριο του 2016, το Εφετείο στο οποίο είχε προσφύγει ο δημοσιογράφος, τον αθώωσε ομόφωνα, κρίνοντας ότι όλες οι αποκαλύψεις για την εμπλοκή του Βγενόπουλου στην κατάρρευση της κυπριακής Οικονομίας, ήταν αληθείς. Κατόπιν αυτού, συνεργάτες του Βγενόπουλου αλλά και ο ίδιος διώχθηκαν από τις κυπριακές Αρχές. Τελικά, κάθε δίωξη σε βάρος του Ανδρέα Βγενόπουλου, έπαυσε με τον αιφνίδιο θάνατό του από ανακοπή καρδιάς, τον Νοέμβριο του 2016.
Κριτική
Ο Γιώργος Τράγκας, του οποίου το όνομα συμπεριλαμβανόταν στη λίστα, ανήρτησε μήνυμα στην προσωπική του σελίδα στο Facebook χαρακτηρίζοντας τη δημοσιευμένη λίστα «πλαστό, μαγειρεμένο προϊόν εγκλήματος» και αναφέροντας μεταξύ άλλων πως «όλες αυτές οι ιαχές, και οι θριαμβολογίες για όλα αυτά τα ονόματα που έπεσαν στην απόχη είναι η προέκταση μιας βρωμερής, τρισάθλιας και σκοτεινής ιστορίας που έγινε πίσω από τους τοίχους μυστικών υπηρεσιών».[21]
Το 2019 η δημοσίευσή του μέσω της οποίας σχολίασε το πρόγραμμα της ΝΔ με τη φράση «Arbeit macht frei» («Η εργασία απελευθερώνει»), με την οποία υποδέχονταν οι ναζί τους Εβραίους στο Άουσβιτς, προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου που τη χαρακτήρισε απαράδεκτη, επισημαίνοντας πως «υποτιμά και ευτελίζει ένα σύμβολο της φρίκης και της ναζιστικής βαρβαρότητας». Στον απόηχο της δημοσίευσης, ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης τον χαρακτήρισε «επίσημο φερέφωνο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ» καλώντας τον Αλέξη Τσίπρα να την καταδικάσει.[22]
Μηνύσεις εναντίον του
Μέχρι το τέλος του 2021, ο δημοσιογράφος Κώστας Βαξεβάνης έχει μηνυθεί για συκοφαντική δυσφήμιση από:
τη Μονή Βατοπεδίου
Το 2014 με απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου καταδικάστηκε για συκοφαντική δυσφήμιση και χρηματική αποζημίωση €10.000 της Μονής Βατοπεδίου.[23]
τον Ανδρέα Βγενόπουλο
Το 2015 το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών επέβαλε ποινή φυλάκισης 26 μηνών, για συκοφαντική δυσφήμιση του Ανδρέα Βγενόπουλου.[24] Ο Βαξεβάνης και ένας ακόμη δημοσιογράφος της ομάδας του, αθωώθηκαν ομόφωνα στο Εφετείο, τον Σεπτέμβριο του 2016. Την 1η Νοεμβρίου 2018, το Ζ Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθήνας αθώωσε τον Κώστα Βαξεβάνη με σύμφωνη εισήγηση του εισαγγελέα της έδρας, ο οποίος ήταν καταπέλτης στην αγόρευση του επισημαίνοντας ότι ο δημοσιογράφος το μόνο που έκανε ήταν να γράψει την αλήθεια.[25]
τον Χρήστο Μαρκογιαννάκη
Το 2016 το Πλημμελειοδικείο Αθηνών επέβαλε πρωτόδικα ποινή φυλάκισης ενός έτους, για συκοφαντική δυσφήμιση του Χρήστου Μαρκογιαννάκη.[26]
τη Λίνα Νικολοπούλου
Το 2017 καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 8 μηνών με τριετή αναστολή για τη δυσφήμιση της Λίνας Νικολοπούλου, συζύγου του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα.[27] Στις 26 Φεβρουαρίου 2018, το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Αθήνας αθώωσε τον Κώστα Βαξεβάνη.[28]
τον Άδωνι Γεωργιάδη
Το 2018 το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών αποφάσισε πρωτόδικα την καταδίκη του Βαξεβάνη για το αδίκημα της συκοφαντικής δυσφήμισης, κρίνοντας πως είχε σκοπό να εξυβρίσει και να προσβάλει την προσωπικότητα του αντιπροέδρου της ΝΔ, Άδωνη Γεωργιάδη.[29] Αναμένεται η εκδίκαση σε δεύτερο βαθμό.
τον Χαράλαμπο Αθανασίου
Το 2019 καταδικάστηκε πρωτόδικα για συκοφαντική δυσφήμιση και εξύβριση σε βάρος του βουλευτή και πρώην υπουργού Δικαιοσύνης, Χαράλαμπου Αθανασίου.[30] Αναμένεται η εκδίκαση σε δεύτερο βαθμό.
τον Αντώνη Σαμαρά
Το 2020 καταδικάστηκε πρωτόδικα για απλή εξύβριση του Αντώνη Σαμαρά και το δικαστήριο επέβαλλε ποινή φυλάκισης πέντε μηνών με τριετή αναστολή.[31] Αναμένεται η εκδίκαση σε δεύτερο βαθμό.
τον Κωνσταντίνο Μπογδάνο
Το 2021 καταδικάστηκε πρωτόδικα για πρόκληση ηθικής βλάβης του Κωνσταντίνου Μπογδάνου και υποχρέωση υποβολής αποζημίωσης €5000.[32] Αναμένεται η εκδίκαση σε δεύτερο βαθμό.
Μήνυση για συκοφαντική δυσφήμιση από τον Κώστα Βαξεβάνη
Στις 4 Σεπτεμβρίου 2018, η αναπληρώτρια εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ Σοφία Ζαχαράκη επέμενε σε τηλεοπτική της εμφάνιση ότι ο Κώστας Βαξεβάνης “είναι γνωστός για τις συκοφαντίες του και έχει καταδικαστεί από τη Δικαιοσύνη” κάτι που οδήγησε τον Κώστα Βαξεβάνη να παρέμβει τηλεφωνικά και να της ζητήσει να αποδείξει ότι όντως ο Κώστας Βαξεβάνης έχει καταδίκες, η Σοφία Zαχαράκη ανέφερε τις πρωτόδικες αποφάσεις του κυρίου Βαξεβάνη που αναγράφονται παραπάνω. Αλλά απέφυγε να παραδεχτεί ότι υπάρχουν αθωωτικές αποφάσεις στον δεύτερο βαθμό (εφετεία). Στις 13 Μαΐου 2020, η Σοφία Ζαχαράκη καταδικάστηκε πρωτόδικα με 5000 ευρώ και τα έξοδα του δικαστηρίου επειδή συκοφάντησε τον Κώστα Βαξεβάνη λέγοντας ότι έχει καταδικαστεί για συκοφαντίες.[33]
Καταγγελία για απειλές
Τον Απρίλιο του 2021, δημοσίευσε άρθρο σύμφωνα με το οποίο κατήγγειλε ότι η ζωή του απειλείται με "συμβόλαιο θανάτου".[34][35] Η ΕΣΗΕΑ δημοσίευσε δήλωση συμπαράστασης.[36] Επίσης, η ΜΚΟ Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα ζήτησε ενδελεχή έρευνα μετά και τη δολοφονία του δημοσιογράφου Γιώργου Καραϊβάζ.[37] Αντίδραση υπήρξε και από κοινοβουλευτικά πρόσωπα.[38][39]
Για το θέμα έγινε εισαγγελική παρέμβαση με έναρξη προκαταρκτικής εξέτασης, και ο αρμόδιος υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοΐδης ανακοίνωσε πρόσθετα μέτρα προστασίας.[40][41]
Βραβεία
2013: Διεθνές Βραβείο "Julio Anguita Parado" (βραβείο θεσμοθετημένο στη μνήμη του Ισπανού δημοσιογράφου Χούλιο Ανγκίτα Παράδο από την Ένωση Δημοσιογράφων Ανδαλουσίας και τον Δήμο της Κόρδοβα). Ο Κώστας Βαξεβάνης τιμήθηκε με το βραβείο για τον δημοσιογραφικό αγώνα του εναντίον της διαφθοράς στην Ευρώπη.[42][43]
2013: "Index Award" της "Index on Censorship" στην κατηγορία «Δημοσιογραφία και ελευθερία της έκφρασης (χορηγία της εφημερίδας The Guardian) για την δημοσιοποίηση και τις συνέπειές της (σύλληψη και φυλάκιση), της Λίστας Λαγκάρντ στο τότε περιοδικό του, HOT DOC, τον Οκτώβριο του 2012.[44][45]
Βιβλία
2003: «Το «Ω» της Χριστίνας Ωνάση. Οι μέρες και οι νύχτες στην Αργεντινή», εκδ. "Καστανιώτης", έρευνα για τα τελευταία χρόνια της Χριστίνας Ωνάση στην Αργεντινή.
2012: «Ο άνθρωπος του Τείχους», εκδ. "Μεταίχμιο", μυθιστόρημα.
2012: «Το τελευταίο τανγκό. Χριστίνα Ωνάση», εκδ. "Πανδώρα books", έρευνα για τις συνθήκες θανάτου της Χριστίνας Ωνάση.
2020: "A mission to inform: journalists at risk speak out", έκδοση του Συμβουλίου της Ευρώπης. Συνεντεύξεις 20 Ευρωπαίων δημοσιογράφων ερευνητικής δημοσιογραφίας, μεταξύ των οποίων και ο Κώστας Βαξεβάνης.[46]
