Είχε μια εντατική εκπαίδευση, προκειμένου να είναι προετοιμασμένος να κυβερνήσει ως συνταγματικός μονάρχης της χώρας. Το 1883 ταξίδεψε στην Ιταλία, την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, όπου εμπλούτισε τις γνώσεις του σχετικά με το σύγχρονο κόσμο. Για ορισμένο διάστημα τα έτη 1883, 1886 και 1888 υπηρέτησε ως αντιβασιλέας, καθώς ο πατέρας του ταξίδευε στην Ευρώπη. Ο πατέρας του Λουδοβίκος Α΄ τον συμβούλευε να είναι μετριόφρων και να μελετάει με προσοχή.
Βασιλιάς της Πορτογαλίας
Ο Κάρολος έγινε Βασιλιάς στις 19 Οκτωβρίου 1889, μετά από το θάνατο του πατέρα του.[2][3] Έπειτα από το βρετανικό τελεσίγραφο του 1890 η Πορτογαλία αναγκάστηκε να παραιτηθεί από σημαντικές εδαφικές διεκδικήσεις της στη νότια Αφρική, κάτι που θα προκαλέσει αρνητικά συναισθήματα στο εσωτερικό της χώρας.[3]
Ως προστάτης των επιστημών και των τεχνών, ο βασιλιάς Κάρολος συμμετείχε ενεργά (το 1894) στον εορτασμό της 500ης επετείου από τη γέννηση του Ερρίκου του Θαλασσοπόρου. Το επόμενο έτος βράβευσε τον Πορτογάλο ποιητή Ζοάο ντε Ντέους σε μια τελετή στη Λισαβόνα. Ο Κάρολος είχε προσωπικό ενδιαφέρον για την εξερεύνηση των βαθέων υδάτων και των θαλασσών γενικότερα, άσσια εξερεύνηση, δημοσιεύοντας μια έκθεση με τις δικές του μελέτες σε αυτόν τον τομέα. Από τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα, το σημαντικότερο ήταν η ωκεανογραφία. Έδωσε ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων του σε ωκεανογραφικά ερευνητικά σκάφη, καθώς και στη δημιουργία ενός από τα πρώτα ενυδρεία στον κόσμο, στη Λισαβόνα, το οποίο είναι επισκέψιμο ακόμη και σήμερα.[6] Το Πολεμικό Ναυτικό της Πορτογαλίας, σήμερα διαθέτει ένα υδρογραφικό πλοίο με την ονομασία του βασιλιά Καρόλου Α΄, προκειμένου να τιμήσει την προσφορά του.[5]
Βασιλοκτονία
Στις 1 Φεβρουαρίου 1908, η βασιλική οικογένεια, επιστρέφοντας στη Λισαβόνα από το παλάτι της Βίλα Βισόζα στο Αλεντέιζου, θα δεχθεί επίθεση με πυροβολισμούς στην Πλατεία Εμπορίου από δύο μέλη του Πορτογαλικού Δημοκρατικού Κόμματος, τους Αλφρέδο Κόστα και Μανουέλ Μπουίσα.[2][3]
Από τους πυροβολισμούς ο βασιλιάς Κάρολος θα πεθάνει αμέσως, ενώ ο διάδοχος Λουδοβίκος Φίλιππος είκοσι περίπου λεπτά αργότερα.[3] Οι δολοφόνοι σκοτώθηκαν από τους πυροβολισμούς της αστυνομίας και της φρουράς της βασιλικής οικογένειας, ενώ από τη σύγχυση δέχτηκε πυρά και ένας πολίτης.[3] Επτά ημέρες αργότερα, ο νεότερος γιος του Καρόλου, ο Εμμανουήλ, θα ανακηρυχθεί βασιλιάς της Πορτογαλίας.[3]
Γάμος και οικογένεια
Η πρώτη υποψήφια σύζυγος του Καρόλου ήταν μία από τις κόρες του Φρειδερίκου Γ΄ της Γερμανίας, όμως το ζήτημα της θρησκείας και η βρετανική πίεση ματαίωσαν το γάμο. Στη συνέχεια, θα γνωρίσει και θα παντρευτεί την Αμαλία της Ορλεάνης, τη μεγαλύτερη κόρη του Φιλίππου, Κόμη του Παρισιού και διεκδικητή του πρώην γαλλικού θρόνου.[5] Από τον γάμο τους απέκτησαν τρία παιδιά:[7]