Οι ελληνικές βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2023 διεξήχθησαν στις 25 Ιουνίου, για την ανάδειξη των 300 μελών της Βουλής των Ελλήνων. Οι εκλογές της 21ης Μαΐου δεν είχαν καταλήξει στον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης ή κυβέρνησης συνεργασίας και η Βουλή που προέκυψε διαλύθηκε αμέσως μετά την πρώτη σύγκλησή της.[1] Στις εκλογές αυτές ίσχυσε το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής με βάση σχετικό νόμο του 2020.[2]
Ήταν οι βουλευτικές εκλογές με το μεγαλύτερο ποσοστό αποχής στη μεταπολίτευση, το οποίο ανήλθε σε 46,26%.[3][4]
Εκλογικό σύστημα
Τα ψηφοδέλτια των κομμάτων σε ένα εκλογικό τμήμα στο Άργος.Το παραβάν σε ένα εκλογικό τμήμα στο Άργος.
Τον Ιανουάριο του 2020, η Νέα Δημοκρατία, η οποία ήταν υπέρμαχος της ενισχυμένης αναλογικής από το 1974, ψήφισε νέο εκλογικό νόμο για την επαναφορά της. Ο νόμος διαδέχτηκε αυτόν του 2016 που εισήγαγε ο ΣΥΡΙΖΑ και καθιέρωσε το σύστημα της απλής αναλογικής με εκλογικό όριο 3%. Με αυτόν, το πρώτο σε ψήφους κόμμα λαμβάνει μπόνους 20 εδρών εφόσον έχει συγκεντρώσει ποσοστό τουλάχιστον 25% και επιπλέον μπόνους μία βουλευτική έδρα για κάθε 0,5% από το 25% μέχρι το 40%, όπου λαμβάνει ολόκληρο το ανώτατο προβλεπόμενο μπόνους των 50 εδρών.[5] Επομένως, αναλόγως του ποσοστού του πρώτου κόμματος καθορίζεται ο προς διάθεση αριθμός των βουλευτικών εδρών που θα κατανεμηθούν με απλή αναλογική στα κόμματα που συγκέντρωσαν ποσοστό που υπερβαίνει το όριο εισόδου του 3%. Αυτός ο αριθμός μπορεί να κυμαίνεται από 250 έως και 300 έδρες. Ενδεικτικά, με ποσοστό πρώτου κόμματος μικρότερο του 25% κατανέμονται και οι 300 έδρες αναλογικά, με 30% κατανέμονται 270 έδρες αναλογικά, ενώ με ποσοστό μεγαλύτερο του 40% θα κατανεμηθούν οι 250 έδρες με απλή αναλογική και οι υπόλοιπες 50 πηγαίνουν όλες στο πρώτο κόμμα.
Με νόμο του 2019 χορηγήθηκε διευκόλυνση στην άσκηση του ήδη υφιστάμενου δικαιώματος ψήφου σε Έλληνες του εξωτερικού που ήταν ήδη εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και εφόσον είχαν διαμείνει στην Ελλάδα για 2 χρόνια τα προηγούμενα 35 χρόνια και είχαν υποβάλει φορολογική δήλωση κατά το έτος των εκλογών ή το προηγούμενο έτος. Οι ψηφοφόροι από το εξωτερικό επιλέγουν το ψηφοδέλτιο Επικρατείας του κόμματός τους που επιθυμούν χωρίς να επιλέξουν υποψηφίους και η ψήφος τους προσμετράται εξίσου στα τελικά αποτελέσματα.[6]
Η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική, με την εγγραφή ψηφοφόρων να είναι αυτόματη,[7] χωρίς ωστόσο να εφαρμόζονται οι κυρώσεις που επιβάλλονται για όσους απέχουν[εκκρεμεί παραπομπή].
Κόμματα και σχηματισμοί που συμμετείχαν
Αρκετά κόμματα που συμμετείχαν στις εκλογές του Μαΐου δεν ήταν υποψήφια σε αυτές του Ιουνίου. Αρχικά αποσύρθηκε το κόμμα ΕΑΝ του Αναστάσιου Κανελλόπουλου.[8] Αργότερα ο Θάνος Τζήμερος ανακοίνωσε ότι ολοκλήρωσε την πολιτική του σταδιοδρομία όπως είχε προαναγγείλει και ακολούθησε ανακοίνωση του σχήματος της Εθνικής Δημιουργίας.[9] Η Συμμαχία Ανατροπής δεν συμμετείχε επίσης καθώς ο πρόεδρος του ΕΠΑΜΔημήτρης Καζάκης με ανακοίνωση του κάλεσε όσους το στήριξαν να ψηφίσουν κατά βούληση.[10] Το κόμμα Κ.Ο.Τ.Ε.Σ. επίσης δεν κατέβηκε στις εκλογές και ο Νίκος Λούβρος κάλεσε τους ψηφοφόρους να στηρίξουν το Κ.Κ.Ε.[11]
Στις 8 Ιουνίου, ο Άρειος Πάγος αποφάσισε ότι 26 κόμματα, 4 συνασπισμοί κομμάτων και 2 ανεξάρτητοι υποψήφιοι πληρούσαν τα κριτήρια για να συμμετάσχουν στις εκλογές:
Σύμφωνα με την απόφαση 95/2023 του Α1 Πολιτικού Τμήματος ανακηρύχθηκαν οι υποψήφιοι βουλευτές σε κάθε εκλογική περιφέρεια. Αποκλείστηκαν επιπλέον 13 υποψηφιότητες, μεταξύ των οποίων ο συνδυασμός ανεξάρτητων υποψηφίων «Έλληνες για την Πατρίδα και την Ελευθερία» όπου θα συμμετείχαν μέλη του Εθνικού Κόμματος - Έλληνες, με τον Ηλία Κασιδιάρη να καλεί τελικά σε στήριξη του κόμματος Σπαρτιάτες.[12]
Συμμετοχή στις εκλογές είχαν δηλώσει επίσης,[13] τα κόμματα: Πράσινο Κίνημα, Δημοκρατικό Κίνημα Εθνικής Απελευθέρωσης, Πατριωτική Ένωση - Ελληνική Λαϊκή Συσπείρωση, Ελληνικό Όραμα, Απόφαση Ανάγκης, Ελληνικό Λευκό Κίνημα Σημερινής Ιδεολογίας, Ελληνισμός, Κόμμα Δανειοληπτών - Ταυτότητα Κεντρώων, Έλληνες του Δημήτρη Μιχάκη, Πράσινη Αριστερά - Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου, καθώς και ο ανεξάρτητος υποψήφιος Ιάγκος Ζότος.
Προεκλογική περίοδος
Τηλεμαχία
Στις 8 Ιουνίου συνεκλήθη η διακομματική επιτροπή (συμμετείχαν τα κόμματα που έλαβαν ποσοστό άνω του 3%) υπό την υπηρεσιακή υπουργό Εσωτερικών, Καλλιόπη Σπανού, που κατέληξε σε συμφωνία για την διεξαγωγή μιας τηλεμαχίας των πολιτικών αρχηγών. Η τηλεμαχία (ντιμπέιτ) αποφασίστηκε για τις 16 Ιουνίου, εννέα μέρες πριν τις εκλογές, στο Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ. Η διακομματική επιτροπή αποφάσισε να συμμετάσχουν μόνο οι αρχηγοί των πέντε πολιτικών κομμάτων που υπερέβησαν το 3% στις εκλογές της 21ης Μαΐου[14]. Εξαιτίας του πολύνεκρου ναυαγίου με μετανάστες στα διεθνή ύδατα κοντά στη Πύλο και του τριήμερου εθνικού πένθους που κηρύχθηκε, αποφασίστηκε να αναβληθεί. Τελικά, λόγω της διαφωνίας σχετικά με την ημέρα διεξαγωγής, δεν πραγματοποιήθηκε τηλεμαχία[15].
Τοπική γραμμή τάσης παλινδρόμησης της δημοσκόπησης προκύπτει από τις 21 Μαΐου 2023 έως τις 25 Ιουνίου 2023, με κάθε γραμμή να αντιστοιχεί σε ένα πολιτικό κόμμα και σε μέσο όρο 7 ημερών σε σύγκριση με τις εκλογές του Μαΐου
Το τελικό exit poll, που ανακοινώθηκε περί ώρα 20:00, έδινε τα εξής αποτελέσματα:
Νέα Δημοκρατία.: 39 – 42%
ΣΥΡΙΖΑ: 16,3 – 19,3%
ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ: 11,2 – 13,2%
ΚΚΕ: 6,5% – 8,5%
Σπαρτιάτες: 3,6% – 5,6%
Ελληνική Λύση: 3,6% – 5.6%
Νίκη: 2,7 – 4,7%
Πλεύση Ελευθερίας: 2,1 – 4,1%
Μέρα 25: 1,4 – 3,4%
Αποτελέσματα
Σύνοψη αποτελεσμάτων βουλευτικών εκλογών 25ης Ιουνίου 2023 [16]
Πρώτο κόμμα σε κάθε Δήμο ή Δημοτική Ενότητα: ΝΔ 989, ΣΥΡΙΖΑ 18, ΠΑΣΟΚ 11, ΚΚΕ 6Δεύτερο κόμμα σε κάθε Δήμο ή Δημοτική Ενότητα: ΝΔ 20, ΣΥΡΙΖΑ 649, ΠΑΣΟΚ 328, ΚΚΕ 23, ΣΠΑΡΤ 2, ΕΛ 1, ΝΙΚΗ 1
1 Εκλογές της ΠΕΕΑ την περίοδο της κατοχής σε περιορισμένο τμήμα της επικράτειας 2 Δεν έγιναν λόγω της Χούντας3 Ματαιώθηκαν λόγω του κινήματος του Δημητρίου Ιωαννίδη4 Εξαγγέλθηκε αλλά ματαιώθηκε
_(cropped).jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
