Σκοπός της αναδιοργάνωσης είναι η ενοποίηση των Ελληνικών Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων (ΔΕΕ), υπό μία ενιαία διοίκηση, προς επίτευξη της διαλειτουργικότητας, τυποποίησης, διοικητικής μέριμνας, καθώς και της βέλτιστης αξιοποίησης του εξοπλισμού και της εκπαίδευσης με βάση τα NATOικά πρότυπα.[1]
Διάρθρωση
Η Διοίκηση Ειδικού Πολέμου έχει υπό την άμεση διοίκησή της, δύο Σχηματισμούς:[1][3]
Την 31η Μοίρα Επιχειρήσεων Έρευνας Διάσωσης (31 ΜΕΕΔ) στην Ελευσίνα[1][3]
Έμβλημα
Στις 28 Απριλίου 2021, με ανάρτησή του στο X (πρώην Twitter), ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, ΣτρατηγόςΚωνσταντίνος Φλώρος έκανε τα αποκαλυπτήρια του εμβλήματος της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου, καθώς και του ρητού που το συνοδεύει "ΒΗΜΑ ΠΡΟΣΘΕΣ".[4]
Το ρητό μεταφράζεται ως "ΒΗΜΑ ΜΠΡΟΣΤΑ" και είναι γραμμένο στο έργο "Ηθικά" του Πλουτάρχου, καθώς ένα αγόρι παραπονέθηκε στην Σπαρτιάτισσα μητέρα του ότι το σπαθί του ήταν πολύ κοντό για να αντιμετωπίσει τον εχθρό. Τότε, η γενναία μητέρα του απαντά λακωνικά "ΒΗΜΑ ΠΡΟΣΘΕΣ", δηλαδή πλησίασε ηρωικά στον εχθρό σου ένα βήμα τη φορά και στο τέλος θα επικρατήσεις.[1][5]
Σχεδιαστικά, το ξίφος είναι κυρίαρχο χαρακτηριστικό του εμβλήματος, καθώς ήταν το κύριο όπλο στην αρχαία Ελλάδα και συμβολίζει τη γενναιότητα, καθώς πρέπει κάποιος να έρθει σε στενή επαφή με τον εχθρό για να πολεμήσει. Το δεύτερο στοιχείο είναι τα φτερά του αετού, εμπνευσμένα από τον Ίκαρο και αντιπροσωπεύουν το στοιχείο των αερομεταφορών στις Ειδικές Επιχειρήσεις. Τέλος, η άγκυρα στο κάτω μέρος του σπαθιού αντιπροσωπεύει το θαλάσσιο στοιχείο των Ειδικών επιχειρήσεων. Παράλληλα, τα χρώματα του φόντου είναι ο συνδυασμός του μπλε και του λευκού που συνδέονται με την Ελληνική σημαία.[1][3]
Μέσα
Τα μέσα που διαθέτει η ΔΕΠ είναι πολλά και διάφορα.
Σκάφη Ανορθόδοξου Πολέμου: 1 Supertermoli (ST) 60, 1 ΑΓΗΝΩΡ, 1 P-51 ΩΚΥΑΛΟΣ, καθώς και 4 Mk V.
Σκάφη Μεταφοράς Προσωπικού: 2 Escape Defence 38, 41 VIKING Norsafe Munin S1200 Armored, 6 RIB NSW, 1 VIKING Norsafe Munin S1200 Tactical, 3 Rafnar 1100, 3 Oceanic Stealth 120AB, 2 Magna 960 RIB Mk IV, 2 Magna 960 RIB Mk III (προς αντικατάσταση), 21 Magna 960 RIB Mk II (προς αντικατάσταση) και 18 Magna 960 RIB Mk I (προς αντικατάσταση), καθώς και 191 νέες ελαστικές λέμβους.[6][7]
Νέα υλικά ιματισμού, ελληνικής σχεδίασης και παραγωγής: Περιλαμβάνει το ίδιο σχέδιο με την τυποποιημένη "Greek Lizzard" του Ελληνικού Στρατού, αλλά σε πιο ανοικτούς τόνους και με κυρίαρχες τις γαιώδεις αποχρώσεις. Το ύφασμα είναι συνθέσεως βισκόζι με αραμίδιο που δημιουργεί ένα ελαφρύ και ανθεκτικό σύνολο με θετικές ιδιότητες και στο υπέρυθρο φάσμα. Στο παντελόνι υπάρχουν ελαστικές επιφάνειες στην περιοχή της μέσης και των γονάτων, καθώς και πρόσθετες ελαστικές επιγονατίδες. Το ίδιο συμβαίνει και στους αγκώνες του χιτωνίου.[3]
Νέα τυφέκια Ελεύθερων Σκοπευτών TRG-M10 της Φινλανδικής SAKO, καθώς και τα υπάρχοντα AXMC της βρετανικής Accuracy International.[7]
Πιστόλια Glock 17 και Glock 19 5ης γενιάς, προς αντικατάσταση των M1911 των 0,45 ιντσών.[7]
Η εκπαίδευση των μονάδων είναι συνεχής και το πρόγραμμα αυτής καταρτίζεται με βάση τις επιχειρησιακές ανάγκες της εκάστοτε μονάδας και με βάση NATOικά πρότυπα. Οι μονάδες εκπαιδεύονται σε όλα τα φάσματα σύγχρονης μάχης και σε όλα τα περιβάλλοντα. Αστικά, αμφίβια, θαλάσσια, ορεινά καθώς και από αέρα διείσδυση χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα μέσα που έχει ο Ελληνικός Στρατός. Πλωτά σκάφη και σκάφη υποβρύχιων επιχειρήσεων, ελικόπτερα διαφόρων τύπων με άλματα στατικού ιμάντα ή ελεύθερης πτώσης, καθώς και αεροσκάφη C-130B/H Hercules και C-27J Spartan με τον ίδιο τρόπο.[9] Αντίστοιχα, γίνονται εκπαιδεύσεις σε πλοία αλλά και υποβρύχια, όπως αυτή της Dynamic Manta 2024.[10]
Ταυτόχρονα, οι συνεκπαιδεύσεις είναι πολλαπλές σε εσωτερικό και εξωτερικό. Τα πιο πρόσφατα παραδείγματα είναι:
Η συνεκπαίδευση τμήματος της Ζ' ΜΑΚ στο Κολοράντο με το 10ο Συγκρότημα Ειδικών Δυνάμεων του Στρατού των ΗΠΑ (US 10th SFG-Airborne) ή της αντίστοιχης συνεκπαίδευσης σε ελληνικό έδαφος μεταξύ 12 Μαρτίου και 12 Απριλίου 2024.[11][12]
Η συνεκπαίδευση μεταξύ της ΜΑΕΕ και του 160ού Συντάγματος Αεροπορίας Στρατού Ειδικών Επιχειρήσεων (160th SOAR Night Stalkers) το διάστημα μεταξύ 20-30 Μαΐου 2024.[13][14]
Η Highland Khukri - 24 στα Highlands της Σκωτίας, όπου διεξήχθη μεταξύ 15 Φεβρουαρίου και 4 Μαρτίου μεταξύ μέλη της ΔΕΠ και του 2nd Royal Gurkha Rifles Battalion και της 16h Air Assault Brigade Combat Team του Ηνωμένου Βασιλείου.[15]
Η Άσκηση Eager Lion 24 στην Ιορδανία μεταξύ 12-23 Μαΐου 2024 και τη συμμετοχή 33 χωρών.[16]
Stolen Cerberus XI μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ την περίοδο 12 έως 26 Απριλίου 2024 και προσωπικό από τη ΔΥΚ, τη ΣΧΑΛ, μεταγωγικά της ΠΑ καθώς και την 37th Airlift Squadron με τρία C-130J.[17]
Συνεκπαίδευση μεταξύ της ΔΕΠ και της Βρετανικής 43 Commando για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το διάστημα 26 Μαρτίου με 5 Απριλίου 2024.[18][19]
Πολυεθνική Άσκηση "ΩΡΙΩΝ 24", με διάφορα και σύνθετα αντικείμενα επιχειρησιακής φύσης και συμμετοχές από 7 χώρες, την περίοδο 2-6 Σεπτεμβρίου 2024.[20][21]
Επιτεύγματα
Από τη σύλληψη της δημιουργίας της, η ΔΕΠ αποτέλεσε ένα εγχείρημα με το οποίο αντικαθίσταται μετά από πολλές δεκαετίες ένα μοντέλο διοίκησης και ελέγχου που κατέστη ανεπίκαιρο από τις εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Δημιουργείται έτσι μια ενιαία, ευέλικτη, διακλαδική και πανίσχυρη Διοίκηση, υπαγόμενη απευθείας στον εκάστοτε Αρχηγό ΓΕΕΘΑ, με διακλαδική στελέχωση, κοινή επιχειρησιακή αντίληψη, ενιαία διοίκηση και δυνατότητα δράσης με αυτονομία υλικού και μέσων.[22]
Με τη λειτουργία της, δημιουργήθηκαν τρεις νέες μονάδες:
Το Τμήμα Ναυτικών Ειδικών Επιχειρήσεων (ΤΝΕΕ), με έδρα τη Νέα Πέραμο Αττικής και που επανδρώνεται από στελέχη που προέρχονται από της Διοίκησης Υποβρύχιων Καταστροφών (ΔΥΚ) του Πολεμικού Ναυτικού. Στα πλαίσια της συνεχούς εκπαίδευσης, η μονάδα αξιολογήθηκε και κρίθηκε "Επιχειρησιακά Έτοιμη" για την ανάληψη αποστολών Ειδικών Επιχειρήσεων από τη Συμμαχική Διοίκηση Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων (Allied Special Operations Forces Command - ASOFCOM) του NATO την περίοδο 27 έως 30 Νοεμβρίου 2023. Η διαδικασία αξιολόγησης, πραγματοποιήθηκε με κριτήρια Αξιολόγησης Δύναμης Ειδικών Επιχειρήσεων ΝΑΤΟ (Special Operations Force Evaluation - SOFEVAL) και περιλάμβανε πολλαπλά αντικείμενα.[23][24]
Της Μονάδας Αεροπορικών Ειδικών Επιχειρήσεων, η οποία εγκαινιάστηκε στις 30 Ιουνίου το 2022 και απαρτίζεται από ελικόπτερα CH-47D Chinook και NH-90, ενώ στο μέλλον θα ληφθούν και κάποια UH-60M Blackhawk. Πρόκειται για τον αεροπορικό πυλώνα της ΔΕΠ, δίνοντας τη δυνατότητα για αποτελεσματική σχεδίαση και διεξαγωγή ειδικών αποστολών και λαμβάνοντας οι χειριστές ειδική εκπαίδευση. Μετά από αντίστοιχη NATOική διαδικασία αξιολόγησης, θεωρείται και αυτή πλέον "Επιχειρησιακά έτοιμη" για την ανάληψη αποστολών.[25][26][27]
Της Μονάδας Υποστήριξης Ειδικών Επιχειρήσεων. Πρόκειται για τον πρώην 13ο Λόχο Τεχνικού της 13ης ΔΕΕ, ο οποίος μετονομάστηκε και πλέον λειτουργεί στην αναβαθμισμένη Βάση Υποστήριξης Μονάδων Ειδικών Επιχειρήσεων από τις 8 Δεκεμβρίου 2023. Στη βάση ολοκληρώθηκαν κτιριακές εγκαταστάσεις, λιμενικές υποδομές και συνεργεία επιχειρησιακής υποστηρίξεως. Περιλαμβάνει υπόστεγα ελέγχου και επισκευής, συντήρησης, καταδυτικά κέντρα επιχειρησιακής συντήρησης κλειστού και ανοικτού κυκλώματος, υπόστεγα στάθμευσης, κατασκευή ραμπών καθέλκυσης και ανέλκυσης σκαφών, λιμενικά έργα και λιμενοβραχίονες. Επίσης, νέο ιατρείο, αίθουσα ενημερώσεως, σύγχρονες εγκαταστάσεις διαμονής και στάθμευσης, περίφραξης, χωροθέτηση υποδομών Διοικητικής Μέριμνας και καυσοδοσίας των σκαφών, μετεωρολογικό σταθμό, φωτεινούς σημαντήρες για την προσέγγιση, σύγχρονο ελικοδρόμιο και πολλά άλλα.[28]
Το μέλλον
Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις στοχεύουν στην προβολή της χώρας μας ως πυλώνα σταθερότητας του NATO στα Βαλκάνια, καθώς και τη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Για το λόγο αυτό, στοχεύει στη διάθεση Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων σύμφωνα με τα Περιοχικά Σχέδια (Regional Plans) της Συμμαχίας. Για να επιτευχθεί αυτό, χρειάζεται η συγκρότηση μιας Σύνθετης Τμηματικής Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων (ΣΤΔΕΕ, Composite Special Operations Component Command - C-SOCC), η οποία απαρτίζεται από 6 Τακτικές Διοικήσεις Ειδικών Επιχειρήσεων (ΤΔΕΕ, Special Operations Training Group - SOTG) οι οποίες μπορεί να είναι χερσαίες (ΧΤΔΕΕ, Special Operations Land Task Group - SOLTG), ή και συνδυασμός με Ναυτικές (ΝΤΔΕΕ, Special Operations Maritime Task Group - SOMTG), ενώ απαραίτητη είναι η ύπαρξη μίας Αεροπορικής (ΑΤΔΕΕ, Special Operations Air Task Group - SOATG). Καθώς η Ελλάδα έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον να ηγηθεί της C-SOCC ως Έθνος Πλαίσιο (Framework Nation), οφείλει να επανδρώσει τις κρίσιμες θέσεις-κλειδιά στο επιτελείο της C-SOCC και τουλάχιστον μία SOTG και ένα Αεροπορικό Τακτικό Τμήμα Ειδικών Επιχειρήσεων (Special Operations Air Task Unit - SOATU). Η Ελλάδα έχει αναλάβει συμβατική υποχρέωση να συγκροτήσει μια πλήρως ενεργή ΣΤΔΕΕ από την 1η Ιανουαρίου του 2025.[23]
Μέχρι στιγμής, υπάρχουν δύο μονάδες SOLTG: Η πρώτη απαρτίζεται από το ΕΤΑ που είχε περάσει τη σχετική διαδικασία του SOLTG στα τέλη του Νοεμβρίου 2021, καθώς και μια δεύτερη μικτή μονάδα αποτελούμενη από 2 ομάδες της Ζ' ΜΑΚ, μία ομάδα του ΕΤΑ και μία ομάδα του ΤΝΕΕ τον Ιούνιο του 2023. Ακολούθησε το ΤΝΕΕ, το οποίο πιστοποιήθηκε στην ικανότητα αποστολών SOMTG τον Δεκέμβριο του 2023. Τέλος, η ΜΑΕΕ έχει και αυτή ολοκληρώσει την πιστοποίηση στο πλαίσιο αποστολών SOATG τον Ιούλιο του 2024.[23][29][30]
Διακρίσεις
Η ΔΕΠ κατέλαβε την 4η θέση ανάμεσα σε 18 συμμετοχές στο διεθνή διαγωνισμό Ελεύθερων Σκοπευτών κρατών-μελών του NATO το 2024, ενώ το 2023 είχε καταλάβει την 4η και 5η, και το 2022 την 1η και 4η.[31]