Η Lidl είναι γερμανική αλυσίδα εκπτωτικών καταστημάτων (discount) σούπερ μάρκετ από το Νέκαρζουλμ της Βάδης - Βυτεμβέργης, της Γερμανίας. Η εταιρεία έχει περισσότερα από 12.000 καταστήματα σε όλη την Ευρώπη και την Αμερική και απασχολεί περισσότερους από 360.000 υπαλλήλους σε όλο τον κόσμο, με παρουσία και στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 2017. Ανήκει στον Όμιλο Schwarz Gruppe, η οποία κατέχει τις αλυσίδες καταστημάτων Handelshof και την υπεραγορά Kaufland, οι οποίες δεν έχουν δραστηριότητα στην Ελλάδα.
Ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής της Lidl σε πολλές χώρες της Ευρώπης, άλλα και στην Αμερική είναι η εταιρία Aldi (Aldi Nord/Aldi Süd), η οποία αποχώρησε από την Ελλάδα το 2010. Χαρακτηριστικές για την εταιρία είναι οι διεθνείς εβδομάδες ("Σκανδιναβικές", "Ιταλικές", "Αμερικανικές", "Ελληνικές" κλπ) που προσφέρουν παραδοσιακά προϊόντα από διάφορες χώρες. Σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες ανταγωνιστής της Lidl (που δεν δραστηριοποιείται καθόλου η Aldi), ανταγωνίζεται σθεναρά κυρίως την Αυστριακών συμφερόντων αλυσίδα Billa (παράδειγμα στην Βουλγαρία και την Πολωνία), και άλλες μικρότερες εκπτωτικές αλυσίδες.
Το 2017 και το 2018 βραβεύθηκε ως Κορυφαίος Εργοδότης στην Ευρώπη.[1]
Lidl Hellas & Cyprus
Η Lidl στην Ελλάδα ξεκίνησε πρώτη φορά τη λειτουργία στις 9 Ιουνίου 1999 με κατάστημα στη Σίνδο Θεσσαλονίκης, κάτω από την επωνυμία Lidl Hellas & Σια ΕΕ. Ταυτόχρονα άνοιξαν καταστήματα στην Ξάνθη, Κατερίνη, στη Σκύδρα Πέλλας, στο Κιλκίς, στις Σέρρες, στη Δράμα, στην Κομοτηνή, στη Λαμία και στη Λιβαδειά. Η Lidl Hellas επεκτάθηκε σε πολλά μέρη της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας, και επιπρόσθετα τα επόμενα χρόνια στην Αθήνα και άλλες πόλεις και κωμοπόλεις. Σήμερα είναι η τρίτη μεγαλύτερη αλυσίδα σουπερμάρκετ στην Ελλάδα, στον τομέα της Λιανικής πώλησης, ακολουθώντας τους Σκλαβενίτης και ΑΒ Βασιλόπουλος.[εκκρεμεί παραπομπή], ενώ μεγάλος και οξύς ανταγωνισμός της Lidl Hellas, υπάρχει και με άλλες μεγάλες Ελληνικές αλυσίδες την My Market και Μασούτης.
Στην Κύπρο η εταιρία δραστηριοποιείται από το 2010, στο μεγαλύτερο μέρος του νησιού, κυρίως στις Ελεύθερες και ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές, ενώ η Lidl Cyprus ανταγωνίζεται σθενάρα στον κλάδο κυρίως την Άλφα-Μέγα.
Ιστορία
Η Lidl είναι μέλος του ομίλου Schwarz, του πέμπτου μεγαλύτερου λιανοπωλητή στον κόσμο με πωλήσεις $ 82,4 δισ. (2011). Η εταιρία στη πρώτη της μορφή ιδρύθηκε το 1930 στο Χαϊλμπρόν με το όνομα Schwarz. Το 1930, ο Γιόζεφ Σβαρτς έγινε συνεργάτης στην Südfrüchte Großhandel Lidl & Co., και ανέπτυξε την εταιρεία στον χώρο του χονδρεμπορίου τροφίμων. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, η εταιρεία καταστράφηκε, ενώ το 1944 άρχισε μια δεκαετής περίοδος ανασυγκρότησης.
Το 1977, με τον Ντίτερ Σβαρτς (γιό του Γιόζεφ Σβαρτς) στα ηνία, το Schwarz-Gruppe άρχισε να επικεντρώνεται στις εκπτωτικές αγορές, με ολοένα και περισσότερα καταστήματα. Η εταιρία θέλησε να πάψει να χρησιμοποιεί το όνομα Schwarz-Markt («Schwarzmarkt» σημαίνει «μαύρη αγορά») και να χρησιμοποιήσει το όνομα του πρώην επιχειρηματικού εταίρου του Γιόζεφ Σβαρτς, Α. Λιντλ., νομικοί όμως λόγοι δεν το επέτρεψαν. Ένα τυχαίο άρθρο όμως, σε μια εφημερίδα, σχετικά με τον ζωγράφο και συνταξιούχο δάσκαλο Λούντβιχ Λιντλ, του έδωσε τη δυνατότητα να αγοράσει τα δικαιώματα του ονόματος για 1.000 γερμανικά μάρκα.
Το πρώτο κατάστημα Lidl άνοιξε το 1973, αντιγράφοντας την ιδέα της Aldi. Ο Σβαρτς αφαίρεσε τα εμπορεύματα που δεν κινούντο γρήγορα στα ράφια και μείωσε το κόστος, διατηρώντας το μέγεθος των καταστημάτων λιανικής πώλησης όσο το δυνατόν μικρότερο. Μέχρι το 1977, η αλυσίδα Lidl περιελάμβανε 33 εκπτωτικά καταστήματα.
Τον Μάρτιο του 2014 ο Σβεν Ζάιντελ διορίστηκε Διευθύνων Σύμβουλος (CEO) της εταιρείας, μετά την αποχώρηση του Καρλ-Χάιντς Χόλλαντ ο οποίος είχε διατελέσει διευθύνων σύμβουλος από το 2008. Ο Ζάιντελ με τη σειρά του, αποχώρησε από τη θέση του CEO τον Φεβρουάριο του 2017, κατόπιν διαφωνιών με τον επικεφαλής του ομίλου Κλάους Γκέριγκ, ο οποίος κρατά τα ηνία από το 2004. Τον Ζάιντελ διαδέχτηκε ως CEO ο Γιέσπερ Χέγιερ, έως τότε επικεφαλής του τομέα Διεθνούς Επιχείρισης Αγοράς της Lidl.
Τον Ιούνιο του 2015, η εταιρεία ανακοίνωσε την ίδρυση κεντρικών γραφείων και επέκταση της στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο Άρλινγκτον της Βιρτζίνια.
Κριτική
Το 2008, η Lidl κατηγορήθηκε από δημοσιογράφους ότι κατασκόπευε τους εργαζομένους τους, άκουγε ιδιωτικές τηλεφωνικές κλήσεις και μερικές φορές ακόμη και τους ακολουθούσε στο σπίτι ή στα ραντεβού γιατρού.[2] Σε μια περίπτωση, ο φάκελος μιας υπαλλήλου υποτίθεται ότι σχολιάστηκε για να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι φίλοι της ήταν «χρήστες ναρκωτικών».[2] Σε μια άλλη περίπτωση, μια εργαζόμενη σε κατάστημα Lidl στην Τσεχία φέρεται να απαγορεύτηκε να χρησιμοποιεί την τουαλέτα κατά τις ώρες εργασίας. Ένα εσωτερικό σημείωμα της εταιρείας από το περιστατικό δημοσιοποιήθηκε ως μέρος μιας δικαστικής υπόθεσης, στην οποία η εταιρεία φέρεται να ενημέρωσε τη διοίκηση «Οι εργαζόμενες που έχουν περίοδο μπορεί να πηγαίνουν στην τουαλέτα πολλές φορές, αλλά για να απολαμβάνουν αυτό το προνόμιο θα πρέπει να φορούν ορατή κορδέλα». Ορισμένοι ακτιβιστές συνδικαλιστικών οργανώσεων συνέκριναν αυτή τη συμπεριφορά με αυτήν των τεχνολογικών γιγάντων που εμπλέκονται σε εξάρθρωση συνδικάτων, κάνοντας τη σύγκριση με τεχνικές παρακολούθησης που χρησιμοποιούνται για τον προληπτικό εντοπισμό και διακοπή της οργανωτικής δραστηριότητας των συνδικάτων.[3] Η Lidl απάντησε σε αυτούς τους ισχυρισμούς, δηλώνοντας ότι η επιτήρηση είχε σκοπό να αποτρέψει τις κλοπές σε καταστήματα και να εντοπίσει «ανώμαλες συμπεριφορές».[2]
Η Lidl έχει επίσης κατηγορηθεί από συνδικάτα στη Γερμανία ότι έκλεισε τα καταστήματα όταν οι εργαζόμενοι εκλέγουν συμβούλια εργαζομένων ή επιλέγουν να συμμετάσχουν σε διαπραγματεύσεις.[4]
Τον Οκτώβριο του 2022, ΜΚΟ για την προστασία των ζώων σε όλη την Ευρώπη κατηγόρησαν τη Lidl για «σκάνδαλο κοτόπουλου». Πλάνα έρευνας που κινηματογραφήθηκαν σε φάρμα προμηθευτή της Lidl στη Γερμανία έδειξαν άρρωστα και τραυματισμένα κοτόπουλα που δεν μπορούσαν να περπατήσουν και κείτονταν στα απορρίμματά τους.[5] Τον Νοέμβριο του 2022, δημοσιεύθηκε μια άλλη έρευνα που δείχνει παρόμοιες συνθήκες σε φάρμες προμηθευτών της Lidl και στην Ισπανία.[6] Περαιτέρω έρευνες στην Ιταλία και την Αυστρία έχουν επίσης αποκαλύψει σοβαρά ζητήματα διαβίωσης των κοτόπουλων.[7] Στο πλάνα της αυστριακής έρευνας, φαίνονται πουλιά να προσπαθούν να φάνε τα σάπια πτώματα άλλων νεκρών κοτόπουλων. Τα κοτόπουλα στο βίντεο είναι ράτσες ταχέως αναπτυσσόμενες, οι οποίες φτάνουν το βάρος τους σε μόλις 35 ημέρες και έχουν υψηλότερα επίπεδα θνησιμότητας, χωλότητας και μυϊκής νόσου σε σχέση με τις πιο αργά αναπτυσσόμενες ράτσες.[8] Οι ΜΚΟ ζήτησαν από το σούπερ μάρκετ να εγγραφεί στο Better Chicken Commitment (BCC), ένα σύνολο προτύπων καλής διαβίωσης που απαγορεύει τη χρήση ταχέως αναπτυσσόμενων φυλών και απαιτεί την παροχή περισσότερου χώρου και εμπλουτισμού για τα κοτόπουλα. Ενώ η Lidl Γαλλίας έχει ήδη δεσμευτεί στο BCC το 2020, όμως η Lidl δεν έχει μέχρι στιγμής δεσμευτεί για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές δραστηριότητές της.[5]
Επίσης η Lidl, σχεδιάζει να ανοίξει καταστήματα από το 2024 σε τέσσερις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων (Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Κοσσυφοπέδιο και Μαυροβούνιο) ενώ αντίστοιχα στα πλάνα της εταιρείας είναι να ανοίξει μελλοντικά καταστήματα και στην Ουκρανία, για κάποια στιγμή μετά την λήξη του πολέμου εκεί.
Παλαιότερα η Lidl, δραστηριοποιούνταν το διάστημα 2004-2008 και στη Νορβηγία, η οποία τελικά αποχώρησε οριστικά από τη Νορβηγική αγορά, λόγω χαμηλής απήχησης από τους Νορβηγούς πολίτες, προς την αλυσίδα. Η Lidl είναι γνωστή εταιρεία ακόμα και σε περιοχές που δεν δραστηριοποιείται ακόμα η εταιρεία και δεν έχει ακόμα βλέψεις για επέκταση, παράδειγμα χωρών και περιοχών είναι οι: Άγιος Μαρίνος, Αλβανία, Ανδόρρα, Γεωργία, Γιβραλτάρ, Ισλανδία, Καναδάς, Κοσσυφοπέδιο, Λιχτενστάιν, Νήσος του Μαν, Μονακό, Μολδαβία (στην Μολδαβία μάλιστα δραστηριοποιείται μόνο η άλλη θυγατρική του Ομίλου Schwarz, η Kaufland) Νήσοι Φερόες, και Τουρκία.
Λόγω του εκπτωτικού χαρακτήρα των καταστημάτων Lidl, την έλλειψη επώνυμων προϊόντων και την πεποίθηση ότι τα προϊόντα τους είναι κακής ποιότητας, συχνά αναφέρεται (είτε χιουμοριστικά είτε απαξιωτικά) η φράση "Από τα Lidl". Η φράση αυτή δηλώνει ότι ένα οποιοδήποτε προϊόν των Lidl μπορεί να έχει τόσο κακή ποιότητα που θα επιφέρει αρνητικές συνέπειες (π.χ. "Λουκάνικα από τα Lidl, γιατί πρέπει να σου φύγει η απορία του τι γεύση έχει ο σκύλος"). Ενίοτε αναφέρεται και σε προϊόντα που δεν πωλούνται στα Lidl (π.χ. "λαμπάδα από τα Lidl, για να σε πλημμυρίσει το άγιο φως." ή "GPS από τα Lidl, γιατί σημασία έχει το ταξίδι"). Στα τέλη του 2017, η Lidl Hellas εκμεταλλεύτηκε αυτήν τη φράση, έτσι ώστε από τις 11/12/2017 μέχρι και τις 11/02/2018, κάθε φορά που η εν λόγω φράση θα αναφέρεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα "μετατρέπεται σε μια προσφορά αγάπης που έχει ως στόχο το κοινό καλό."[28][29]