Το λυκόφως των θεών Ludwig
Κινηματογραφική αφίσα
Σκηνοθεσία	Λουκίνο Βισκόντι
Σενάριο	Σούσο Κέκι Ντ' Αμίκο, Ενρίκο Μεντιόλι και Λουκίνο Βισκόντι
Πρωταγωνιστές	Χέλμουτ Μπέργκερ Τρέβορ Χάουαρντ Σιλβάνα Μάνγκανο Ρόμυ Σνάιντερ
Μουσική	Ρίχαρντ Βάγκνερ
Φωτογραφία	Αρμάντο Νανούτσι
Μοντάζ	Ρουτζέρο Μαστρογιάννι
Ενδυματολόγος	Πιέρο Τόσι
Διανομή	Metro-Goldwyn-Mayer και Netflix
Πρώτη προβολή	18  Ιανουαρίου 1973 (Βόννη και Γερμανία)[1], 6  Μαρτίου 1973 (Μιλάνο και Ιταλία)[1], 8  Μαρτίου 1973 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)[1] και 15  Μαρτίου 1973 (Γαλλία)[1]
Κυκλοφορία	1972
Διάρκεια	235 λεπτά
Προέλευση	Ιταλία
Γλώσσα	Ιταλικά Γαλλικά
δεδομένα (π • σ • ε )

Το λυκόφως των θεών (πρωτότυπος τίτλος: Ludwig) είναι επική βιογραφική δραματική ταινία του 1973 για τον «Τρελό Βασιλιά Λουδοβίκο Β΄», ο οποίος κυβέρνησε τη Βαυαρία από το 1864 έως το 1886. Σε σκηνοθεσία και σενάριο του Λουκίνο Βισκόντι, στην ταινία πρωταγωνιστούν ο Χέλμουτ Μπέργκερ ως Λουδοβίκος και η Ρόμυ Σνάιντερ ως αυτοκράτειρα Ελισάβετ της Αυστρίας (σε μια πιο ρεαλιστική ερμηνεία του ρόλου της από την σειρά ταινιών Σίσυ, δεκαέξι χρόνια μετά την τελευταία ταινία), μαζί με τους Τρέβορ Χάουαρντ, Σιλβάνα Μάνγκανο, Χέλμουτ Γκρίεμ και Γκερτ Φρέμπε. Είναι το τρίτο και τελευταίο μέρος της «Γερμανικής Τριλογίας» του Βισκόντι^[2] - πριν από τους Καταραμένους (1969, στους οποίους πρωταγωνιστούσαν επίσης ο Μπέργκερ και ο Γκρίεμ) και το Θάνατο στη Βενετία (1971).^[3]

Μια διεθνής συμπαραγωγή (γυρισμένη στα αγγλικά)^[4] από τον Ιταλό παραγωγό Ούγκο Σανταλουτσία και τον Δυτικογερμανό παραγωγό Ντίτερ Γκέσλερ, η ταινία ήταν μια από τις πιο ακριβές ευρωπαϊκές παραγωγές εκείνη την εποχή και είχε μέτρια επιτυχία στις περιοχές καταγωγής της, αλλά ήταν πιο μέτρια υποδοχή στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου κυκλοφόρησε μια σκληρή περικομμένη έκδοση 177 λεπτών.^[5] Γυρίστηκε στο Μόναχο και τις γύρω περιοχές της Βαυαρίας, μεταξύ των οποίων και στα κάστρα που διέμενε ο Λουδοβίκος (Χέρρενχιμζε, Χόχενσβανγκαου, Λίντερχοφ, Νύμφενμπουργκ και Νόισβανσταϊν), και στα στούντιο Τσινετσιτά.

Η ταινία κέρδισε δύο βραβεία Νταβίντ ντι Ντονατέλο, Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερης Σκηνοθεσίας, και ήταν υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ενδυματολογίας. Ο Χέλμουτ Μπέργκερ και η Ρόμυ Σνάιντερ έλαβαν και οι δύο υποψηφιότητες για το Γερμανικό Βραβείο Κινηματογράφου για την ερμηνεία τους και ο Μπέργκερ κέρδισε το "Ειδικό Νταβίντ ντι Ντονατέλο" για την ερμηνεία του Τρελού Βασιλιά.

Η ταινία ξεκινά με τη στέψη του Λουδοβίκου. Παρουσιάζονται όλα τα γεγονότα της περιόδου που ήταν βασιλιάς: ο έρωτας με την ξαδέρφη του Ελισάβετ και ο διαλυμένος αρραβώνας με την αδελφή της Σοφία, η καταπιεσμένη ομοφυλοφιλία του, η πίστη του στη θρησκεία, η φιλία του με τον Ρίχαρντ Βάγκνερ, η κακή διαχείριση των οικονομικών τους βασιλείου, η σοβαρή ασθένειά του και εν τέλει, η ψυχολογική κατάρρευσή του. Τότε ο Λουδοβίκος εκτοπίζεται από τον θρόνο και απομονώνεται λόγω ψυχιατρικών προβλημάτων, ώσπου καταλήγει στον μυστηριώδη θάνατό του.

Η ταινία δεν είχε πρωτότυπο σάουντρακ αλλά χρησιμοποίησε έργα των Ρίχαρντ Βάγκνερ (Λόενγκριν, Τανχόυζερ, Τριστάνος και Ιζόλδη), Ζακ Όφφενμπαχ και Ρόμπερτ Σούμαν. Όπως υποδεικνύεται στους τίτλους λήξης της, η ταινία είχε τη διάκριση ότι παρουσίαζε μια ερμηνεία από τον Φράνκο Μανίνο της προηγουμένως αδημοσίευτης πρωτότυπης σύνθεσης για πιάνο από τον Βάγκνερ, την Ελεγεία του σε φλατ ματζόρε, που θεωρείται ως το τελευταίο του έργο για πιάνο.^[6]

• Το λυκόφως των θεών  στην IMDb
• Το λυκόφως των θεών στο AllMovie
• Το λυκόφως των θεών στο Rotten Tomatoes
• Το λυκόφως των θεών στο AlloCine
• Το λυκόφως των θεών στο πρώην Cine.gr (αρχειοθετημένο στο Wayback Machine)

Αυτό το λήμμα σχετικά με τον κινηματογράφο χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.