Το ποδήλατο της Τούνμπεργκ στη Στοκχόλμη στις 11 Σεπτεμβρίου 2018 με την εξής επιγραφή: "Η κλιματική αλλαγή πρέπει να αντιμετωπίζεται ως κρίση! Το κλίμα είναι το πιο σημαντικό θέμα!"Η Γκρέτα Τούνμπεργκ στην αρχή του κινήματος (Αύγουστος 2018)
Οι μαθητικές κινητοποιήσεις για το κλίμα, δηλαδή οι αποχές των μαθητών από τα μαθήματά τους ως διαμαρτυρία για την κλιματική αλλαγή, είναι διεθνές μαθητικό κίνημα που αποφασίζουν αντί να παρακολουθήσουν μαθήματα να λάβουν μέρος σε διαδηλώσεις απαιτώντας δράση για να αποτραπεί η περαιτέρω υπερθέρμανση του πλανήτη και η κλιματική αλλαγή. Η δημοσιότητα και διαδεδομένη διοργάνωση ξεκίνησε όταν η Γκρέτα Τούνμπεργκ οργάνωσε δράση έξω από το σουηδικό Ρίκσνταγκ (κοινοβούλιο), κρατώντας πινακίδα που έγραφε στα σουηδικά "Skolstrejk för klimatet" (μετάφραση: σχολική απεργία για το κλίμα) ξεκινώντας στις 20 Αυγούστου 2018[1][2] και έχει σημειώσει σημαντική επέκταση έκτοτε. Το κίνημα είναι περισσότερο διαδεδομένο στη Γερμανία και την βόρεια αλλά και δυτική Ευρώπη.
Στην Ελλάδα υπάρχει το τοπικό παράρτημα που έχει τον τίτλο Fridays for Future Greece, αλλά οι κινητοποιήσεις για το κλίμα δεν είναι τόσο διαδεδομένες όσο στην βόρεια Ευρώπη, αλλά έχει συμμετάσχει σε διεθνείς συγκεντρώσεις του κινήματος. Κέντρο του ελληνικού μαθητικού κινήματος για το κλίμα είναι η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη με πορείες να γίνονται και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Οι διαμαρτυρίες έχουν λάβει θετικά σχόλια από διάφορους φορείς στην Ελλάδα, όπως ο δήμος Αθηναίων, αλλά και τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.[3]
Απεργία 2015
Το 2015, μια ανεξάρτητη ομάδα μαθητών κάλεσαν τους μαθητές σε όλο τον κόσμο να απέχουν από τα μαθήματά τους στο σχολείο στην πρώτη ημέρα των εργασιών της διάσκεψης για την κλιματική αλλαγή στο Παρίσι στα πλαίσια Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Μεταβολές. Στις 30 Νοεμβρίου, την πρώτη ημέρα της διάσκεψης οργανώθηκαν κινητοποιήσεις σε περισσότερες από 100 χώρες με πάνω από 50.000 συμμετοχές.[4] Το κίνημα επικεντρώθηκε σε τρία αιτήματα: 100% καθαρή ενέργεια, παραμονή των ορυκτών καυσίμων στο έδαφος και παροχή βοήθειας στους πρόσφυγες οι οποίοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους λόγω των κλιματικών αλλαγών [5].
Διαμαρτυρία στο Βερολίνο στις 14 Δεκεμβρίου 2018. Οι μαθητές διαδήλωσαν μπροστά από το γερμανικό κοινοβούλιο στο Βερολίνο.
Απαρχές του κινήματος
Στις 20 Αυγούστου 2018, η μαθήτρια γυμνασίου Γκρέτα Τούνμπεργκ,[6] αποφάσισε να απουσιάζει από τα μαθήματα του σχολείου της μέχρι τις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου, μετά τον καύσωνα και τις πυρκαγιές που έπληξαν στη Σουηδία.[1] Η ίδια ισχυρίζεται ότι αυτή η κίνηση ήταν εμπνευσμένη από τους ακτιβιστές στο σχολείο Πάρκλαντ.[7][8] Ζητούσε από τη σουηδική κυβέρνηση να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού, και διαμαρτυρήθηκε με το να κάθεται έξω από τη Ρίκσνταγκ κάθε μέρα κατά τη διάρκεια των σχολικών ωρών με τη πινακίδα Skolstrejk för klimatet (σχολική απεργία για το κλίμα).[9] Στις 7 Σεπτεμβρίου, λίγο πριν από τις γενικές εκλογές, ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει να απέχει από τα μαθήματα κάθε Παρασκευή μέχρι η Σουηδία να ευθυγραμμιστεί με τη Συμφωνία του Παρισιού. Η Τούνμπεργκ επινόησε το σύνθημα FridaysForFuture, το οποίο κέρδισε την παγκόσμια προσοχή και ενέπνευσε μαθητές σχολείων από όλη την υφήλιο, να λάβουν μέρος σε μαθητικές κινητοποιήσεις .[10]
Επέκταση του κινήματος
Σχολική απερχία για το κλίμα μπροστά από το Κοινοβούλιο, το Ελσίνκι, 11 Ιανουαρίου 2019
Εμπνευσμένοι από την Γκρέτα Τούνμπεργκ, το Νοέμβριο του 2018 ξεκίνησαν μαζικές κινητοποιήσεις μαθητών. Στην Αυστραλία, χιλιάδες μαθητές εμπνεύστηκαν από την Τούνμπεργκ για απεργίες την Παρασκευή, αγνοώντας την έκκληση του πρωθυπουργού Σκοτ Μόρισον για "περισσότερη μάθηση στα σχολεία και λιγότερο ακτιβισμό".[11] Τον Δεκέμβριο του 2018 οι κινητοποιήσεις συνεχίστηκαν σε τουλάχιστον 270 πόλεις[10] , σε χώρες όπως η Αυστραλία, η Αυστρία,[12] , το Βέλγιο, ο Καναδάς,[13] , η Ολλανδία, η Γερμανία, η Φινλανδία, η Δανία, η Ιαπωνία, η Ελβετία,[14][15] το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες.[10][16]
Πλακάτ που αναγράφετε "Γιατί να μάθετε χωρίς μέλλον" (Βερολίνο, 25 Ιανουαρίου 2019)Πλακάτ που αναγράφει "Σεβασμός στην ύπαρξη ή να περιμένετε αντίσταση" και "Αλλάξτε το σύστημα, όχι το κλίμα!"Πλακάτ σε διαδήλωση στο Ινβαλίντενπαρκ του Βερολίνου στις 8 Φεβρουαρίου 2019Διαδήλωση στην ιταλική πόλη Μπολτσάνο, 15 Φεβρουαρίου 2019
Το 2019 έλαβαν χώρα κινητοποιήσεις στις χώρες που αναφέρθηκαν παραπάνω και διοργανώθηκαν για πρώτη φορά σε άλλες χώρες, και ιδίως: η Κολομβία, η Νέα Ζηλανδία και η Ουγκάντα.[17]
Οι μεγαλύτερες μαζικές κινητοποιήσεις έγιναν στις 17 και 18 Ιανουαρίου, όταν τουλάχιστον 45.000 μαθητές βγήκαν να διαμαρτυρηθούν στην Ελβετία και τη Γερμανία, για τις ανεπαρκείς πολιτικές που αφορούν την υπερθέρμανση του πλανήτη.[18][19][20]
Σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, οι μαθητές ζήτησαν νομοθετική αλλαγή ώστε να δοθεί δικαίωμα ψήφου από την ηλικία των 16 ετών, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα οι νέοι να επηρεάζουν τα αποτελέσματα εκλογών υπέρ τους.[21][22]
Ο βέλγος υπουργός περιβάλλοντος στην περιοχή της Φλάνδρας Ζοκ Σωβλίζ παραιτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου του 2019, αφού ισχυρίστηκε ψευδώς ότι οι υπηρεσίες ασφαλείας είχαν στοιχεία ότι οι διαδηλώσεις είχαν κακόβουλο σκοπό.[23]
Στις αρχές Φεβρουαρίου του 2019, 350 Ολλανδοί επιστήμονες υπέγραψαν ανοιχτή επιστολή υπέρ των σχολικών απεργιών στην Ολλανδία. Το γράμμα γράφει: "με βάση τα στοιχεία που παρέχονται από την κλιματική επιστήμη, οι ακτιβιστές έχουν δίκιο. Αυτός είναι ο λόγος που εμείς, ως επιστήμονες, τους υποστηρίζουμε."[24]
Στην Αγγλία (13 Φεβρουαρίου 2019) μετά από ανοιχτές επιστολές υπέρ της Επανάστασης κατά της Εξαφάνισης το 2018, 224 πανεπιστημιακοί υπέγραψαν μια ανοιχτή επιστολή με την οποία δίνουν την "πλήρη υποστήριξη στους μαθητές" που συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις .[25][26]
Στις 15 Φεβρουαρίου του 2019 ο κλιματολογικός Στέφαν Ράμστορφ του Ινστιτούτου Έρευνας του Πότσδαμ για τη Κλιματική Επίδραση, μίλησε για το κλίμα σε συγκέντρωση μαθητών που διαμαρτύρονταν στο Πότσδαμ .[27]
Στις 15 Φεβρουαρίου στο Ηνωμένο Βασίλειο έλαβαν χώρα κινητοποιήσεις σε περισσότερες από 30 τοποθεσίες[28] ,[25][29] με πάνω από 60 δράσεις σε πόλεις και κωμοπόλεις, με εκτιμώμενο αριθμό 15.000 συμμετεχόντων.[30]
Στις 5 Μαρτίου του 2019, 700 Γερμανοί ερευνητές υπέγραψαν αίτηση υποστήριξης στις σχολικές κινητοποιήσεις στη χώρα.[31]
Στις 11 Μαρτίου του 2019, πάνω από 1200 ερευνητές στη Φινλανδία υπέγραψαν επιστολή υποστηρίζοντας τις κινητοποιήσεις[32]
Στις 21 Φεβρουαρίου 2019, ο γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςΖαν-Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε την πρόθεση να δαπανηθούν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, που ανέρχεται στο ένα τέταρτο του προϋπολογισμού της ΕΕ. Ανακοίνωσε αυτό σε ομιλία δίπλα από την Γκρέτα Τούνμπεργκ, και τα μέσα ενημέρωσης πίστωσαν το κίνημα σχολικών απεργιών με αυτή την ανακοίνωση.[33]
Μεγάλη κινητοποίηση έγινε και στις 24 Μάϊου 2019 με πάνω από 900.000 διαδηλωτές σε πάνω από 100 χώρες. Το κίνημα των μαθητών για το κλίμα έχει συνεχίσει να επεκτείνεται και τον Σεπτέμβριο του 2019 υπήρξαν, σε δύο συγκεντρώσεις στις 20 και 27 Σεπτεμβρίου, πάνω από 6.000.000 διαδηλωτές σε πάνω από 3.000 τοποθεσίες. Στις 29 Νοεμβρίου 2019 έγινε άλλη μια μεγάλη κινητοποίηση, με τις κινητοποιήσεις να εξασθενούν σε μεγάλο βαθμό το 2020 λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Πιο πρόσφατα έγιναν στις 24 Σεπτεμβρίου κινητοποιήσεις σε πάνω από 1.400 πόλεις σε όλο το κόσμο.[34] Υπήρχαν κινητοποιήσεις σε πάνω από 80 χώρες.[35] Μερικές από τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις έγιναν στη Γερμανία, βασική χώρα του κινήματος,[36] με την Τούνμπεργκ να παρίσταται στο Βερολίνο.[37]
Παγκόσμια Κλιματική Απεργία για το Μέλλον
Η Παρασκευή 15 Μαρτίου 2019 είναι η πρώτη μεγάλη μαθητική παγκόσμια κινητοποίηση για το κλίμα, με πάνω από ένα εκατομμύριο παιδιά και άλλους διαδηλωτές σε πάνω 100 χώρες και πάνω από 35 πολιτείες των ΗΠΑ να διαδηλώνουν από το σχολείο, υποστηριζόμενοι από μερικές από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές ομάδες.[38][39] Στις 14 Μαρτίου, η ιστοσελίδα FridaysForFuture.org είχε καταγράψει 1659 εκδηλώσεις σε 106 χώρες.[40][41] Στην Ελλάδα οι συγκεντρώσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη την ημέρα εκείνη είχαν περίπου 1.000 διαδηλωτές συνολικά.
Την 1η Μαρτίου 2019, 150 μαθητές από την παγκόσμια συντονιστική ομάδα της κλιματικής απεργίας (15 Μαρτίου), συμπεριλαμβανομένης της Γκρέτα Τούνμπεργκ, εξέδωσε μια ανοιχτή επιστολή στον The Guardian.[42] Στη Σκωτία, τα δημοτικά συμβούλια της Γλασκώβης, του Εδιμβούργο, του Χάιλαντ και του Φάιφ επέτρεψαν στα παιδιά να παρακολουθήσουν το απεργίες [43]. Στη Φινλανδία έχουν σταλεί υπεύθυνες δηλώσεις γονικής συναίνεσης,[44] και στη φινλανδική πόλη Τούρκου η σχολική επιτροπή της πόλης διακήρυξε ότι τα παιδιά έχουν συνταγματικό δικαίωμα να λάβουν μέρος στις απεργίες. [45]
Υποστήριξη από επιστήμονες
Στη Γερμανία μια ομάδα πάνω από 20.000 επιστημόνων ίδρυσαν την ομάδα Επιστήμονες για το Μέλλον (αγγλικά: Scientists for Future) για να υποστηρίξουν την ορθότητα των απαιτήσεων του κινήματος[46][47][48][49]. Στη Γερμανία υπάρχουν αρκετές επαγγελματικές ομάδες που έχουν φτιάξει παρόμοιες ομάδες.
Κριτική
Οι απεργίες έχουν επίσης επικριθεί ως σκασιαρχείο. Στη Νέα Ζηλανδία, οι μαθητές απειλήθηκαν να επισημανθούν ως απόντες για την παρουσία τους στην απεργία, χωρίς την έγκριση των γονέων ή του σχολείου τους.[50] Η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι του Ηνωμένου Βασιλείου, επίσης, επέκρινε τις απεργίες ως σπατάλη μαθημάτων και χρόνου διδασκαλίας.[51]
↑«En Suisse, l’heure de l’urgence climatique a sonné» (στα γαλλικά). Le Temps. 18 January 2019. https://www.letemps.ch/suisse/suisse-lheure-lurgence-climatique-sonne. «Ce mouvement d’ampleur nationale a vu 22 000 gymnasiens, apprentis et étudiants crier à l’urgence climatique dans les rues de Lausanne, Fribourg ou Saint-Gall au lieu d’aller en classe. [This nationwide movement saw 22000 high-schoolers, apprentices and students shouting at the climatic emergency in the streets of Lausanne, Friborg or St. Gallen instead of going to class.]»
↑Rahmstorf, Stefan (15 Φεβρουαρίου 2019). «#FridaysForFuture — Schüler kämpfen für Klimaschutz» [#FridaysForFuture — Students fight for climate protection]. KlimaLounge (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2019. Ich war von den Potsdamer Schülern eingeladen worden, auf der heutigen Demonstration vor dem Landtag ein paar Worte zu sagen. Diese Einladung habe ich gerne angenommen. [Ihad been invited by the Potsdam school pupils to say a few words at the demonstration today in front of the [Brandenburg] state parliament. Igladly accepted this invitation.]
.jpg)
.jpg)
