Μάχη της Μαρδίας

Η μάχη της Mardia, επίσης γνωστή ως μάχη τού Campus Mardiensis [1] ή μάχη τού Campus Ardiensis, πιθανότατα διεξήχθη στο σύγχρονο Χάρμανλι Βουλγαρίας στη Θράκη, [2] στα τέλη του 316/αρχές του 317 μεταξύ των δυνάμεων των Ρωμαίων Αυτοκρατόρων Κωνσταντίνου Α΄ και Λικινίου.

Ιστορικό

Ο ανοιχτός εμφύλιος πόλεμος μεταξύ Κωνσταντίνου Α΄ και Λικινίου ξεκίνησε το 316, όταν ο πρώτος εισέβαλε στις βαλκανικές επαρχίες του Λικινίου. Μετά τη συντριπτική ήττα του στη μάχη των Cibalae στις 8 Οκτωβρίου 316, [3] (ορισμένοι ιστορικοί τη χρονολογούν το 314), [4] ο Λικίνιος κατέφυγε στο Σίρμιο και στη συνέχεια νοτιότερα στην Αδριανούπολη. Εκεί συγκέντρωσε έναν δεύτερο στρατό, υπό τη διοίκηση ενός αξιωματικού ονόματι Βαλερίου Βάλη, τον οποίο ανέβασε στον βαθμό του Αυγούστου. Ταυτόχρονα, προσπάθησε να διαπραγματευτεί με τον Κωνσταντίνο Α΄, αλλά ο τελευταίος, προσβεβλημένος από την ανύψωση του Βάλη και σίγουρος για την πρόσφατη νίκη του, απέρριψε την πρόταση ειρήνης. [5]

Η μάχη

Στο μεταξύ, ο Κωνσταντίνος Α΄ είχε μετακινηθεί στα Βαλκανικά βουνά και ίδρυσε τη βάση του στους Φιλίππους ή τη Φιλιππούπολη. [6] Στη συνέχεια οδήγησε το μεγαλύτερο μέρος τού στρατού του εναντίον του Λικινίου. Στη σφοδρή μάχη που ακολούθησε, και οι δύο πλευρές προκάλεσαν βαριά τραύματα η μία στην άλλη, μέχρι που το σκοτάδι διέκοψε τον αναποφάσιστο αγώνα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Κωνσταντίνος Α΄ αποφάσισε για το ζήτημα στέλνοντας μία δύναμη να επιτεθεί στον Λικίνιο στα μετόπισθεν, αναγκάζοντάς τον να υποχωρήσει. Ωστόσο, τα καλά πειθαρχημένα στρατεύματά του κράτησαν τις τάξεις, αποχωρώντας με καλή τάξη, και οι δύο πλευρές υπέστησαν μεγάλες απώλειες, καθώς ο Κωνσταντίνος Α΄ έφερε τις δυνάμεις του να αντέξουν, ελπίζοντας να συντρίψει τον εχθρό. [7] Κατά τη διάρκεια της νύχτας, ο Λικίνιος κατάφερε να κρατήσει τον στρατό του από τη διάλυση και υποχώρησε βορειοδυτικά προς την Beroe/Augusta Traiana (Στάρα Ζαγόρα). [8] Έτσι, ο Κωνσταντίνος Α΄ ήταν και πάλι νικητής, αλλά όχι αποφασιστικά [9].

Μία άλλη πιθανή τοποθεσία για το μέρος της μάχης είναι λίγα χιλιόμετρα δυτικά-νοτιοδυτικά της Αδριανούπολης, στη λεκάνη του ποταμού Άρδα [8] (αρχαία Αρπησσός [10]), παραπόταμου του ποταμού Μαρίτσα (Έβρου).

Συνέπειες

Προτομή του Κωνσταντίνου Α'.

Ο Κωνσταντίνος Α΄, νομίζοντας ότι ο Λικίνιος καταφεύγει στο Βυζάντιο για να υποχωρήσει στην ασιατική του βάση, κατευθύνθηκε προς αυτή την κατεύθυνση, θέτοντας άθελά του τον Λικίνιο μεταξύ του ίδιου και των γραμμών επικοινωνίας του με τη Δύση. Φαινόταν ότι η επιθετικότητά του είχε στραφεί εναντίον του αυτή τη φορά. Ωστόσο, και οι δύο εμπόλεμοι είχαν λόγους να συνεννοηθούν, καθώς ο Λικίνιος βρισκόταν ακόμη σε επισφαλή θέση. Έτσι έστειλε κάποιον Μεστριανό να διαπραγματευτεί με τον Κωνσταντίνο Α΄. [11] Ακόμη και τότε, ο Κωνσταντίνος Α΄ καθυστέρησε τις συζητήσεις μέχρι να βεβαιωθεί, ότι η έκβαση τού πολέμου ήταν όντως αβέβαιη. Ένα κρίσιμο σημείο μπορεί να είναι, όταν έλαβε την είδηση μίας ξαφνικής επιδρομής τού εχθρού, που αιχμαλώτισε τις αποσκευές του και το βασιλικό περιβάλλον. [12]

Σύμφωνα με την ειρήνη που οριστικοποιήθηκε στη Σέρδικα (Σόφια) την 1η Μαρτίου 317 (ημερομηνία που επέλεξε σκόπιμα ο Κωνσταντίνος Α΄, επειδή ήταν η επέτειος της ανάρρησης τού πατέρα του [2] ), ο Λικίνιος αναγνώρισε τον Κωνσταντίνο Α΄ ως ανώτερό του στην κυβέρνηση, [11] του παραχώρησε όλα τα Ευρωπαϊκά εδάφη εκτός από τη Θράκη και καθαίρεσε και εκτέλεσε τον Β. Βάλη. Ο Κωνσταντίνος Α΄ ονόμασε τον εαυτό του και τον Λικίνιο ύπατο, ενώ οι δύο γιοι του Κρίσπος και Κωνσταντίνος Β΄ και ο γιος του Λικίνιου, Λικινιανός, διορίστηκαν όλοι Καίσαρες. [9] Η ειρήνη κράτησε περίπου επτά χρόνια.

Αναφορές

  1. ↑ Anon. Valesianus, 17 : "Quibus frustra remissis, iterum reparato bello, in campo Mardiense ab utroque concurritur et post dubium ac diuturnum proelium Licini partibus inclinatis profuit noctis auxilium."
  2. ↑ 2,0 2,1 N.E. Lenski 2006, p.74
  3. ↑ For the consensus on the new dating of the battle of Cibalae in 316, see D.S. Potter 2004, p.378, C. Odahl 2004, p.164, W. Treadgold 1997, p.34, A. Cameron, S.G. Hall 1999, p.41. Also see A.S. Christensen, L. Baerentzen, Lactantius the Historian, Museum Tusculanum Press, 1980, p.23
  4. ↑ See, for instance, Ramsay MacMullen, Constantine, Routledge, 1987, p.67 and A.H.M. Jones, Constantine and the Conversion of Europe, The English University Press, 1948, p.127
  5. ↑ D.S. Potter 2004, p.378 and C. Odahl 2004, p.164
  6. ↑ Anonymous Valesianus, Origo Constantini, 17. See C. Odahl 2004, 164, for the interpretation of "Philippos" as "Philippi". On the other hand, N.C. Lieu, D. Montserrat 1996, 46, interpret it as "Philippopolis"
  7. ↑ Edward Gibbon, The History Of The Decline And Fall Of The Roman Empire, (The Modern Library, 1932), ch. XIV., p. 373
  8. ↑ 8,0 8,1 C. Odahl 2004, p.164
  9. ↑ 9,0 9,1 D.S. Potter 2004, p. 378
  10. ↑ Barrington Atlas of the Greek and Roman World, Princeton University Press, 2000, (ISBN 0-691-03169-X), map 51, G1
  11. ↑ 11,0 11,1 C. Odahl 2004, 165
  12. ↑ Petrus Patricius, Excerpta de legationibus ad gentes at N.C. Lieu, D. Montserrat, pp.57-58

Βιβλιογραφικές αναφορές