Κιμμέρια

Συντεταγμένες: 41°8′50.96″N 24°56′19.68″E / 41.1474889°N 24.9388000°E / 41.1474889; 24.9388000

Κιμμέρια
Κιμμέρια is located in Greece
Κιμμέρια
Κιμμέρια
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΑνατολική Μακεδονία και Θράκη
Περιφερειακή ΕνότηταΞάνθης
ΔήμοςΞάνθης
Δημοτική ΕνότηταΞάνθης
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΘράκη
ΝομόςΞάνθης
Υψόμετρο76
Πληροφορίες
ΠολιούχοςΆγιος Δημήτριος
Ταχ. κώδικας671 00
Τηλ. κωδικός2541
δεδομένα

Τα Κιμμέρια είναι κωμόπολη της Περιφερειακής Ενότητας Ξάνθης του Δήμου Ξάνθης.[1][2][3]

Γενικά

Τα Κιμμέρια βρίσκονται ανατολικά της Ξάνθης, σε απόσταση 4 χιλιομέτρων και είναι κτισμένα στις πλαγιές μιας κοιλάδας την οποία διασχίζει ο χείμαρρος Κυδωνέας, παραπόταμος του Κόσυνθου. Ψηλότερο σημείο του ορεινού όγκου βόρεια των Κιμμερίων, είναι η κορυφή «Μαυροπαίδι» (Καράογλαν) με υψόμετρο 1.070 μ. Το Καλοκαίρι του 2018 εγκαταστάθηκε στην κορυφή αυτή το πρώτο αιολικό πάρκο της Ξάνθης. Η δημοτική κοινότητα Κιμμερίων, έχει μόνιμο πληθυσμό 3.771 κατοίκους[4], σύμφωνα απογραφή του 2021.

Η κωμόπολη είναι χωρισμένη σε δύο τομείς (μαχαλάδες) και χωρίζονται από τον ποταμό Κυδωνέα. Στον ανατολικό τομέα, ο Ματζήρ μαχαλάς, ήταν ο χώρος εγκατάστασης των προσφύγων από την Προύσα, τη Νικομήδεια, την Αδριανούπολη και την Ανατολική Θράκη που έφτασαν στα Κιμμέρια μετά το 1922. Με το πέρασμα των χρόνων, τα Κιμμέρια εξαπλώθηκαν περαιτέρω τόσο προς τα ανατολικά όσο και προς τα δυτικά, φτάνοντας σήμερα τα 3 χιλιόμετρα περίπου σε μήκος. Δυτικά της κωμόπολης, σε μικρή απόσταση, βρίσκεται η Πανεπιστημιούπολη της Πολυτεχνικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.[5]

Στα Κιμμέρια κατοικούν χριστιανοί και μουσουλμάνοι[6]. Πολιούχος της κωμόπολης είναι ο Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης και ο Ιερός Ναός που είναι αφιερωμένος στη μνήμη του, ανεγέρθηκε το 1902 και εγκαινιάσθηκε το 1904.[7] Οι χριστιανοί κάτοικοι έχτισαν ακόμα δύο παρεκκλήσια, ένα αφιερωμένο στον Άγιο Αθανάσιο και ένα αφιερωμένο στην Αγία Παρασκευή καθώς και ένα ξωκκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής χτισμένο στο βουνό, μέσα στο πευκοδάσος. Ο χώρος λατρείας των μουσουλμάνων κατοίκων είναι το τζαμί το οποίο αναστηλώθηκε το 1986.

Ιστορία

Σχετικά με την ιστορία του χωριού, σύμφωνα με τα οθωμανικά αρχεία, το χωριό Μuhammed (koyun köyü) αναφέρεται να έχει κυρίαρχα χριστιανικό πληθυσμό κατά το 15ο και 16ο αι. Το 1492 μ.Χ. στα Κιμμέρια ζούσαν 101 οικογένειες από τις οποίες μόνο οι 8 ήταν μουσουλμανικές. Το 1530 μ.Χ. τα Κιμμέρια έρχονται τρίτα στη σειρά στις χριστιανικές κωμοπόλεις του Καζά της Ξάνθης σε πληθυσμό και καταβολή φόρου μετά την Ξάνθη και το Ωραίο. Έχουν 117 πατριαρχικές χριστιανικές οικογένειες και 13 μουσουλμανικές. Η έντονη χριστιανική παρουσία στη γύρω περιοχή δηλώνεται και από την ύπαρξη πολλών βυζαντινών τοπωνυμίων αλλά και τη γειτνίαση με τη μοναστική κοινότητα του Παπικίου, του οποίου οι μοναχοί διατηρούσαν στενές πνευματικές σχέσεις με το Άγιο Όρος.

Γύρω στο 1850, αναφέρεται στην περιοχή χωριό με μικτό πληθυσμό Ελλήνων και Τούρκων με την ονομασία Γανέμ, αν και προφορικά το χωριό ονομαζόταν Kuyun köy (προβατοχώρι). Ο ερχομός των Ηπειρωτών στα Κιμμέρια στα μέσα του 19ου αιώνα επηρέασε καθοριστικά τόσο την οικιστική συγκρότηση όσο και την οικονομική ανάπτυξη του οικισμού. Μετά την επανάσταση του 1821, τα Κιμμέρια δέχτηκαν αποίκους από την Ήπειρο και την Μακεδονία και κυρίως από την Χρούπιστα, το σημερινό Άργος Ορεστικό. Ιστορική στιγμή στην εξέλιξη του οικισμού ήταν και η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής που περνούσε στα νότια του χωριού. Τονωμένοι από τους νεοφερμένους Ηπειρώτες οι χριστιανοί των Κιμμερίων προχωρούν στην ανέγερση νέου ναού. Ο νέος Άγιος Δημήτριος άρχισε να λειτουργεί το 1902 και στις 12 Σεπτεμβρίου 1904 έγιναν τα εγκαίνια που συνέπεσαν, σκόπιμα, με την έναρξη του σχολικού έτους.

Στα χρόνια της βουλγαρικής κατοχής (8 Νοεμβρίου 1912 έως 4 Οκτωβρίου 1919), τα Κιμμέρια δέχονται νέο πλήγμα. Στις αρχές Αυγούστου του 1913 εγκαταλείπουν όλοι οι κάτοικοι το χωριό και εγκαθίστανται στο σιδηροδρομικό σταθμό Τοξοτών που ήταν ελεύθερο ελληνικό έδαφος, μέχρι τα Χριστούγεννα του 1913. Στη συνέχεια διασκορπίζονται στην Καβάλα, τη Δράμα, τη Θεσσαλονίκη και τον Βόλο. Στις 4 Οκτωβρίου 1919 μπαίνει στην Ξάνθη η 9η μεραρχία του ελληνικού στρατού, η οποία είχε συγκροτηθεί στα Γιάννενα από Ηπειρώτες το 1918. Οι Κιμμεριώτες επιστρέφουν στο χωριό μετά την απελευθέρωση από τους Βουλγάρους

Η ονομασία «Μικρό Παρίσι» που δόθηκε στα χρόνια του μεσοπολέμου στα Κιμμέρια (παλιότερα είχε δοθεί και στην πόλη της Ξάνθης λόγω του πλούτου της), παρέπεμπε στο γεγονός ότι προπολεμικά τα Κιμμέρια αποτελούσαν για τους κατοίκους της Ξάνθης προσφιλές μέρος για έξοδο και γλέντι. Τις Κυριακές και τις εορτές πολλοί Ξανθιώτες πήγαιναν στα εξοχικά κέντρα των Κιμμερίων. Οι Ξανθιώτες έρχονταν να διασκεδάσουν στα Κιμμέρια με άμαξες (παϊτόνια). Η πρόοδος στα γράμματα είναι μεγάλη. Πολλοί Κιμμεριώτες τελειώνουν Σχολαρχείο στην Ξάνθη και την Κομοτηνή και γνωρίζουν και ομιλούν και την τότε επικρατούσα γαλλική γλώσσα. Στο χωριό λειτουργούσαν πριν το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, 4 μουσικο-αθλητικοί σύλλογοι, Φιλαρμονική Εγχόρδων και Φιλαρμονική Πνευστών, Αστυνομικό τμήμα με πέντε αστυνομικούς, τρία παντοπωλεία, έξι φούρνοι, επτά καφενεία.[8]

Πρόγραμμα Καποδίστριας-Καλλικράτης

Από το 1999 με το πρόγραμμα Καποδίστριας και έπειτα το 2011 με το πρόγραμμα Καλλικράτης, η πρώην Κοινότητα Κιμμερίων υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Ξάνθης.

Στην Δημοτική Κοινότητα Κιμμερίων, εκτός από τα Κιμμέρια υπάγονται και οι οικισμοί:[9]

Κλίμα

Το κλίμα στην ευρύτερη περιοχή κυμαίνεται από μεσογειακό έως μεσευρωπαϊκό. Οι χειμώνες είναι δριμείς και τα καλοκαίρια θερμά, μικρής διάρκειας με σχετικά ανομοιόμορφη κατανομή των βροχοπτώσεων κατά τη διάρκεια του έτους.

Ορυκτός πλούτος

Στην περιοχή των Κιμμερίων, κυρίως στον ορεινό όγκο, υπάρχουν πλούσια κοιτάσματα διαφόρων ορυκτών πετρωμάτων. Χαρακτηριστικό είναι το κιτρινωπό χρώμα που έχουν το χώμα και οι πέτρες γύρω από την περιοχή. Τα ορυκτά που μπορεί κάποιος να εντοπίσει σε διάφορες ζώνες αλλά και κοντά στην περιοχή των παλιών μεταλλείων είναι: Βολλαστονίτης, Γρανάτης, Χαλκός, Μολυβδαινίτης, Μαγνητίτης, Μαγνητοπυρίτης, Επίδοτο, Αιματίτης, Λειμωνίτης, Μαλαχίτης, Αζουρίτης, Ακτινόλιθος, Κεροστίλβη κ.ά.[10]

Αρχαίο φρούριο

Το αρχαίο φρούριο των Κιμμερίων, γνωστό και ως Ακρόπολη των Κιμμερίων ή Καλέ, βρίσκεται στα βόρεια το οικισμού στην ορεινή περιοχή, σε απόσταση περίπου 4 χλμ. και απαιτεί αρκετή ώρα πεζοπορίας για να φτάσει κανείς. Είναι χτισμένο στην κορυφή ενός λόφου που δεσπόζει πάνω από τον παραπόταμο του Κόσυνθου, τον Κυδωνέα, σε υψόμετρο 567 μέτρων. Ανακαλύφθηκε το 1973 από τον επίτιμο Έφορο Αρχαιοτήτων Θράκης Διαμαντή Τριαντάφυλλο.

Η συνολική περίμετρος του φρουρίου είναι γύρω στα 285 μέτρα. Τα τείχη του έχουν πλάτος 2 μέτρα και ύψος που φθάνει σε κάποια σημεία τα 3 μέτρα. Ο περίβολος του φρουρίου ανάγεται στην εποχή του Σιδήρου, αλλά χρησιμοποιήθηκε αργότερα και κατά τους Ελληνιστικούς και Ρωμαϊκούς χρόνους. Πιο συγκεκριμένα, ο περίβολος του φρουρίου θεωρείται προϊστορικός (θρακικός) και χρησιμοποιήθηκε στα ελληνιστικά και στα ρωμαϊκά χρόνια. Το σχήμα του φρουρίου δεν είναι τετράγωνο αλλά τριγωνικό και ακολουθεί την κλίση της πλαγιάς του βουνού. Οι πέτρες των τειχών είναι κυρίως γνεύσιοι μεγάλου μεγέθους τοποθετημένοι προσεκτικά και συνδεδεμένοι με συνεκτικό κονίαμα. Ίχνη από κτίσματα συναντάμε σε διάφορα σημεία στο εσωτερικό του καθώς και πολλά θραύσματα αρχαίας κεραμικής, γεγονός που αποδεικνύει τη χρήση του σε διάφορες περιόδους μέσα στους αιώνες. Βρέθηκε στην ακρόπολη ακόμα και θολωτός τάφος της Μυκηναϊκής εποχής. Στο ψηλότερο σημείο του φρουρίου έχει τοποθετηθεί μια υψομετρική στήλη της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού. Το φρούριο των Κιμμερίων είναι ιδιαίτερα μεγάλο σε σχέση με άλλα οχυρά της περιοχής και φαίνεται πως είχε ιδιαίτερη αξία στην επιτήρηση της Εγνατίας αλλά και στην επικοινωνία με κοντινές βίγλες (παρατηρητήρια) όπως εκείνης που βρίσκεται στο κοντινό χωριό Λιβάδι αλλά και την βυζαντινή ακρόπολη της Ξάνθειας.[11][12]

Σύλλογοι

Στα Κιμμέρια δραστηριοποιούνται τέσσερις Σύλλογοι και μια ομάδα ποδοσφαίρου:

  • Ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Ο Αμφέραος»
  • Ο Σύλλογος Γυναικών «Η Ζωοδόχος Πηγή»
  • Ο Σύλλογος Νεολαίας Κιμμερίων
  • Η ποδοσφαιρική ομάδα «Α.Γ.Σ. Εθνικός Κιμμερίων»

Από το 2017 ξεκίνησε τη λειτουργία του το Λαογραφικό Μουσείο Κιμμερίων, το οποίο διαχειρίζεται ο Σύλλογος Γυναικών «Η Ζωοδόχος Πηγή».

Παραπομπές

  1. ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 17. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 111. 
  2. ↑ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 33. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 281. 
  3. ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2021. 
  4. ↑ https://www.statistics.gr/documents/20181/17286366/APOF_APOT_MON_DHM_KOIN.pdf/41ae8e6c-5860-b58e-84f7-b64f9bc53ec4 Αρχειοθετήθηκε 2012-11-13 στο Wayback Machine., σελ. 11 του pdf
  5. ↑ «Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης > Σχολές και Τμήματα > Πολυτεχνική Σχολή». duth.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2023. 
  6. ↑ «Ελληνικό Παρατηρητήριο Συμφωνιών του Ελσίνκι, Καταυλισμοί Ρομά στην Ελλάδα, Κιμμέρια». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2012. 
  7. ↑ ΕΜΠΡΟΣ (26 Οκτωβρίου 2023). «Σήμερα γιορτάζει ο ναός του Αγίου Δημητρίου Κιμμερίων Ξάνθης». ΕΜΠΡΟΣ. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2023. 
  8. ↑ «Οδηγός Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης». 
  9. ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2021. 
  10. ↑ NEWSROOM, X2 (6 Οκτωβρίου 2023). «Γεωλογικές έρευνες για κοιτάσματα μετάλλων στα Κιμμέρια Ξάνθης». Xanthi 2. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2023. 
  11. ↑ «ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΩΝ ΚΙΜΜΕΡΙΩΝ». 
  12. ↑ «Ακολουθώντας τον ποταμό Κόσυνθο, Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βιστωνίδας, Σέλινο Ξάνθης 2009» (PDF).