|
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 08/08/2019. |
Ο Κάρολος Α΄ (γερμ. Karl I von Österreich , 17 Αυγούστου 1887 - 1 Απριλίου 1922) από τον Οίκο των Αψβούργων-Λωρραίνης ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας της Αυστροουγγαρίας από τον Οίκο των Αψβούργων-Λωρραίνης και ο τελευταίος βασιλιάς της Ουγγαρίας ως Κάρολος Δ΄ (1916 - 1918).
Βιογραφία
Πρώτα χρόνια
Ο Κάρολος Φραγκίσκος Ιωσήφ Λουδοβίκος Ουμβέρτος Γεώργιος Όθων Μαρία ήταν γιος του Όθωνα, Αρχιδούκα της Αυστρίας, και της Μαρίας Ιωσηφίνας των Βέττιν, κόρης του Γεωργίου της Σαξονίας. Ο πατέρας του ήταν ανιψιός του Φραγκίσκου Ιωσήφ της Αυστρίας και αδερφός του Φραγκίσκου Φερδινάνδου της Αυστρίας που δολοφονήθηκε στο Σαράγεβο το 1914.
Αφού τελείωσε το σχολείο, υπηρέτησε ως αξιωματικός του στρατού μεταξύ 1906 και 1908 στην Πράγα όπου παράλληλα σπούδαζε νομική και πολιτικές επιστήμες. Το 1911 παντρεύτηκε τη Ζίτα της Πάρμας. Καθώς η Σοφία, η σύζυγος του διαδόχου Φραγκίσκου Φερδινάνδου, δεν προερχόταν από βασιλική γενιά, τα παιδιά τους δεν είχαν δικαιώματα διαδοχής.
Με τη δολοφονία του αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου, κάτι που στάθηκε αιτία για την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1914), έγινε διάδοχος του αυστριακού θρόνου. Στις αρχές του πολέμου τοποθετήθηκε στο αρχηγείο του στρατού στο Τσιέσυν και στη συνέχεια ανέλαβε τη διοίκηση του ΧΧ Σώματος Στρατού στην επίθεση κατά της Ιταλίας την άνοιξη του 1916. Από κει μεταφέρθηκε τον Αύγουστο στο Ρουμανικό Μέτωπο.
Αυτοκράτορας της Αυστροουγγαρίας
Το Νοέμβριο του 1916 διαδέχθηκε τον υπερήλικα θείο του, Φραγκίσκο Ιωσήφ, στον αυτοκρατορικό θρόνο· η στέψη του έγινε στις 30 Δεκεμβρίου 1916. Μέχρι τότε ο Κάρολος δεν είχε αποκτήσει ιδιαίτερη εμπειρία στην άσκηση εξουσίας, καθώς δεν είχε συμπεριληφθεί στους ανώτερους κύκλους λήψης αποφάσεων. Χαρακτηριζόταν από ιδεαλισμό και αναποφασιστικότητα, ενώ επηρεαζόταν ιδιαίτερα από τη σύζυγό του στη λήψη αποφάσεων.[15]
Με την άνοδό του στον θρόνο προσπάθησε να φέρει ένα τέλος στον πόλεμο. Χρησιμοποίησε τον κουνιάδο του Σίξτο των Βουρβόνων-Πάρμας, ο οποίος υπηρετούσε στο ως αξιωματικός στον βελγικό στρατό για να έρθει σε μυστικές διαπραγματεύσεις με τη Γαλλία με στόχο τη σύναψη ειρήνης. Οι διαπραγματεύσεις αυτές που διήρκεσαν έως τον Ιούνιο του 1917. Ο Κάρολος ήταν διατεθειμένος να παραχωρήσει στη Σερβία έξοδο στην Αδριατική εφόσον οι Σέρβοι θα κατέπνιγαν κάθε αντι-αυστριακή δραστηριότητα ενώ ήταν πρόθυμος να υποστηρίξει και τα δικαιώματα της Γαλλίας επί της Αλσατίας-Λωρραίνης. Από την άλλη, οι δυνάμεις της Αντάντ παρά τη διακήρυξη τους για απελευθέρωση των εθνοτήτων της αυτοκρατορίας, δεν ενδιαφέρονταν τόσο για το ζήτημα και οι Γάλλοι ήταν έτοιμοι να προσφέρουν ακόμα και την προσάρτηση της Σιλεσίας και της Βαυαρίας από την Αυστρία. Οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν καθώς η Ιταλία ήταν κάθετη στην απαίτηση της για εδαφικές προσαρτήσεις που ο Κάρολος δεν μπορούσε να δεχτεί. Επιπλέον, ο στόχος των Αυστριακών ήταν κυρίως η σύναψη μιας γενικής ειρήνης ενώ η Αντάντ επιδίωκε την απόσπαση της Αυστροουγγαρίας από τις Κεντρικές Δυνάμεις και ξεχωριστή ειρήνη.[16]
Η μεγάλη πίεση που δέχτηκε η αυτοκρατορία στα χρόνια του πολέμου οδήγησε σε κοινωνική αναταραχή καθώς και αποσχιστικές τάσεις μεταξύ των διαφόρων εθνοτήτων. Ο Κάρολος είχε ανεπιτυχώς προσπαθήσει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των εθνικιστικών δυνάμεων δίνοντας χάρη σε αρκετούς καταδικασμένους ριζοσπάστες.[17] Με τα Δεκατέσσερα Σημεία του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Γούντροου Ουίλσον απαίτησε να υπάρξει μεγαλύτερη αυτονομία των εθνοτήτων. Καθώς η Αυστροουγγαρία αναγκάστηκε τον Οκτώβριο του 1918 να ζητήσει ανακωχή, ο Κάρολος προσπάθησε να μετατρέψει το αυστριακό τμήμα της αυτοκρατορίας σε ομοσπονδία μεταξύ των Ουκρανών, Τσέχων, Αυστριακών και Νοτιοσλάβων ενώ παραχώρησε πλήρη ανεξαρτησία στους Πολωνούς ώστε να ενωθούν με τους Πολωνούς της Ρωσίας και της Γερμανίας στη νεοσύστατη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία. [18] Ήταν ήδη πολύ αργά, καθώς η Αντάντ πλέον υποστήριζε πλήρως τα κινήματα ανεξαρτησίας των σλαβικών εθνοτήτων. Η Τσεχοσλοβακία και το Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων ανακηρύχθηκαν ανεξάρτητα κράτη.
Εκθρόνιση του Καρόλου Α΄
Στις 11 Νοεμβρίου 1918, τη μέρα της ανακωχής της Κομπιέν, ο Κάρολος δημοσίευσε διακήρυξη, σύμφωνα με την οποία αναγνώριζε το δικαίωμα των Αυστριακών να καθορίσουν τη μορφή διακυβέρνησης και παραιτούταν από κάθε συμμετοχή στη διοίκηση. Αναγκάστηκε επίσης να αποδεσμεύσει τους ευγενείς από τον όρκο που είχαν κάνει υπέρ του. Την επόμενη μέρα η Αυστρία κηρύχθηκε δημοκρατία, ενώ η Ουγγαρία ήδη από τις 30 Οκτωβρίου είχε αποκηρύξει την πίστη προς τον Αυτοκράτορα.[19] Ο ίδιος δεν παραιτήθηκε ποτέ από το δικαίωμα του στον θρόνο και διατήρησε τυπικά τον τίτλο αναχωρώντας με την οικογένειά του για την Ελβετία στις 23 Μαρτίου 1919.[20] Τον Απρίλιο η Αυστρία με νόμο εκθρόνισε και εξόρισε τον Κάρολο, απαγορεύοντας την είσοδο στη χώρα και σε κάθε μέλος του οίκου των Αψβούργων που δε θα αποκήρυσσε τα δικαιώματα στον θρόνο.
Με ενθάρρυνση από Ούγγρους μοναρχικούς ο Κάρολος επιχείρησε δύο φορές το 1921 να ξανακερδίσει τον θρόνο της Ουγγαρίας, αλλά απέτυχε, διότι ο Ούγγρος αντιβασιλέας Μίκλος Χόρτυ αρνήθηκε να τον υποστηρίξει. Την ίδια χρονιά το ουγγρικό κοινοβούλιο εκθρόνισε οριστικά τη δυναστεία των Αψβούργων. Μετά την τελευταία απόπειρα να ξανακερδίσει τον θρόνο της Ουγγαρίας, ο Κάρολος με ολόκληρη την οικογένεια του εξορίστηκαν στην πορτογαλική νήσο Μαδέρα.
Θάνατος
Έμεινε στο Μόντε (= όρος) του Φουνσάλ με την οικογένειά του. Το Μάρτιο του 1922 έπαθε κρυολόγημα που μετεξελίχθηκε σε βρογχίτιδα και πνευμονία. Έχοντας υποστεί δύο καρδιακές προσβολές, πέθανε στις 1 Απριλίου 1922 σε ηλικία 34 ετών από αναπνευστική ανεπάρκεια, παρουσία της εγκύου συζύγου του και του γιου τους, Όθωνα.[20] Τάφηκε στην Εκκλησία της Παναγίας του Μόντε και η καρδιά του μεταφέρθηκε στο Αββαείο του Μούρι στην Ελβετία.
Οσιοποίηση
Μέλη της Καθολικής Εκκλησίας επαίνεσαν τη φιλειρηνική στάση του Καρόλου απέναντι στον πόλεμο και την προσήλωσή του στη θρησκεία και ξεκίνησαν εκστρατεία για την οσιοποίησή του το 1949. Το 1951 το Βατικανό τον ανακήρυξε "υπηρέτη του Θεού". Τελικά, ο Κάρολος ανακηρύχθηκε "όσιος" το 2004 από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄, ενώ απόγονοί του έχουν ταχθεί υπέρ της αγιοποίησής του.
Οικογένεια
Με τη σύζυγό του Ζίτα των Βουρβόνων-Πάρμα, κόρη του Ροβέρτου της Πάρμα, παιδιά του ήταν:
Παραπομπές
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 6596304. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Charles-I-emperor-of-Austria. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ LIBRIS. 2 Ιανουαρίου 2013. libris.kb.se/katalogisering/c9psx30w0rnzsgf. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2018.
- ↑ CONOR.SI. 62069859.
- ↑ CONOR.SI. 91854691.
- ↑ plus.rozhlas.cz/mel-posledni-habsbursky-cisar-karel-i-vztah-k-ceskym-zemim-ano-dokonce-vrely-8173281.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2015.
- ↑ p10129.htm#i101288. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2016.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ Herwig, Holger H. (1997). The First World War : Germany and Austria-Hungary, 1914-1918. London: Arnold. σελ. 229. ISBN 0-340-67753-8. 34996156.
- ↑ «The Failure of Peace by Negotiation in 1917». The Historical Journal, Vol. 34, No. 1. March 1991.
- ↑ Herwig, Holger H. (1997). The First World War : Germany and Austria-Hungary, 1914-1918. London: Arnold. σελ. 242. ISBN 0-340-67753-8. 34996156.
- ↑ Watson, Alexander, 1979-. Ring of steel : Germany and Austria-Hungary in World War I. New York. ISBN 978-0-465-01872-7. 870986745. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
- ↑ Gerwarth, Robert,. The vanquished : why the First World War failed to end (First American edition έκδοση). New York. σελ. 201. ISBN 978-0-374-28245-5. 932060360. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link) CS1 maint: Extra text (link)
- ↑ 20,0 20,1 Gerwarth, Robert,. The vanquished : why the First World War failed to end (First American edition έκδοση). New York. σελ. 125. ISBN 978-0-374-28245-5. 932060360. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link) CS1 maint: Extra text (link)
.svg)
