Κατά την ελληνική μυθολογία, η Εστία είναι η θεά της εστίας, της οικιακής ζωής και της οικογένειας, η οποία λάμβανε την πρώτη προσφορά σε κάθε θυσία που λάμβανε χώρα σε μια οικία και δεν είχε δημόσια λατρεία. Στη ρωμαϊκή μυθολογία, παρεμφερής αυτής είναι η Βέστα (ομόηχη λέξη, η οποία έχει προκύψει από δάνειο της ρίζας της) και προσωποποιούσε τη δημόσια εστία, της οποίας η λατρεία έδενε τους Ρωμαίους με μια μορφή ευρύτερης οικογένειας.
Ετυμολογία
Το όνομά της σημαίνει «οίκος και εστία»: το σπίτι και τους ενοίκους του. Η Εστία συμβολίζει τη συμμαχία μεταξύ των αποικιών και των μητέρων-πόλεών τους.
Γένεση
Η Εστία είναι η μεγαλύτερη κόρη της Ρέας και του Κρόνου, αδελφή του Δία, της Ήρας, του Άδη του Ποσειδώνα και της Δήμητρας. Αρχικώς, εντασσόταν στους ολύμπιους θεούς, αλλά, αργότερα, προσέφερε τον θρόνο στον Διόνυσο προκειμένου να λήξουν οι αψιμαχίες και έριδες μεταξύ τους. Έπειτα, φρόντιζε την ιερή φλόγα στον Όλυμπο. Οι βωμοί της περιελάμβαναν κάθε οικογενειακή εστία.
Αμέσως μετά τη γέννησή τους, ο Κρόνος κατάπιε την Εστία και τα αδέλφια της, πλην του Δία, ο οποίος, αργότερα, τους διέσωσε, οδηγώντας τους σε πόλεμο εναντίον του Κρόνου και των άλλων Τιτάνων.
Ο Όρκος
Η Εστία ορκίστηκε να παραμείνει για πάντα παρθένα, αρνούμενη τα καλέσματα του αδελφού της Ποσειδώνα και του Απόλλωνα. Όταν, κάποτε, κινδύνευσε να βιαστεί από τον Πρίαπο, έναν ελάσσονα θεό της γονιμότητας, σώθηκε από το ογκάνισμα ενός όνου.
Γενικά
Η Εστία ήταν μικρή θεότητα, δίχως αναφορά σε πολλούς μύθους, μα έπαιρνε την πρώτη θυσία στην οικία από μία γυναίκα ή, μερικές φορές, από άνδρες. Ποτέ δεν έφευγε από τον Όλυμπο.
Τέλος, η Εστία, η Αθηνά και η Άρτεμις ήταν οι μόνες Θεές που πάνω τους δεν είχε δύναμη η Αφροδίτη, η οποία είχε υποτάξει στο σύνολο, θεούς και ανθρώπους [εκκρεμεί παραπομπή].
τοῦ καὶ ὑπὸ βροντῆς πελεμίζεται εὐρεῖα χθών. Από τη Βικιθήκη,Ησίοδος-Θεογονία[1]
[Ησίοδος-Θεογονία]Κι η Ρέα στον Κρόνο υποταγμένη γέννησε τέκνα λαμπρά,
την Εστία, τη Δήμητρα και τη χρυσοπέδιλη Ήρα, το δυνατό τον Άδη, που κατοικεί παλάτια κάτω από τη γη κι έχει καρδιά ανήλεη, τον Εννοσίγαιο το βαρύχτυπο, το συνετό το Δία, πατέρα θεών και ανθρώπων, που απ᾽ τη βροντή του τρέμει η πλατιά η γη.
[ 745b].......Εκείνο που έρχεται πρώτο μετά το παραπάνω είναι το ότι ο νομοθέτης πρέπει να φροντίσει να κτισθεί η πόλη όσο μπορεί πιο κοντά στο κέντρο της χώρας, αφού επιλέξει ένα μέρος που να προσφέρει όλες τις ανέσεις που πρέπει να έχει μια πόλη, και τα οποία δεν είναι δύσκολο να τα αντιληφθούμε και να τα εκφράσουμε• 'Έπειτα πρέπει να τη χωρίσει σε δώδεκα μέρη, αφού χτίσει ναό της Εστίας, του Διός και της Αθηνάς, που θα ονομασθούν ακρόπολη και θα τα περιβάλει με τείχος,....
[θυμίαμα αρώματα] Ευδύνατη Εστία, θυγατέρα του Κρόνου, βασίλισσα, που έχεις τον μέσο οίκο του αέναου μέγιστου πυρός, ανέδηξε στις τελετές τούτους τους όσιους μύστες, θέτοντας τους αειθαλείς, πολύολβους, εύφρονες & αγνούς. Οίκε των μακάρων θεών, κραταιό στήριγμα των θνητών, αίδια, πολύμορφη, ποθεινότατη, χλοόμορφη. Μειδιόωσα, μακάρια, δέξου προθύμως τούτα τα ιερά, επιπνέοντας όλβο και ηπιόχειρη υγεία.
↑Σύμφωνα με τον Ησίοδο, Θεογονία927–929, Ο Ήφαιστος γεννήθηκε μόνο από την Ήρα χωρίς πατέρα, Gantz, σελ. 74.
↑Σύμφωνα με τον Ησίοδο, Θεογονία886–890, για τα παιδιά του Διός από τις επτά συζύγους του, η Αθηνά ήταν κόρη του Δία και της Μήτις. Ο Δίας εμπόδισε τη Μήτι να γεννήσει και την κατάπιε αλλά το παιδί εκείνο ήταν η Αθηνά η οποία γεννήθηκε τελικά από το κεφάλι του. ", Gantz, σελ. 51–52, 83–84.
↑Σύμφωνα με τον Ησίοδο, Θεογονία183–200, Η Αφροδίτη γεννήθηκε από τον αφρό που δημιούργησαν τα γεννητικά όργανα του Ουρανού, Gantz, σελ. 99–100.
Marcel Detienne et Janet Lloyd, « The Gods of Politics in Early Greek Cities », Arion (automne 2004).
Mika Kajava, « Hestia Hearth, Goddess, and Cult », Harvard Studies in Classical Philology.
Pierre Lévêque (helléniste)|Pierre Lévêque et Louis Séchan, Les Grandes divinités de la Grèce, Armand Colin, coll. « l'Ancien et le nouveau », Paris, 1990.