αλ-Μουκταντίρ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	المقتدر (Αραβικά)
Γέννηση	13  Νοεμβρίου 895 Βαγδάτη
Θάνατος	1  Νοεμβρίου 932 Βαγδάτη
Αιτία θανάτου	πεσών σε μάχη
Συνθήκες θανάτου	θάνατος στη μάχη
Θρησκεία	Ισλάμ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αραβικά[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός Χαλίφης
Οικογένεια
Σύζυγος	Hurra bint Badr
Τέκνα	αλ-Ραντί αλ-Μουτακί αλ-Μουτί Ισάκ ιμπν αλ-Μουκταντίρ
Γονείς	Αλ-Μουταντίντ και Shaghab
Αδέλφια	Αλ-Μουκταφί αλ-Καχίρ
Συγγενείς	αλ-Καντίρ (εγγονός)
Οικογένεια	Αββασίδες
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	Battle of Baghdad
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Αββασίδης χαλίφης (908–932)
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Αμπούλ-Φαντλ Τζαφάρ ιμπν Aχμάντ αλ-Mουταντίντ (αραβικά: أبو الفضل جعفر بن أحمد المعتضد}‎‎ (895 - Οκτωβρίου 31 τού 932), γνωστός περισσότερο με το βασιλικό του όνομα αλ-Μουκταντίρ μπι-λάχ (αραβικά: المقتدر بالله, "ισχυρός στον Θεό"^[2]), ήταν ο 18ος χαλίφης των Αββασιδών από το 908 έως το 932 (295 ΕΕ - 320 ΕΕ), με εξαίρεση μια σύντομη εκτόπισή του από τον Αλ-Καχίρ το 929.

Ήρθε στον θρόνο στην ηλικία των 13 ετών, ο νεότερος χαλίφης στην ιστορία των Αββασιδών, ως αποτέλεσμα των δολοπλοκιών τού παλατιού. Η ανάρρισή του σύντομα αμφισβητήθηκε από τους υποστηρικτές τού μεγαλύτερου και πιο έμπειρου Αμπνταλάχ ιμπν αλ-Μουτάζ (εξάδελφο τού πατέρα του, γιο τού 13ου χαλίφη αλ-Μουτάζ), αλλά η απόπειρα πραξικοπήματός τους τον Δεκέμβριο του 908 καταρρίφθηκε γρήγορα και αποφασιστικά. Ο Αλ-Μουκταντίρ απόλαυσε μεγαλύτερη διάρκεια εξουσίας (24 έτη) από οποιονδήποτε από τους προκατόχους του, αλλά δεν ενδιαφερόταν για τη διακυβέρνηση. Για τις υποθέσεις μεριμνούσαν οι αξιωματούχοι του, αν και η συχνή αλλαγή των βεζίριδων -14 αλλαγές του αρχηγού της κυβέρνησης καταγράφονται για την βασιλεία του- εμπόδισε την αποτελεσματικότητα της διοίκησης. Το χαρέμι των Αββασιδών -όπου η μητέρα του, Σαγκάμπ, ασκούσε πλήρη έλεγχο- ασκούσε επίσης συχνά αποφασιστική επιρροή στις υποθέσεις, και ειδικά στην προώθηση ή την απομάκρυνση των αξιωματούχων. Μετά από μια περίοδο σταθεροποίησης και αποκατάστασης από τον πατέρα του αλ-Μουταντίτ (16ο χαλίφη), και τον μεγαλύτερο ετεροθαλή αδελφό του αλ-Μουκταφί (17ο χαλίφη), η βασιλεία του αλ-Μουταντίρ σηματοδοτεί την έναρξη της ταχείας πτώσης. Το γεμάτο θησαυροφυλάκιο που είχε κληρονομήσει ο αλ-Μουκταντίρ άδειασε γρήγορα, και οι οικονομικές δυσκολίες έγιναν ένα επίμονο χαρακτηριστικό της χαλιφικής διακυβέρνησης. Η Iφρικίγια περιέπεσε στους Φατιμίδες, αν και ο αρχηγός του Mουνίς αλ-Μουζαφάρ ήταν σε θέση να αποτρέψει τις προσπάθειες των χαλιφών να κατακτήσουν την Αίγυπτο. Πιο κοντά στο Ιράκ, οι Χαμδανίδες έγιναν αυτόνομοι κύριοι της Τζαζίρα και οι Καρματιανοί εμφανίστηκαν ξανά ως μεγάλη απειλή, που κορυφώθηκε με την κατάληψη της Μέκκας το 929. Οι δυνάμεις της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, υπό τον Ιωάννη Κουρκούα, άρχισαν την ανάκτηση των εδαφών της, επιτιθέμενες συνεχώς στις μεταξύ τους συνοριακές περιοχές (Τουγκούρ) και την Αρμενία. Ως αποτέλεσμα, τον Φεβρουάριο του 929, μια εξέγερση του παλατιού αντικατέστησε για λίγο τον αλ-Μουκταντίρ με τον αδελφό του τον αλ-Καχίρ (ως 19ο χαλίφη). Ωστόσο το νέο καθεστώς δεν κατάφερε να εδραιωθεί, και μετά από λίγες ημέρες ο αλ-Μουκταντίρ αποκαταστάθηκε. Ο αρχηγός του, Μουνίς αλ-Μουζαφάρ, έγινε από τότε ένας εικονικός δικτάτορας. Με την πίεση των εχθρών τού Μουνίς, ο αλ-Μουκταντίρ προσπάθησε να τον ξεφορτωθεί το 932, αλλά ο Μουνίς πορεύτηκε με τα στρατεύματά του στη Βαγδάτη, και στη συνεχόμενη μάχη στις 31 Οκτωβρίου 932 ο αλ-Μουκταντίρ σκοτώθηκε.

Οι γιοι του αλ-Μουκταντίντ είναι:

• αλ-Ραντί γεννήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 909 (βασ. 908-932) από μια Ελληνίδα παλλακίδα σκλάβα με το όνομα Ζαλούμ.^[5][6] Ο πατέρας του τον όρισε διάδοχο (20ό χαλίφη).
• αλ-Μουτακί, γνωστός και ως Αμπού Ισάκ Ιμπραχίμ (21ος χαλίφης).
• αλ-Μουτί, 23ος χαλίφης. Γεννήθηκε το 913/14 ως αλ-Φαντλ, γιος του από μια Σλάβα παλλακίδα, τη Μασαλά. ^[7][8]
• Χαρούν ιμπν αλ-Mουκταντίρ, ήταν ο νεότερος γιος του από τη Zαλούμ.
• Ισάκ ιμπν αλ-Μουκταντίρ, ένας από τους νεότερους γιους του. Απεβίωσε τον Μάρτιο του 988.
• Ισά ιμπν αλ-Μουκταντίρ.
• Ιμπραχίμ ιμπν αλ-Mουκταντίρ, νεότερος γιος του.

• Ο Aχμάντ ιμπν Φαντλάν, Άραβος Μουσουλμάνος ταξιδιώτης που έγραψε μια αφήγηση της πρεσβείας τού αλ-Mουκταντίρ στον βασιλιά των Βουλγάρων τού Βόλγα.

• Bonner, Michael (2010). «The waning of empire, 861–945». Στο: Robinson, Chase F., επιμ. The New Cambridge History of Islam, Volume 1: The Formation of the Islamic World, Sixth to Eleventh Centuries. Cambridge: Cambridge University Press. σελίδες 305–359. ISBN 978-0-521-83823-8. 
• Bowen, Harold (1928). The Life and Times of ʿAlí Ibn ʿÍsà, ‘The Good Vizier’. Cambridge: Cambridge University Press. OCLC 386849. 
• Brubaker, L.· Tougher, S. (2016). Approaches to the Byzantine Family. Birmingham Byzantine and Ottoman Studies. Taylor & Francis. ISBN 978-1-317-18001-2. 
• El Cheikh, Nadia Maria (2013). «The Harem». Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295–320/908–32). Leiden: Brill. σελίδες 165–185. ISBN 978-90-04-25271-4. 
• Kennedy, Hugh (2001). The Armies of the Caliphs: Military and Society in the Early Islamic State. London and New York: Routledge. ISBN 978-0-415-25093-1. 
• Kennedy, Hugh (2004). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (Second έκδοση). Harlow: Longman. ISBN 978-0-582-40525-7. 
• Güner, Ahmet (2006). «Mutî‘-Lillâh» (στα Turkish). TDV Encyclopedia of Islam, Vol. 31 (Muhammedi̇yye – Münâzara). Istanbul: Turkiye Diyanet Foundation, Centre for Islamic Studies, σσ. 401–402. ISBN 978-975-389-458-6. https://islamansiklopedisi.org.tr/muti-lillah. 
• Kennedy, Hugh (2006). When Baghdad Ruled the Muslim World: The Rise and Fall of Islam's Greatest Dynasty. Cambridge, MA: Da Capo Press. ISBN 978-0-306814808. 
• Kennedy, Hugh (2013). «The Reign of al-Muqtadir (295–320/908–32): A History». Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295–320/908–32). Leiden: Brill. σελίδες 13–47. ISBN 978-90-04-25271-4. 
• Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (2013) (στα γερμανικά). Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Online. Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften. Nach Vorarbeiten F. Winkelmanns erstellt. Βερολίνο και Βοστόνη: De Gruyter. https://www.degruyter.com/view/db/pmbz. 
• Massignon, Louis (1994). The Passion of Al-Hallaj: Mystic and Martyr of Islam. Μτφρ. Herbert Mason. Princeton University Press. ISBN 978-0-691019192. 
• Mottahedeh, Roy (1975). «The ʿAbbāsid Caliphate in Iran». Στο: Frye, R. N., επιμ. The Cambridge History of Iran, Volume 4: From the Arab Invasion to the Saljuqs. Cambridge: Cambridge University Press. σελίδες 57–89. 
• Osti, Letizia (2013). «The Caliph». Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295–320/908–32). Leiden: Brill. σελίδες 49–61. ISBN 978-90-04-25271-4. 
• Özaydın, Abdülkerim (2007). «Râzî-Billâh» (στα Turkish). TDV Encyclopedia of Islam, Vol. 34 (Osmanpazari – Resuldar). Istanbul: Turkiye Diyanet Foundation, Centre for Islamic Studies, σσ. 489–490. ISBN 978-975-389-456-2. https://islamansiklopedisi.org.tr/razi-billah. 
• Rosenthal, Franz, επιμ. (1985). The History of al-Ṭabarī, Volume 38: The Return of the Caliphate to Baghdad: The Caliphates of al-Muʿtaḍid, al-Muktafī and al-Muqtadir, A.D. 892–915/A.H. 279–302. SUNY series in Near Eastern studies. (στα Αγγλικά). Ώλμπανυ, Νέα Υόρκη: State University of New York Press. ISBN 978-0-87395-876-9. 
• Sourdel, D. (1978). «al-Ḳādir Bi’llāh». Στο: van Donzel, E., επιμ (στα αγγλικά). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume IV: Iran–Kha. Λάιντεν: E. J. Brill, σσ. 378–379. ISBN 90-04-05745-5. 
• Zetterstéen, K. V.; Bosworth, C. E. (1993). «al-Muḳtadir». Στο: Bosworth, C. E., επιμ (στα αγγλικά). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume VII: Mif–Naz. Λάιντεν: E. J. Brill, σσ. 541–542. ISBN 90-04-09419-9. https://dx.doi.org/10.1163/1573-3912_islam_SIM_5480. 
• Zetterstéen, K. V.; Bosworth, C. E. (1993). «al-Muṭīʿ Li ’llāh». Στο: Bosworth, C. E., επιμ (στα αγγλικά). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume VII: Mif–Naz. Λάιντεν: E. J. Brill, σελ. 799. ISBN 90-04-09419-9. 
• Bowen, H. (1993). «Muʾnis al-Muẓaffar». Στο: Bosworth, C. E., επιμ (στα αγγλικά). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume VII: Mif–Naz. Λάιντεν: E. J. Brill, σελ. 575. ISBN 90-04-09419-9. http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/mu-nis-al-muz-affar-SIM_5520. 
• Zetterstéen, K. V. (1995). «al-Rāḍī bi'llāh». Στο: Bosworth, C. E., επιμ (στα αγγλικά). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume VIII: Ned–Sam. Λάιντεν: E. J. Brill, σελ. 368. ISBN 90-04-09834-8. https://dx.doi.org/10.1163/1573-3912_islam_SIM_6170. 

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Al-Muqtadir στο Wikimedia Commons