Kod ljudi, gen koji kodira nulti mijelinski protein nalazi se na hromosomu 1 blizu Duffy lokusa ili Duffyjevog antigen/hemokinskog receptora. Gen je dug oko 7.000 baza i podijeljen je na šest egzona. Ukupno, nulti mijelinski protein ima 219 aminokiselina[6] i ima mnogo baznih aminokiselinskih ostataka.[9]
Osim što postoji kao monomer, poznato je da formira dimere i tetramere s drugim molekulama nultog mijelinskog proteina u kičmenjacima.[14]
Funkcija
Mijelinska ovojnica je višeslojna membrana, jedinstvena za nervni sistem, koja funkcioniše kao izolator za značajno povećanje brzine provođenja aksonskih impulsa. Mijelinski nulti protein, odsutan u centralnom nervnom sistemu,[15] glavna je komponenta mijelinske ovojnice u živcima perifernog nervnog sistema. Mutacije koje remete funkciju funkcije nultog mijelinskog proteina mogu dovesti do manje ekspresije mijelina i degeneracije mijelinske ovojnice u perifernom nervnom sistemu.[16] Pretpostavlja se da se ekspresija nultog mijelinskog proteina proizvodi signalima iz aksona. Međutim, više detalja o regulaciji nultog mijelinskog proteina nije poznato.
Pretpostavlja se da je nulti protein mijelina strukturni element u formiranju i stabilizaciji mijelina perifernih živaca.[10] Pretpostavlja se također i da nulti mijelinski protein služi kao molekula ćelijske adhezije, držeći više slojeva mijelina zajedno.[11] Kada mijelinizirajuća ćelijaa obavija svoju membranu oko aksona više puta, stvarajući više slojeva mijelina, nulti mijelinski protein pomaže da oni budu kompaktni, služeći kao "ljepilo" koje drži slojeve mijelina zajedno.[12] To čini tako što svoju karakterističnu zavojnicčku strukturu drži zajedno elektrostatičkim interakcijama[9] svog pozitivno nabijenog unutarćelijskog domena sa kiselimlipidima u citoplazmaskoj stani suprotnog dvosloja.[15] i interakcijom između hidrofobnih globulastih 'glava' susjednih vanćelijskih domena.[15]
Funkcija nultog mijelinskog proteina slična je funkciji drugih proteina sa imunoglobulinskim domenima,kao što su poliimunoglobin i T4 protein. Ovi proteini funkcionišu kao vezujuće i adhezivne molekule i učestvuju u homotipskim interakcijama ili interakcijama koje uključuju dva slična proteina.[10] Nulti mijelinski protein drži zajedno mijelinsku ovojnicu, učestvujući u homotipskim interakcijama sa drugim proteinima nulton mijelinskim proteinima.
Vanćelijski domen ćelijskog nultog mijelina vezuje se za mijelinsku sfingolipidnu membranu i drži zajedno mijelinske slojeve, koristeći homotipske interakcije sa drugim vanćelijskim domenima nultog mijelinskog proteina,[7] i sa ostacima vanćelijske triptofanske membrane u interakciji sa membranom.[9]
Poznato je da mutacije u nultom mijelinskom proteinu uzrokuju degeneraciju mijelina i neuropatiju.[7] Za mutacije koje smanjuju adhezijsku funkciju ovog mijelinskog proteina ili njegovu sposobnost da učestvuje u homeotipskim interakcijama s drugim mijelinskim proteinima smatra se da uzrokuju neuropatiju.[18] Mjegove mutacije mogu dovesti do problema s razvojem mijelina u ranoj fazi života ili degeneracije mijelina na aksonima kasnije u životu.[13] Neke mutacije mogu uzrokovati neuropatiju u djetinjstvu poput Dejerine–Sottasove bolesti dok druge mutacije mogu uzrokovati neuropatiju u prve dvije decenije života kao što je Charcot–Marie –Toothova bolest.[7] Dodavanje nabijene aminokiseline ili promjena cisteinskog ostatka u vanćelijskoj membrani može dovesti do ranog početka neuropatije. Skraćivanje citoplazmatskog domena ili promjena tercijarne strukture nultog mijelinskog proteina također može dovesti do neuropatije[7] jer je dokazano da je citoplazmatski domen neophodan za homotipske interakcije.[13]
^ abHan H, Myllykoski M, Ruskamo S, Wang C, Kursula P (januar 2013). "Myelin-specific proteins: a structurally diverse group of membrane-interacting molecules". BioFactors. 39 (3): 233–41. doi:10.1002/biof.1076. PMID23780694. S2CID21111930.
^Thompson AJ, Cronin MS, Kirschner DA (mart 2002). "Myelin protein zero exists as dimers and tetramers in native membranes of Xenopus laevis peripheral nerve". Journal of Neuroscience Research. 67 (6): 766–71. doi:10.1002/jnr.10167. PMID11891790. S2CID36556147.
Hayasaka K, Nanao K, Tahara M, Sato W, Takada G, Miura M, Uyemura K (oktobar 1991). "Isolation and sequence determination of cDNA encoding the major structural protein of human peripheral myelin". Biochemical and Biophysical Research Communications. 180 (2): 515–8. doi:10.1016/S0006-291X(05)81094-0. PMID1719967.
Ouvrier RA, McLeod JG, Conchin TE (februar 1987). "The hypertrophic forms of hereditary motor and sensory neuropathy. A study of hypertrophic Charcot-Marie-Tooth disease (HMSN type I) and Dejerine-Sottas disease (HMSN type III) in childhood". Brain. 110 ( Pt 1) (1): 121–48. doi:10.1093/brain/110.1.121. PMID3467805.
Hayasaka K, Himoro M, Wang Y, Takata M, Minoshima S, Shimizu N, Miura M, Uyemura K, Takada G (septembar 1993). "Structure and chromosomal localization of the gene encoding the human myelin protein zero (MPZ)". Genomics. 17 (3): 755–8. doi:10.1006/geno.1993.1400. PMID7503936.
Himoro M, Yoshikawa H, Matsui T, Mitsui Y, Takahashi M, Kaido M, Nishimura T, Sawaishi Y, Takada G, Hayasaka K (septembar 1993). "New mutation of the myelin P0 gene in a pedigree of Charcot-Marie-Tooth neuropathy 1". Biochemistry and Molecular Biology International. 31 (1): 169–73. PMID7505151.
Hayasaka K, Himoro M, Sawaishi Y, Nanao K, Takahashi T, Takada G, Nicholson GA, Ouvrier RA, Tachi N (novembar 1993). "De novo mutation of the myelin P0 gene in Dejerine-Sottas disease (hereditary motor and sensory neuropathy type III)". Nature Genetics. 5 (3): 266–8. doi:10.1038/ng1193-266. PMID7506095. S2CID2512684.
Pham-Dinh D, Fourbil Y, Blanquet F, Mattéi MG, Roeckel N, Latour P, Chazot G, Vandenberghe A, Dautigny A (decembar 1993). "The major peripheral myelin protein zero gene: structure and localization in the cluster of Fc gamma receptor genes on human chromosome 1q21.3-q23". Human Molecular Genetics. 2 (12): 2051–4. doi:10.1093/hmg/2.12.2051. PMID7509228.
Hilmi S, Fournier M, Valeins H, Gandar JC, Bonnet J (februar 1995). "Myelin P0 glycoprotein: identification of the site phosphorylated in vitro and in vivo by endogenous protein kinases". Journal of Neurochemistry. 64 (2): 902–7. doi:10.1046/j.1471-4159.1995.64020902.x. PMID7530295. S2CID32511382.
Rautenstrauss B, Nelis E, Grehl H, Pfeiffer RA, Van Broeckhoven C (septembar 1994). "Identification of a de novo insertional mutation in P0 in a patient with a Déjérine-Sottas syndrome (DSS) phenotype". Human Molecular Genetics. 3 (9): 1701–2. doi:10.1093/hmg/3.9.1701. PMID7530550.
Latour P, Blanquet F, Nelis E, Bonnebouche C, Chapon F, Diraison P, Ollagnon E, Dautigny A, Pham-Dinh D, Chazot G (1995). "Mutations in the myelin protein zero gene associated with Charcot-Marie-Tooth disease type 1B". Human Mutation. 6 (1): 50–4. doi:10.1002/humu.1380060110. PMID7550231. S2CID20852048.
Glikoproteini su složene bjelančevine koje, uz proteinsku komponentu, sadrže i oligosaharidne lance (glikane). Šećerna komponenta se kovalentno veže za bočne polipeptidne lance. Ta veza se ostvaruje tokom kotranslacijskih ili posttranslacijskih modifikacija. Ovaj proces se označava terminom glikozilacija, kroz koju često prolaze izlučevinski ekstracelularni proteini. Vanjski segmenti proteina čiji su segmenti u ekstracelularnom prostoru su također glikozirani.
Šećerna grupa ili grupe pomažu savijanje ili održavanje stabilnosti proteina.
Glikoproteini su široko rasprostranjeni u žjezdanim tkivimaživotinja koja sintetiziraju sekrete i ekskrete.[3] Osobito značajne integracijske membranski komponente, koje učestvuju u međućelijskim interakcijama. Formiraju se i u citosolu, ali su njihove funkcije i način formiraja, kao i moguće modifikacije manje poznati. Komponente su mnogih tkivnih antigen]a ((krvnih grupa, npr.)
Reference
^Murray R. K., Granner D. K., Rodwell V. W. (2006): Harper's Illustrated Biochemistry 27th Ed. McGraw–Hill, New York.