Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). Ako se pravilno ne potkrijepe pouzdanim izvorima, sporne rečenice i navodi mogli bi biti izbrisani. Pomozite Wikipediji tako što ćete navesti validne izvore putem referenci te nakon toga možete ukloniti ovaj šablon.

Jugoistočna Evropa je geografska cjelina na jugoistoku evropskog kontinenta, a obuhvata skoro cijelo područje Balkanskog poluotoka, dio Panonske nizije, Vlašku niziju i djelove Karpata a neki autori u ovu regiju ubrajaju i Malu Aziju. Jugoistočna Evropa je termin novijeg datuma i javlja se kao neutralna geopolitička odrednica, nakon Hladnog rata i rata u bivšoj Jugoslaviji, koji je danas zamijenio naziv Balkan, zbog negativnog prizvuka.

Područje Jugoistočne Evrope čine sljedeće države:

1. Albanija
2. Bosna i Hercegovina
3. Bugarska
4. Crna Gora
5. Grčka
6. Kosovo
7. Rumunija
8. Sjeverna Makedonija
9. Srbija

   Uvjetno:

10. Kipar
11. Moldavija
12. Turska (istočna Tračka)
13. Ukrajina (južna Besarabija)

Područje Jugoistočne Evrope je kroz historiju bilo mozaik suprostavljenih granica, nekoć velikih carstava (Zapadnog Rimskog Carstava i Bizantije, Osmanskog Carstva i Austrougarske Monarhije), te brojnih kneževina, kraljevina i pokrajina, danas republika. Jugoistočna Evropa je pored toga bila i mjesto raskršća civilizacija srednjoevropske, istočnoevropske i orjentalne, te religija, rimokatoličke i pravoslavne crkve, kao kršćanstva i islama.

Za vrijeme Hladnog rata ovo područje je također bilo pod snažnim utjecajem suprostavljenih blokova, ali je stabilnost održavala neutralnost Jugoslavije. Nakon pada komunizma, prostor bivše Jugoslavije obilježili su ratovi i izolacija, ali danas se region približava evropskim integracijama.

U geografskom pogledu područje Jugoistočne Evrope je ograničeno sa zapada Jadranskim i Jonskim morem, sa juga i jugostoka Sredozemnim i Egejskim morem i sa istoka Mramornim i Crnim morem, uključujući moreuze Bosfor i Dardaneli. Prema sjeveru granica nije jasno određena te obuhvata deltu Dunava, Karpate i Panonsku niziju, a završava se Istarskim poluostrvom. U pogledu reljefa, područje Jugoistočne Evrope je uglavnom planinsko, ispresjecano mnogobrojnim dolinama rijeka, kotlinama i kraškim poljima. Idući od zapada ka istoku protežu se planinski lanci Dinaridi, Šar planina, Pindus, planina Balkan i Karpati. Između Dinarskog i Šarsko-pindskog gorja na zapadu te Karpata i Stare planine (Balkana) na istoku prostiru se Rodopi po nastanku mnogo stariji, od ostalih planinskih masiva. Najviši vrh je Musala u Bugarskoj (2925 m), a najniža tačka je u delta Dunava.

Jugoistočna Evropa je sa zapada, juga i istoka ograničena morima, te putem Sredozemnog mora ostvaruje kontakt sa svjetskim pomorskim pravcima. To je uslovilo i nastanak brojnih luka, od kojih su najprometnije Rijeka i Ploče u Hrvatskoj, Bar u Crnoj Gori, Drač u Albaniji, Pirej i Solun u Grčkoj , Istanbul u Turskoj , Varna i Burgas u Bugarskoj i Konstanca u Rumuniji. Veoma značajni su i moreuzi Bosfor i Dardaneli zbog strateškog položaja između Crnog mora i Sredozemlja. Kopnene vode najvećim dijelom pripadaju crnomorskom slivu, zatim egejskom i jadransko-jonskom slivu. U crnomorskom slivu najznačajnija je rijeka Dunav, koja povezuje Srednju Evropu sa Crnim morem a i ima razvijenu saobraćajnu mrežu. Glavne pritoke Drava su: Drava, Sava (uključujući i bosanskohercegovačke rijeke Unu, Vrbas, Bosnu i Drinu)), Tisa, Morava i Olta. U jadranskom slivu najznačajnija je rijeka Neretva u BiH i Hrvatskoj, te Aspro u Grčkoj, dok su najznačajnije rijeke koje pripadaju egejskom slivu Vardar, Struma i Marica. Od jezera treba pomenuti Ohridsko jezero, Prespansko jezero i Skadarsko jezero.

Klima Jugoistočne Evrope je vrlo raznovrsna i uglavnom zavisi od reljefa i položaja određenog područja. Uz obale mora klima je sredozemna čiji utjecaji dolinama većih rijeka prodiru i sjevernije. Na planinama je zastupljena planinska klima, dok je u dolinama umjerenokontinentalna, a i kotlinama subplaninska klima. Idući prema sjeveru klima postaje izrazito kontinentalna. Prosječna januarska temperatura je -5 °C, a prosječna julska temperatura je oko +20 °C, a u planinskim predjelima oko +15 °C. Najviša temperatura je zabilježena u Trikkali u Grčkoj +41,6 °C, a najniža u Plovdivu u Bugarskoj -25 °C. Idući od zapada ka istoku slabe atlanski utjecaji, te se smanjuje količina padavina. Na zapadu prosječne godišnje padavine su od 1000 – 1500 mm, u planinskim predjelima oko 500–750 mm, a na istoku uz Crno more svega 300 – 500 mm. Najviše padavina imaju Crkvice u Hrvatskoj, na južnom Jadranu sa 5317 mm godišnje.

U skladu sa klimatskim uslovima, formirali su se i vegetacioni pojasevi. Uz sredozemno primorje uglavnom je zastupljeno mediteransko rastinje, koje je zimzeleno i zaštićeno od prevelikog isparavanja. Idući ka sjeveru vegetacija postepeno prelazi u listopadne šume, dok u višim planinskim predjelima zamjenjuju ih četinarske i bukove šume. Iznad 2000 metara nadmorske visine zastupljeno je planinsko rastinje. Dalje prema sjeveru kako opada nadmorska visina četinarske šume polahko smjenjuju listopadne šume, koje u Panonskoj niziji postupno na nekim mjestima prelaze u stepu.

Jugoistočna Evropa nije toliko bogata prirodnim resursima, ali ima ponegdje većih nalazišta ruda, nafte i zemnog gasa, područje je s druge strane bogato šumama tako da drvo predstavlja značajnu izvozu sirovinu. Među sirovinama je najviše metalne rude. Željezo je rijetko, ali neke zemlje, npr. Bosna i Hercegovina, imaju znatne količine bakra, cinka, kalaja, hroma, mangana, magnezita i boksita, a neki se metali i izvoze. U Srbiji se nalaze brojna nalazišta srebra, zlata, magnezija, bakra, pirita i cinka, dok na Kosovu se nalaze od svjetskog značaja nalazišta olova, bizmuta i cinka, posebno u rudniku Trepča. U Dalmaciji, Hercegovini i Crnoj Gori ima dosta nalazišta boksita što je uslovilo razvoj aluminijske industrije. U Albaniji ima nešto nalazišta hroma, dok je Grčka veoma siromašna rudama. Bugarska i Rumunija su prilično bogate rudama naftom, crnim i smeđim ugljom, te olovnom, cinkovom, bakrenom, željeznom, hromnom i manganovom rudom, a u Rumuniji ima i nešto zlatne i srebrene rude. Energetski izvori su rijetki, ima uglja, pogotovo u Bugarskoj, Srbiji i Bosni, a najraširenija su nalazišta lignita. Nafta je rijetka, iako postoje mala ležišta u Srbiji, Albaniji i Hrvatskoj, te nešto veće zalihe u Bugarskoj i Rumuniji. Zbog visokog hidroenergetskog potencijala planinskih rijeka izgrađene su brojne hidroelektrane. Prisustvo ruda uslovilo je razvoj crne i obojene metalurgije, što je dovelo i do razvoja kovne industrije i mašinogradnje, te elektroindustrije. U Hrvatskoj i Grčkoj razvijena je i brodogrdanja. U cijelom regionu je dobro razvijena hemijska i farmaceutska industrija. Od lahke industrije najrazvijenija je prehrambena i tekstilna industrija, te industrija kože i obuće, duhanska industrija i industrija drveta i celuloze, kao i proizvodnja namještaja.

U poljoprivredi i dalje je zaposlen najveći broj stanovništa. Tlo je općenito loše, osim u ravnicama i dolinama rijeka, gdje su prirodna trava, plodna zemlja i ugodna klima pogodni za razvoj poljoprivrede. Najčešće se gaje krompir, kukuruz, pšenica i raž, brojne povrtlarske kulture, a od voća jabuke, kruške i šlijive. U stočarstvu uglavnom se uzgajaju krave i svinje, a u višim predjelima ovce i koze, a razvijeno je i peradarstvo. U planinama je uglavnom razvijeno ekstenzivni stočarstvo i nešto povrtlarstva. U sredozemnom primorju zemljoradnja je slabo razvijena zbog planina, krševitog terena, vrućih ljeta i loše zemlje, što pogoduje samo nekim poljoprivrednim kulturama maslinama i vinovoj lozi, agrumima, smokvi i breskvi. U područjima gdje slabe utjecaji sredozemne klime uspjeva duhan, a Makedoniji i Grčkoj se gaje riža i mak, dok se u Bugarskoj uzgajaju ruže od kojih se pravi ružino ulje. U Panonskoj niziji se uglavnom uzgajaju žitarice i industrijsko bilje suncokret i šećerna repa. U Jugoistočnoj Evropi razvijen je ribolov u zemljama koje izlaze na more, ali i ribogojstvo u unutrašnjosti. Šume ima dosta u Bosni, Srbiji i Bugarskoj, ali drvo danas uglavnom predstavlja izvoznu sirovinu. Danas se najviše razvijaju trgovina i uslužne djelatnosti, a turizam je naručito razvijen u Hrvatskoj i Grčkoj, ali i ostale zemlje ostvaruju značajne pomake. Za vrijeme komunizma planskom privredom u zemljama regiona, sem Grčke su izgrađeni mnogobrojni industrijski kompleksi, koji su danas izvor velikih socijalnih problema, zbog njihove neprofitabilnosti u uslovima tržišne ekonomije. Također i rat u bivšoj Jugoslaviji je nanio teška materijalna razaranja, što se negativno odrazilo i na privredu te dovelo do njene stagnacije. Danas je region i dalje u procesu tranzicije, te je ekonomska situacija još uvijek loša. Na ekonomskoj stabilizaciji dosta radi i Evropska unija, te je nedavno učinjeno proširenje CFTE, tako da su učinjeni prvi koraci u liberalizaciji ekonomskog prostora. I pored ulaska u EU, Bugarska i Rumunija u ekonomskom pogledu nisu u ništa boljem položaju u odnosu na regiju.

Kroz historiju područje Jugoistočne Evrope naseljavali su brojni narodi: Iliri, Tračani, Dačani, Kelti, Grci, Rimljani, Slaveni, Ugari, Turci i Austrijanci. Svaki od tih naroda je otavio ponešto iza sebe. Tako da danas na području Jugoistočne Evrope su konstituisane sljedeće nacije:

• Grci (10.8 miliona)
• Turci (9.2 miliona u evropskom dijelu Turske)
• Srbi (8.5 miliona)
• Bugari (7 miliona)
• Albanci (6 miliona, od čega oko 3.3 miliona u Albaniji)
• Bošnjaci (2.4 miliona)
• Makedonci (1.9 miliona)
• Hrvati (4.5 miliona)
• Rumuni (22 miliona)
• Slovenci (1.9 miliona)

Glavne religije su kršćanstvo (pravoslavlje, katoličanstvo) i islam.

Pravoslavlje prevladava u ovim državama:

• Bugarska
• Crna Gora
• Grčka
• Rumunija
• Srbija

Katoličanstvo prevladava u ovim državama:

• Hrvatska
• Slovenija

Islam prevladava u ovim državama:

• Albanija
• Kosovo
• Turska

Države s izraženom mješavinom vjera:

• Bosna i Hercegovina: islam, pravoslavlje, katoličanstvo
• Kipar (ostrvo): pravoslavlje i islam. Grci su uglavnom pravoslavci (70-72% ostrva), Turci su uglavnom muslimani (28-30% ostrva).
• Makedonija: Makedonci su uglavnom pravoslavci, Albanci su uglavnom muslimani.

Makedonija ima velik broj Albanaca. Sjeverna Grčka i jugozapadna Bugarska imaju makedonsku manjinu. Tračka (pokrajina u istočnoj Grčkoj) ima muslimansku manjinu. Grčka ima albansku manjinu, koja se uglavnom sastoji od Albanaca koji su se doselili u 1990im, i pravoslavnu grupu zvanu Arvaniti, koja se naselila u Grčkoj tokom srednjeg vijeka. Južna Albanija ima grčku pravoslavnu manjinu u pokrajini Sjeverni Epir.

Mnoge balkanske zemlje imaju velik broj ateista zbog pola vijeka komunizma.

Prošlo desetljeće obilježile su i brojne migracije usljed ratnih sukoba, unutar pojedinih državama, ali i prema Zapadnoj Evropi i Americi.

• Balkan

• Jugoistočna Evropa na Wikimedia Commonsu