Вёска Новы Уборак Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Пухавіцкі Сельсавет Дубраўскі Каардынаты 53°27′49″ пн. ш. 28°09′44″ у. д.HGЯO Ранейшыя назвы Вялень Водныя аб’екты Талька Насельніцтва ▲538 чал. (2019) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1713 Аўтамабільны код 5 СААТА 6244870051 Новы Уборак на карце Беларусі ±

Но́вы Убо́рак^[1] (трансліт.: Novy Uborak, руск.: Новый Уборок; раней — фальварак Вяле́нь) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Дубраўскага сельсавета. Месціцца за 5 км на поўдзень ад Мар’інай Горкі, 60 км ад Мінска, каля чыгуначнага прыпынку Вяленскі, каля ракі Талька.

Уборак — падэшва ўзвышэння, якая заліваецца вадой, або астатак ніжняй тэрасы на лузе^[2].

Да Другой сусветнай вайны населены пункт абазначаўся на картах як Вялень, колішні фальварак. Населены пункт Новы Уборак месціўся паблізу на паўночны ўсход ад Вяленя^[3]. Аднак у пасляваенны час колішні Новы Уборак знік, а назва перанеслася на тэрыторыю колішняга саўгаса Вялень (Сінчанскі МТС). Пра назву Вялень нагадвае чыгуначны прыпынак Вяленскі. Таксама назву захавала вёска Вялень у тым жа сельсавеце. Назву Новы Уборак урочышча атрымала праз урочышча Уборкі, якое месціцца цераз чыгунку, цяпер на яе месцы садовыя таварыствы.

У XVIII стагоддзі ў Менскім павеце Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года тэрыторыя апынулася ў складзе Расійскай імперыі. Нейкі час уласнасць Барэцкай, у складзе маёнтка Навасёлкі^[4]. У канцы XVIII стагоддзя вёска ў Слуцкім павеце Мінскай губерні, былі карчма і млын, уласнасць генерал-маёра Грабе-Завішы^[5]. У 1800 годзе ўласнасць Ратынскага. Паводле перапісу 1858 года ў Ігуменскім павеце.

У 1861 годзе Вялень разам з маёнткам Навасёлкі ў Ратынскага купіў Баніфацый Крупскі. Маёнтак у Крупскага быў адабраны за ўдзел у Паўстанні 1863 года. У 1870 годзе Вялень з іншай маёмасцю Крупскага была перададзена расійскаму чыноўніку Льву Макаву, 200 валок зямлі атрымаў Іван Шэвіч^[6]. З другой паловы XIX стагоддзя ў Амяльнянскай воласці Ігуменскага павета.

У 1917 годзе ўпамінаецца ўрочышча Новы Уборак.

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. Жыхары Амяльнянскай воласці накіроўвалі звароты ў Народны Сакратарыят Беларусі са скаргамі на дзеянні нямецкіх акупацыйных улад^[7]. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. Маёмасць фальварка нацыяналізавана, быў створаны саўгас Вялень^[8].

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі.

У 1966 годзе да вёскі Новы Уборак быў далучаны Пасёлак Сінчанскай МТС (колішні фальварак Вялень).

Да 27 студзеня 1986 года вёска ўваходзіла ў склад Блужскага сельсавета^[9].

• 1917 год (урочышча Новы Уборак) — 2 гаспадаркі, 11 жыхароў
• 2002 год — 75 двароў, 558 жыхароў
• 2010 год — 62 гаспадаркі, 528 жыхароў
• 2012 год — 54 гаспадаркі, 521 жыхар
• 2019 год — 538 жыхароў

Каля вёскі праходзіць Мінскае аддзяленне Беларускай чыгункі Мінск — Гомель. Знаходзіцца прыпыначны пункт Вяленскі.

• Сядзіба Вялень. Палац пабудаваны на мяжы XIX i XX стст. Цяпер будынкі займае Пухавіцкі псіханеўралагічны дом-інтэрнат. У снежні 2015 года скончана рэканструкцыя корпуса, які быў пабудаваны ў 1904 годзе^[10].

• Новы Уборак // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 8: Мінская вобласць, кн. 4 / рэдкал.: Т. У. Бялова (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2013. — С. 164. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0735-9.
• Памяць: Пухав. р-н: Гіст.-дак. хронікі гарадоў і р-наў Беларусі / Укл. А. А. Прановіч; Рэдкал.: А. М. Карлюкевіч і інш.. — Мінск: Беларусь, 2003. — 749 с. — ISBN 985-01-0251-9.
• Удзельнікі паўстання 1863—1864 гадоў : біяграфічны слоўнік : (паводле матэрыялаў Нацыянальнага гістарычнага архіва Беларусі) / Дзмітрый Матвейчык ; Дэпартамент па архівах і справаводству Міністэрства юстыцыі Республікі Беларусь, Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі. — Мінск: Беларусь, 2016. — 734 с. — 400 экз. — ISBN 978-985-01-1159-3.
• Яшкін І. Я. Уборак // Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. / Рэд. М. В. Бірыла. — Мн.: Навука і тэхніка, 1971. — С. 192. — 256 с. — 2 800 экз.
• Jelski A. Wieleń // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XIII: Warmbrun — Worowo (польск.). — Warszawa, 1893. — S. 312.

• На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх