Мануіл II Палеалог
Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος
Візантыйскі імператар 16 лютага 1391 — 21 ліпеня 1425
Сумесна з	Іаан VII (1391 — 1408), Андронік V (1403 — 1407), Іаан VIII (1421 — 1425)
Папярэднік	Іаан V
Пераемнік	Іаан VIII
Нараджэнне	27 чэрвеня 1350 Канстанцінопаль, Візантыя
Смерць	21 ліпеня 1425 (75 гадоў) Канстанцінопаль, Візантыя
Род	Палеалогі
Бацька	Іаан V Палеалог[1]
Маці	Алена Кантакузін[d]
Жонка	Алена Драгаш[d]
Дзеці	Іаан VIII Палеалог, Феадор II Палеалог, Андронік Палеалог[d], Дзімітрый Палеалог[d], Фама Палеалог[d], Zampia Palaiologina[d] і Канстанцін XI Палеалог[2]
Веравызнанне	праваслаўе
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мануі́л II Палеало́г (грэч. Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος) (27 чэрвеня 1350 — 21 ліпеня 1425) — візантыйскі імператар з 1391 па 1425 гг.

Мануіл II быў другім сынам імператара Іаана V (1341—1376, 1379—1390, 1390—1391) і яго жонкі Алены Кантакузін. Яго дзядуляй і бабуляй па матчынай лініі былі імператар Іаан VI Кантакузін (1347—1354) і Ірына Асень.

Будучы Мануіл II падарожнічаў на Захад, шукаючы падтрымку Візантыйскай імперыі ў 1365 і ў 1370, служыў губернатарам у Фесалоніку з 1369 года. Няўдалая спроба ўзурпацыі яго старэйшым братам Андронікам IV у 1373 прывяла да абвяшчэння Мануіла спадчыннікам і су-імператарам яго бацькі. У 1376—1379 і зноў у 1390 яны былі зрынуты Андронікам IV, і затым яго сынам Іаанам VII, але Мануіл асабіста перамог свайго пляменніка з дапамогай Венецыі ў 1390. Хоць Іаан V быў адноўлены на прастоле, Мануіл быў вымушаны застацца ганаровым закладнікам пры двары султана Баязіда I у Бурсе. Падчас свайго знаходжання там Мануіл быў вымушаны ўдзельнічаць у кампаніі па захопе Філадэльфіі, апошняга візантыйскага анклава ў Анатоліі.

Даведаўшыся пра смерць бацькі ў лютым 1391, Мануіл II збег з двара султана Баязіда I і забяспечыў падтрымку супраць любога патэнцыйнага патрабавання яго пляменніка Іаана VII. Хоць адносіны з Іаанам VII палепшыліся, калі Баязід I аблажыў Канстанцінопаль з 1394 да 1402. Прыблізна пасля пяці гадоў аблогі, Мануіл II даручыў горад пляменніку і распачаў доўгую паездку па заходніх дварах Англіі, Францыі, Свяшчэннай Рымскай імперыі, і Арагона, каб знайсці дапамогу супраць Асманскай імперыі.

Тым часам антыасманскі крыжовы паход на чале з венгерскім каралём Жыгімонтам Люксембургскім пацярпеў няўдачу пры Нікопалі 25 верасня 1396, але на шчасце асманы былі разгромлены Цімурам пры Анкары (1402), і дзяржава Баязіда распалася. Пакуль яго сыны змагаліся адзін з адным, Іаан VII вярнуў еўрапейскае ўзбярэжжа Мармуровага мора і Фесалонікі. Калі Мануіл II вярнуўся дамоў у 1403, яго пляменнік зняў аблогу Канстанцінопаля і стаў губернатарам нядаўна вернутай Фесалонікі (1411).

Мануіл II выкарыстоўваў перыяд адтэрміноўкі, каб падтрымаць абараназдольнасць Марэйскага дэспатата, дзе Візантыйская імперыя фактычна пашыралася за кошт рэштак Лацінскай імперыі. Тут Мануіл назіраў за стварэннем Гексаміліёна («Шасцімільнай сцяны») папярок Карынфскага перашыйка, прызначанага для таго, каб абараніць Пелапанес ад асманаў.

Мануіл II быў у дружалюбных адносінах з пераможцам у Асманскай грамадзянскай вайне, Мехмедам I, але яго спробы ўмяшацца ў наступную вайну прывялі да новай аблогі Канстанцінопаля Мурадам II у 1422. На працягу апошніх гадоў жыцця Мануіл II пакінуў большасць афіцыйных абавязкаў свайму сыну і спадчынніку Іаану VIII. У 1424 ён быў вымушаны падпісаць мірны дагавор з туркамі, у выніку чаго Візантыйская імперыя абавязалася плаціць даніну султану.

• Дашков С. Б., «Императоры Византии» М. 1997
• Рыжов К. В., «Все монархи мира. Древняя Греция. Древний Рим. Византия» М. 2001

• Мінуўшчына Расіі: Продкі Мануіла II Палеалог, імператара Візантыі
• Мануіл II Палеалог, hrono.ru