PROFILPELAJAR.COM

Вольга Іосіфаўна Праабражэнская
Вольга Іосіфаўна Праабражэнская
	; Вольга Праабражэнская ў ролі Ізоры, «Сіняя барада»
Імя пры нараджэнні	руск.: Ольга Иосифовна Преображенская
Дата нараджэння	2 лютага 1871
Месца нараджэння	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя;
Дата смерці	27 снежня 1962 (91 год)
Месца смерці	Сен-Мандэ, акруга Нажан-сюр-Марн[d], дэпартамент Сена, рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя;
Месца пахавання	могілкі Манмартр; Сент-Жэнеўеў-дэ-Буа;
Грамадзянства	Расійская імперыя; СССР; Францыя;
Адукацыя	Акадэмія рускага балета імя А. Я. Ваганавай;
Прафесія	харэограф, балерына, музычны педагог, балетны педагог, танцоўшчыца, танцавальны педагог
Тэатр	Марыінскі тэатр
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вольга Іосіфаўна Праабражэнская (2 лютага 1871, Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя — 27 снежня 1962, Сен-Мандэ, Францыя) — руская балерына і педагог, прыма-балерына Марыінскага тэатра ў 1902—1920 гадах.

Біяграфія

Вольга — ад нараджэння кволая і з крывым пазваночнікам — мела вельмі мала шанцаў стаць прыма-балерынай. Але яна марыла стаць танцоўшчыцай, і на працягу многіх гадоў яе бацькі беспаспяхова спрабавалі запісаць яе ў школу танцаў. Прыёмная камісія неаднаразова адхіляла яе кандыдатуру. Але пасля трох гадоў спробаў яе бацькам гэта ўдалося, і васьмігадовая Вольга паступіла ў Імператарскае тэатральнае вучылішча ў 1879 годзе,^[2] дзе займалася ў педагогаў Мікалая Легата і Энрыка Чэкеці.

Сярод яе педагогаў таксама былі Кацярына Вазем і Хрысціян Іагансон. Нягледзячы на фізічныя недахопы, яна памацнела дзякуючы трэніроўкам пад кіраўніцтвам М. І. Петыпа, Л. І. Іванава і Ганны Іагансон.^[3] Яна была ад прыроды экспрэсіўная, прыўносячы новае жыццё ў «збіты» рэпертуар, і дэманстравала вытанчанасць і грацыю танцоркі.^[4]

Да таго ж Вольга была дзіўна музычная. Яна вучылася спяваць, выконвала оперныя арыі, выдатна грала на раялі.^[2]

З 1889 года пасля заканчэння вучылішча выступала ў Марыінскім тэатры, дзе яе асноўнай саперніцай стала Мацільда Кшасінская. Пасля выканання партыі Ізоры («Сіняя барада» Шэнка, 1900, пастаноўка М. Петыпа) стала вядучай танцоркай трупы.

З 1895 года гастралявала ў Італіі, Францыі, Англіі, Германіі, Паўднёвай Амерыцы, паспяхова выступала ў тэатры «Ла Скала», прапагандавала рускую школу класічнага танца.

У 1909 годзе Вользе Праабражэнскай было прысвоена званне заслужанай артысткі імператарскіх тэатраў. З таго ж года яна сумяшчала замежныя гастролі з выступамі на сцэне Марыінскага тэатра.

Пачала сваю педагагічную дзейнасць у 1914 годзе ў Санкт-Пецярбургу, дзе сярод яе вучняў была Аляксандра Данілава. У 1917—1921 гадах кіравала класам пластыкі пры опернай трупе Марыінскага тэатра, выкладала класічны танец у Петраградскім харэаграфічным вучылішчы, у Школе рускага балета А. Л. Валынскага. Была бачным педагогам-метадыстам класічнага танца. Настаўнік і папярэдніца А. Я. Ваганавай.

У 1921 годзе з’ехала за мяжу. Спачатку выкладала ў Берліне, затым пераехала ў Мілан. У тым жа 1921 годзе стала дырэктарам Балетнай школы тэатра Ла Скала, якая зноў адкрылася дзякуючы Артура Тасканіні (не функцыянавала з 1917 года).

З 1923 года жыла ў Парыжы. Тут, у раёне плошчы Клішы, па адрасе вуліца Дуэ, дом № 69, яна адкрыла балетную студыю, у якой выкладала на працягу многіх гадоў.^[5] Таксама выкладала ў Лондане і Буэнас-Айрэсе. Як педагог была строгая; па сведчанні вучняў, часта крычала на іх у студыі. Але Вольга была адыходлівая і вельмі дабра (часта не брала плату за навучанне ў сваіх незаможных, але таленавітых вучняў).

Пакінула выкладчыцкую дзейнасць у 1960 годзе.

Вольга Іосіфаўна памерла ў 1962 годзе і пахавана на могілках Сент-Жэнеўеў-дэ-Буа.

Асноўныя ролі

Лірыка-камедыйны талент Праабражэнскай асабліва праявіўся ў класічным балеце; рэдкая музычнасць рабіла яе непараўнальнай ў галоўных партыях балетаў П. І. Чайкоўскага (Аўрора — «Спячая прыгажуня», фея Дражэ — «Шчаўкунок») і А. К. Глазунова (Раймонда — «Раймонда», Колас — «Поры года», Ізабэла — «Выпрабаванне Даміса»). Сярод яе лепшых партый таксама Ліза, Сванільда, Пахіта; Матылёк («Капрызы матылька» М. Кроткава) — усё пастаноўкі М. Петыпа; Фея («Фея лялек», балетмайстры М. Г. і С. Г. Легаты), Жавота («Жавота» К. Сен-Санса, балетмайстар П. А. Герт) і іншыя.

Першая выканаўца партыі Наілы ў балеце «Ручай» Л. Дэліба і Л. Мінкуса (1902, балетмайстар А. Капіні, па А. Сен-Леону).^[6]

Валодала вялікім дарам імправізацыі, Вольга Праабражэнская для кожнай партыі знаходзіла новае тлумачэнне. Танчыла ў балетах, пастаўленых М. М. Фокіным — «Шапэніяна», «Егіпецкія ночы» (Бераніка), «Павільён Арміды» (Арміда).

Вучні

Сярод яе вучняў — Н. Стукалкіна, І. Баронава, М. Мішкавіч, Т. Туманава, С. Галавін, Марыс Бежар, Марго Фонтэйн і інш.

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3621644"></a>
↑ ^а ^б "Ольга Иосифовна Преображенская"(руск.). BelCanto. 5 April 2011. Праверана 21 March 2015.
↑ ballerinagallery.com (нявызн.). www.ballerinagallery.com. Праверана 25 ліпеня 2020.
↑ Преображенская Ольга Иосифовна (нявызн.). www.russianculture.ru. Праверана 25 ліпеня 2020.
↑ Последняя звезда русского балета Архівавана 15 ліпеня 2014. // «Литовский курьер», 12 сентября 2013
↑ ПРЕОБРАЖЕ́НСКАЯ Ольга Иосифовна Архівавана 28 кастрычніка 2021.// Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.