Tubería

Tubería

Tipu	widget (en)
Datos básicos
Forma parte de	tubería (es)
Usu	Fontanería, agua de tubería (es) , Riegu, Tresporte per tubería y Compresor de aire (es)
Caracterizáu por	rixidez
Carauterístiques
Forma	open cylinder (en)
Formáu por	cavidad (es)

Una tubería ye un conductu que cumple la función de tresportar agua o otros fluyíos. Suelse ellaborar con materiales bien diversos. Tamién sirven pa tresportar materiales que, magar nun son puramente un fluyíu, se adecuan a esti sistema: formigón, cementu, ceberes, documentos encapsulados, etcétera.

Tien De estremase ente'l términu tubería, que polo xeneral designa les conducciones de seición circular y los conductos que pueden tener otres seiciones y que nun son puramente tuberíes.

De cutiu, cuando se trata de tuberíes d'una instalación de suministru d'agua con tubería d'aceru galvanizáu, llámense cañeríes. Deber a qu'hubo antigües instalaciones que se fixeron con cañes y de ende que quedara esi términu pa les tuberíes fabricaes más antigües: les d'aceru, y el so conxuntu recibió'l nome de cañería.

Cuando'l líquidu tresportáu ye petroleu, utilízase'l términu oleoductu. Cuando'l fluyíu tresportáu ye gas, utilízase'l términu gasoductu.

Les tuberíes fabricar en diversos materiales en función de considerancies téuniques y económiques. Suel usase'l fierro fundíu, aceru, latón, cobre, plomu, formigón, polipropileno, poliéster reforzáu con fibra de vidriu (PRFV), PVC,^[1] y termoplásticu polietilenu d'alta densidá (PEAD), etcétera.

Hai tres métodos de fabricación de tuberíes d'aceru:

1. Aceru espurríu o ensin cordura (ensin soldadura). La tubería ye un lingote cilíndricu que se calecer nun fornu antes de la estrusión. Na estrusión faise pasar por un dadu cilíndricu y darréu faise'l furacu por aciu un penetrador. La tubería ensin cordura ye la meyor pa soportar la presión gracies a la so homoxeneidá en toles sos direiciones. Amás, ye la forma más común de fabricación y por tanto la más comercial.
2. Con cordura llonxitudinal. Partir d'una llámina de chapa, que dóblase pa da-y forma a la tubería. La soldadura que xune los estremos de la chapa doblada cierra'l cilindru. Por tanto, ye una soldadura recta que sigue toa una generatriz. Variando la separación ente los rodiellos llógrense distintos curves y con ello distintos diámetros de tubería. Esta soldadura va ser la parte más débil de la tubería y va marcar la tensión máximo almitible.
3. Con soldadura helicoidal (o n'espiral). La metodoloxía ye la mesma que'l puntu anterior, cola salvedá de que la soldadura nun ye recta sinón que percuerre la tubería siguiendo la tubería como si fora roscada.

La tubería d'aceru galvanizáu ye una tubería d'aceru (espurríu o con soldadura), como nel casu anterior, pero a la que se sometió a un procesu de galvanizáu interior y exteriormente. El galvanizáu aplícase dempués de formáu'l tubu. Al igual que la d'aceru al carbón, dóblase la placa a los diámetros que se riquir. Esisten con cordura y ensin cordura y utilízase pa tresportar agua potable, gases o aceites.

Una tubería de fierro fundíu fabricar por aciu una tendalada nun molde o por aciu inyeición del fierro fundíu nun procesu llamáu fundición, nel cual la tubería sale ensin cordura. La ventaya d'esti sistema ye que les tuberíes tienen gran durabilidá y resistencia al usu. Por contra son más fráxiles ante los golpes.

Son de color anaranxáu.tienen pitos

Les tuberíes de fibrocemento empezaron a utilizase nes primeres décades del 1900, y hasta la década de 1960-1970 utilizóse llargamente tantu en sistemes de suministru d'agua potable como en sistemes de riego por presión.^[2]

N'Europa, a partir de la década de 1980 el so usu empieza a aparrar y pa la de 1990 empezar a prohibir en dellos países europeos; n'España prohibe'l so usu y comercialización a partir de xunu de 2002, una y bones la esposición frecuente al amiantu, per mediu de la inhalación de les sos pequeñes fibres, podría causar enfermedaes irreversibles, como l'asbestosis y el cáncer de pulmón. Al 2010, la mayoría de los organismos financiadores multillaterales teníen prohibíu'l so usu..

• Los tubos de gres, sobremanera los vitrificados, son bien resistentes a la abrasión, y al ataque de munches sustancies químiques.

• Los tramos de tubos son curtios, y xeneralmente nun superen un llargor d'un metro, lo qu'amonta'l númberu d'uniones y, consecuentemente, aumenta'l peligru de fugues.

La tubería de cementu, formigón o formigón armao ye eficaz, económica y ecolóxica pa redes hidráuliques que trabayen en réxime llibre o en baxa presión. La esperiencia nel so usu ye amplia, una y bones l'usu del formigón como material de construcción ye bien antiguu y tuvo, a lo llargo del tiempu, munchos cambeos, tantu na composición de los materiales utilizaos pal formigón como nos procedimientos constructivos.

Los tubos de formigón pueden ser de:

• formigón centrifugado
• formigón armao
• formigón pre-enterriáu

Evidentemente les tuberíes de formigón, como toles otres tuberíes, tienen ventayes ya inconvenientes. Les principales son:

• Los tubos de formigón pueden ser construyíos en llugares próximos al llugar onde van ser emplegaos, con parte de los materiales atopaos nel llugar.
• Los procedimientos constructivos son relativamente simples.
• Pueden construyise nuna faxa de dimensiones bien amplia.
• Son relativamente fáciles d'instalar.
• Una de les ventayes diferenciales del tubu de formigón armao ye que dexa afaer el tubu a les cargues del terrén y sobrecargues esternes a qu'en cada posición del trazáu tea sometida la tubería, y la resistencia de la tubería puede afaese a les circunstancies reales a que vaya a tar sometida.

• Son susceptibles al escomiu interno y esterno, en presencia de sulfuros.^[3]
• Esixe un númberu considerable de xuntes, lo que favorez les infiltraciones, yá sía dende adientro de la tubería, colo cual puede contaminase'l suelu, o dende l'esternu del tubu, lo que produz una medría del caudal tresportáu.

Son cañeríes que pueden utilizase nos llares, y sirve pa suministrar o drenar fluyíos, como son les refugayes de too tipu y agua, tamién como tubería de ventilación.

Ente los distintos tipos de tubería de plásticu, atópense les que fueron manufacturadas con PVC, y son utilizaes pa suministrar y drenar agua.

Como son d'un material inflamable nun son aptes pa contener líquidos que se demuestren con temperatures bien altes.

La diversidá d'usos que puedes dar a esti tipu de tubería ye ampliu, por que'l so diámetru ye similar al de les tuberíes de cobre.

Los materiales más comunes colos que se fabriquen tubos pa la conducción d'agua son: PRFV, cobre, PVC,^[1] polipropileno, polietileno (PEAD, aceru y fierro dúctil (ISO-2531)（GB/T13295-2008）.

Hasta la década de 1960-1970 yeren bien utilizaes les tuberíes de fibrocemento. Dexar d'utilizar al faese cada vez más evidentes les propiedaes canceríxenes del asbesto que s'utilizaba na fabricación del fibrocemento. Anguaño yá casi nun s'utiliza'l fibrocemento, y les redes construyíes con esti material fuéronse sustituyendo pasu ente pasu por otros materiales.

Ente los sistemes de suministru d'agua, ta'l suministru a los sistemes de proteición de quemes, tantu pa llevar agua a les boques forníes (BIE) y a les ensin fornir (hidrantes de quema) como a los sistemes de rociadores que s'abrir cuando la temperatura supera ciertu nivel, dexando pasar l'agua pa controlar quemes.

Los materiales más comunes pal desallugu d'agües sirvíes son: PRFV, fierro fundíu, PVC,^[1] formigón o fibrocemento.^[4] Hasta la década de 1950-1960 utilizábense tubos de desaguadoriu en plomu^{[nota 1]}.

Los nuevos materiales que tán reemplazando a los tradicionales son el PRFV (poliéster reforzáu con fibra de vidriu), PEAD (polietileno d'alta densidá) y PP (polipropileno).

Suelen ser de cobre o aceru (dúctil o llaminar, según les presiones aplicaes), según el tipu d'instalación, anque si son d'un material metálico ye necesariu realizar una conexón a la rede de toma de tierra.^{[nota 2]} Tamién se tán empezando a ellaborar de PRFV, politicen reforzáu con fibra de vidriu.^[5] nel casu de tuberíes de conducción con requerimientos térmicos y mecánicos menos esixentes; amás, soporten altes presiones.

Tradicionalmente usóse l'aceru negro, el más fayadizu para radiadores d'esi material o de fundición. Anguaño úsase'l cobre, material bien usáu nes instalaciones nueves, pero da problemes per contautu con otros metales en presencia d'agua (escomios) especialmente con emisores d'aluminiu (bien corrosible), polo que tamién s'utilicen tuberíes de material plásticu. Nun tienen d'emplegar se tuberíes galvanizaes porque l'agua, a temperatures cimeres a 60 °C, destrúi la proteición de cinc.

En redes soterraes emplégase tubería pre-aisllada.

Nel tresporte de vapor d'alta enerxía^[6] emplégase aceru aleado con cromu y molibdenu.

Pa grandes caudales d'agua (refrigeración) emplégase poliéster reforzáu con fibra de vidriu (PRFV-hasta DN3200), fierro fundíu dúctil (hasta 2m de diámetru) o aceru al carbonu. Nel casu de la postrera, la tubería fabricar a partir de chapa doblada que darréu ye soldada (tubería con cordura).

Nel ámbitu de la producción d'enerxía hidráulica llámase tubería forzada.

Dada la variedá de productos tresportaos atópense materiales bien distintos p'atender a les necesidaes d'escomiu, temperatura y presión. Cabo reseñar materiales como'l PRFV, Monel o'l Inconel pa productos bien corroyentes.

Tresporte per tubería construyir pa facilitar el tresporte d'agua, petroquímica, gases, o otres a distancies llargues o en vegaes cercanos. La necesidá constante del recursu tresportáu dicta la necesidá de tresportar por tubería, cuando ye más eficaz que'l tresporte por barcu, carril, o camiones dau al terrén o faltes de carreteres.

De siguío numbérense dellos códigos que contemplen el diseñu de sistemes de tuberíes.

• ASME B31.1 - Tuberíes en plantes de xeneración
• ASME B31.3 - Plantes de procesu *

ASME B31.4 - Tresporte d'hidrocarburos líquidos, gas petrolero, Andhydroys Anmonia y Alcoholes

• ASME B31.5 - Tuberíes pa refrigeración
• ASME B31.8 - Conducciones de gas
• ASME B31.9 - Tuberíes pa edificios de servicios
• ISO2531 - Tubos, racores y accesorios de fundición dúctil y les sos uniones pa l'aplicación d'agua o gas
• ISO8179 - Tubos de fundición dúctil – Revestimiento esterior de cinc y capa d'acabáu

Parte I – Cinc Metálicu con Capa d'Acabáu :::::Parte II –

Pintura de Cinc Ricu con Capa d'Acabáu

• EN 13480 Tuberíes industriales metáliques
• EN 10255 Tamañu de tubería *

EN 545-2010 Tubos, racores y accesorios de fundición dúctil y les sos uniones pa canalizaciones d'agua – Requisito y métodos d'ensayu

• Aceru galvanizáu
• Alcantarelláu
• Cálculu de caudal d'agua en tubería
• Desatrancador
• Diagrama de Moody
• Ecuación de Colebrook-White
• Ecuación de Darcy-Weisbach
• Fluxu d'agua en tubería
• Soldadura

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre tuberíes p'agua.