Tulbagh

Tulbagh
Tulbagh, Wes-Kaap
Tulbagh, Wes-Kaap
Tulbagh is in Wes-Kaap
Tulbagh
Tulbagh
 Tulbagh se ligging in Wes-Kaap
Koördinate: 33°17′6″S 19°8′16″O / 33.28500°S 19.13778°O / -33.28500; 19.13778
LandVlag van Suid-Afrika Suid-Afrika
ProvinsieWes-Kaap
DistrikKaapse Wynland
MunisipaliteitWitzenberg
Stigting1795[1]
Oppervlak
 • Totaal3,81 km2 (1,47 vk. myl)
Hoogte
180 m (590 ft)
Bevolking
 (2011)[2]
 • Totaal8 969
 • Digtheid2 354/km2 (6 100/vk. myl)
Rasverdeling (2011)
 • Wit mense6.9%
 • Indiërs/Asiërs0.2%
 • Bruin mense69.3%
 • Swart mense22.7%
 • Ander0.8%
Taal (2011)
 • Afrikaans 74.4%
 • Xhosa 18.3%
 • Engels 3.6%
 • Sotho 2.0%
 • Ander 1.7%
Poskode (strate)
6820
Skakelkode023

Tulbagh is 'n dorp in die Witzenberg Plaaslike Munisipaliteit van die provinsie Wes-Kaap (Suid-Afrika) met bykans 9 000 inwoners (2011),[2] Dit is sowat 125 kilometer noord-oos van Kaapstad geleë en is genoem na Ryk Tulbagh, die Kaapse goewerneur van 1751 tot 1771. Tulbagh is die sentrum van 'n wynboustreek.

Geskiedenis

Baie van die dorp se geboue in Kerkstraat dateer van die tweede helfte van die 18de eeu. Op 29 September 1969 het 'n aardbewing, wat 6,5 op die Richterskaal gemeet het, die dorp verwoes en nege menselewens geëis. Tulbagh lê regstreeks op 'n breuk in die ondergrondse rots wat die sterkte van die aardbewing verklaar. Die heropbou en restourasie van Tulbagh was die grootste projek van dié soort wat tot dusver in Suid-Afrika aangepak is.

Wapens

Drostdy — Die Kaapse regering het in 1804 heraldiese seëls aan die plaaslike owerhede toegewys. Die Tulbagh-drostdy het Ryk Tulbagh se familiewapen gekry, nl. 'n silwer skild met drie afgesnede Turkkoppe daarop. 'n Anker is agter die wapen geplaas. Die regering het egter in 1814 besluit dat drostdye voortaan eerder die Britse koningswapen moet gebruik.[3]

Die Munisipaliteit, wat in 1861 gestig is, het jare lank Ryk Tulbagh se wapen gebruik. 'n Gedifferensieerde weergawe daarvan is in 1984 by die Buro vir Heraldiek geregistreer: In blou, drie gebaarde afgesnede Turkkoppe van natuurlike kleur, getulband van silwer. Die helmteken was 'n uitkomende gepantserde regterarm wat 'n kromswaard met die hand swaai.[4]

Ekonomie

Die historiese wynplaas Montpellier de Tulbagh naby Tulbagh.
Tulbagh se ou NG kerkgebou.

Die vrugtebedryf is een van die belangrikste plaaslike werkgewers. Vrugte word veral in die noordelike en suidelike dele van die Tulbaghvallei verbou en sluit appels, pere, pruime, perskes, appelkose en sitrusvrugte in. Die grootste deel van die vrugteopbrengs word na Europa, Noord-Amerika en Asië uitgevoer, maar 'n aansienlike gedeelte word ook plaaslik verwerk as droë- of geblikte vrugte.

Wynbou het al lank 'n groot rol in die Tulbaghvallei gespeel, maar dié bedryf het sedert die negentigerjare van die 20ste eeu die vinnigste gegroei. Daar is nou 'n groot aantal wynplase, waarvan sommige wêreldroem geniet. Danksy die topgehalte van plaaslike wyne, wat na bestemmings orals ter wêreld uitgevoer word, is baie nuwe wingerde aangeplant, en nuwe wynkelders het ontstaan. Baie van die wynkelders maak nou deel uit van Tulbagh se Wynroete, een van die gewildste toeristebestemmings in die Wes-Kaap.

Besienswaardighede

  • Die Oude Kerk Volksmuseum behandel die geskiedenis van Tulbagh.
  • Verskeie wynplase in die omgewing.

Sien ook

Verwysings

  1. ↑ "Chronological order of town establishment in South Africa based on Floyd (1960:20-26)" (PDF) (in Engels). pp. xlv–lii. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 13 Julie 2019. Besoek op 2 Julie 2016.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 "Hoofplek Tulbagh". Sensus 2011.
  3. ↑ Cape Town Gazette 418 (15 Januarie 1814).
  4. ↑ National Archives of South Africa: Data of the Bureau of Heraldry.