Sắt(III) oxide
Mẫu sắt(III) oxide
Cấu trúc tinh thể của hematit
Tên khác	Ferric oxide, Hematit, sắt oxide đỏ, synthetic maghemit, colcothar, sắt sesquioxide, ferrum(III) oxide ferrum sesquioxide
Nhận dạng
Số CAS	1309-37-1
PubChem	518696
Số RTECS	NO7400000
Ảnh Jmol-3D	ảnh
SMILES	đầy đủ O1[Fe]2O[Fe]1O2
InChI	đầy đủ 1/2Fe.3O/rFe2O3/c3-1-4-2(3)5-1
ChemSpider	21106565
UNII	1K09F3G675
Thuộc tính
Công thức phân tử	Fe2O3
Khối lượng mol	159,6922 g/mol
Bề ngoài	chất rắn màu đỏ nâu
Mùi	không mùi
Khối lượng riêng	5,242 g/cm³, rắn
Điểm nóng chảy	1.566 °C (1.839 K; 2.851 °F) (phân hủy)
Điểm sôi
Độ hòa tan trong nước	không tan
Cấu trúc
Cấu trúc tinh thể	Ba nghiêng
Nhiệt hóa học
Enthalpy hình thành ΔfHo298	-825,50 kJ/mol
Các nguy hiểm
Phân loại của EU	không phân loại
Điểm bắt lửa	không cháy
Các hợp chất liên quan
Anion khác	Sắt(III) fluoride
Cation khác	Mangan(III) oxide Coban(III) oxide
Hợp chất liên quan	Sắt(II) oxide Sắt(II,III) oxide
Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa). Y kiểm chứng (cái gì YN ?) Tham khảo hộp thông tin

Sắt(III) oxide (công thức Fe₂O₃) là một oxide của sắt. Nó có khối lượng mol 159,6922 g/mol, hệ số giãn nở nhiệt 12,5×10⁻⁶/℃, nhiệt độ nóng chảy 1565 ℃.

Về mặt hóa học, sắt oxide cũng thuộc nhóm oxide lưỡng tính như nhôm oxide. Fe₂O₃ không phải là một oxide dễ chảy, nó là một oxide khó chảy. Fe₂O₃ là dạng phổ biến nhất của sắt oxide tự nhiên. Ngoài ra có thể lấy chất này từ đất sét màu đỏ.^[1]

Các hợp chất sắt là các chất tạo màu phổ biến nhất trong ngành gốm. Sắt có thể biểu hiện khác biệt tùy thuộc môi trường lò, nhiệt độ nung, thời gian nung và tùy theo thành phần hoá học của men. Do đó có thể nói nó là một trong những nguyên liệu lý thú nhất.

Trong môi trường nung khử, Fe₂O₃ dễ dàng bị khử (do cacbon hay các hợp chất lưu huỳnh trong nguyên liệu, trong môi trường lò) thành FeO và trở thành chất chảy. Nếu muốn giữ được sắt(III) oxide, từ 700–900 ℃, môi trường nung phải là oxy hóa. Trong môi trường nung oxy hóa, nó vẫn là Fe₂O₃ và cho màu men từ hổ phách (amber) đến vàng nếu hàm lượng tối đa trong men là 4% (rõ rệt hơn nếu men có chì oxide và calci oxide), cho men màu da rám nắng (tan) nếu hàm lượng khoảng 6% và cho màu nâu nếu hàm lượng Fe₂O₃ cao hơn.

Màu đỏ của sắt(III) oxide có thể biến đổi trên một khoảng rộng trong khoảng nhiệt độ nung thấp dưới 1050 ℃. Nếu nung thấp thì có màu cam sáng. Nhiệt độ tăng màu sẽ chuyển sang đỏ sáng rồi đỏ sậm và cuối cùng là nâu. Chuyển biến từ đỏ sang nâu xảy ra đột ngột trên một khoảng nhiệt độ hẹp, cần lưu ý.

Hầu hết các loại men sẽ có độ hoà tan sắt(III) oxide khi nung chảy cao hơn khi ở trạng thái rắn do đó sẽ có sắt oxide kết tinh trong men khi làm nguội, môi trường oxy hóa hay khử. Men có hàm lượng chất chảy cao, điểm nóng chảy thấp sẽ hoà tan được nhiều sắt hơn.

Kẽm làm xấu màu của sắt. Titan và rutil với sắt có thể tạo hiệu quả đốm hay vệt màu rất đẹp. Trong men khử (reduction glaze) có Fe₂O₃, men sẽ có màu từ ngọc lam đến xanh táo (khi men có hàm lượng soda cao, có bo oxide). Trong men calcia, Fe₂O₃ có khuynh hướng cho màu vàng. Trong men kiềm cho màu từ vàng rơm (straw yellow) đến vàng nâu (yellow brown). Men chì nung thấp, men kali và natri có màu đỏ khi thêm Fe₂O₃ (không có sự hiện diện của bari).

Fe₃O₄ (oxide sắt từ) là hỗn hợp của Fe₂O₃ và FeO, kết quả của phản ứng chuyển đổi không hoàn toàn hay có thể là dạng khoáng vật kết tinh tự nhiên, cho màu nâu. Dạng sau dùng để tạo đốm nâu li ti (specking) trong men.

Ngoài chức năng tạo màu, thêm Fe₂O₃ vào men giúp giảm rạn men (nếu hàm lượng sử dụng dưới 2%).

Bài viết liên quan đến hóa học này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. x t s