İşçi ve Çiftçi Kadın Heykeli veya İşçi ve Kolhoz Kadın Heykeli (Rusça: Рабочий и колхозница - Raboçiy i kolkhoznitsa), ideolojik ve kavramsal olarak Boris İofan tarafından ortaya atılan, Vera Muhina tarafından tasarlanan, Paris'te 1937 yılında gerçekleşen uluslararası fuarda sergilenen, paslanmaz çelikten yapılmış, 60 ton ağırlığında[1] ve 24,5 metre uzunluğundaki heykel.[2][3] Döneminde ilk kez denenen nokta kaynak metodu ile yapılan heykel, komünizmin sembolü olan orak ve çekiç taşıyan bir kadın ve bir erkekten oluşmaktadır.
Heykelin 1937 yılında Paris'teki fuarda çekilen bir fotoğrafı
Sanatta sosyalist gerçekçilik akımı 1930'lu yıllarda Sovyetler Birliği'nde ortaya çıkmış ve eserlerde işçi sınıfını ve işçi sınıfının kurtuluşu için mücadele eden devrimci kahramanların anlatılmasının gerekliliği savunulmuştur. Bu kapsamda yapılan tüm tüm sanat eserleri SSCB'de devlet nezdinde desteklenmiştir.[7]
Sovyet mimar Boris İofan tarafından Paris'teki uluslararası fuarda sergilenmek üzere Sovyet sembollerinden oluşan bir heykel yaratılma fikri ortaya atılmış ve bu tasarıyı gerçekleştirmek için bir yarışma düzenlenmiştir. İofan'ın sekreteri I. Y. Ejgel, antik Yunan heykeli Semadirek Kanatlı Zaferi ile Tiran katilleri heykellerine benzer bir yapının yapılmasını ve bu yapıda heykelinin elinde kılıç olan bir tasvirin çizilmesini önermiştir.[8][9] Bu yarışmaya V. Andreev, B. D. Korolev, M. Manizer, V. Mukhina ve I. D. Shadr gibi birçok Sovyet mimarında aralarında bulunduğu 47 mimar katılmıştır.[kaynak belirtilmeli] Yarışmayı Vera Muhina kazanmış ve heykelin mimarı olmaya hak kazanmıştır.[10]
Ardından Vyaçeslav Molotov başkanlığında toplanan Halk Komiserleri Kurulu, 11 Kasım 1936 yılında heykelin son halini onaylamışlar ve ardından başlayan inşaat sonucunda yalnızca 3 ay sonra heykel tamamlanmış ve Mart 1937'deki sergiye sunulmak üzere hazır hale getirilmiştir.[11]
Genel bilgiler
Sosyalist gerçekçi sanat tarzının tipik bir örneği olan heykelde çiftçi kadın orakla, işçi erkek ise çekiçle tasvir edilmiş ve proletarya davası olan sosyalizmin cinsiyetler arasındaki eşitliği simgelenmiştir. Ayrıca heykelin tasarımı tüm Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinde yürütülen kolektivizasyon politikalarına bir atıf da bulundurur. Heykelde havaya doğru kalkan orak ve çekiç, sosyalizmin daha ileri ve yukarı taşınacağını anlatır. Heykel sadece sosyalizmi simgelememekle birlikte tüm dünyadaki işçi sınıfının da temsilidir. Heykel paslanmaz çelikten yapılmıştır ve sergileneceği Paris'teki Paris Dünya Fuarı'na 65 parçaya bölünerek 28 vagon trenle götürülmüştür. Ardından 1937 yılında burada sergilenmiştir. Toplam 60 ton ağırlığında ve 24,5 metre uzunluğunda olan heykel, sergilenmesinin ardından 44 parçaya bölünerek sökülmüştür. Bu parçalar söküm işlemleri sırasında hasar görmüş, bu nedenle Ocak-Ağustos 1939 tarihleri arasında 8 ay boyunca restorasyona maruz kalmış[12] ve daha sonra Moskova'daki Tüm Rusya Sergi Merkezi'nin hemen girişine dikilmiştir.[13] Heykel, günümüzde altındaki 34,5 metre uzunluğundaki alt bina ile birlikte (eski alt bina 10 metre yüksekliğindeydi) toplam 60 metre yüksekliğindedir.
Sovyetler Birliği bu heykelin basılı olduğu pullar döneminde birçok defa basılmıştır. Ayrıca heykelin resmi 1947 yılında Mosfilm stüdyoları tarafından logo olarak seçilmiştir.
2014 Kış Olimpiyatları açılış töreninde gerçekleşen gösterimde heykel maketlerinin gösterimi
2014 Kış Olimpiyatları açılış töreninde gerçekleşen gösterimde, gösterinin Ekim Devrimi yıllarını ve ardından gerçekleşen sanayileşme dönemini anlatan kısmında bu heykelin maketleri gösterilmiştir.[14][15]
Heykelin tasarımcısı Vera Muhina tasarladığı bu heykel sayesinde 1941 yılında Stalin Ödülü'nü almaya hak kazanmıştır. Ayrıca 1953 yılında Sovyetler Birliği'nde halkın sanatçısı seçilmiştir.[13]
Yorumlar
Fransız grafiker Frans Masereel, eserin Paris'te sergilendiği dönemde "Sizin eseriniz biz Fransız sanatçılarının başına adeta kaynar su döktü. Biz bütün gece bu eserden söz ediyoruz" yorumunu yapmıştır.[4]
Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Fransız yazar Romain Rolland heykel hakkında "Sen Nehri açıklarında iki Sovyet devi coşkuyla orak ve çekici yücelttiler ve biz onların içlerinden halkları özgürlüğe, birliğe çağıran ve onların zaferine yol açan kahramanlık marşının aktığını duyuyoruz" sözlerini söylemiştir.[4]
Heykele dair ilk restorasyon çalışması, sergilendikten yaklaşık 14 ay sonra yapılmıştır. Serginin tamamlanmasının ardından söküm işlemleri sırasında heykel hasar görmüş, bu nedenle Ocak-Ağustos 1939 tarihleri arasında 8 ay boyunca restorasyona maruz kalmıştır.[12]
1979 yılında da restore edilen heykelin yerini değiştirmek için çeşitli tartışmalar yürütülmüş, fakat heykelin yeri değiştirilmemiştir.[16]
2003 yılında tekrar restorasyon amacı ile yerinden alınmıştır. Anıt 2005 yılında yerine tekrar konması planlanmış, fakat çeşitli ekonomik sorunlar ve ödenek yetersizlikleri nedeniyle yapılması planlanan restorasyon gecikmiştir. Bazı kaynaklar bu gecikmenin 2010 yılında yapılacak Expo fuarı Moskova'ya değil Şanghay'a verilmesine bağlı olduğunu belirtmektedir.[17] Heykelin Kasım 2009 tarihinde restorasyonu tamamlanmış ve ardından özel bir vinç ile yerine konularak 4 Aralık 2009 günü görkemli bir törenle açılmıştır.[18][19] Bu restorasyon maliyetinin yaklaşık 2,9 milyar ruble olduğu belirtilmektedir.[20][21]
Galeri
1961 SSCB pulu
Ekim Devrimi'nin 50. yıl dönümünde, 1967'de basılan 15 koneek
1976 SSCB pulu
İşçi ve Çiftçi Kadın Heykeli ile birlikte Tatlin Kulesi'nin yer aldığı bir Rusya pulu, 2000
^abТуллер М. Я. Восстановление скульптурной композиции Веры Мухиной «Рабочий и Колхозница», (Rusça) Монтажные и специальные работы в строительстве, 2010, № 4. s. 2-7.
^abGolomshtok, I. Totalitarian Art: In the Soviet Union, the Third Reich, Fascist Italy, and the People's, (İngilizce) HarperCollins, 1990, ISBN 0-00-272169-4
^Рогачев А. В. Проспекты советской Москвы. История реконструкции главных улиц города. 1935—1990, (Rusça) Центрполиграф, 2015, s. 84 ISBN 978-5-227-05721-1.
^Рабочий и колхозница(Rusça), KDO.ru, 29 Kasım 2005.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
